Nos dushi Boneiru, Karin Koolen - Ban Boneiru Bèk

ouders en grootouders hebben altijd gezegd, iedereen is welkom bij ons. We zijn hier om mensen te
zien komen, en mensen te zien gaan.”
Bovenstaande uitspraken gaan allemaal over cultuur, en daarbij vaak over het beschermen
of het willen conserveren van deze cultuur. De citaten en beschrijvingen dienen om een zicht
te geven op de verschillende cultuurdiscoursen welke op Bonaire beleefd en geuit worden.
Het betreft hier twee cultuuropvattingen waarbij de ene opvatting uitgaat van cultuur als
een levenswijze, een dagelijkse praktijk, terwijl de andere opvatting een idee behelst van
cultuur als folklore, als ware het een ‘ding’ dat men ‘bezit’, een museumstuk. Bovenstaande
uitspraken zijn geselecteerd omdat het ‘cultuur’ beschrijft vanuit verschillende ideeën over
wat cultuur überhaupt is en vanuit welke opvatting zij benaderd en beschreven dient te
worden. Hoe deze opvattingen en discoursen tot stand komen en welke rollen zij vervullen
in het huidige Bonaire zal in dit hoofdstuk uitgebreid behandeld worden.
Cultuur en identiteit in de antropologische wetenschap
Er hebben zich binnen de antropologische wetenschap verschuivingen voorgedaan in het
denken over identiteit en cultuur. In de begindagen van de antropologie werd de wereld
voorgesteld als ware zij een mozaïek van duidelijk van elkaar te onderscheiden ‘culturen’.
Cultuur werd beschouwd als een statische, homogene en duidelijk begrensde eenheid
verbonden aan een bepaald vaststaand territorium. Men had een essentialistische visie op
cultuur, als ware het een ‘ding’ dat een groep mensen (de cultuurdragers) ‘bezit’. Binnen de
sociale, en in het bijzonder de antropologische, wetenschap is deze visie op cultuur
verworpen en heeft geleidelijk plaatsgemaakt voor een constructionistische benadering.
Culturen worden vanuit deze benadering beschouwd als veranderlijk, relationeel en
processueel. Het idee dat een cultuur onveranderlijk, homogeen en begrensd is, is hiermee
verworpen. Culturen worden daarentegen juist geconstrueerd binnen een sociale context en
altijd in relatie met (significante) anderen.
Wat over cultuur gezegd is, kan breder getrokken worden naar debat rondom
identiteit en verwante begrippen. Identiteit werd voorheen beschouwd als “established, real
and frozen, to hide the historical processes and politics within which that identity developed”
40