Nos dushi Boneiru, Karin Koolen - Ban Boneiru Bèk

“Quite a number of islands in the Caribbean region have not become independent
states. They still have constitutional relationships with former mother countries on
the European or American mainland, which are commonly designated as dependency
relationships. These relationships allow varying degrees of local autonomy and
central control. Foreign affairs, international diplomacy and defense are to a large
extent taken care of by the European partners of the USA. The island’s judical system
is in one way or another integrated into the judical system on the mainland and rules
and regulations have to some extent been synchronized. (...) Caribbean territories
that have not become independent nation-states are known under various labels:
dependent, not-independent, alternative post-colonial, not-sovereign, protectorates,
subordinated or just overseas territories. These islands continue to maintain a
constitutional arrangement with former colonial motherlands (De Jong 2005: 3).”
De staatkundige situatie waarin Bonaire na 10-10-10 zal gaan verkeren is volgens De Jong te
typeren als ‘extended statehood’ (a form of government that is meant to supplement de
island’s government). De Jong stelt dat veel Caribische eilanden, met overwegend kleine en
eenzijdige economieën, geïsoleerd zouden raken in een mondiale wereldorde, zonder de
afhankelijkheidsrelatie met een moederland (De Jong 2005: 11; Oostindie 1997: 111). Zij
zouden niet in staat zijn te concurreren met de grotere spelers in de wereld. De Jongs
argument luidt dat verdere dekolonisatie geen optie is en dat het dus weinig zinvol is om in
termen van de- of rekolonisatie te spreken, daar deze verouderde noties en concepten niet
bijdragen aan een beter begrip van de verschillende opties voor extended statehood.
Bovendien, zo stelt De Jong (2005: 7), wijst de praktijk uit dat de Caribische eilanden die voor
een afhankelijkheidsrelatie met het moederland gekozen hebben, sociaal en economisch
beter af zijn dan de eilanden die deze relatie niet hebben. In het geval van de Nederlandse
Antillen en Bonaire kunnen we stellen dat het grote deel van de bewoners niet gelooft in
een eventueel succes van volledige onafhankelijkheid. In plaats daarvan verlangt men naar
een staatkundige inrichting die het midden houdt tussen onafhankelijkheid en integratie ten
aanzien van Nederland (De Jong 2005: 4; Hillebrink 2008: 353).
20