download de pdf - Holland Historisch Tijdschrift
download de pdf - Holland Historisch Tijdschrift
download de pdf - Holland Historisch Tijdschrift
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
66 m. gubbels<br />
Afb. 1 De molendriegang bij Leidschendam waarmee vanaf <strong>de</strong> 17<strong>de</strong> eeuw <strong>de</strong> Driemanspol<strong>de</strong>r werd<br />
drooggemalen. Sinds <strong>de</strong> late mid<strong>de</strong>leeuwen investeer<strong>de</strong>n Hollan<strong>de</strong>rs grote bedragen in water -<br />
beheersing. Foto: C. Groesbeek.<br />
1670 een cruciale rol in het commerciële en industriële succesverhaal van <strong>de</strong> Republiek. 5 De<br />
landbouw ontwikkel<strong>de</strong> zich tot een sector die in toenemen<strong>de</strong> mate werd gedomineerd door<br />
grote en kapitaalintensieve boerenbedrijven, geëxploiteerd door pachters, die voor <strong>de</strong> markt<br />
produceer<strong>de</strong>n. Verregaan<strong>de</strong> specialisatie vond plaats, met name in <strong>de</strong> veeteelt, zuivelproductie,<br />
tuinbouw en <strong>de</strong> teelt van cash crops voor <strong>de</strong> nijverheid. Deze producten voorzagen in<br />
<strong>de</strong> vraag van <strong>de</strong> snel groeien<strong>de</strong> ste<strong>de</strong>n, die ook op grote schaal graan importeer<strong>de</strong>n van buiten<br />
het gewest, en dien<strong>de</strong>n als exportproducten. 6 De landbouw was dan ook een aantrekkelijke<br />
investeringsmogelijkheid voor vermogen<strong>de</strong> ste<strong>de</strong>lingen. Grootschalige droogmakerijen<br />
maakten daarnaast ver<strong>de</strong>re expansie van het landbouwareaal mogelijk en droegen bij aan<br />
het unieke karakter van <strong>de</strong> <strong>Holland</strong>se agrarische revolutie (afb. 1). 7<br />
Vóór <strong>de</strong> opkomst van <strong>de</strong> grote boerenbedrijven werd, volgens <strong>de</strong> klassieke interpretatie,<br />
<strong>de</strong> <strong>Holland</strong>se landbouw gedomineerd door kleine boeren die hun grond veelal in bezit had<strong>de</strong>n<br />
en – zeker in <strong>de</strong> 15<strong>de</strong> eeuw – <strong>de</strong>els produceer<strong>de</strong>n voor <strong>de</strong> ste<strong>de</strong>lijke markten. De productie<br />
van <strong>de</strong>ze boerenbedrijfjes was echter niet in hoge mate gespecialiseerd; (arbeidsin-<br />
5 J. <strong>de</strong> Vries, The Dutch rural economy in the gol<strong>de</strong>n age, 1500-1700 (Lon<strong>de</strong>n en New Haven 1974) 119-120 e.v.<br />
6 Ibi<strong>de</strong>m, 214.<br />
7 Ibi<strong>de</strong>m, 192-196. Cf. R.C. Allen, The British industrial revolution in global perspective. New approaches to economic and social history<br />
(Cambridge etc. 2009) 61-62.