download de pdf - Holland Historisch Tijdschrift

de visserij van ‘het arme seedorp van der heij’ 87
Afb. 1 Tekening uit het Visboeck van de Scheveninger Adriaen Coenen (1514-1587) van de visvangst
voor de Zuid-Hollandse kust. Rechts in de hoek onder Monster tekende Coenen het dorpje Wester-
Heijde (Ter Heijde). Op het strand liggen vier zeeschuiten. In de duinen staan enkele huizen.
Koninklijke Bibliotheek Den Haag, inv.nr. 78E54.
was bijna iedereen direct of indirect bij het wel en wee van de zeevisserij betrokken (afb. 1).
De meeste volwassenen mannen gingen als visser naar zee, terwijl de achterblijvende beroepsbevolking
haar geld verdiende in gerelateerde beroepen als nettenbreier, lijndraaier,
herbergier, (scheeps)timmerman, viskoper en scholsnijder. Slechts een enkele agrariër
woonde in het dorp en veelal had ook hij belangen in het visserijbedrijf als toeleverancier of
als investeerder in de zeeschuiten.
De visserij van Ter Heijde
Omvang van de vissersvloot
Veel dorpslasten werden op de vissers en hun vangsten afgewenteld. Allerlei belastingen
werden opgelegd variërend van heffingen op het aantal keren dat men uitvoer, tot aan verplichte
afdracht van percentages in natura van de vangst of van de financiële opbrengsten.
De kerkmeesters, de gasthuismeesters en de voogden bekostigden uit deze heffingen hun
activiteiten. Vanaf 1607 ontvingen de kerkmeesters van de stuurlieden voor elke keer dat zij
met hun zeeschuit in zee liepen dertig stuivers en van elke verkochte ton schol een kwart
stuiver (oortje). De gasthuismeesters kregen van de stuurlui bij hun terugkomst elke keer
een zootje vis dat door de gasthuisbewoners werd geconsumeerd of op de afslag werd verkocht.
Daarnaast hadden zij het recht op enkele oortjes van de opbrengsten van de vis die
buiten de afslag om werd verkocht. De schrijvers van de visafslag op het strand betaalden