Nos dushi Boneiru, Karin Koolen - Ban Boneiru Bèk

Antillen en het aangaan van een directe band met Nederland. Eén van mijn vrouwelijke
informanten, een Bonaireaanse dame, stelde hierover: “Bonaire heeft niks. We hebben
Nederland nodig. Bonaire moet vooruit, want we willen geen afvoerputje worden!”. De
stemuitslag wordt algemeen verklaard door de jarenlange onvrede over het functioneren
van het land Nederlandse Antillen en de macht van Curaçao, waar de regering zetelt.
Curaçaose politici en beleidsmakers zouden zich schuldig maken aan patronage en
cliëntelisme en vooral gericht zijn op het eigen (eiland)belang. Volgens mijn informanten
trekt Curaçao zich weinig aan van de overige eilanden, laat staan van haar financiële
verplichtingen naar de andere eilanden toe. Zowel uit de literatuur (Dalhuisen 2009; Hartog
1957, 1975; Klomp 1983) als uit mijn velddata blijkt dat de bevolking van Bonaire altijd het
gevoel heeft gehad, en nog steeds heeft, dat zij het sociaal en economisch wat
achtergebleven broertje van Curaçao (en in mindere mate van Aruba) is. De gevolgen van
deze (gevoelens van) verwaarlozing worden zichtbaar in de publieke ruimte van het eiland,
de infrastructuur, de zorg en het onderwijs, maar ook in het zelfbeeld en de
identiteitsvorming van de eilandbewoners. Celia Fernandes Pedra, voorzitter van stichting
Ban Boneiru Bèk 4 , zegt hierover het volgende:
“De Bonaireaan is niet assertief, laag gevoel van eigenwaarde, dat komt omdat Bonaire altijd
beschouwd is als een eiland dat een beetje is achtergebleven zeg maar, en ook de Bonaireanen zelf, de
achtertuin van Curaçao. Door Curaçao werd Bonaire altijd beschouwd als: mja Bonaire, dat zijn een
beetje simpele mensen, dus daardoor zijn ze te vergelijken met mensen van het platteland in
Nederland, de stadsmensen vinden ook dat zij slimmer zijn, ook al is dat niet zo. En dat heeft jarenlang
geduurd door Curaçao, in mindere mate door Aruba.”
Men zou kunnen stellen dat de ‘ja’ tegen Nederland evengoed, of misschien wel des te
meer, een ‘nee’ tegen Curaçao was en dat Bonaire na jarenlang onder het juk van Curaçao te
hebben gezeten en onvoldoende de kans heeft ervaren om zich sociaal en economisch te
ontwikkelen, nu kiest voor vooruitgang en een betere toekomst met meer zekerheid.
Behalve onvermijdelijk is deze toekomstige staatkundige structuur, welke ik in
navolging van Lammert de Jong (2005) als een vorm van transnational statehood zal
4 Stichting Ban Boneiru Bèk zet zich sinds 2007 in voor een ‘evenwichtige bevolkingsgroei op Bonaire’. Hier zal
later in dit verslag op teruggekomen worden.
18