10 jaar Appeltjes van Oranje - Oranje Fonds

10 jaar Appeltjes van Oranje

Voorwoord Saamhorigheid en verbinding
Wat is één van de taken van een koning en koningin?
Saamhorigheid creëren in het land en
zorgen dat de inwoners zich met elkaar verbonden
voelen.
Toen de Prins van Oranje en Prinses Máxima
elkaar in 2002 het jawoord gaven, kregen
zij dan ook het Oranje Fonds als huwelijkscadeau
van de Nederlanders. Het koninklijk
paar stelde zich hiermee ten doel initiatieven
te ondersteunen die de banden in de samenleving
versterken.
Inmiddels zijn we tien jaar verder. Het Oranje
Fonds dat begon met 1000 aanvragen per
jaar, steunde in 2011 ruim 6000 sociale initiatieven
met geld, kennis, contacten en ideeën.
Elk van deze initiatieven draagt bij aan meer
contact, minder eenzaamheid en aan meer
(kunnen) meedoen.
Eenmaal per jaar bekronen we drie initiatieven
met een Appeltje van Oranje, in de
pers ook wel genoemd ‘de Oscar van het welzijnswerk’.
In aanwezigheid van Hare Majesteit
reikten de Prins van Oranje of Prinses
Máxima aan de gelukkige winnaars het
bronzen beeldje uit. Aan de prijs is verder een
geldbedrag verbonden van € 15.000,–. Dit
mag vrij binnen de doelstelling van de organisatie
besteed worden. De winnaars van de
Appeltjes van Oranje zijn allen sociale initiatieven
die een voorbeeldfunctie hebben in
ons land. Ze blinken uit in originaliteit, in effectiviteit,
in inzet van vrijwilligers en, naar
nu blijkt, ook in duurzaamheid. Daar waar
het soms lijkt alsof het een komen en gaan is
van sociale initiatieven, blijken de winnaars
opvallend duurzaam. De meeste zijn nog
springlevend, in nieuwe of uitgebreide vorm;
slechts een enkeling is helemaal gestopt.
Eén van de drie winnaars krijgt het ‘Grote Appeltje’.
Dit initiatief heeft de meeste potentie
om ook elders in het koninkrijk opgezet te
worden.
In deze uitgave vindt u alle dertig winnaars
terug en leest u ook hoe het hen
vergaan is ná het winnen van deze prestigieuze
prijs. Op het YouTube kanaal van
het Oranje Fonds vindt u filmbeelden van
de winnaars, een compilatie over de afgelopen
tien jaar én uit elk jaar een uitgebreide
terugblik van één van de winnaars. We hopen
dat u onze mening deelt: winnaars van de
Appeltjes van Oranje zijn deze ‘Oscar’ meer
dan waard!

Voorwoord p2
De Highlights p5
Over het Oranje Fonds p8
De Prijswinnaars p12
Lijst met alle Genomineerden p46
De Speech p47

10 jaar Oranje Fond - p 4

De Highlights
Thema’s, optredens en andere bijzonderheden.
2003
Het eerste jaar van de Appeltjes van Oranje
identificeerden we drie thema’s om zo de
breedte van het werkterrein te markeren.
Winnaars:
• Contactouderproject, Boxtel
• Multiculturele huiskamer De Brug,
Amsterdam
• Tam Tam festival, Leiden
Er zijn geen genomineerden. Wel maken we
in eerste instantie een brede selectie goede
sociale initiatieven, waaruit het bestuur
een keuze maakt. De uitreikingsceremonie
bestaat uit een speech van Prinses Máxima,
het overhandigen van de Appeltjes van Oranje
en oorkondes en uit een uitgebreide presentatie
van de winnende initiatieven.
2004
Thema: Jongeren in de buurt
Nieuw dit jaar: vanaf dit jaar is er tijdens de
uitreiking op Paleis Noordeinde een artistiek
optreden. Het maakt de ceremonie nog
feestelijker.
Winnaars:
• Stichting de Witte Tulp, Haarlem
• Sportvereniging Continental Sport,
Amsterdam
• Stichting Integraal Welzijn Roosendaal,
Roosendaal
Ook in 2004 waren er geen genomineerden
maar werden de winnaars gekozen uit een
brede selectie succesvolle initiatieven.
Intermezzo door Funda Müjde, ca ba retière en
columniste.
2005
Thema: Slagvaardige vrouwen
Nieuw dit jaar: in december worden er 10 genomineerden
bekend gemaakt. Zij komen in
maart bijeen voor een uitwisselingsdag. Uit
deze tien kiest het bestuur drie winnaars.
Winnaars:
• Stichting Fundaçion pa Hende Muhe den
Dificultad, Aruba
• Stichting Travers Welzijn, Zwolle
• Stichting Buurtwerk Alexander,
Rotterdam
Genomineerden:
• Stichting Welzijn Laak, Den Haag
• Humanitas District Zuid, Den Bosch
• Stichting Welzijn de Baarsjes, Amsterdam
• Stichting Ontmoeting met Buitenlandse
Vrouwen, Den Haag
• Stichting SCW Paspartoe, Emmeloord
• Interkerkelijke Stichting Kerken en
Buitenlanders ISKB, Utrecht
• Stichting Vrouwenopvang Amsterdam,
Amsterdam
Intermezzo door cabarettrio Hassan’s Angels.
2006
Thema: Samen in de buurt
Winnaars:
• Stichting Ruimte in de Buurt, Utrecht
• Stichting Fakonahof, Den Haag
• Stichting Het Chrysantenveld, Geleen
Genomineerden:
• Stichting Wijkberaad Laak Centraal,
Den Haag
• MIKS Welzijnsorganisatie
Skarsterlân, Joure
• Stichting Dorpshuis Lettelbert, Lettelbert
• Bewonersvereniging Schiedam Centrum, Schiedam

10 jaar Oranje Fonds - p 6
Om de
thema's te
verankeren
organiseren
we een
conferentie
voor sociale
initiatieven
• Projectbureau Het Jonge Noorden,
Rotterdam
Intermezzo door Monica Akihary.
2007
Thema: Maatjesprojecten
Vanwege het zwangerschapsverlof van Prinses
Máxima, reikt de Prins van Oranje dit jaar de
Appeltjes van Oranje uit.
Winnaars:
• Stichting Welzijn Helmond, Helmond
• Stichting Vriendendiensten Midden
Westelijk Utrecht, Nieuwegein
• Exodus Nederland, Leiden
Genomineerden:
• Tandem Welzijn, Nijmegen
• MEE Zuidoost Brabant, Waalre
• Schorer Stichting, Amsterdam
• SAMAH, Amsterdam
• Stichting de Regenboog, Amsterdam
• Stichting Vitalis, Den Haag
• Stichting V&N Zuid Gelderland,
Nijmegen
Intermezzo door Izaline Calister.
2008
Thema: Jongeren
Nieuw dit jaar: we verdelen het koninkrijk in
vijf regio’s. In iedere regio presenteren 8 tot
10 kandidaten zich tijdens een voorronde in
het land. Hieruit selecteren we 2 genomineerden.
Het Caribisch deel van het Koninkrijk
is ‘regio zonnig’.
Winnaars:
• Voetbalvereniging OSM ‘75, Maarssen
• Fundashon Pro Alfa Forma I Transformà,
Curaçao
• Stichting JIP Boy 4-ever, Venlo
Genomineerden:
• Stichting Woonzorgspectrum
Westerhout, Alkmaar
• GVAV – Rapiditas, Groningen
• Mangazina di Rei, Bonaire
• Stichting Mara, Rotterdam
• Kindertuin de Teyl, Rotterdam
• BWI Brede Welzijnsinstelling, Mierlo
• SCALA Welzijn, Hengelo
Intermezzo door cabaretier Vincent Bijlo.
2009
Thema: Verbinden
Nieuw dit jaar: vanaf nu proberen we de optredens
te laten verzorgen door sociale initiatieven
die we ondersteunen. Dit biedt hen én
de aanwezigen een extra kans.
Winnaars:
• Stichting Maatschappelijk Werk &
Welzijn, Goes
• HOF Promotie Haags Vrijwilligerswerk,
Den Haag
• Stichting Project, Bonaire
Genomineerden:
• Stichting Waterval, Almere
• Wijkraad de Valuwe, Cuijk
• Stichting Mudanthe, Apeldoorn
• Stichting Portes, Utrecht
• Stichting WonenPlus Noord-Holland,
Alkmaar
• Revalidatie Friesland, School Lyndesteyn,
Singelland VHS, Beetsterzwaag
• Oudervereniging Totolika, Curaçao
Intermezzo door ISH, Streetculture in theatre.
2010
Thema: Kracht van Sport
Nieuw dit jaar: om het thema van de Appeltjes
van Oranje meer te verankeren en te benutten,
organiseren we vanaf dit jaar in het najaar

volgend op de uitreiking, een conferentie.
Sociale initiatieven die zich bezighouden met
het thema worden hiervoor uitgenodigd om
kennis en inspiratie op te doen. Ook lichten we
ons bestedingsbeleid op dit thema toe zodat
we meer of betere aanvragen ontvangen. In
het voorjaar daarop organiseren we een clinic
van twee dagen voor een selecte groep initiatieven.
Zij werken aan een concreet projectplan
dat, desgewenst, ter financiering bij het
Oranje Fonds kan worden ingediend.
Winnaars:
• Aminta Sprockel Challenger Little League,
Curaçao
• Stichting Be Interactive, Amsterdam
• Stichting Kleurrijke Stad, Eindhoven
Genomineerden:
• Stichting Doen Doet, Amsterdam
• Stichting Sport & Sociale Beweging,
Eindhoven
• Stichting Welzijn voor Ouderen,
Schoonhoven
• Rotterdamse Korfbal Club W.I.O.N.,
Rotterdam
• Algemene Utrechtse Studenten Roei-
vereniging Orca, Utrecht
• Stichting Real-X indoor fun/skatepark,
Apeldoorn
• S.V. Hubentut Fortuna, Curaçao
Intermezzo door multidisciplinaire theatergroep
WHAA met de Shake it! Academy.
2011
Thema: Kunst Beweegt
De uitreiking vindt plaats op de veertigste
verjaardag van onze beschermvrouwe. Voor
aanvang van de ceremonie wordt zij door
alle aanwezigen toegezongen, begeleid door
de musici.
Winnaars:
• Stichting WHAA projectbureau voor diversiteit,
Nijmegen
• Stichting ZID, Amsterdam
• Circus Santelli i.s.m. Woonzorgcentrum
Oosterparkheem, Groningen
Genomineerden:
• Stichting Theatergroep Cactus
• Union by fiction, Maastricht
• Lumens Groep, Eindhoven
• Stichting Woonbron Prins Alexander,
Rotterdam
• Welzijn Scheveningen, Den Haag
• Motiance Dance School Foundation, Sint
Maarten
• Stichting Teatro KadaKen, Curaçao
Intermezzo door het Leerorkest uit
Amsterdam, ondersteund door musici van
het Nederlands Philharmonisch Orkest.
2012
Thema: Groen Groeit!
Winnaars:
• Buurtvereniging Hoofdstraat-Noord,
Gasselternijveen
• A.O.C. De Groene Welle i.s.m. Stichting de
Baalderborg, Hardenberg
• Stichting BuurtLAB, Rotterdam
Genomineerden:
• Stichting Vrienden van het Vogelnest,
Amersfoort
• Stichting Postzegelparken, Amsterdam
• Stichting Akkerbloem, Alphen aan den
Rijn
• Stichting Natuurpark Vlakbroek,
Koningslust
• Stichting Transfarmers, Den Bosch
• Fundashon Mi mes Hofito, Bonaire
• Fundashon Kunuku Sur, Bonaire
Intermezzo door XXL Band.
Vanaf 2009
worden optredens
verzorgd
door sociale
initiatieven zelf

10 jaar Oranje Fonds - p 8
Over het Oranje Fonds
Mensen
motiveren,
inspireren
en helpen
In onze samenleving moet iedereen zich
thuis kunnen voelen en mee kunnen doen.
Toch is dat niet vanzelfsprekend. Mensen
kunnen bijvoorbeeld eenzaam zijn of een
achterstand hebben. Gelukkig zetten veel
mensen en organisaties zich actief in voor
anderen die een steuntje in de rug kunnen
gebruiken. Voor deze initiatieven is er sinds
2002 het Oranje Fonds, het grootste sociale
fonds van Nederland.
Het Oranje Fonds heeft in de afgelopen tien
jaar meer dan 20.000 sociale initiatieven gesteund
voor een totaalbedrag van bijna € 200
miljoen. Hierdoor hebben talloze mensen een
nieuwe plek in de maatschappij gevonden.
Het Fonds biedt naast financiële ondersteuning
ook kennis en contacten. Dit gebeurt
met inhoudelijke programma’s, trainingen
en toegang tot professionele netwerken.
Het Fonds fungeert daarnaast als aanjager
voor sociale initiatieven overal in het land.
Mediacampagnes zoals Maatjes Gezocht,
de landelijke vrijwilligersdag NL DOET en
Burendag zijn hier aansprekende voorbeelden
van. Het doel is altijd om mensen en organisaties
met elkaar te verbinden en Nederland
socialer te maken.
Het Oranje Fonds heeft een bijzondere plaats
in onze samenleving. Niet alleen door de betrokkenheid
van het beschermpaar, de Prins
van Oranje en Prinses Máxima, of door het
brede netwerk en de grote kennis die het
Fonds de afgelopen jaren heeft opgebouwd.
Het Fonds is vooral bijzonder door de wijze
waarop het sociale initiatieven ondersteunt.
Het richt zich op actieve mensen die vragen
en problemen in onze samenleving signaleren.
Mensen die het er niet bij laten zitten
maar het heft in eigen handen nemen. Deze
mensen wil het Oranje Fonds motiveren, inspireren
en helpen om sociale initiatieven op
te starten, uit te voeren en voort te zetten.
Daarmee staat het Fonds voor optimisme,
voor het creëren van kansen en voor een visie
op onze samenleving waaraan iedereen naar
vermogen en wens deel kan nemen.

Uiteraard wil het Oranje Fonds de komende
tien jaar nog veel meer doen om betrokkenheid
in onze samenleving te stimuleren.
Want het kan nog beter en nog mooier! Alle
activiteiten zullen zich de komende jaren
concentreren op het creëren, vinden en ondersteunen
van particulier initiatief. In
de brede zin van het woord. Het Fonds wil
maatschappelijke organisaties bijvoorbeeld,
naast geld, voorzien van goede voorbeelden,
van nieuwe vrijwilligers en van kennis
over nieuwe organisatiestructuren en de
nieuwe relatie tot de overheid. Daarnaast
zal het Oranje Fonds zich ook direct richten
tot actieve burgers, tot hen die iets willen
betekenen voor hun buur, buurt of medemens.
We helpen met geld maar vooral ook
met nieuwe mogelijkheden, goede voorbeelden
van elders in het land en met kennis.
Tot slot richt het Oranje Fonds zich op bedrijven
en individuen die willen bijdragen
aan deze beweging van eigen initiatief en
verantwoordelijkheid.
Het sociale veld heeft het zwaar onder de
huidige overheidsbezuinigingen. Het Oranje
Fonds kan daarom de komende jaren veel
extra geld gebruiken. Elke bijdrage is van
harte welkom. Financiële steun aan het
Oranje Fonds draagt honderd procent bij
aan het werk, want letterlijk elke euro wordt
besteed aan duurzame sociale initiatieven.
Het Oranje Fonds brengt ons
bij elkaar, helpt u mee?
www.oranjefonds.nl/vriend

10 jaar Oranje Fonds - p 10

De Appeltjes van Oranje
2003-2012

10 jaar Oranje Fonds - p 12
2003
Multiculturele
huiskamer De Brug
Stichting De Brug,
Amsterdam
Tolerante
samenleving
in het klein
Veel verbinding bij de Brug
Multiculturele huiskamer De Brug is een inloopcentrum voor met name ouderen in de wijk
Geuzenveld. De Brug wordt al bijna dertig jaar draaiende gehouden door vrijwilligers. De
activiteiten zijn divers: een rummykubmiddag, gezamenlijke maaltijden, een boetseerclub,
Hollandse en Indische avonden, multiculturele feesten, een biljartcompetitie en een
rouwverwerkinggroep. Vrijwilligers gaan vaak op pad om bezoekers te werven: een moskee
wordt bezocht waar in de taal van de allochtonen over het initiatief wordt verteld. De Brug
wordt gefinancierd met giften van onder andere de Zusterorde, het stadsdeel en bijdragen
van de bezoekers (o.a. € 1,– entree; € 6,– warme maaltijd).
‘De Brug’, zeggen medewerkers en bezoekers,
‘is een veilige plek waar geen taboe rust op het
tonen van emoties en gevoelens. Het bijvoegsel
‘multicultureel’ in de naam staat er niet
voor niets: afkomst en religieuze en politieke
overtuigingen spelen in De Brug nauwelijks
een rol. Het is die tolerante samenleving in het
klein, waar we allen in het diepst van onze gedachten
misschien wel naar verlangen.’
De Brug is nu nog steeds dezelfde belangrijke,
bruisende ontmoetingsplek met een veelomvattende
maatschappelijke functie. De
meeste bezoekers zijn ‘vaste klanten’ waardoor
er vanzelf sociale controle plaatsvindt.
Voorzitster Cor van Drongelen (66) vertelt
over Mevrouw Halvers (86) die haar hele ziel
en zaligheid stopte in het vrijwilligerswerk
voor De Brug. 'Toen zij haar telefoon niet
opnam, zijn we langs haar huis gegaan. Na
lang aanbellen deed ze open en overleed, op
haar zesentachtigste, in de armen van een
van de vrijwilligsters.'
Het winnen van het Appeltje van Oranje
was een grote verrassing voor iedereen. Ze
hebben er met zijn allen van genoten. Van
Drongelen: “Door de prijs hadden we voor
de jaarlijkse uitstapjes nog slechts een kleine
bijdrage nodig van onze bezoekers. Hierdoor
konden we acht jaar lang onbezorgd op pad.”
Op dit moment is het onzeker of De Brug
wederom subsidie zal krijgen van het stadsdeel.
www.stgdebrug.nl

Buurtfestival Tamtam
sinds 2001 een begrip
Leiden-Noord en Slaaghwijk zijn achterstandswijken met een gemêleerde bevolkingssamenstelling.
Om uitwisseling over culturele waarden en gewoonten tussen buurtbewoners
te bevorderen, zetten medewerkers van Leidse welzijnsorganisaties in 2001 in deze buurten
een omvangrijk multicultureel zomerfestival op. Dit Multicultureel buurtfestival Tamtam
bestaat o.a. uit muziek, dans, theater en wandelroutes dwars door elkaars huizen. Buurthuizen,
bewonersgroepen en allochtone organisaties worden nauw betrokken bij de voorbereidingen
van het festival.
Volgens de jury: ‘Het festival bewijst vooral
dat het begrip tussen Antilliaanse, Nederlandse,
Marokkaanse, Molukse, Somalische, Surinaamse
en Turkse wijkbewoners elk jaar een
beetje groeit. Het bestuur vindt het een unieke
prestatie dat met cultureel amusement als uitgangspunt,
de sociale samenhang in Slaaghwijk
en Leiden-Noord verbeterd wordt.’
Het winnen van ‘de grote’ Appel van Oranje
heeft de buurt en de vrijwilligers een enorme
‘boost’ gegeven. Het gewonnen bedrag kon
worden ingezet als buffer bij voorfinanciering
van activiteiten, een geruststellend
gegeven. Ook het bezoek van Prinses Máxima
en de aandacht die het winnen van de prijs
met zich mee bracht, hadden een zeer positieve
uitwerking: de stichting kreeg alsnog
een subsidie van de gemeente Leiden.
Sinds 2009 wordt het festival volledig georganiseerd
door een groep enthousiaste buurtbewoners.
Zij besloten de organisatie over te
nemen van de welzijnsmedewerkers en zetten
zich op vrijwillige basis in voor de stichting.
Zo zijn er veel minder kosten en kan het festival
blijven bestaan. Het festival is inmiddels
uitgebreid met workshops die het gehele jaar
doorlopen. Telkens worden nieuwe samenwerkingspartners
gezocht en gevonden om
het festivalprogramma invulling te geven. Entreeprijzen
variëren van € 1,50 tot € 2,50.
De Gemeente Leiden is al die jaren het initiatief
blijven steunen en heeft subsidie toegekend
tot 2014.
www.tamtamfestival.nl
2003
Multicultureel
buurtfestival Tamtam
Stichting Leidse
Welzijnsorganisatie
Cultureel
amusement
als uitgangspunt
voor sociale
samenhang
Winnaar grote
Appeltje van Oranje

10 jaar Oranje Fonds - p 14
2003
Contactouderproject
Stichting Brede School
‘Selissenwal’, Boxtel
Als moderne
d o rps o m r o e pe rs
zijn ze een
belangrijke
schakel
Contactouderproject vergroot
kans op schooldiploma
Binnen de Brede School ‘Selissenwal’ in Boxtel werd een bijzonder initiatief gestart: het
Contactouderproject. Dit is een kleine groep moeders van leerlingen die ervoor zorgt dat
tussen ouders uit de eigen etnische groep en de Nederlandse onderwijsinstellingen een
verbinding tot stand komt. Het Contactouderproject bevordert de betrokkenheid van
de allochtone ouders bij het onderwijs en vergroot de kans dat kinderen uit de etnische
groeperingen met succes de school zullen afmaken. Bovendien voorkomt het een sociaal
isolement: allochtone ouders gaan er steeds meer bij horen doordat zij ervaringen
uitwisselen met de autochtone ouders en samen met hen trainingen volgen.
Het initiatief had veel potentie en de contactouders
en hun directe begeleiders werden in
2003 tot winnaars verkozen in de categorie
‘emancipatie van allochtone vrouwen’.
De jury: ‘Sevim, Safia, Angelina, Anneke en hun
collega’s zorgen ervoor dat niemand in de wijk
zich nog langer aan zijn lot overgelaten hoeft
te voelen. Als ‘moderne dorpsomroepers’ zijn
ze de belangrijkste schakel tussen geïsoleerde
wijkbewoners - waaronder veel migranten - en
het onderwijs, de zorg en de lokale overheid.
Ze bevorderen de integratie van minderheden
en de emancipatie van allochtone vrouwen en
verstevigen daarmee het ‘sociale cement’ in de
wijk. Voor veel mensen zijn ze bovendien het
belangrijkste aanspreekpunt in de buurt.’
Het Contactouderproject is sinds de uitreiking
van het Appeltje van Oranje deels succesvol
geweest: het contact tussen ouders en instantie
is enorm verbeterd. Bovendien werkt
de school nog steeds via hetzelfde model.
Dit is een belangrijke basis geweest voor het
voortbestaan van de school. Daarnaast heeft
het gezorgd voor de transformatie van ‘zwarte
school’ naar ‘wijkschool’. Op deze ‘wijkschool’
zitten veel meer autochtone kinderen. Ook is
het contact met allochtone ouders door de
koffieochtenden veel intensiever.
Helaas is het uiteindelijke doel niet gehaald:
door wijzigingen in het beleid kon het project
de contactouders geen betaalde plek aanbieden.
Het Contactouderproject is in 2006
opgeheven.

10 jaar Oranje Fonds - p 16
2004
Huiswerkbegeleiding
Stichting Witte Tulp,
Haarlem
Van woonkamer
in
st u d e n t e n -
huis naar
basisschool
Huiswerkbegeleiding voor
en door allochtone jongeren
Allochtone ouders zijn vaak slecht bekend met het Nederlandse onderwijs systeem en
maken zich zorgen over de sociale en educatieve ontwikkeling van hun kinderen. Allochtone
jongeren die er wel in slagen binnen het Nederlandse onderwijs hun weg te vinden, worden
gezien als voorbeeld voor anderen. Dat was voor een groepje Turks/Nederlandse studenten
aanleiding om huiswerkbegeleiding te organiseren.
Via de woonkamer in het studentenhuis
naar een buurtcentrum tot een zelfstandige
organisatie: Basisschool de Witte Tulp.
Stichting Witte Tulp werd in 1997 in Haarlem
door hoogopgeleide migranten opgericht.
Het initiatief is gestart als een huiswerkbegeleidingproject
voor allochtone jongeren.
Het bleek dat niet alleen huiswerk belangrijk
was, er was ook behoefte aan het bespreken
van problemen die jongeren ondervinden en
waar ze thuis niet mee terecht kunnen. In de
loop der jaren werden steeds meer activiteiten
in gang gezet: ouderavonden, discussieavonden
met de middelbare scholieren en
sportactiviteiten op zondagmiddag.
Er vond ook een professionaliseringsslag
plaats: het ‘clubje’ begeleiders werd een
stich ting die, vanwege de grote vraag, uitweek
naar een grotere ruimte in het moeder/
kindcentrum in de wijk.
Na het winnen van het Appeltje van Oranje
is de stichting stevig uitgebreid, vertelt de
huidige directeur Murat Alici. Het geld is geïnvesteerd
in een computerlokaal voor kinderen,
met de bijbehorende inrichting. In de jaren
2007 tot en met 2010 is jaarlijks een Wetenschapsfestival
georganiseerd dat ruim 15.000
bezoekers trok en voor nog meer vrijwilligers
zorgde. Dit succesvolle festival vestigde zelfs
een wereldrecord met de grootste wereldwijde
chemieklas.
In september 2010 is Basisschool de Witte
Tulp opgericht, eerst als onderdeel van de
stichting, inmiddels is het een zelfstandige
organisatie. De school biedt naschoolse
opvang, huiswerkbegeleidingsprojecten en
talentontwikkelende activiteiten. Per jaar
worden 600 kinderen begeleid in het maken
van hun huiswerk. In totaal zetten 150 vrijwilligers
zich in voor de Witte Tulp. Een
aantal jongeren dat deelnam is nu zelf begeleider
geworden. Bij de huiswerkbegeleidingprojecten
worden nu ook autochtone
jongeren betrokken. De stichting ontvangt
een bescheiden subsidie van de gemeente;
hun grootste inkomstenbron is de bijdrage
van de ouders.
www.stichtingwittetulp.nl

Minder criminaliteit
door sportproject
Halverwege de jaren negentig leken straten, woonblokken, winkelcentra en speeltuinen
in de Kleiburgbuurt in Amsterdam Zuid Oost in handen van agressieve drugshandelaren
en verslaafden. Dit zorgde voor een onaangename sfeer. Om die reden startte een aantal
ouders samen met ex-atleet Sammy Monsels in 1999 een criminaliteitspreventieproject:
Continental Sport.
Bij Continental Sport is sport een middel om
jongeren in een vast ritme te krijgen, om hen
verantwoordelijkheid op zich te laten nemen
en om hen sociaal te kunnen laten ontplooien.
Het honk van de vereniging ligt in de Bijlmer,
onder de flat Kleiburg, op 100 meter van een
nieuwe atletiekbaan die in 2001 met Europees
geld tot stand is gekomen. Continental
Sport is voor de Bijlmer jarenlang een succesvol
en imagoverhogend project geweest.
De vereniging werkte vooral samen met
scholen en verzorgde ter plekke met 25 be -
geleiders/vrijwilligers het onderdeel school -
atletiek, ieder jaar voor ongeveer 360 deel -
nemers. Daarnaast waren er open wijktrainingen
(120 deelnemers onder lei ding van zes
begeleiders/vrijwilligers) en was er de vere-
nigingstraining (70 deelnemers en zes vrijwilligers).
De talenten van Continental werden
ingeschakeld als ambassadeurs op scholen,
waar zij hun sportieve carrière toelichtten.
De jury is positief: ‘Het is uniek dat het Oranje
Fonds heeft besloten financiële ondersteuning
te bieden aan Continental Sport. Het Oranje
Fonds is eigenlijk geen sponsor van jeugdsport.
Maar als sport jongeren sociale ontplooiing
biedt, verantwoordelijkheidsbesef bijbrengt
en bijdraagt aan de leefbaarheid in de wijk,
dan functioneert sport als belangrijk bindmiddel.
De leiding van Continental Sport motiveert
en inspireert en helpt voorkomen dat
jongeren ontsporen. Het succes is niet in de
laatste plaats te danken aan de grenzeloze
inzet van de Surinaamse, Antilliaanse, Afrikaanse
en Nederlandse jeugdleden zelf.’
Jammer genoeg bestaat Continental Sport
niet meer. Tot halverwege 2010 was de sportvereniging
nog actief, maar doordat de financiën
niet op orde waren, is de club inmiddels
opgeheven. Het is onduidelijk waar het geldbedrag
van de Grote Appel van Oranje aan is
besteed. Sammy Monsels heeft inmiddels een
aantal andere initiatieven op het gebied van
sportactiviteiten opgericht.
2004
Sportproject
Sportvereniging
Continental Sport,
Amsterdam Zuid Oost
Sport als belangrijk
bindmiddel voor
leefbaarheid in
de wijk
Winnaar grote
Appeltje van Oranje

10 jaar Oranje Fonds - p 18
2004
Buurtpreventieproject
Meer met Sport
Stichting Integraal
Welzijn Roosendaal,
Roosendaal
Sport geeft
jongeren
verant-
woordelijkheid
Buurtpreventieproject
Meer met Sport
Overlast en wetsovertredingen in de Roosendaalse wijk Kalsdonk leidden tot het buurtpreventieproject
Meer met Sport. Het doel van het project is de veiligheid in de wijk te bevorderen
door een preventieve aanpak en persoonlijke ontplooiing van jongeren. Een buurtpreventieteam
van acht Marokkaanse jongeren heeft een toezichthoudende buurtfunctie.
Het team voert gedurende de schoolvakanties buurtsurveillances uit, spreekt jongeren die
overlast bezorgen aan op hun gedrag en organiseert sportactiviteiten.
Deelnemers aan de buurtsportactiviteiten
worden gestimuleerd taken uit te voeren.
De locaties waar de activiteiten plaatsvinden
(plein, scholen, buurthuis, sportveld)
liggen dicht bij elkaar en centraal in de wijk.
Het aantal activiteiten is in vijf jaar gestegen
tot 35. In 2004 zijn er 450 enthousiaste
deelnemers.
De jury was erg enthousiast over de diversiteit
van het initiatief:
‘Medewerkers van Meer met Sport gaan in gesprek
met de grootste raddraaiers. Die mogen
een sportteam samenstellen, een feest organiseren
of een cursus volgen. Meer met Sport geeft
jongeren verantwoordelijkheid en probeert hun
negatieve geldingsdrang om te buigen in een
positieve. Meer met Sport slaagt er niet alleen
in het gedrag van de grootste lastpakken te veranderen.
Het lukt ook hen te motiveren deel te
nemen aan het buurtpreventieteam.’
Hakim, Abdel, Gul en Hafid zijn oud-deelnemers
van Meer met Sport. Het initiatief heeft
hen gebracht waar ze nu zijn: ze zijn allen
nog steeds betrokken bij projecten op het
gebied van jeugd en sport of in een ander
gebied van maatschappelijke dienstverlening.
En nog veel meer deelnemers hebben
zich door het initiatief kunnen ontwikkelen
van raddraaiers tot maatschappelijk bewuste
adolescenten.
Met het geldbedrag dat Meer met Sport won
konden nog meer sportactiviteiten worden
georganiseerd. Prinses Máxima benadrukte
bij de uitreiking van het Appeltje van
Oranje dat het initiatief zeer waardevol is en
moest blijven bestaan. De gemeente Roosendaal
besloot daarna opnieuw subsidie toe te
kennen. In 2010 is deze geldstroom helaas
toch gestopt.

10 jaar Oranje Fonds - p 20
2005
Bezoekvrouwen
Stichting TRAVERS,
Zwolle
Spreek vrouwen
aan in hun
eigen taal
Winnaar grote
Appeltje van Oranje
Bezoekvrouwen: netwerk van
allochtone intermediairs
In Zwolle maakten weinig allochtone vrouwen gebruik van de bestaande instellingen en
voorzieningen. Taal bleek daarbij een van de belangrijkste barrières. Om dit probleem aan
te pakken werd in 1993 door stichting TRAVERS het initiatief Bezoekvrouwen gestart. De
stichting zet een netwerk op van allochtone intermediairs, zogenaamde bezoekvrouwen. Dit
netwerk brengt specifieke wensen en behoeften van allochtone vrouwen op het gebied van
educatie, ontmoeting en inburgering in kaart.
Bezoekvrouwen kreeg in 2005 de ‘Grote
Appel’ omdat de jury het initiatief net iets
meer in de schijnwerpers wilde zetten:
‘De jury is zeer onder de indruk van de effectiviteit
van dit project dat zowel veelomvattend
als simpel van opzet is. Spreek vrouwen
van allochtone afkomst aan in hun eigen
taal, win hun vertrouwen en help hen te integreren
in de Nederlandse samenleving. Of
anders gezegd: ´Haal de vrouwen uit hun
huizen en rust hen toe om met plezier deel te
nemen aan onze samenleving.’
De bezoekvrouwen zijn een ‘heerlijk weekendje
weg’ geweest van het gewonnen geldbedrag
en de rest van het geld is besteed
aan extra activiteiten.
Inmiddels is het werkgebied uitgebreid tot
vrouwen en hun gezin. Nog steeds zijn vier
vrouwen actief als bezoekvrouw; een vijfde
is verantwoordelijk voor de coördinatie. En
de bezoekvrouwen zijn niet alleen binnen
de eigen werkkring erg succesvol: andere
organisaties benaderen de bezoekvrouwen
voor hulp wanneer zij zelf hun doelgroep
moeilijk kunnen bereiken. De vrijwilligerscentrale
vroeg bijvoorbeeld onlangs advies
over mogelijkheden om in contact te komen
met allochtone mantelzorgers.
Het Oranje Fonds vroeg Stichting TRAVERS
dit succesvolle programma vast te leggen in
een handleiding. Deze handleiding is de afgelopen
jaren door diverse gemeenten gebruikt
om eenzelfde initiatief op te zetten.
Het traject werd begeleid door de initiatiefnemers
van stichting TRAVERS.
Binnen de gemeente Zwolle was men destijds
erg trots dat dit initiatief de Grote Appel heeft
gewonnen. Om die reden is er sinds de uitreiking
telkens weer een partij in Zwolle die de
bezoekvrouwen wil financieren, zodat het
initiatief tot nu toe nog kon blijven bestaan.
www.traverswelzijn.nl

Ondersteuning voor vrouwen
die aan het werk willen
Toen het Vrouwen Informatie Punt het Appeltje van Oranje won, was het doel van het initiatief
de vrouwen in de Rotterdamse deelgemeente Alexander maatschappelijk te activeren
en op die manier hun integratie te bevorderen. Medewerkers ondersteunden zowel autochtone
als allochtone vrouwen die betaald of onbetaald aan het werk wilden.
Binnen de gehele stad Rotterdam was hiervoor
een netwerk opgebouwd van instellingen
voor vrijwilligerswerk, vrouwenorganisaties,
buurthuizen en activiteitencentra. Er was een
wekelijks telefonisch spreekuur en een divers
aanbod van cursussen, themabijeenkomsten
en ontmoetingsavonden.
Prinses Máxima verwoordde het in haar
speech als volgt:
‘U zet zich in voor vrouwen die de stap naar
de arbeidsmarkt willen zetten. Werk vinden,
werk hebben en werk houden is essentieel voor
iemands zelfvertrouwen en mogelijkheden tot
ontplooiing in onze maatschappij. Uw werk is
dus van heel grote waarde.’
Na de uitreiking ontstonden meningsverschillen
over de besteding van het gewonnen geldbedrag.
Het bestuur stapte op en een nieuwe
groep van zeven vrijwilligers ging enthousiast
verder. Op dit moment functioneert het
Vrouwen Informatie punt als onderdeel van
Stichting Buurtwerk. De doelgroep bestaat
vooral uit Nederlandse vrouwen rond 50 jaar
die vanwege zorg voor de kinderen nooit een
baan buitenshuis hebben gehad.
Het Vrouwen Informatie punt organiseert nu
met name activiteiten ter ontspanning, zoals
crea bijeenkomsten, lezingen en dansavonden.
De activiteiten worden nog altijd gefinancierd
met het gewonnen geldbedrag.
2005
Vrouwen Informatie Punt
Stichting Buurtwerk Alexander,
Rotterdam
De stap naar
de arbeidsmarkt
verkleinen

10 jaar Oranje Fonds - p 22
2005
Vrouwenopvanghuis
Fundacion pa Hende
Muhe den Dificultad,
Aruba
Appeltje van
Oranje
uitgereikt
voor het
bijzondere
pionierswerk
Opvanghuis: voor vrouwen
in moeilijkheden
Arubaanse vrouwen die te kampen hebben gehad met huiselijk geweld vinden een geborgen
omgeving in het vrouwenopvanghuis van Fundacion pa Hende Muhe den Dificultad.
Of het nu gaat om scholing, huisvesting, een verblijfsvergunning of een time out om uit de
geweldsspiraal te komen, door het uitgebreide netwerk van de stichting, wordt voor elk probleem
een oplossing gezocht én gevonden.
De stichting overlegt met maatschappelijke
partners en geeft voorlichting op scholen om
huiselijk geweld te herkennen én te voorkómen.
Alle bestuursleden, vrijwilligers en medewerkers
doen er alles aan om de vrouwen
die bij hen aankomen, gesterkt en toegerust
weer te laten terugkeren in de samenleving.
Het Vrouwenopvanghuis van de stichting
kreeg in 2005 een Appeltje van Oranje uitgereikt
voor het bijzondere pionierswerk:
‘De jury wil met de toekenning van het Appeltje
van Oranje 2005 haar waardering uitspreken
voor het bijzondere werk van de stichting.
Zonder veel middelen verrichtte de Fundacion
pa Hende Muhe den Dificultad pionierswerk.
De stichting is in de afgelopen tien jaar uitgegroeid
tot een solide instituut en samenwerkingspartner
voor an dere instanties en tot
een vertrouwd en deskundig toevluchtsoord
voor vrouwen in moeilijkheden.’
Met de financiële steun van het Appeltje van
Oranje heeft de stichting verschillende slachtoffers
van huiselijk geweld een goed onderdak
en een uitzicht op een betere toekomst
kunnen bieden. Koningin Beatrix en prinses
Máxima brachten in het najaar van 2011
een bezoek aan het vrouwenopvanghuis. Het
werd ervaren als een enorme erkenning.
De toekomst van het opvanghuis hangt inmiddels
af van meerdere factoren. Er is een
toegenomen vraag en de verblijfsduur van
de vrouwen is bovendien langer geworden.
Voorzitter Ivonne Spellen: 'Zolang we nodig
zijn zullen we er zijn, maar we moeten wel
aan uitbreiding van het personeel gaan
denken. Er is veel werk te doen en dat kost
veel geld.'

Ontmoetingsplek vóór en dóór
bewoners in Utrechtse wijk
Het Trefpunt is een ontmoetingsplek in de Utrechtse Rivierenwijk waar buurt bewoners met
een smalle beurs of weinig sociale contacten kunnen samenkomen voor activiteiten die zij
zelf organiseren. In 2006 was Het Trefpunt de winnaar van ‘de Grote Appel’ van Oranje.
De jury noteert:
Bij Het Trefpunt krijgt burgerinitiatief alle
ruimte. Alle activiteitenclubs die er een thuis
vonden, zijn ontstaan uit creatieve ideeën van
buurtbewoners. Er is voor elk wat wils. De jury
spreekt haar bewondering uit voor de manier
waarop de buurtbewoners Het Trefpunt volledig
zelf runnen. Een mooi voorbeeld van vóór
bewoners dóór bewoners. Zonder centraal toezicht
hebben zij samen een sfeer gecreëerd van
wederzijds vertrouwen en verantwoordelijkheidsgevoel.
Daardoor blijft Het Trefpunt een
sfeervolle plek, vergelijkbaar met een huiskamer
voor de buurt. Voor een deel van de buurtbewoners
maakt dit initiatief het verschil
tussen altijd alleen thuis zijn en wél leven met
intermenselijk contact.
Zes jaar na de memorabele uitreiking vertelt
initiatiefnemer Titus Schlatman enthousiast
over de ontwikkelingen bij Het Trefpunt. ‘We
hebben nu twee plekken, niet alleen de ‘woonkamer’,
maar ook nog het grote buurthuis. En
we kregen geld van het Oranje Fonds om het op
te knappen. Het buurthuis ziet er nu prachtig
uit! Het is nu in eigen beheer, dus kunnen we
uitgebreidere eetfeesten en kinderactiviteiten
daar organiseren. Wel 1000 mensen maken wekelijks
gebruik van de twee locaties!’
Titus is de enige betaalde kracht; daarnaast
werken er nog zeker 10 vrijwilligers. De financiering
van Het Trefpunt noemt Titus gekscherend
‘een pretpakket van subsidies’. Het is
overduidelijk dat de diverse ondersteunende
instanties veel vertrouwen hebben in het initiatief.
Het Trefpunt is dan ook diep geworteld in
de buurt.
De uitreiking van de Grote Appel bracht de
Utrechtse Rivierenwijk in rep en roer. Titus:
‘Veel meer buurtbewoners zijn daarna aangehaakt.
De prijs gaf hen het gevoel dat als je zelf
wat doet, heel veel kan!’
2006
Het Trefpunt
Stichting Ruimte voor de Buurt,
Utrecht
Z onder centraal
toezicht hebben
ze samen een sfeer
gecreëerd van
vertrouwen
Winnaar grote
Appeltje van Oranje

10 jaar Oranje Fonds - p 24
2006
Stichting Fakonahof,
Den Haag
Buurtouders
voor jongeren
met vragen
over relaties
Fakonahof creëert samenhang
binnen Haagse Schilderswijk
De Haagse Schilderswijk is een van de meest bekende wijken in Nederland. De wijk komt helaas
niet altijd positief in het nieuws doordat er nogal eens ‘gedoe’ is onder de buurtbewoners. Toch
zijn de vrijwilligers van Stichting Fakonahof er in geslaagd om samenhang te creëren tussen
de zeer diverse bewoners van de Schilderswijk. Bij Fakonahof wordt samenwerken tussen jong
en oud en verschillende culturen actief gestimuleerd. De activiteiten zijn gericht op recreatie
en daarnaast bedoeld om de buurtbewoners een betrokken gevoel bij de wijk te geven.
Hoewel bepaalde activiteiten meer op bijvoorbeeld kinderen zijn gericht, is de hele buurt
altijd welkom. Zo worden evenementen voor jongeren of ouderen echte buurtactiviteiten.
Stichting Fakonahof is één van de weinige
prijswinnaars die géén eigen locatie heeft. De
vrijwilligers werken vanuit het woonadres van
initiatiefnemers en drijvende krachten Mies
en Dirk Marijt. Naast de verschillende activiteiten
die zij organiseren, fungeren Mies, Dirk en
de andere vrijwilligers als ‘buurtouders’ voor
jongeren met vragen over relaties. En jongeren
die problemen hebben met de politie kunnen
ook bij hen terecht. Juist voor die groep worden
speciale activiteiten georganiseerd. Dat is hard
nodig, want in reguliere buurthuizen blijft de
deur voor deze groep soms gesloten. Evengoed
worden deze kinderen en jongeren onomwonden
aangesproken op asociaal gedrag. Die
directe aanpak blijkt succesvol in het voorkomen
van overlast.
Voor de oudere groep die met eenzaamheid
kampt, fungeren de vrijwilligers als ‘buurtkinderen’.
Ook voor de ouderen is de Fakonahof
een belangrijke plek, want zij aarzelen vaak
om professionele hulpverlening in te schakelen.
De oude keet die ze vroeger hadden, is
vervangen door een mooi huisje. De voorzitter
vertelt trots:
‘We hebben twee keer bezoek gehad van Prinses
Máxima. Ze was hier al in 2006 en in 2008 heeft
ze ons nieuwe honk geopend!’
Nog altijd worden veel activiteiten georganiseerd:
speelgoeduitleen en buurtfeesten met
Sinterklaas, Kerst en Oud & Nieuw. Mies en
Dirk willen de buurtbewoners hiervoor geen
bijdrage vragen, dus alles is gratis. Vanwege
bezuinigingen van de gemeente zijn de
survivaltochten en huttenbouwprojecten
helaas verdwenen. En wat mooi is: jongeren
die vroeger deelnamen, zijn nu vrijwilliger
geworden.
www.fakonahof.nl

Buurtboerderij leidt
tot ontmoetingen
In de Geleense wijk Lindenheuvel leven met name mensen van veel verschillende nationaliteiten
en jonge gezinnen met lage inkomens. Centraal in de wijk ligt een groot open terrein:
het Chrysantenveld. Een plek voor de buurtbewoners om elkaar te ontmoeten, ware het niet
dat het terrein jarenlang werd gebruikt om illegaal (huis)vuil te dumpen. Buurtbewoners
hebben het Chrysantenveld helemaal zelf opgeruimd, schoongemaakt en geëgaliseerd.
Er zijn enkele tonnen (huis)vuil verwijderd.
Vervolgens hebben zij een kinderboerderij
en een speeltuin gebouwd en een voetbalveld
en een hondenuitlaatveld aangelegd.
De buurtbewoners oefenen nu zelf controle
uit over het terrein zodat er niets wordt
vernield en het niet opnieuw als dumpplaats
wordt gebruikt. De leefbaarheid op en
rond het Chrysantenveld is hiermee zichtbaar
verbeterd.
Uit het juryrapport:
Het Chrysantenveld is meer dan een locatie
voor sport en spel. Het nodigt mensen uit en
lokt hen uit hun huizen. De stichting creëerde
een infrastructuur voor ontmoetingen in
de buurt. En die ‘sociale infrastructuur’ is een
voorwaarde om sociale cohesie tussen mensen
te bevorderen.
Wim Koopmans, de initiatiefnemer, is nog
steeds de drijvende kracht achter Het Chrysantenveld.
Alle dagelijkse werkzaamheden
zoals de dieren verzorgen, grasmaaien en de
speeltuin onderhouden, worden door hem
uitgevoerd; bij grote klussen of evenementen
krijgt hij hulp van vrijwilligers.
In eerste instantie had het winnen van het
Appeltje van Oranje een negatieve uitwerking,
vertelt Wim. Buurtbewoners dachten
dat hij het geldbedrag in zijn eigen zak stak.
Gelukkig hebben ze nu kunnen zien dat hij
het geld echt in de kinderboerderij heeft geïnvesteerd:
er is een goed hekwerk, een kippenren
en een kleine tractor. Wim heeft van
zijn eigen geld de grasmaaier gekocht. Kleine
donaties komen uit verschillende hoeken:
lokale bedrijven sponsoren soms in de vorm
van goederen en van de gemeente krijgt
Stichting Het Chrysantenveld in totaal € 3000.
Met de opbrengst van de rommelmarkten en
andere evenementen wordt het voer van de
dieren betaald.
2006
Stichting Het
Chrysantenveld,
Geleen
Chrysantenveld
voor sport en spel

10 jaar Oranje Fonds - p 26

Coach voor jeugd voorkomt
hoge schooluitval
In 2007 reikte de Prins van Oranje de prijzen uit, omdat prinses Máxima op dat moment met
zwangerschapsverlof was. Stichting Welzijn uit Helmond kreeg dat jaar de Grote Appel. In
zijn speech zei onze beschermheer hierover het volgende:
‘De mensen van Stichting Welzijn Helmond
maken zich sterk voor jongeren die een stevige,
enthousiaste coach nodig hebben. Iemand die
tegen een stootje kan, hun wereld kent, hun
taal spreekt en ze de goede kant op duwt. Het
blijkt dat uw aanpak heel erg goed werkt.
Minder problemen thuis. Minder rotgeintjes
in de buurt. Betere schoolresultaten. En nog
heel veel plezier samen hebben ook. U bewijst
dat het kan! De Grote Appel gaat naar uw
stichting. Met name uw aanpak is toepasbaar
voor heel veel jongeren op heel veel plaatsen
in Nederland.’
De aanpak bestaat uit een coachingsinitiatief
waarbij de coach jongeren begeleidt
op drie terreinen: gezin, school en vrije tijd.
Vandaag de dag lopen er op jaarbasis 70 trajecten
waarbij de doelgroep bestaat uit jongeren
die niet in een hulpverleningstraject
zitten, maar wel begeleiding nodig hebben
omdat zij lastig gedrag vertonen of in een instabiele
thuissituatie verkeren.
Het initiatief werd door Stichting Welzijn
Helmond gestart naar aanleiding van de
hoge schooluitval op VMBO-scholen in de
omgeving en het feit dat een groot aantal
risicojongeren in aanraking kwam met de
politie. In eerste instantie richtte men zich
alleen op middelbare scholieren. Inmiddels
is het programma uitgebreid: er loopt nu
ook een coachingstraject voor kinderen van
groep 8 van de lagere school die tot de eerste
twee klassen van de middelbare school het
begeleidingstraject kunnen volgen. Voor dit
traject is een experiment uitgevoerd om te
beoordelen of het programma ook preventief
zou werken als bij een jongere groep
zou worden gestart. Dit experiment is gefi
nancierd met het gewonnen geldbedrag.
Het winnen van de Grote Appel heeft daarnaast
tot gevolg gehad dat de eenmalige fi -
nanciering van de gemeente Helmond werd
omgezet in een – tot nu toe – jaarlijkse subsidie.
Dit jaar is zelfs extra geld vrijgemaakt.
www.swh-helmond.nl
2007
Coachingsproject
Stichting Welzijn,
Helmond
Minder
rotgeintjes in
de buurt.
Betere schoolresultaten
Winnaar grote
Appeltje van Oranje

10 jaar Oranje Fonds - p 28
2007
Nazorgnetwerk
Stichting Exodus
Nederland,
Leiden
Drempel
verlagen voor
rentree in de
samenleving
Stichting Exodus biedt nazorg
voor ex-gedetineerden
Maatjesprojecten zijn, volgens deskundigen, zeer kansrijk voor de oplossing van sociale problemen
in ons land. Initiatieven op dit gebied staan dan ook bovenaan de ‘30 plannen voor
een beter Nederland’ die in 2006 door een aantal vooraanstaande wetenschappers is opgesteld.
Deze deskundigen vinden dat maatjesprojecten goed aansluiten bij de behoefte van
de samenleving om eigen problemen ter hand te nemen. Bovendien kan met relatief weinig
geld en eenvoudige middelen veel worden bereikt.
Bij Stichting Exodus Nederland uit Leiden
loopt al jaren zo’n maatjesproject: het Nazorgnetwerk.
Hier worden vrijwilligers gekoppeld
aan mensen die vaak al hun schepen
achter zich verbrand hebben en iemand
nodig hebben om na hun detentie een eerste
rentree in de samenleving iets gemakkelijker
te maken. Het succes van dit initiatief zit in
het intermenselijke contact en het vertrouwen
dat de maatjes in elkaar hebben.
De jury roemt het initiatief: ‘De mensen van
de Stichting Exodus in Leiden zorgen met
het Nazorgnetwerk dat ex-gedetineerden de
draad van het gewone leven weer op kunnen
pikken.’
Ook voor dit initiatief was het winnen van de
prijs van grote waarde. Het Nazorgnetwerk
werd na de uitreiking van het Appeltje van
Oranje veel serieuzer genomen, vertelt een
van de medewerkers. En het aantal vrijwilligers
groeit nog steeds: op dit moment zetten
1800 mensen zich belangeloos in voor ex-gedetineerden.
Dat doen ze op verschillende
manieren: ex-gedetineerden krijgen hulp bij
het invullen van belastingformulieren, bejaarde
gedetineerden worden opgehaald als
ze vrij komen, praatgroepen worden begeleid
door vrijwilligers en er wordt Engelse les
gegeven aan ex-gedetineerden.
Exodus zorgt dat de vrijwilligers zelf ook
genoeg ondersteuning en begeleiding krijgen.
Er wordt veel aan scholing gedaan en
men houdt elkaar goed op de hoogte. Per jaar
zijn er 4400 contacten tussen vrijwilligers
en ex-gedetineerden. Het aantal betaalde
krachten is 2,8 fte.
www.exodus.nl

Behoefte aan gewone contacten
essentieel voor levensvreugde
Vriendendienst brengt mensen met een psychiatrische achtergrond in contact met vrijwilligers
met als doel samen iets te ondernemen. Veel deelnemers hebben een hulpverleningsgeschiedenis
achter de rug en wonen inmiddels zelfstandig. Zij hebben behoefte aan gewone
contacten in de samenleving, gericht op actief samen iets doen.
Dit kan zijn een kopje koffi e drinken, samen
naar de fi lm of een keer uit eten. Het contact
met een maatje helpt hen de weg terug te
vinden in de maatschappij en mondt daarna
soms uit in een langdurige vriendschap tus sen
hen. Prinses Máxima geeft de organisatie een
compliment:
‘Fantastisch hoe u elkaars vertrouwen weet te
winnen en samen de wereld tegemoet stapt’
Aan de Vriendendienst, dat door ruim 20
vrijwilligers wordt geleid, nemen zo’n 90
cliënten deel. Soms is het lastig om vrijwilligers
te vinden en te houden, omdat de
clië ntengroep bestaat uit mensen met een
complexe persoonlijkheidsstructuur of achtergrond.
Daarom is het extra belangrijk dat
er een goede match is tussen de vrijwilliger
en de cliënt.
De meeste vrijwilligers zijn gepensioneerd,
slechts een enkeling is van jonge leeftijd. Het
vrijwilligersbeleid is fl exibel: sommige vrijwilligers
helpen een aantal keren, andere zijn
intensief betrokken en hebben zelfs meerdere
cliënten onder hun hoede. De vrijwilligers
krijgen elke maand € 10 voor uitstapjes met
hun maatje.
Regelmatig zijn er wandelingen met de cliënten
en telkens worden weer nieuwe dingen
uit geprobeerd zoals workshops Zumba,
Pilates of een badpakdag in de sauna. Elke
keer opnieuw blijkt dat deze activiteiten erg
belangrijk zijn voor het zelfvertrouwen en de
levensvreugde van de cliënten.
Door het winnen van het Appeltje van Oranje
heeft de Vriendendienst kunnen investeren
in scholing en publiciteitsmateriaal. En
ze hebben samen van het geld ook een klein
feestje gehouden....
2007
Vriendendienst Zeist e.o
Stichting Welzijn Nieuwegein
en Omgeving,
Zeist
Goede match
tussen vrij williger
en de cliënt is
essentieel

10 jaar Oranje Fonds - p 30
2008
JIP en JOP
Stichting Boy 4-ever,
Venlo
Veilige haven
voor jongeren
Winnaar
grote
Appeltje
van
Oranje
JIP en JOP geven elkaar
de hand
‘U heeft van dichtbij meegemaakt hoe verschrikkelijk het is een kind te verliezen aan drugs.
Samen met een groep vrijwilligers doet u er nu alles aan om te voorkomen dat andere
ouders hetzelfde immense verdriet moeten doormaken. U heeft een veilige haven gemaakt
voor jongeren die losgeslagen zijn van hun ankers. Een prachtig initiatief!’
Met deze lovende woorden sprak prinses
Máxima tot de oprichtster van de stichting Boy
4-ever, Wil Vousten. Wil’s zoon Boy overleed in
2002 aan een fatale combinatie van GHB en
speed. Met Boy 4-ever startte Wil het initiatief
‘JIP en JOP geven elkaar de hand’. Het doel was
vervreemding onder jongeren tegen te gaan
en een Jongeren Ontmoetingsplek te bieden
voor gezamenlijke activiteiten zoals tafelvoetbaltoernooien
en discussie- en muziekavonden.
Boy 4-ever had tevens een Jongeren Informatie
Punt waar informatie werd verstrekt over allerlei
zaken die jongeren bezighoudt.
Door de uitreiking van de grote Appel van
Oranje kreeg de stichting veel publiciteit en
werd ze nog bekender. Dit bleek uiteindelijk
nadelige gevolgen te hebben. De gemeente
Venlo wilde dat Boy 4-ever ging professionaliseren.
Door alle bureaucratische rompslomp
die daarbij kwam kijken, was het voor Wil erg
moeilijk om de stichting te blijven runnen.
Daarom besloot ze in 2010 te stoppen met Boy
4-ever.
Boy 4-ever heeft in al die jaren van haar
bestaan veel betekend voor de jongeren in
Venlo. De stichting stond voor bewustwording
van jongeren; thema’s als seks, drugs, alcohol
en geweld werden op een ongedwongen wijze
aan de orde gesteld. Via de Jongeren Ontmoetingsplek
kregen de jongeren meer respect en
begrip voor elkaar en de onderlinge cultuurverschillen.
Veel van de bezoekers zijn goed terecht
gekomen, vertelt Wil. En ondanks het feit dat
de stichting is opgeheven, kunnen jongeren
nog steeds bij haar terecht: ‘Ze weten me nog
altijd te vinden.’

Van hangjongeren naar
sportjongeren
Met het initiatief ‘Van hangjongeren naar sportjongeren’ wil voetbalvereniging O.S.M. ’75
hangjongeren leren op een sociale en nuttige manier invulling te geven aan hun vrije tijd.
De hangjongeren gaan onder begeleiding met elkaar sporten en helpen mee met het organiseren
van toernooien.
Ze kunnen ook voetbalclinics volgen bij ex
profvoetballer Jean Paul de Jong en docent en
trainer jeugdopleiding bij Ajax Robin Pronk.
Door de inzet van deze rolmodellen wordt het
programma erg aantrekkelijk voor de jongeren.
Aansluitend aan de voetbalclinics wordt
door experts voorlichting gegeven over het
belang van een schoolopleiding, de gevaren
van drugsgebruik, zinloos geweld en normen
en waarden; zo vangt men twee vliegen in één
klap en kunnen de aanwezige jongeren ook
hierover worden geïnformeerd.
De voetbalvereniging werkt voor dit initiatief
samen met de gemeente Maarssen, Stichting
Stade en Stichting Klein Galgenwaard. Het
grootste deel aan fi nanciële ondersteuning
komt van de gemeente Maarssen en het Oranje
Fonds. De deelnemers zijn tot nu toe voornamelijk
jongens van rond 15 jaar; het aantal
is inmiddels gestegen tot 100 en momenteel
worden ook meisjes benaderd om deel te
nemen. Verder is nu ook de golfsport opgenomen
in het project.
‘U heeft ze letterlijk in beweging gekregen’, zei
Prinses Máxima tijdens de uitreiking, ‘door
samen met hen sportactiviteiten op te zetten.
Dankzij ú heeft Maarssen nu misschien wel de
actiefste hangjongeren van Nederland!’
Met ruim 150 jongeren ging men het succes
van het Appeltje van Oranje vieren met een
bezoek aan Walibi. De rest van het gewonnen
geldbedrag is geïnvesteerd in het project.
Een uitbreiding van het initiatief is ophanden:
‘van hangjongeren naar sportjongeren’ zal
overgaan in een nieuw omvangrijker initiatief
genaamd: ‘Sport voor iedereen’. Binnen dit programma
wordt ook studiebegeleiding gegeven
en wordt de doelgroep uitgebreid: niet alleen
sociaal kwetsbare jongeren en hangjongeren
mogen meedoen, maar ook gehandicapten
kunnen aan dit programma deelnemen.
En zoals vaker geldt: ook hier zijn deelnemers
van toen, de vrijwilligers van nu. Zij hangen niet
meer rond, maar hebben een baan, inkomen,
goede sociale contacten en doen het vrijwilligerswerk
voor OSM ’75.
2008
Van hangjongeren naar
sportjongeren
Voetbalvereniging O.S.M. ’75,
Maarssen
De actiefste
hangjongeren
van Nederland

10 jaar Oranje Fonds - p 32
2008
Volwassen onderwijs
Fundashon Pro Alfa,
Curaçao
De weg wijzen
naar scholing
of werk
Pro Alfa biedt volwassenen
tweede kans op onderwijs
De Stichting Pro Alfa geeft jongeren en volwassenen op Curaçao een tweede kans om elementaire
beroeps- en taalvaardigheden te leren. In tegenstelling tot andere organisaties op
het eiland is iedereen welkom bij Pro Alfa, ongeacht zijn of haar beginniveau. Voor elke deelnemer
wordt een programma op maat gemaakt.
Hierin gaan alfabetisering en de ontwikkeling
van beroepsvaardigheden hand in hand. Deelnemers
leren daarnaast de basis van uiterlijke
en lichamelijke verzorging, koken, naaien,
houtbewerking en sanitaire montage.
Een traject bij Pro Alfa biedt alle deelnemers
betere kansen op een stage en baan, of laat
hen doorstromen naar het reguliere beroepsonderwijs.
Bijzonder van Pro Alfa is dat
de leerlingen op ieder moment in het jaar
kunnen instromen. Dit voorkomt dat zij ‘lege
maanden’ hebben en minder goede gewoontes
ontwikkelen. Doordat de leerlingen zich
kunnen ontwikkelen, hebben de deelnemers
betere vooruitzichten op een goede toekomst
en mogelijkheden tot arbeidsparticipatie.
De medewerkers van Pro Alfa uit Curaçao
werden door Prinses Máxima geprezen voor
hun inzet:
‘U heeft sinds 1990 meer dan 3.000 mensen de
weg gewezen naar scholing of werk. U spreekt
hen aan op hun eigen kracht. U stimuleert hen
te investeren in zichzelf. En u staat hen met
raad en daad bij, zodat ze meer kunnen doen.’
Na het winnen van het Appeltje van Oranje
is Stichting Pro Alfa onverminderd voortgegaan.
Het prijzengeld zorgde voor wat extra
armslag bij de aanschaf van materiaal en een
broodnodige verbouwing.
Het winnen van de prijs maakte ook dat
de stichting opnieuw in de belangstelling
kwam te staan. In de loop der jaren zijn er
vele nieuwe, vaak commerciële partijen opgestaan
die trajecten voor schooluitvallers
aan bieden. Het belang en succes van Pro Alfa,
hun vrijwilligers en netwerk en tevens hun indrukwekkende
staat van dienst kregen nieuw
elan. Daarvoor zorgde ook het bezoek van de
Prins van Oranje en Prinses Máxima in 2010.
Voor veel jongeren en volwassenen betekent
Pro Alfa het verschil tussen afwachten wat de
dagen brengen en het leven grijpen en zelf de
koers ter hand nemen. In de ruim 20 jaar dat
de organisatie bestaat, is het een instituut
geworden dat het Appeltje van Oranje meer
dan verdient!

Levensboeken brengen families
en generaties bij elkaar
Ouderen vertellen hun levensverhaal, vrijwilligers leren schrijven, jongeren begrijpen de
geschiedenis beter en families komen vaak weer dichter bij elkaar. Al deze prachtige resultaten
komen voort uit het initiatief Levensboeken.
Het initiatief wordt uitgevoerd via 42 deelnemende
verzorgingsinstellingen waarvoor 200
vrijwilligers actief zijn. Zij tekenen de levensverhalen
van bewoners van gemiddeld 75 jaar
en ouder op. Levensboeken is ontstaan uit de
gedachte het contact met ouderen in verzorgingsinstellingen
te vergroten. Levensboeken
geeft ouderen de mogelijkheid hun verhaal
te kunnen doen. Zij voelen zich weer gewaardeerd
en betrokken bij de maatschappij.
Ook voor de vrijwilligers vervult het initiatief
een behoefte: zij krijgen de mogelijkheid te
leren schrijven via een cursus van Bert van der
Snoek, voormalig eindredacteur van het blad
Kampioen (ANWB). Van der Snoek heeft het
handboek Levensboeken en de bijbehorende
cursus voor vrijwilligers ontwikkeld.
Per jaar worden 80 levensboeken geschreven.
Regelmatig is een levensboek aanleiding
voor een familiereünie. Daarnaast gaan veel
ouderen naar basisscholen om aan de leerlingen
voor te lezen uit hun levensboek. Zo wordt
het levensboek ook gebruikt om verbindingen
te leggen tussen verschillende culturen en
tussen ouderen en scholieren.
Het Oranje Fonds was erg enthousiast over de
methodiek en stelde voor om de methodiek
landelijk te verspreiden. In het juryrapport van
de uitreiking van deze Grote Appel van Oranje
stond het volgende voornemen:
Stichting HOF wil het succesvolle project uitbreiden
naar specifi eke groepen zoals: oudere
immigranten van de eerste generatie, ex-gedetineerden
en dementerende ouderen. Ook leeft
de ambitie om de diversiteit aan vrijwilligers te
laten toenemen met jongere vrijwilligers, o.a.
in het kader van maatschappelijke stages.
Het prijzengeld is, onder andere, hiervoor gebruikt.
Momenteel loopt het project ook in
Amsterdam, Zwolle, Utrecht en Zaandam.
Daarnaast is een zusterproject Themaboeken
gestart in Den Haag. Voor de uitwerking van de
Themaboeken worden enthousiaste VWO leerlingen
geworven. Inmiddels worden dus ook
jongere vrijwilligers betrokken.
2009
Levensboeken
Stichting HOF Promotie
Haags Vrijwilligerswerk,
Den Haag
Levensboek
aanleiding
voor een
familiereünie
Winnaar grote
Appeltje van Oranje

10 jaar Oranje Fonds - p 34
2009
Ruilwinkel
Stichting Maatschappelijk
Werk & Welzijn,
Goes
Ruilen met
aandacht voor
onderling
contact
Ruilwinkel brengt mensen
bij elkaar
In de Ruilwinkel kunnen mensen hun oude spullen presenteren en hun diensten aanbieden.
Wanneer iemand het product of de dienst afneemt, worden ‘in ruil’ hiervoor punten bijgeschreven
op de persoonlijke ruilrekening van de aanbieder. Met deze punten kan men weer
andere producten of diensten verkrijgen in de Ruilwinkel.
Ook als je niets te ruilen hebt, ben je van
harte welkom in de Ruilwinkel.
Er is altijd koffi e, een gezellige sfeer en genoeg
gelegenheid om andere mensen te ontmoeten.
Het is een ontmoetingsplek voor arm en
rijk, allochtoon en autochtoon, jong en oud.
De jury roemt het unieke karakter van het initiatief
waarin geld geen rol speelt:
‘Het ruilen van niet alleen producten maar
ook diensten en de expliciete aandacht voor
onderling contact onderscheidt de Ruilwinkel
van vergelijkbare initiatieven. Een plek waar
mensen contact (leren) leggen, elkaar helpen,
actief zijn of worden en (leren) een sociaal
netwerk op te bouwen.’
Het gaat heel goed met de Ruilwinkel: het
aantal inschrijvingen blijft groeien. Dat betekent
nog meer activiteit en gezelligheid!
Toen de Ruilwinkel het Appeltje van Oranje
won, hadden ze 2500 inschrijvingen. Nu is dit
aantal ruim verdubbeld: 5200 inschrijvingen.
Met het gewonnen geldbedrag is o.a. een
bus aangeschaft waardoor de vrijwilligers
spullen kunnen halen en brengen, bijvoorbeeld
bij mensen die slecht ter been zijn. Voor
een kleine vergoeding (€ 5) wordt de bus gebruikt
als verhuiswagen. Inmiddels is de Ruil-
winkel ook een leer/werkbedrijf voor mensen
die stage willen lopen en voor degenen die
moeilijk aan de slag komen. Deze mogelijkheid
wordt geboden met de subsidie van de
gemeente Goes. Deze fi nanciële ondersteuning
is net verlengd met drie jaar.
Gelukkig maar, want voor de ruim 30 vrijwilligers
en bezoekers is de Ruilwinkel een thuishaven.
Dat bleek toen brand uitbrak in het
pand: alle betrokkenen zorgden er met man
en macht voor om, tijdens de opbouw van het
pand, een plek te creëren waar in ieder geval
koffi e of thee kon worden gedronken.

Jongeren met
gedragsproblemen
De initiatiefnemer van het Ervaringsleer Centrum van Stichting Project, werkte als jongerenwerker
in Den Helder. Antilliaanse jongeren zorgden er voor veel onrust, wat hem op het
idee bracht een bezoek te brengen aan de bron. Op Bonaire zag hij veel jongeren die buiten
het schoolsysteem vallen zonder dat er goede begeleidingstrajacten voor zijn. Zijn training
als militair en jongerenwerker combineerde hij in de succesvolle Stichting Project.
Prinses Máxima refereerde in haar speech
aan het speciale bezoek van Koningin Beatrix
aan Stichting Project op Bonaire:
‘U zet zich in voor jongeren met grote gedragsproblemen.
Jonge mensen die alleen
met een zéér intensieve begeleiding te helpen
zijn. U slaagt erin ze weer op het goede spoor
te krijgen en ze enthousiast te maken om te
werken aan hun toekomst. Ik weet uit de eerste
hand met hoeveel liefde en gedrevenheid u uw
werk doet. Niemand minder dan onze Koningin
is immers al bij u op bezoek geweest.’
Het Ervaringsleer Centrum van Stichting
Project haalt jongeren met gedragsproblemen
op Bonaire uit de schoolsituatie. Zij
volgen intensieve, groepsgerichte trainingen
die aansluiten op hun belevingswereld.
Doel daarvan is om gedragsverandering te
bewerkstelligen en te verankeren. Na iedere
fase wordt er per jongere bekeken wat de
beste optie is: doorstroming naar vervolgonderwijs
of een vervolgtraject richting arbeid
bij Stichting Project.
Door deelname aan de trainingen bij het Ervaringsleer
Centrum zijn de perspectieven
van de jongeren zeer gunstig. Het voorkomt
dat ze vervallen in een justitiële carrière.
Stichting Project wordt breed gedragen op
Bonaire. Men ziet dat het werkt en is bereidwillig
om diensten en goederen te doneren.
Na het winnen van het Appeltje van Oranje is
de stichting voortvarend verder gegaan. Om
de werkervaring te vergroten, opende Stichting
Project in het hart van Kralendijk een
restaurant. Hier leren jongeren in de bediening
en bereiding van gerechten. Horeca is
een belangrijke werkgelegenheidssector op
het eiland, dus extra ervaring is van belang.
De stichting is tevens opgenomen in de overheidssubsidieregelingen,
een belangrijke stap
voorwaarts in het verduurzamen van dit bijzondere
initiatief!
2009
Stichting Project
Bonaire
Enthousiast
maken om te
werken aan hun
toekomst

10 jaar Oranje Fonds - p 36
2010
Wereldkampioenschap
van Eindhoven
Stichting Kleurrijke Stad,
Eindhoven
Leren via
voetbalcompetitie
over normen
en waarden
Wereldkampioenschap
van Eindhoven
Het Wereldkampioenschap van Eindhoven (WvE) is een educatief en sportief initiatief dat
zich in eerste instantie richt op Eindhovense basisscholieren uit groep 4 tot en met 7. Het
WvE zet voetbal in om kinderen te laten leren over andere landen en verzorgt ontmoetingen
tussen kinderen, hun ouders en vrijwilligers.
Het initiatief bestaat naast de maandelijkse
sportactiviteiten in de buurten ook uit de
opening van het WK in het stadion van FC
Eindhoven, de WK-loting in het Stadhuis, een
groot feest met culturele en sportactiviteiten
en het stedelijke voetbaltoernooi. De maandelijkse
sportdagen worden afgesloten met
een grote stadsbrede fi nale.
Het programma is uniek omdat de deelnemende
leerlingen op school uitgebreid
ingaan op de cultuur van het land dat zij
in de voetbalcompetitie vertegenwoordigen.
Zo leren zij via een voetbalcompetitie
over de culturele normen en waarden van
andere landen.
Sinds kort wordt ook een WK Hockey en
Korfbal georganiseerd; samen met het WK
Voetbal wordt dit uitgebreidere project
het WK Sportspektakel genoemd. In 2011
deden meer dan 800 kinderen van 25 basisscholen
hier aan mee. Patrick van der Voort,
de bedenker van dit initiatief, wil nog een
vierde Wereldkampioenschap organiseren:
het WK Honkbal.
Patrick van der Voort:
‘Wij zijn geweldig trots dat wij een Appeltje
hebben gewonnen. Het is een hele eer en het
geeft de waardering aan voor onze inzet en
betrokkenheid voor de kleurrijke samenleving.’
Het gewonnen geldbedrag is ingezet om basisscholen
ook inhoudelijk bij het project te
betrekken. En er is een kleine bijdrage gebruikt
voor projecten van de stichting Kleurrijke
Stad waarmee het fi nancieel slecht ging.
Het WK Sportspektakel heeft recent een aanvraag
ingediend voor een subsidie bij de gemeente
Eindhoven. Financiële ondersteuning
wordt voornamelijk via verschillende
fondsen verkregen zoals het Oranje Fonds en
sponsors uit het bedrijfsleven.
Op dit moment worden voorbereidingen
getroffen voor een promotour waarbij de
scholen op een educatieve manier kennismaken
met een land. Zo wordt bijvoorbeeld geprobeerd
om volgend jaar Griekenland in een
positief daglicht te zetten.
www.kleurrijkestad.nl

Be Interactive brengt
vrouwen in beweging
Trots vermeldt Be Interactive op hun site dat ze in 2010 de Grote Appel van Oranje hebben
gewonnen. En daarnaast zijn ze binnen het Nationaal Actieplan Sport en Bewegen ook nog als
koploper-interventie aangewezen. Een aantal terechte opstekers voor dit succesvolle initiatief.
Het succes zit hem in het feit dat Be Interactive
sportactiviteiten inzet als springplank om geisoleerde
vrouwen mee te laten doen met de
samenleving. De meeste allochtone vrouwen
durven bijvoorbeeld niet alleen te gaan hardlopen,
maar wel gezamenlijk in een groep.
Hardlopen kan de cirkel ‘slechte voeding - onvoldoende
beweging - depressie en isolement’
doorbreken. De sportieve, gesluierde vrouwen
ontmoeten elkaar bij landelijke loopevenementen
in hun eigen evenemententent.
‘Van Maastrichts Mooiste en de Marathon van
Utrecht tot helemaal in Marokko. De dames
van Be Interactive zijn met hun opvallende
verschijning de afgelopen jaren een vaste
waarde geworden in de wereld van de hardloopevenementen’,
aldus de jury.
Het concept van Be Interactive breidt zich steeds
meer uit in Nederland. Er zijn hardloopgroepen
op 41 locaties in Amsterdam, Den Haag,
Arnhem, Amersfoort, Amstelveen, Weert, Maastricht,
Eindhoven, Vlaardingen, Lelystad, Aalsmeer,
Kudelstaart, Rotterdam en Utrecht. Gemeenten
worden actief benaderd om te kijken
of interesse bestaat om de trainingen te subsidiëren.
Werving van deelnemers geschiedt door
mond-tot-mondreclame, via fl yers en posters,
door bezoek aan buurthuizen en scholen en contacten
met huisartsen- en fysiotherapiepraktijken.
Belangstellenden kunnen een cursus
volgen tot assistent-trainer en vervolgens zelf
trainer worden. De stichting betaalt de trainers
die de hardlooptrainingen verzorgen.
Na de prijsuitreiking kreeg Be Interactive regelmatig
vragen van organisaties die vergelijkbare
activiteiten wilde organiseren. Dit leidde
ertoe dat de doelstelling van Be Interactive de
laatste jaren is aangepast: de stichting heeft
met name een ondersteunende en adviserende
rol gekregen. Ook de doelgroep is veranderd:
westerse allochtonen vrouwen vanaf 18 jaar
kunnen zich nu ook aansluiten.
Met het gewonnen geldbedrag zijn trainsters
opgeleid en is het vervoer naar hardloopevenementen
betaald. Ook is in de gezamenlijke
website met Women Win geïnvesteerd. Op
deze site staat o.a. het handboek voor hardloopgroepen
en kunnen vrouwen hun hardloopverhalen
delen.
Be Interactive krijgt nog steeds subsidie van
het Nationaal Actieplan Sport en Bewegen, het
Oranje Fonds en Koers Nieuw West.
www.beinteractive.org
2010
Stichting Be Interactive
Amsterdam
Hardlopen
kan een
negatieve cirkel
doorbreken
Winnaar grote
Appeltje van Oranje

10 jaar Oranje Fonds - p 38
2010
Aminta Sprockel
Challenger Little League
Curaçao
Kans op eigen
competitie voor
kinderen met
een beperking
Aminta Sprockel Challenger
Little League
Little League® Baseball & Softball is een Amerikaanse, internationale organisatie met ruim 2,5
miljoen spelers tussen de 5 en 18 jaar. De organisatie stelt zich ten doel dat iedereen die dat
wil, wedstrijden kan spelen. Binnen de Little League richt de Challenger League zich op kinderen
met een fysieke of mentale beperking.
In Curaçao is de Aminta Sprockel Challenger
Little League in 2006 opgezet door een groep
enthousiaste (sport)mensen. Zes keer per jaar
spelen acht teams een toernooi op een offi -
cieel softbalveld. De League-dagen zijn zelfs
opgenomen in het lesrooster. Er wordt samengewerkt
met de zmlk-scholen en de mytylschool
op het eiland. Daardoor kunnen álle
kinderen meedoen, als ze dat willen. De kinderen
die niet spelen, gaan mee om hun team
aan te moedigen.
De sportactiviteiten versterken de motoriek
en het zelfvertrouwen van de jonge deelnemers.
Daarnaast hebben de sportactivitei-
ten een gunstige uitwerking op de relatie
tussen onderwijzer en leerling. De band
wordt intensiever: de leraren zijn betrokken
bij de League-dagen en zien hun leerlingen
op een andere manier: succesvol en gedreven.
Dit zorgt voor soepelere communicatie
en meer begrip.
’In de Aminta Sprockel Challenger Little League
krijgen kinderen met een lichamelijke of geestelijke
beperking de kans hun eigen, offi ciële
competitie te spelen. Met inzet en hulp van
talloze vrijwilligers’, aldus Prinses Máxima.
De organisatie slaagt erin om vele vrijwilligers
aan zich te binden. Na het winnen van het
Appeltje van Oranje is dat alleen maar meer
geworden. De Prins van Oranje en Prinses
Máxima bezochten het initiatief in oktober
2010. Samen speelden ze mee met de kinderen
en spraken met de belanghebbenden. Dit
versterkte het besef dat georganiseerde sport
ook voor kinderen met een beperking van
groot belang is. Met het prijzengeld kunnen
nog lang bussen gehuurd worden om de kinderen
van en naar het speelveld te brengen.
De Aminta Sprockel Challenger Little League
is here to stay!

‘Jong geleerd, jong gebleven’
Bij ‘Jong geleerd, jong gebleven’ komen Groningse senioren en kinderen bij elkaar om samen
circuskunsten te oefenen. De activiteiten en de samenstelling van de groep liggen niet
direct voor de hand, daarom is het initiatief extra spannend en uniek. Deelnemers hoeven
geen hoogdravende prestaties te leveren; het doel is vooral het contact tussen de jonge en
oudere deelnemers te bevorderen in de hoop dat beide leeftijdsgroepen veel plezier beleven.
En dat is gelukt! Een vaste groep bewoners
van het woonzorgcentrum Oosterparkheem
van Dignis/Lentis keek met plezier uit naar
de komst van de kinderen van KidsFirst, die
met hun energie een welkome afwisseling
vormden. Omgekeerd raakten de kinderen
langzaam vertrouwd met de bewoners, die
gemiddeld toch zo’n 20 jaar ouder waren dan
hun eigen oma of opa.
Een aantal oudere deelnemers zijn zo enthousiast
dat ze weer mee willen doen aan
het vervolgproject. Maar ook nieuwe senioren
hebben zich aangemeld. Om een nieuwe
groep van 10 kinderen een kans te geven,
is een andere naschoolse kinderopvang
be naderd.
Wendela Karssenberg, een van de oprichters,
vertelt dat ‘Jong geleerd, jong gebleven’ momenteel
wordt aangeboden aan verschillende
gemeentes in Nederland. Via workshops en
lezingen probeert ze de gemeentes te interesseren.
Het gewonnen geldbedrag wordt o.a.
gebruikt om deze bijeenkomsten, het promotiemateriaal
en de website te bekostigen. Als
het initiatief door een gemeente wordt overgenomen,
zal circus Santelli hierbij een adviserende
en ondersteunende rol gaan innemen.
‘De initiatiefnemers van ‘Jong geleerd, jong gebleven’
gunnen iedere oudere een mooie ervaring.
De lach op het gezicht van een deelnemer
die normaliter amper lacht, daar doen ze
het voor! De droom van Santelli is daarom het
project landelijk uit te bouwen. De eerste stap
hiertoe is al gezet door met fi nanciële steun
van het Oranje Fonds de methodiek vast te
leggen’, aldus de jury.
www.jeugdcircus.nl
2011
Jong geleerd,
jong gebleven
Circus Santelli, i.s.m.
Oosterparkheem &
KidsFirst, Groningen
Samen
circuskunsten
oefenen voor
jong en oud

10 jaar Oranje Fonds - p 40
2011
Shake it! Academy
Whaa, projectbureau
voor diversiteit,
Nijmegen
Ontwikkelen
van hun talent
door zelf
voorstellingen
te produ ceren
en te
organiseren
Winnaar grote
Appeltje van Oranje
‘Ontdek jezelf en je talent’ bij
Shake it! Academy
‘Ontdek jezelf en je talent! Daar gaat het om bij Shake It! Academy uit Nijmegen. Het resultaat
lieten ze in 2010 al zien tijdens de uitreiking van de Appeltjes van Oranje. Ze stalen de
show met een sprankelend optreden boordevol capoeira en Indiase dans. Dit jaar stelden
ze zich zeer overtuigend kandidaat voor de prijs. De jongeren die deelnemen aan Shake
It! Academy ontwikkelen hun talent door zelf voorstellingen te produceren en te organiseren.
Ze ontmoeten nieuwe mensen, sluiten vriendschappen en maken veel plezier. Shake It!
Academy is daarmee één van de leukste en meest uitdagende plaatsen om je vrije tijd door
te brengen èn ook nog iets te leren,’ aldus de enthousiaste jury
Shake it! Academy is onderdeel van projectbureau
Whaa uit Nijmegen. Whaa brengt
verschillende culturen samen; zij vormt een
thuishaven waarin via culturele activiteiten
wederzijds begrip ontstaat en integratie
wordt bevorderd. Bij de Shake It! Academy
kunnen jongeren meedoen aan cursussen in
breakdance, urban dance, capoeira, Indiase
dans, theater, wereldpercussie, fi lm en fotografi
e. Daarnaast organiseren jongerenwerkgroepen
samen grote urban events, talkshows
of uitwisselingen. Ook is er de mogelijkheid
om trainingen te volgen, stage te lopen of vrijwilligerswerk
te doen.
Jaarlijks bereikt Whaa met de Shake It!
Academy circa 200 actieve jongeren in de
leeftijd van 10-22 jaar. Zij genieten ervan hun
talenten en kwaliteiten op artistiek gebied te
kunnen ontwikkelen.
De Shake it! Academy werd in 2008 aangemeld
voor het Groeiprogramma van het
Oranje Fonds. Via dit programma kregen zij
veel begeleiding, ruim toegang tot een groot
netwerk en de kans zich te ontwikkelen op
landelijk niveau.
Helaas is het nog niet gelukt om het concept
te verspreiden bij andere gemeenten. Ook de
Europese subsidie bracht tegenslag: bijkomende
kosten voor o.a externe accountants
brachten de stichting in fi nanciële problemen
en door interne geschillen is een aantal medewerkers
opgestapt.
De Shake it! Academy heeft het afgelopen
jaar wel haar lessenaanbod kunnen uitbreiden.
Het komend jaar zal duidelijk worden op
welke manier de Shake it! Academy haar activiteiten
zal voortzetten.
www.shakeit-academy.nl

Kennis maken met elkaars
keuken en cultuur
In Amsterdam Nieuw West werden wijkbewoners uitgenodigd om bij het initiatief ‘Zoet &
Zout’ van het ZID theater herinneringen aan eten, feesten en culinaire tradities uit te wisselen.
Veel mensen waren enthousiast en in de workshops werden dan ook levendige voorstellingen
gegeven vol verhalen, dans, muziek én eten. Zo maakten bewoners kennis met
elkaars keuken en cultuur, maar vooral met elkaar.
‘De jury is zeer te spreken over de gebruikte methodiek
die aantoont dat tradities rond om feest
ècht mensen in beweging kunnen brengen. De
toekenning van een Ap peltje van Oranje is naar
verwachting een extra impuls om deze sociale
uitvinding een brede navolging te geven. De
eerste belangstellende heeft zich inmiddels
al gemeld. In Culemborg kijkt men nu of de
aanpak van Zoet en Zout daar ook kan werken.’
En inderdaad, inmiddels is in Culemborg een
vergelijkbaar initiatief gestart. Ook de stad
Rotterdam is erg geïnteresseerd. De twee
steden kunnen gebruik maken van een methodiek
boekje en een dvd waarin de werkmethode
van ‘Community Art projecten’ is
beschreven. Deze handleiding is bedoeld voor
alle gemeentes, welzijnsorganisaties, migranten-
en vrijwilligersorganisaties en culturele
organisaties die enthousiast zijn over het initiatief
en zelf een soortgelijk project opzetten.
Uiteraard was het ZID theater zeer verheugd
met het Appeltje van Oranje. Het gewonnen
geldbedrag is nog niet op, vertelt een van de
medewerkers. Een gedeelte is gebruikt om
gastdocenten te betalen, daarnaast werd met
het geld een voorstelling bezocht. Een deel is gereserveerd
voor audiovisuele projecten en een
nieuw project, dat zal worden uitgevoerd met
Toneelgroep Amsterdam, wordt o.a. gefi nancierd
met het prijzengeld.
Dit project met Toneelgroep Amsterdam,
genaamd: ‘Het beste van 2 werelden’, is een
stimulans van het Fonds Cultuurparticipatie
om professionele kunstinstellingen samen te
laten werken met amateurgezelschappen. In
2012 en 2013 gaat het ZID theater samen met
Toneelgroep Amsterdam een eigen versie van
het theaterstuk ‘De Russen’ opvoeren. Een
groep van 25 deelnemers van het ZID theater
zal hieraan deelnemen. Deze ‘kerngroep’
heeft hun ervaringen opgedaan bij het Zoet
& Zout project. Ze zijn er klaar voor om het
toneel op te gaan met professionele collega’s.
www.zidtheater.nl
2011
Zoet & Zout
ZID theater,
Amsterdam
Tradities
rond om feesten
brengt mensen
in beweging

10 jaar Oranje Fonds - p 42

COOLzaad voor groen in de wijk
COOLzaad is een initiatief van Stichting BuurtLAB, een van de deelnemers aan het Oranje
Fonds Groeiprogramma II. Het initiatief kwam op een bijzondere wijze tot stand: drie jaar
geleden vroeg BuurtLAB aan 50 buurtkinderen in de Rotterdamse wijk Cool ideeën aan te
dragen om de leefbaarheid in hun buurt te verbeteren. De kinderen maakten foto’s van hun
buurt waaruit bleek dat zij vooral behoefte hadden aan groen in de wijk. Zo werd het idee
van de mobiele kindertuin geboren.
Naast de mobiele kindertuin, startte COOLzaad
nog meer ‘groene’ activiteiten, zoals
een buurtkas, LABjes grond/ stadsmoestuintjes
en een glossy over COOLzaad in de buurt.
Via al deze activiteiten komen de kinderen
en hun ouders uit de buurt duurzaam met
elkaar in contact doordat ze samen ‘groen’
aan de slag gaan. Deelnemende kinderen
werken in de tuintjes, vaak samen met ouders
of andere buurtbewoners en ook ouders ontmoeten
elkaar. Bovendien voelen alle deelnemers
meer verantwoordelijkheid voor hun
eigen nabije woonomgeving. Na een seizoen
wisselt de groep en krijgen andere kinderen
de kans mee te doen. Vaak blijven oud-deelnemers
nog lange tijd betrokken.
Naast het werken in de tuintjes zijn er nog
andere activiteiten, zoals samen soep maken
van de tuinopbrengst, natuurles en een jaarlijkse
kerstviering.
Veel basisscholen doen mee aan COOLzaad
en speeltuinen, kinderopvangorganisaties
en organisaties als Thuis Op Straat bieden
ondersteuning en spelen een actieve rol
in de werving van kinderen. Ruimte in de
stad wordt beschikbaar gesteld door bijvoorbeeld
woningcorporaties en de gemeente.
In sommige gevallen wordt BuurtLAB benaderd
door bewoners; in andere gevallen
zoeken zij zelf contact met partijen waar ze
mee willen samenwerken in een buurt.
Momenteel is COOLzaad op vijf Rotterdamse
locaties actief, in 12 sociaal en economisch
zwakkere buurten. COOLzaad heeft subsidie
ontvangen van de gemeente Rotterdam
en van Bev. Volkskracht. In de toekomst wil
BuurtLAB het initiatief COOLzaad landelijk
uitbreiden. In de Haagse Rivierenbuurt zijn al
warme contacten met o.a. een basisschool en
worden de eerste plannen gesmeed.
www.buurtlab.nl
2012
COOLzaad
Stichting BuurtLAB,
Rotterdam
Idee van de
mobiele
kindertuin
Winnaar grote
Appeltje van
Oranje

10 jaar Oranje Fonds - p 44
2012
Samen Slimmer
AOC De Groene
Welle i.s.m. Stichting
De Baalderborg,
Hardenberg
Natuur en
milieuonderwijs
voor
basisschoolleerlingen
Samen Slimmer
De wijk- en kinderboerderij Baalder, die altijd een belangrijke plek had in een Hardenbergse
wijk, kon door fi nanciële problemen van de wijkvereniging zijn maatschappelijke functie
niet meer vervullen. In 2007 sloegen de Groene Welle en De Baalderborg de handen ineen
om de kinderboerderij nieuw leven in te blazen.
Leerlingen van De Groene Welle, een VMBOschool
met een opleiding in de groene sector,
begeleiden bij het groenonderhoud en dierverzorging.
Cliënten van De Baalderborg,
een zorginstelling voor gehandicapten en
ouderen met ca. 80 locaties in Drenthe en
Overijssel, werken mee in de dagelijkse verzorging
van de dieren en onderhoud van de
kinderboerderij. In het najaar van 2008 is de
wijk- en kinderboerderij opnieuw geopend.
De 40 leerlingen van de Groene Welle werken
2 dagdelen per week gedeeltelijk samen met
de cliënten (6 tot 8) van de Baalderborg. Inmiddels
is een moestuin ingericht en er is
natuur- en milieuonderwijs voor basis school -
leerlingen. De wijkvereniging organiseert wekelijks
kaart- en dartavonden; vrijwilligers zijn
inzetbaar voor hand- en spandiensten. Naast
specifi eke kinder- en ouderenactiviteiten is de
boerderij beschikbaar voor externe verhuur.
Sinds de start van de exploitatie is het aantal
werkzame cliënten van De Baalderborg al behoorlijk
uitgebreid: van 4 naar 7 + een extra
begeleider. Om de exploitatie nog iets gezonder
te maken, wordt geprobeerd extra
inkomsten te werven via het opzetten van
kleinschalige catering. De gemeente heeft
het initiatief fors ondersteund in de opstart.
In het project zijn naast de initiatiefnemers
meerdere samenwerkingspartners betrokken,
ieder met eigen taken en (fi nanciële)
verantwoordelijkheden.
Met de reeds verkregen €2.500,- van het
Oranje Fonds wordt het ezelverblijf opgeknapt.
Verder hoopt men de vijver die naast
de kinderboerderij ligt in de toekomst te
kunnen betrekken voor allerlei natuuronderzoek
door leerlingen van de Groene Welle.
Daarnaast is er een plan voor kindertuintjes
en een terras voor bezoekers waar verstandelijk
gehandicapten kunnen werken in de
kleine catering.

Perenbomen als bindmiddel
In het Drentse Gasselternijveen staat in de Hoofdstraat-Noord een prachtige perenbomenrij.
Sinds de komst van het Oostermoerfeest in 1990 is het onderhoud van deze perenbomen in
eigen beheer van de straatbewoners. Zij snoeien de bomen, plukken de peren, hangen nestkastjes
op en planten krokusbollen.
De peren worden verdeeld voor eigen gebruik,
verwerkt in diverse gerechten tijdens de gemeenschappelijke
perenbrunch en verkocht
aan andere dorps bewoners en passanten.
Hoogtepunt van het jaar is de uitreiking
van de ‘gouden peer’ aan de buurtbewoner
die zich het meest heeft ingezet voor de
perenbomenrij.
De buurtvereniging Hoofdstraat-Noord organiseert
ook de deelname aan Burendag en NL
Doet, een nieuwjaarsbijeenkomst (met zelfgemaakte
perenlikeur), een perenbrunch en
een kraamverkoop van de peren. Een deel
van de perenopbrengst is voor de eigen bewoners;
met de rest wordt het ‘lief en leedpotje’
aangevuld. Zo krijgen zieken een bloemetje
en bij geboortes wordt een cadeautje
gebracht. Dit jaar worden van de opbrengst
ook vier perenbomen aangeschaft, ter vervanging
van zieke bomen.
Buurtvereniging Hoofdstraat-Noord telt zo’n
60 gezinnen en 129 leden van alle leeftijden,
met een harde kern van vijf personen (het
buurtcomité), aangevuld met vijf vaste medewerkers.
Iedereen heeft zijn eigen taak.
De perenbomen fungeren letterlijk als bindmiddel
in de buurt. Mensen zijn trots op de
straat, voelen zich betrokken bij hun buren
en het groen in de buurt. Het enthousiasme
en saamhorigheidsgevoel binnen de vereniging
zijn ook bekend binnen de rest van het
dorp, in die zin vervullen ze een voorbeeldfunctie
binnen Gasselternijveen.
Er zijn nog veel plannen voor de toekomst:
Buurtvereniging Hoofdstraat-Noord zou
bij het nieuw te bouwen Multifunctioneel
Centrum in Gasselternijveen een buurt/
schoolmoestuin willen aanleggen. Daarnaast
staan er nog andere nieuwe groene activiteiten
op het programma, o.a. het planten
van Amberbomen, een boomplantdag voor
kinderen, een ruilmarkt van vaste tuinplanten
en een zomerwedstrijd: wie kweekt de
hoogste zonnebloem.
2012
Beheer cultuurhistorische
perenbomenrij
Buurtvereniging
Hoofdstraat-Noord,
Gasselternijveen
Opbrengst
ook voor lief
en leedpotje

10 jaar Oranje Fonds - p 46
Alle Genomineerden
Naast de drie winnaars was er elk jaar
ook een aantal genomineerden. In 2003
en 2004 waren er geen genomineerden.
2005
• Stichting Welzijn Laak, Den Haag
• Humanitas District Zuid, Den Bosch
• Stichting Welzijn de Baarsjes,
Amsterdam
• Stichting Ontmoeting met Buitenlandse
Vrouwen, Den Haag
• Stichting SCW Paspartoe, Emmeloord
• Interkerkelijke Stichting Kerken en Buitenlanders
ISKB, Utrecht
• Stichting Vrouwenopvang Amsterdam,
Amsterdam
2006
• Stichting Wijkberaad Laak Centraal,
Den Haag
• MIKS Welzijnsorganisatie Skarsterlân,
Joure
• Stichting Dorpshuis Lettelbert,
Lettelbert
• Bewonersvereniging Schiedam
Centrum, Schiedam
• Projectbureau Het Jonge Noorden,
Rotterdam
2007
• Tandem Welzijn, Nijmegen
• MEE Zuidoost Brabant, Waalre
• Schorer Stichting, Amsterdam
• SAMAH, Amsterdam
• Stichting de Regenboog, Amsterdam
• Stichting Vitalis, Den Haag
• Stichting V&N Zuid Gelderland,
Nijmegen
2008
• Stichting Woonzorgspectrum Westerhout,
Alkmaar
• GVAV – Rapiditas, Groningen
• Mangazina di Rei, Bonaire
• Stichting Mara, Rotterdam
• Kindertuin de Teyl, Rotterdam
• BWI Brede Welzijnsinstelling, Mierlo
• SCALA Welzijn, Hengelo
2009
• Stichting Waterval, Almere
• Wijkraad de Valuwe, Cuijk
• Stichting Mudanthe, Apeldoorn
• Stichting Portes, Utrecht
• Stichting WonenPlus Noord-Holland,
Alkmaar
• Revalidatie Friesland, School Lyndesteyn,
Singelland VHS, Beetsterzwaag
• Oudervereniging Totolika, Curaçao
2010
• Stichting Doen Doet, Amsterdam
• Stichting Sport & Sociale Beweging,
Eindhoven
• Stichting Welzijn voor Ouderen,
Schoonhoven
• Rotterdamse Korfbal Club W.I.O.N.,
Rotterdam
• Algemene Utrechtse Studenten Roeivereniging
Orca, Utrecht
• Stichting Real-X indoor fun/skatepark,
Apeldoorn
• S.V. Hubentut Fortuna, Curaçao
2011
• Stichting Theatergroep Cactus
• Union by fi ction, Maastricht
• Lumens Groep, Eindhoven
• Stichting Woonbron Prins Alexander,
Rotterdam
• Welzijn Scheveningen, Den Haag
• Motiance Dance School Foundation,
Sint Maarten
• Stichting Teatro KadaKen, Curaçao
2012
• Stichting Vrienden van het Vogelnest,
Amersfoort
• Stichting Postzegelparken, Amsterdam
• Stichting Akkerbloem, Alphen aan den
Rijn
• Stichting Natuurpark Vlakbroek,
Koningslust
• Stichting Transfarmers, Den Bosch
• Fundashon Mi mes Hofi to, Bonaire
• Fundashon Kunuk’ i Súr, Bonaire

De Speech
1 2 3
Speech
1. activeer de QR code app op uw smartphone
2. scan de code
3. lees de speech op uw telefoon
U kunt de speech van de Prins van Oranje
na de uitreking op 15 mei nog eens nalezen
op www.oranjefonds.nl/Appeltjes of bovenstaande
OR-code inscannen met uw mobiele
telefoon.
Wat is een QR Code?
QR (Quick Respons) is een barcode die ingescand
kan worden met de camera van uw
mobiele telefoon.
Hoe werkt de qr-code?
Gebruik een barcode reader app op uw mobiele
telefoon om de QR-code te gebruiken.
U richt de camera van uw telefoon op de
QR-code tot die volledig in beeld is. De software
registreert automatisch de inhoud van
de QR-code. De QR-code wordt door de QR
code reader automatisch herkent en direct
omgezet in het juiste internetadres.

Colofon
Tekst: Annie van Til & Oranje Fonds
Redactie: Oranje Fonds
Beeld:
Bart Homburg (p 8, 34, 39, 40, 41, 42, 43)
Buurtvereniging Hoofdstraat-Noord (p 45)
Charlotte Bogaert (p 16, 20, 21, 22)
Edward Peney (p 38, 46)
Fotostudio Max Koot (p 12, 13, 14, 17, 18, 19)
Jeannette Schols (p 2, 4, 6, 7, 10, 20, 23, 24, 25, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 37, 39, 41, 48)
Jonne Boesjes (p 28)
Roel Gritter (p 44)
Ruben Timman (p 9, 15, 25, 26, 33, 34, 35, 36, 37, 38)
Vormgeving: New-Art.nl
Drukwerk: New-Art printing
Oranje Fonds Bericht, twaalfde jaargang, mei 2012.
© 2012, Oranje Fonds, Utrecht
Dit is een uitgave van het Oranje Fonds.
U mag er informatie uit gebruiken mits u daarbij de bron vermeldt.
Foto’s mag u niet zonder schriftelijke toestemming van het Oranje Fonds gebruiken.