download de pdf - Holland Historisch Tijdschrift

140 hollands spoor
in een landelijke omgeving op prijs stelde. Ook hij
haalde inspiratie uit zijn directe omgeving, bijvoorbeeld
uit zijn huisdieren. Het toeval wil ook dat
Kruyder en Mankes elkaar in hun jonge jaren ontmoet
hebben toen beiden nog werkten in hetzelfde
glasschilderatelier in Delft. Kruyder woonde tot
zijn groot genoegen een lange tijd in Blaricum,
maar stond buiten de kunstenaarsgemeenschap in
het Gooi. Kruyders expressionistische stijl was
toch heel anders dan de modernistische stijl van
bijvoorbeeld Piet Mondriaan en Jan Sluijters, die in
het nabijgelegen Laren woonden. Landelijk werd
hij onder expressionisten echter wel degelijk gewaardeerd.
Toch rekende Kruyder, door deze nationale erkenning,
zichzelf een bepaald gezag toe. Een anekdote
doet de ronde dat Kruyder wel eens wilde exposeren
met een groep Gooise kunstenaars in het
hotel Hamdorff in Laren, maar daar geen uitnodiging
voor had gekregen. Dit ontstemde hem zeer
en met een handwagen met drie van zijn schilderijen
verscheen hij voor hotel Hamdorff, waar men
op dat moment met de inrichting van de tentoonstelling
bezig was. Hij haalde terstond drie werken
van de muur die niet aan zijn smaak voldeden en
verving die door zijn eigen schilderijen. Die werden
nota bene ook nog eens goed ontvangen door het
publiek.
Mankes kan men typeren als een ‘verstild schilder’.
Kruyder kan het beste omschreven worden als
een schilder van het paradijs. In zijn eerdere werk
Afb. 6 Jan Mankes (Meppel 1889-Eerbeek 1920),
Twee muizen, 1916, ets op getint papier, 7 x 10 cm,
Rijksmuseum Twenthe, inv.nr. 1403.
Afb. 7 Herman Kruyder (Lage Vuursche 1881-
Amsterdam 1935), Jongetje in paradijs, 1934,
potlood en pen op papier, 14 x 9.8 cm, Rijksmu -
seum Twenthe, inv.nr. 1335.