Nos dushi Boneiru, Karin Koolen - Ban Boneiru Bèk

maakt, of wat de Bonaireaan kenmerkt, maar ook uit de twijfel die soms openlijk
uitgesproken werd. Bubuchi (alsook Boi Antoin) vertelt me halverwege het gesprek dat Dia
di Rincon vandaag de dag meer feest dan cultuur is….
“want veel van die mensen die toen begonnen met Dia di Rincon, die zijn niet meer. En die jonge
mensen, die hebben een beetje van die cultuur gepakt, maar ze brengen het niet naar voren. En nu…
er zijn een paar mensen maar die echt weten hoe het gedaan werd. Je kunt het iemand laten doen,
maar als hij het niet precies gaat doen, dan verandert alles. De informatie die zij geven is niet waar,
dus je moet iemand hebben die daadwerkelijk informatie geeft en naar voren brengt. En dat is het
probleem. Als je nu in Rincon loopt en je pakt drie oude mensen en je zet die naast elkaar en je vraagt
ze hetzelfde ding, elke zegt iets anders.”
Uit bovenstaand citaat wordt duidelijk hoe cultuur in één adem genoemd wordt met hoe het
er vroeger aan toeging. Duidelijk wordt dat als deze informatie over vroeger verdwijnt, of
verkeerd geïnterpreteerd wordt, dit in de ogen van mijn informanten een bedreiging van de
cultuur veroorzaakt. Cultuur is in deze context een geheel van informatie en kennis die oraal
en schriftelijk moet worden overgedragen om zodoende als instrument ingezet te kunnen
worden voor de juiste mensen en doeleinden.
Het ‘verkeerd’ overdragen van informatie kan verschillende oorzaken hebben.
Bubuchi noemt hierboven het missen van de juiste kennis, maar ook het gebrek aan
middelen, interesse of gemakzucht worden door mijn informanten genoemd. Zo is er elk jaar
(op de dag van Dia di Rincon) een verkiezing voor het standje van het jaar. In de begindagen
van Dia di Rincon werden standjes gemaakt van materiaal van het eiland: er werd gebruik
gemaakt van hout uit het bos, de stammen van de maïs en kokosbladeren. De laatste jaren
kampt Bonaire met droogte en door het gebrek aan regen is er een tekort aan
maïsstammen. Om die reden, en volgens Bubuchi ook door gebrek aan tijdsinvestering en
interesse, wordt er tegenwoordig gebruik gemaakt van paletjes. “Dat verandert alles, want
paletjes zijn geen deel van onze cultuur”, vertelt hij me. Volgens Bubuchi zijn er genoeg
andere dingen in het bos te vinden die gebruikt kunnen worden en hij denkt met heimwee
terug aan de oude dagen, waarin zwaargebouwde sterke mannen het bos introkken op zoek
naar de beste materialen om een stand te bouwen. Dit gebeurt nu nog maar nauwelijks. Het
zal niemand verbazen dat de winnende stand van Dia di Rincon 2010 er één was die op
74