download de pdf - Holland Historisch Tijdschrift

134 metamorfose
Afb. 3 De Jan Schillemansstede in het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem. Foto: J.A. Nobel,
2008.
Museum of waterschapshuis
Al aan het begin van de 20ste eeuw werd door verschillende personen de monumentale
waarde van de Schillemansstede erkend. Toen de eigenaars in 1938 het rieten dak wilden
vervangen door asbest golfplaten, klonken protesten. Onder andere van de zijde van de monumentencommissie
van Zuid-Holland. 3 Enkele jaren later opperde architect J. Verheul in
het tijdschrift Historia dat de gemeente Oud-Beijerland, wanneer het vroeg of laat dit pand
zou kunnen kopen, hier een museum of oudheidkamer zou kunnen inrichten. 4 Dit plan
werd weer uit de kast gehaald na het overlijden van de laatste eigenaar. Het strandde echter
op financiële bezwaren. Datzelfde gold voor de vestiging van het waterschap in het gebouw.
Uiteindelijk kwam de boerderij te koop te staan, waarna het Nederlands Openluchtmuseum
in 1953 besloot tot aankoop. Een jaar later volgde de afbraak waarna het pand in 1956 en
1957 steen voor steen werd herbouwd in Arnhem. De rieten kap verving men door rode pannen.
Uit onderzoek bleek dat dit de oorspronkelijke dakbedekking was. 5
Monumentenbeleid
Op de plaats waar ooit de Jan Schillemansstede stond te pronken, resten vandaag de dag alleen
nog twee leilindes en een oude boomgaard. Een lieux de mémoire. Een plaats die ons her-
4 J. Verheul Dz, ‘Oud dorpsschoon te Oud-Beijerland’, Historia. Maandschrift voor geschiedenis en kunstgeschiedenis 13 (1948)
256-259, aldaar 259.
5 L. de Jong, Rapport kasteelboerderij “Scheermansvliet” te Oud-Beyerland (Arnhem 1954) 13-14.