Nos dushi Boneiru, Karin Koolen - Ban Boneiru Bèk

praktijk. Deze praktijk wijst namelijk uit dat groepen overal ter wereld wel degelijk een
vastomlijnd idee hebben van ‘wie zij zijn’ en dit idee, gestimuleerd door media, politiek en
dagelijkse interactie, heeft zowel een symbolische alsook een instrumentalistische functie.
Met andere woorden, cultuurdragers zelf kunnen er in hun dagelijkse praktijk een uitermate
essentialistische opvatting van hun eigen cultuur op na houden en hier zelfs naar streven.
Men wil nu eenmaal graag weten, om welke reden dan ook, ‘wie zij zijn’, en ‘waar men
toebehoort’. Zoals Hedetoft & Hjort (2002: xx) het stellen, ons huis mag dan wel open staan
voor de wereld (onder de huidige condities van mondialisering en mobiliteit), maar de
wereld is nog niet ons thuis. Daarvoor zoeken we het dichterbij onszelf en gaan we altijd,
vroeg of laat, weer terug naar één of andere lokaliteit (Van der Pijl 2009: xxiii). Mijn
onderzoek heeft uitgewezen dat dit op Bonaire evengoed het geval is en dat mijn
informanten naarstig op zoek zijn naar een (insulaire) identiteit, authenticiteit en een
cultureel erfgoed in een tijdperk waarin de wereld een global village geworden lijkt. Voor
Bonaire geldt dat zij bovendien een toekomstige staatkundige structuur tegemoet gaan
waarbij zij minder autonomie zullen krijgen en deel worden van een grotere overkoepelende
eenheid. Ik zal later uitgebreid terugkomen op het proces van zoeken naar en reïficeren van
cultuur op Bonaire.
Culturen zijn dus voortdurend onderhevig aan verandering en dienen benaderd te
worden als veranderlijke, relationele processen. ‘De’ Bonaireaanse cultuur dient eveneens
vanuit deze visie benaderd te worden. Ik beschouw ‘de’ Bonaireaanse cultuur in al haar
uitingsvormen -zoals ik deze ten tijden van mijn veldwerk heb leren kennen- dan ook als een
altijd tijdelijke uitkomst -een sociaal cultureel construct- van een voortdurend proces van
onderhandeling. Het lijkt mij om deze reden zinvol om deze sociale constructen, zoals Barth
(1969) suggereert, te zien in het kader van etniciteit, vanuit een relationeel en processueel
perspectief en om te kijken naar de sociale interactie en organisatie welke ervoor zorgen dat
grenzen op een bepaalde plaats getrokken worden. Een focus op de culturele kenmerken
van een groep, of culturele verschillen tussen groepen, wordt immers steeds moeilijker te
rechtvaardigen, omdat deze kenmerken veranderen, zich over grenzen heen verplaatsen en
niet voor alle groepsleden relevant meer zijn. Zij zijn dus allesbehalve vastomlijnd,
onveranderlijk en voor iedereen geldend.
42