Nos dushi Boneiru, Karin Koolen - Ban Boneiru Bèk

articuleren, te documenteren, te archiveren en hiermee te conserveren. Hoewel dit verband
inderdaad aantoonbaar is, is er mijns inziens meer aan de hand. Verandering is immers
onoverkomelijk in een tijdperk die zich kenmerkt door mondialiseringprocessen en
mobiliteit, evenals de druk die dit legt op sociale en culturele identiteiten. Echter hoeft dit
proces niet altijd als een dreiging ervaren te worden. Met andere woorden, verandering en
verschil (multiculturaliteit) kan geconstateerd en erkend worden, maar hoeft daarbij niet per
definitie problematisch te zijn. In veel multiculturele of plurale samenlevingen, denk
bijvoorbeeld aan Suriname of Mauritius, wordt culturele en etnische verscheidenheid juist
gevierd en ontstaat er een credo van eenheid in verscheidenheid.
Francio Guadeloupe (2008) concludeert in zijn onderzoek op Sint Maarten (ook een
multiculturele, multi-etnische en multi-religieuze samenleving), dat er ondanks een grote
mate van verscheidenheid, geen uitsluiting op deze (etnische) basis voorkomt. Hij vraagt
zichzelf af: “What were the social processes on SXM (Saint Martin and Sint Maarten) that
prevented people from a variety of religious, ethnic, and national groups from becoming
intolerant to difference?”. Zijn verklaring hiervoor is dat niemand een territoriale claim op
het eiland kan leggen, daar het eiland een wordingsgeschiedenis heeft van kolonisatie en
migratie. Iedereen is feitelijk nieuw op Sint Maarten. Daarbij is er een gedeelde
afhankelijkheid van het toerisme en is elke eilandbewoner in zijn of haar bestaan afhankelijk
van het (wel en wee van het) toerisme. Dit is wat Guadeloupe aanduidt met de term ‘money
tie system’. Om deze industrie gezond en groeiend te houden moeten er ‘buitenlanders’
naar binnen gehaald worden, iets waar een ieder zich bewust van was. De nieuwkomers
werden niet alleen gestimuleerd (middels politiek beleid) om naar Sint Maarten te komen,
maar zij werden verwelkomd (zowel door formele instituten als door het volk) op het eiland
en horen evengoed bij Sint Maarten. De vraag die Guadeloupe zichzelf stelt en vervolgens de
verklaring die hij geeft toont aan, zoals aangegeven in de discussie omtrent het relationele
constructionele karakter van cultuur, etniciteit en identiteit, dat verschil eveneens
geconstrueerd wordt binnen een sociale context en in relatie met (significante) anderen.
De vraag die ik mezelf vervolgens stel is waarom er op Bonaire, met een
wordingsgeschiedenis die een aantal vergelijkbare kenmerken vertoont met die van Sint
Maarten en bovendien een afhankelijkheid van het toerisme kent, geen ruimte lijkt te zijn
voor dit credo eenheid in verscheidenheid.
52