Nos dushi Boneiru, Karin Koolen - Ban Boneiru Bèk

Hier vind ik een verklaring voor wanneer we kijken naar de beschouwing van macht zoals
deze in het vorige hoofdstuk gegeven is. Allereerst kunnen we stellen dat Bonaire door
kolonisatie, en later ook door haar specifieke, wat achtergestelde positie in het land
Nederlandse Antillen, altijd wat geïsoleerd is gebleven. Verandering vond plaats, maar altijd
mondjesmaat. Ank Klomp (1983) stelt dat er zich “geen grote breuken met het verleden
hebben voorgedaan”. Ook Glenn Thodé stelde dit in voorgaand hoofdstuk, door te zeggen
dat nieuwkomers er wel kwamen, maar in kleine getale en zich bovendien vermengden met
de lokale bevolking. Volgende generaties voortkomend uit deze nieuwelingen assimileerden
vervolgens in het eilandleven. Met de kennis die we nu hebben kunnen we onze vraagtekens
zetten bij de analyse van Klomp. ‘Breuken met het verleden’ zijn er immers wel geweest
(Wolf 1982) en de geschiedenis komt het best tot haar recht wanneer zij bekeken wordt
door tijd en ruimte heen, waarin zowel mondiale alsook lokale processen elkaar wederzijds
veronderstelden en er sprake van was continue interconnectedness. Wat bedoeld wordt,
echter, is dat het eiland zich op een bepaald moment gestabiliseerd heeft en in vergelijking
met andere eilanden in het Caribische gebied en in het land Nederlandse Antillen geïsoleerd
is gebleven. De huidige eilandbevolking heeft een, tot nu toe, redelijk stabiele leefomgeving
gekend en hierdoor zijn veel tradities en gewoontes bewaard gebleven.
In het vorige hoofdstuk heb ik aangetoond dat mobiliteit en migratie ook op Bonaire
geen nieuwe verschijnselen zijn, maar wel in tempo is toegenomen en dat de aard en de
beleving van de dynamiek veranderd is. We kunnen dus stellen dat Bonaire vandaag de dag
te maken heeft met twee ontwikkelingen die als ‘nieuw’ beleefd worden door de bevolking.
De nieuwkomers zijn bovendien veelal passanten, of welgestelde globals (Bauman 1998) die
niet per se afhankelijk zijn van Bonaire en de sociaal-economische ontwikkeling die gaande is
op het eiland, maar te allen tijden weer kunnen vertrekken als hen dat beter uitkomt. Deze
bewegingsvrijheid, afhankelijk van welvaart, sociale en economische status en opleiding, is
ongelijk verdeeld over de eilandbewoners en is veelal terug te voeren op etniciteit. Het
niveau van het onderwijs op Bonaire laat nog veel te wensen over, wat betekent dat iemand
die een opleiding in het buitenland (Nederland, Verenigde Staten, of zelfs Curaçao) gevolgd
heeft, of elders werkervaring heeft opgedaan, een streepje voor heeft. Veel nieuwkomers
hebben deze opleiding en ervaring, en dit is één van de oorzaken dat er sociaal-economische
ongelijkheid ontstaat die terug te voeren valt op nationale en etnische identiteiten. Veel van
53