Download het gratis complete e-book 'Dubbelgangersontmaskerd'.

Het Systeem Van der Bijl
Van der Bijl senior in Manipulaties van alpha tot omega
In de jaren tachtig van de vorige eeuw liep ik - in mijn beroep als algemeen fysiotherapeut - vast in de mij
tot dan toe onderwezen mobilisatietechnieken van de wervelkolom. Een studie chiropraxie of osteopathie
lag voor de hand vanwege de snel te behalen therapeutische resultaten, maar het kraken van gewrichten
volgens het Systeem Van der Bijl.
De verhalen over nekmanipulaties die fracturen van de wervelkolom veroorzaakten, en soms zelfs
verlammingen tot gevolg hadden, klonken nogal dramatisch. Het aantrekkelijke voor de therapeut was
vooral dat met slechts enkele manipulaties - die een krakend geluid teweeg brachten - de patiënt verlost
kon worden van allerlei kwalen. Met de gelukzalige glimlach van een wonderdokter constateerde de
behandelaar vervolgens dat de wervelkolom weer in het gelid stond. Als het aan hem lag zou dat ook zo
blijven. Een voorwaarde daarvoor was evenwel dat de patiënt gee
maken. Desgevraagd kwam de patiënt aan de weet dat hij/zij daartoe de rug vooral recht moest houden
tegen deze benadering en ontwikkelde een subtiele methode waarbij botstukken, door externe sturing
van de behandelaar, een individueel bepaalde bewegingsrichting opgedrongen krijgen. Voor grof
geweld was geen plaats ingeruimd en alle wervels werden stuk voor stuk behandeld omdat de
beweging van het ene botstuk een beweging van het andere uitlokt. Daarmee gaf hij blijk van een
holistische visie op het bewegen. Tegenwoordig is een holistische kijk op de mens welhaast de
gewoonste zaak van de wereld geworden maar in de tijd van de ontwikkeling van het Systeem Van der
Bijl was het een uitdagende en prikkelende visie die kon rekenen op nogal wat verzet van
beroepsgenoten.
Om inzicht te krijgen in de plaats die de manuele therapie volgens grondlegger Van der Bijl inneemt
worden diverse andere behandelmethoden in de Appendix besproken.
Gerrit van der Bijl (1909/1977) haalde zijn titel Doctor of Osteopathie in Frankrijk. Van de osteopathie
zag hij al snel de beperkingen. Hij had veel kritiek op de manier waarop de diagnose werd gesteld. Een
belangrijke plaats binnen - zowel de chiropraxie als de osteopathie - was namelijk ingeruimd voor de
palpatie van botstukken met de bedoeling om scheefstanden te beoordelen. Herhaaldelijk onderzoek
had echter uitgewezen dat met palperen uiterst onbetrouwbare gegevens werden verkregen. Uit diverse
onderzoeken daartoe opgezet, bleek dat zelfs de waarnemingen van één en dezelfde therapeut
gemakkelijk van dag tot dag en zelfs van uur tot uur konden verschillen.
Als de diagnose niet objectief gesteld kan worden, hoe effectief zal dan de behandeling zijn die daarop
is gebaseerd? Daarom ontwikkelde Van der Bijl een manier van diagnosticeren die niet gebaseerd is op
subjectieve criteria;; daardoor stelt iedere - in de manuele therapie geschoolde therapeut - dezelfde
diagnose. Dat is een van de sterke punten van het systeem waartoe hij de aanzet gaf en dat later door
vele anderen theoretisch en praktisch verder is vormgegeven.
Een belangrijk punt van kritiek op de osteopathie en de chiropraxie was ook dat de discipelen van
Palmer en Still te dicht bij de theoretische basis van hun leermeesters waren gebleven en dus niet
24