Nos dushi Boneiru, Karin Koolen - Ban Boneiru Bèk

Bonaire
Bonaire is na Curaçao het grootste eiland van de Nederlandse Antillen. Het behoort tot de
bovenwindse eilanden van de kleine Antillen en ligt een kleine zeventig kilometer ten
noorden van Venezuela. Bonaire behoort tot de ABC-eilanden van de Nederlandse Antillen.
Op dit moment huisvest het eiland 15.528 inwoners volgens de afdeling burgerzaken van het
eilandgebied. Meer dan vijfhonderd jaar geleden werd Bonaire ontdekt door de
Spanjaarden. Spaanse, Nederlandse en Engelse bezetters wisselden elkaar af, totdat de
Nederlanders zich in 1816 uiteindelijk definitief meester maakten van Bonaire en de vijf
andere eilanden: Aruba, Curaçao, Sint-Maarten, Saba en Sint-Eustatius. Inmiddels is zeker
dat Bonaire lang voor de komst van de Europeanen bevolkt werd door Indianenstammen,
die zich een paar duizend jaar voor onze jaartelling vanuit Zuid-Amerika over het Caribische
gebied verspreid hadden. Behalve rotstekeningen en archeologische vondsten is er niets
meer over van deze oorspronkelijke bewoners, daar zij geheel opgingen in de zwarte
bevolking van het eiland. In 1555 deporteerden de Spanjaarden de Indianen massaal naar
Hispanola (nu Haïti en de Dominicaanse Republiek), waar ze als slaven in de kopermijnen
moesten werken. In 1527 werden er vanuit hetzelfde Hispanola zowel Indiaanse als diverse
soorten vee naar Bonaire gehaald. Veel Bonaireanen zijn zich bewust van hun ‘Indiaanse
bloed’. Velen van hen erkennen verwantschap met hun Indiaanse voorouders en dragen dit
met trots uit door middel van het plaatsen van een Indianenhoofd op hun woning. Behalve
deze uiting (en de Indiaanse trekken in de gezichten van sommigen Bonaireanen) en de
archeologische vondsten en rotstekeningen, is er niks meer wat aan het Indiaanse verleden
herinnert.
De West-Indische Compagnie (WIC) maakte van Bonaire een plantage-eiland waarbij
de winning en export van zout en de bast van de braziel- of verfboom een grote rol speelde.
Ook dividivipeulen (gebruikt in de leerlooierij) leverde wat op. Daar er een dringende
behoefte aan arbeidskrachten was, werden er honderden slaven naar de Nederlandse
Antillen gehaald. De slaven werden via Curaçao naar Bonaire gehaald en werden
tewerkgesteld op plantages en in de zoutpannen, waar ze onder erbarmelijke
omstandigheden moesten werken. Ook de militairen die zich misdragen hadden werden
naar Bonaire (strafkolonie) gestuurd om dwangarbeid in de zoutpannen te verrichten. De
12