Klik hier - KNX Professionals

groeiende druk op het net niet oplossen. Het
is dus vooral aan de installateur om met kennis
van zaken en gedetailleerd voorrekenwerk
te voorkomen dat installaties of apparaten
problemen gaan veroorzaken. Tien gloeilampjes
zomaar vervangen door tien led-lampen
kan zonder vooronderzoek al vrij snel leiden
tot ongewenste effecten. Bezint eer ge begint,
was dus de kern van zijn verhaal.
Cobben: “40% van de spanningsklachten
wordt veroorzaakt door harmonische
vervuiling in stromen. Niet-lineaire belastingen
nemen geen sinus-vormige stroom
op, ook niet als ze met een sinusvormige
spanning gevoed worden. Ze veroorzaken
dus harmonische vervuiling. PV-installaties,
led-verlichting, het elektrisch opladen van
auto’s; het zijn allemaal nieuwe ontwikkelingen
die kunnen zorgen voor overbelasting en
niet goed functionerende apparaten. Het is
dus heel belangrijk om te weten hoe het zit
met bijvoorbeeld de immuniteit van toestellen.
Maar ook wat voor inschakelstroom en
assimilatiestroom er voor wordt gebruikt.
Toch weten we dat meestal niet. Dat kan tot
gevaarlijke situaties leiden. Zo kan het gebeuren
dat het inschakelen van de stofzuiger
leidt tot uitval van het PV-systeem. Omdat
de inschakelstroom van die stofzuiger het net
tijdelijk deed wegzakken, de PV-installatie het
net op dat moment even niet detecteerde en
daarom zichzelf automatisch uitschakelde. Of
lampen springen kapot door aandrijvingen die
de spanning vervormt.” Cobben riep vooral
op tot voorzichtigheid. Goede berekeningen
vooraf kunnen veel problemen voorkomen.
Ook kan men aan alternatieve oplossingen
denken, zoals een langzame inschakeling van
vele gebruikers met een afwijkende belasting,
frequentieregelaars en actieve filters. Het
toepassen van condensator-banken raadde hij
af. Deze kunnen in algemene zin het blindvermogen
verlagen, maar niet als dat door
harmonische komt.
Werkgroep tegen netvervuiling
Rob Veldhuizen nam na Cobben het stokje
weer over. Hij ging in op een nieuw marktinitiatief
dat zich richt op het vinden van een
oplossing voor de problematiek van de moderne,
niet-lineaire belastingen. Het gaat hier
om een werkgroep in oprichting waarvan de
coördinatie bij NEN en FME ligt. De eerste
doelstelling van deze groep is het standaardiseren
en afstemmen van componenten en
verdelers. Door normen op te stellen voor
producten die netvervuiling kunnen veroorzaken,
hoopt de werkgroep schadelijke effecten
in de toekomst te verminderen. Bijvoorbeeld
door regels op te leggen voor een maximale
belasting en die te verbinden aan een
soort keurmerk. “We moeten daarvoor een
methode bedenken waarmee alle fabrikanten
op dezelfde manier berekeningen kunnen
maken en die methode in de productbeschrijvingen
te laten opnemen. Het gaat dan om
berekeningen van inschakelstromen, nominale
stroom en harmonische vervorming. Die
moeten we dan vervolgens afstemmen met
de installatieautomaten, de schakelaars en
de actoren die we gebruiken, het verwachte
schakelgedrag en de eigenschappen van het
lokale energienetwerk.” Met nieuwe gegevens
en rekentools zal de installateur beter uitgerust
zijn om optimale installaties te ontwerpen
en aan te leggen.
“Er is op dit moment geen overkoepelende
installatienorm, zoals de NEN 1010, die een
dergelijke methode bindend voorschrijft. Dus
iedere fabrikant is vrij om voor producten
een eigen calculatiemanier aan te bieden of
gewoon alleen de eisen van de productnorm
te volgen. Met de komst van KNX waren we
daar nou juist een beetje vanaf. Het zou toch
mooi zijn al we in de branche het ‘KNXgevoel’
als oplossing ook voor dit probleem
zouden kunnen hanteren”, zo riep Van Veldhuizen
zijn collega’s en alle installateurs in de
zaal op tot actie. Als we niets doen, kunnen
installateurs straks niet meer met vertrouwen
aan installaties werken en raken we ook
het vertrouwen van de consument kwijt,
besloot hij zijn betoog.
Nieuwe generatie leds
Led is op dit moment de meest energiezuinige
en duurzame lichtoplossing. De techniek is
nog erg jong en heeft dus in korte tijd een
stormachtige ontwikkeling doorgemaakt. De
slechte ervaringen met de eerste generatie
leds en met producten van ‘duistere’
producenten hebben veel installateurs schrik
aangejaagd. Maar de nieuwe generatie ledlampen
– met name van de A-merken – zijn
in grote mate ontdaan van kinderziekten.
Het licht is warmer geworden, er zijn nu
veel dimbare led-lampen en de prijzen zijn
aanzienlijk verlaagd. Maar nog altijd zorgen
dubieuze producten uit verre buitenlanden
voor een slecht imago. Ze hebben een lage
Power Factor en veroorzaken problemen op
het net door bijvoorbeeld het gebruik van
‘zand’ in plaats van koper in transformatoren
en condensatoren. Ze hebben geen optimale
lichtsterkte doordat ze vaak slecht gekoeld
zijn. Bij gebruik in grote aantallen, zorgt de
grote piekbelasting soms voor het ‘doorslaan
van de stoppen’.
Verbetering in retrofit-leds
Osram is als fabrikant van verlichtingstechnieken
al ver met de ontwikkeling van kwalitatieve
led-producten. De fabrikant geeft op de
website alle gegevens, compatibiliteitseisen
en mogelijke combinaties aan van het aanbod
in leds. René Driessen van Osram deed een
boekje open over het belang van kwaliteit
bij leds, de do’s en de don’ts. “Er is veel verbeterd
in leds. Het aantal lumen per Watt is
verhoogd, de kleurtemperaturen zijn warmer
geworden en dimmen kan nu uitstekend
werken. Alles kan met de leds van vandaag.
Alleen moet u weten waar het slim is om leds
te gebruiken en waar niet. Een fluorescentiebuis
vervangen door een led-buis op zes
meter hoogte in een fabriekshal, lijkt niet
verstandig. Op de werkvloer houd je dan te
weinig licht over. Een hotel met honderden
lampjes zal niet snel voor led gaan met een
Power Factor van 0,9 omdat dat erg prijzig
is. Dat zijn de keuzes van vandaag.” Driessen
vertelde zijn publiek dat ook het aanbod
aan retrofit led-lampen inmiddels prima is.
KNX|VERSLAG 2 19 maart 2013