Klik hier voor de PDF versie - Travelution

EXCLUSIVE
WK 2014 SPECIAL:
B R A Z I L I Ë

welkom
2
brazilië
Juntos num só ritmo
Nederland mag nu dan nog in de ban zijn van het
EK en de Olympische Spelen, velen kijken al uit
naar hét event van 2014. Het WK in Brazilië is de
ideale gelegenheid om het land te gaan ontdekken. In
deze Exclusive staan de twaalf speelsteden centraal.
Vorig jaar ontving Brazilië in totaal meer dan 5,4 miljoen
internationale toeristen, een nieuw record voor het land.
Dertig procent hiervan kwam uit Europa, waaronder ruim
72.000 Nederlanders. Verwacht wordt dat deze cijfers de
komende jaren gaan stijgen, en uiteraard niet in de laatste
plaats vanwege de grote sportevenementen in het land,
zoals de FIFA World Cup in 2014 en de Olympische
Spelen in Rio de Janeiro in 2016.
Eén vakantie niet genoeg
Brazilië biedt haar bezoekers een unieke diversiteit aan
ervaringen. Of je nu houdt van zon en strand, sport en
avontuur, ecotoerisme of cultuurreizen, Brazilië heeft het
allemaal. Rio de Janeiro en de Iguaçu watervallen blijven
populair, maar ook andere steden (zoals Salvador, Porto
Alegre, São Paulo en Brasília) en regio’s (zoals de
Inhoud
04 INTRODUCTIE
05 BRASÍLIA
06 MANAUS
07 FORTALEZA
08 NATAL
09 RECIFE
10 SALVADOR
Amazone en de Costa do Decombrimento) worden steeds
bekender. De meeste toeristen bezoeken in Brazilië minstens
twee verschillende staten, maar eigenlijk is één reis voor
zo’n enorm land niet genoeg.
De voorbereidingen voor het WK in 2014 zijn in volle
gang. Het hele land doet mee en de twaalf host cities zijn
zeer divers. Momenteel wordt er hard gewerkt aan luchthavens,
straten, snelwegen en hotels om het verblijf voor
toeristen zo gemakkelijk mogelijk te maken. Het is dé
gelegenheid om Brazilië te bezoeken en het complete aanbod,
de gastvrijheid en lifestyle - met samba, carnival en caipirinha
- van Brazilië te ervaren.
De officiële slogan van de 2014 FIFA World Cup is
‘Juntos num só ritmo’ (allen in één ritme) en hiermee
wordt het gevoel van het WK voetbal gecombineerd met
het culturele element van Brazilië. Muziek is één van de
belangrijkste ambassadeurs van Brazilië en ook cultuur
zal een belangrijke rol innemen in de nieuwe campagne
van het land, die officieel gelanceerd wordt tijdens de
Olympische Spelen in Londen.
11 BELO HORIZONTE
12 RIO DE JANEIRO
14 SÃO PAULO
16 CURITIBA
17 PORTO ALEGRE
18 CUIABÁ
19 PRAKTISCHE INFORMATIE

2 3
12
11
10
Steden
Brasília
Manaus
Fortaleza
Natal
Recife
1
9
1 7
2 8
3 9
4 10
5 11
Salvador
6 12
7
8
Belo Horizonte
Rio de Janeiro
São Paulo
Curitiba
Porto Alegre
Cuiabá
6
kaart
4
5
brazilië 3

introductie
Welkom in bruisend Brazilië
Het EK in Polen en Oekraïne is interessant, maar hét voetbalfeest
vindt natuurlijk in 2014 plaats in Brazilië. Geen voetbalfan?
Dan word je vast verleid door de altijd heerlijke
temperatuur, de mooie stranden, de schitterende natuur, het werelderfgoed
en de vriendelijke bevolking om het land te gaan ontdekken.
Brazilië is niet alleen gastland voor het WK in 2014, maar twee jaar
later - in 2016 - is Rio de Janeiro tevens de plek waar de Olympische
Spelen plaatsvinden. De ideale gelegenheid om rond deze evenementen het
sportland te bezoeken. Maar wie de drukte juist wil vermijden, kan in het
enorme Brazilië (ruim 200 keer zo groot als Nederland) nog alle kanten op.
Ligging
De evenaar loopt door het noordelijke deel van het land. De afstand op het
breedste punt is vrijwel net zo groot als van het noorden naar het zuidelijkste
punt (circa 4300 km). De enige twee landen in Zuid-Amerika die
níet aan Brazilië grenzen zijn Ecuador en Chili. Aan de oostkust van
het land ligt de Atlantische Oceaan, een kustlijn van 7367 kilometer.
Regio’s
Brazilië is het grootste land van Latijns-Amerika en het vijfde grootste land
ter wereld (na Rusland, Canada, China en de VS). Als toeristische bestemming
is het land dus lastig te behappen tijdens één vakantie. Grofweg kun je
Brazilië in vier gebieden indelen: de tropische kuststrook met veel grote
4
brazilië
steden, het hoogland met tropisch regenwoud in het zuiden, droog woestijngebied
in het noordoosten en het Amazoneregenwoud in het noorden.
Grote steden en stranden
Brazilië bestaat uit 26 staten en het federale district Brasília. De drie
grootste steden zijn São Paulo, Rio de Janeiro en Salvador en dit zijn dan
ook vaak de steden waar je vanuit Europa op aan vliegt en enkele dagen
cultuur proeft. De meeste toeristen brengen in ieder geval een deel van hun
reis door aan de mooie stranden, zoals aan de Copacabana in Rio. De
stranden rondom Fortaleza en Natal zijn de populairste zonbestemmingen.
Natuur
92 procent van het land bevindt zich tussen de evenaar en de Steenbokskeerkring.
Het Braziliaanse klimaat is dus overwegend tropisch. Het land
beschikt over uiteenlopende landschappen, maar bijzonder is vooral het
indrukwekkende Amazonegebied, waarbij de Amazone het grootste regenwoud
ter wereld doorkruist. Andere must see zijn de Iguaçu watervallen.
Bevolking
Brazilië heeft ruim 192 miljoen inwoners, die samen een unieke mix van
culturen vormen. Deze mengelmoes begon met de Indianen, de
Afrikanen en de Portugezen, maar snel daarna kwamen ook de immigranten
van overal ter wereld: de Europeanen, Aziaten, Joden en
Arabieren. In het Amazoneregenwoud leven nog een inheemse volkeren.
Lagoinha Beach

Kathedraal
Brasília
hoofdstad
In 1960 nam Brasília de titel ‘hoofdstad van Brazilië’ over van
Rio de Janeiro. Deze echte werkstad, gelegen in het midden
van het land, is bij toeristen misschien weinig bekend, maar
daardoor niet minder interessant. Niet voor niets is de stad uitgeroepen
tot Unesco werelderfgoed.
Brasília werd eind jaren ’50 gebouwd om het binnenland meer kansen
tot ontwikkeling te bieden. Van boven gezien is de stad gebouwd in de
vorm van een vliegtuig; er is de brede Eixo Monumental met alle regeringsgebouwen,
en daar dwars op de twee ‘vleugels’ Asa Norte en Asa Sul.
Brasília is op het gebied van architectuur een ware avant-garde stad met
veel bouwwerken van architect Oscar Niemeyer. Brasília is een enorme
stad met zo’n 2,5 miljoen mensen, waar de afstanden groot zijn. Te voet
is dan ook slechts een klein deel te bezichtigen.
Toeristische hoogtepunten
Praça dos Três Poderes
De punt van het ‘vliegtuig’ van Brasília (de cockpit) is het Plein van de
Drie Machten. Hier bevinden zich dan ook de drie hoofdkantoren van de
wetgevende (Congresso Nacional), uitvoerende (Palácio do Planalto) en
rechterlijke macht (Supremo Tribunal Federal). Bezoek ook de mooie
Palácio Itamaraty (‘drijvend’ in de vijver) en Palácio da Justiça, waar
watervallen ‘uit’ de gevel komen.
Kathedraal
De Catedral Metropolitana Nossa Senhora Aparecida werd ontworpen door
de Braziliaanse architect Oscar Niemeyer. De kerk bestaat uit 16 betonnen
pilaren waartussen glas is aangebracht en is gebouwd in de vorm van een
doornenkroon. Voor het gebouw staan beelden van de vier evangelisten.
Ook van binnen is de moderne kathedraal zeer indrukwekkend.
Lago do Paranoá
Rondom het kunstmatige meer van Paranoá bevinden zich vele ambassades
en consulaten, sportclubs, restaurants, de universiteit en het Palácio da
Alvorada, de residentie van de president van Brazilië. Over het meer is de
indrukwekkende Ponte Juscelino Kubitschek gebouwd (genoemd naar
de president die besloot Brasília te bouwen). De 1200 meter lange brug
is ook toegankelijk voor voetgangers en fietsers.
Speelstad Brasília
Stadion: Estadio Nacional de Brasília
Capaciteit: 70.000
1
braziilië 5

wk 2014 host city
Manaus
Manaus, genoemd naar de indianenstam Manaó, ligt in het
noorden van Brazilië en wordt ook wel de gateway naar
het Amazone oerwoud genoemd. Vanuit hier ontdek je
het grootste regenwoud ter wereld.
Manaus werd rijk door de rubberhandel en is gelegen op de kruising van
de rivieren de Negro en de Solimões (deel van de Amazone). Opmerkelijk
is dat het donkere water van de Negro niet mengt met het bruine modderwater
van de Solimões, waardoor er een bijzondere tweedeling in de rivier
is te zien. De meeste hotels verzorgen boottochten naar deze ‘encontro
das aguas’. Bezoek in Manaus verder het Theatro Amazonas, het neoclassistische
operagebouw uit 1896, en de Mercado Municipal aan de
rivier. In dit gietijzeren marktgebouw vind je een vis- en groentemarkt
en je koopt er ook goedkope streekproducten.
Omgeving
Amazone
De Amazone is de levensader van het enorme Amazonegebied, waar je
het bekende regenwoud vindt. In dit gigantische woud (meer dan de helft
van heel Brazilië) is veel ecotoerisme mogelijk, waarbij je kennis maakt
met de flora, fauna en lokale bevolking. Er worden dag- of meerdaagse
tochten aangeboden, vaak met verblijf in een jungle-hotel. Ook kun je
een boot- of visreis van enkele dagen op de Amazone boeken.
Mamirauá Sustainable Development Reserve
Het Mamirauá reservaat, vlakbij Tefé, is een beschermd wetlandgebied.
Er leven ook diverse stammen, waaronder de Riberinho, die samenwerken
met wetenschappers om meer te weten te komen over de natuur en de
bescherming daarvan. Er zijn honderden vogelsoorten in het park te
ontdekken, maar spot ook de breedneusaap en de Amazonedolfijn.
Parintins Festival
Het Parintins Folklore Festival (of Boi-Bumbá Festival) is een spectaculair
volksfeest in Parintins, ruim 500 kilometer ten oosten van Manaus. Het
feest vindt eind juni plaats, duurt drie dagen en een lokale legende staat
centraal. Het is een bruisend spektakel vol dans, zang en paradeboten.
6
2
Speelstad Manaus
Stadion: Arena Amazonia
Capaciteit: 42.375
brazilië
Parintins Festival

wk 2014 host city
Fortaleza
Fortaleza, gesticht in 1726, betekent ‘fort’ in het Portugees, en
refereert aan Fort Schoonenborch, in de 17 e eeuw gebouwd
door de Hollanders. Je vindt er heerlijke zandstranden, kristalhelder
zeewater van bijzonder aangename temperatuur en de zon
schijnt er meer dan 3000 uur per jaar.
Fortaleza heeft 34 kilometer aan prachtige, witte stranden. Het mooie Praia
do Futuro staat bekend om de gezellige barracas (lokale strandtenten),
Iracema heeft een bruisend nachtleven en bij Mucuripe zijn nog veel
jangadas (traditionele vissersboten) te zien. De meeste hotels bevinden
zich aan het Meireles strand. Hier vind je ook de Beira Mar boulevard,
dé plek voor lokale producten en het dansen van de forró. Ook het iets
verder gelegen Cumbuco is een heerlijke, wat rustigere badplaats.
Toeristische hoogtepunten
Centro Dragão do Mar de Arte e Cultura
Het Centro Dragão do Mar de Arte e Cultura is dé plek voor een avondje
cultuur. Er is een expositieruimte, theater, bibliotheek, bioscoop, planetarium
en het Contemporary Art Museum is er gevestigd.
Beach Park
Het Beach Park is het grootste waterpark van Zuid-Amerika. Met talloze
glij- en wildwaterbanen is dit een waterparadijs voor jong en oud. Het park
bevindt zich aan zee, in Porto das Dunas (zo’n 16 km van Fortaleza).
Omgeving
Jericoacoara
Jericoacoara (ook wel Jeri geheten) is een rustige badplaats ten noorden
van Fortaleza. Je proeft er nog de sfeer van het oude vissersdorp en het
ligt enigszins geïsoleerd, waardoor er nog geen massatoerisme is. Ook
hier vind je mooie stranden (voor de perfecte honeymoon) en tevens
duinen en lagunes. Bezoek zeker het National Park van Jericoacoara.
Canoa Quebrada
Circa 160 kilometer ten zuiden van Fortaleza ligt de populaire badplaats
Canoa Quebrada. Naast mooie stranden vind je hier ook indrukwekkende
duinen waar je kunt sandboarden of met een buggy kunt rijden. De
meeste hotels, restaurants en winkels bevinden zich aan Broadway.
Speelstad Fortaleza
Stadion: Estadio Castelao
Capaciteit: 64.850
3
Jericoacoara
brazilië 7
Canoa Quebrada

8
brazilië
Praia da Pipa
Genipabu
Natal
De bijnaam van Natal - Sun City - is niet voor niets gekozen.
Het tropische klimaat zorgt hier gegarandeerd voor een
heerlijke zonvakantie. In de uiterste oostpunt van Zuid-
Amerika liggen kilometers hagelwitte stranden op je te wachten.
Natal (Portugees voor ‘Kerstmis’) is een populaire badplaats met talloze
stranden en zandduinen. De Via Costeira is de lange kustweg waaraan
zich al de toeristische infrastructuur bevindt. De stadsstranden Meio,
Artistas, Areia Preta, Pinto en Mãe Luiza liggen tussen het fort en de
vuurtoren. Andere populaire badplaatsen in de buurt zijn Ponta Negra
en Pirangi.
Toeristische hoogtepunten
Forte dos Reis Magos
Het Fort van Driekoningen, gelegen aan de Rio Potenji, is een belangrijke
plek in de deelstaat Rio Grande do Norte. Het fort werd op Driekoningen
(6 januari) 1598 gebouwd door de Portugezen, om het gebied terug te
winnen van Franse piraten.
Museu da Câmara Cascudo
Dit museum van folklore en antropologie biedt een grote collectie
objecten van de Amazone-indianen, zoals fossielen, skeletten en gebruiksvoorwerpen.
Leer er ook alles over de suikerproductie en leerindustrie,
waar Rio Grande do Norte vroeger rijk mee werd. Tevens is er een
interessante 3D kaart van de deelstaat en een replica van een mijn.
Omgeving
Tibaú do Sul
De kleine stranden van Tibaú do Sul (ten zuiden van Natal) zijn misschien
wel de mooiste van Rio Grande do Norte. Vooral Praia da Pipa is een
populair strand. Pipa is een klein, relaxed oord met leuke hotels, pousadas
en goede restaurants. Bezoek ook het Santuário Ecológico met een
bijzondere flora en fauna.
Genipabu
wk 2014 host city
Een al net zo’n prachtig strand, omzoomd met palmbomen, vind je in
Genipabu. Onvergetelijk is een spectaculaire rit met een buggy door de
gouden zandduinen. ’s Avonds eet je verse vis bij één van de vele barracas.
Speelstad Natal
4
Stadion: Estadio das Dunas
Capaciteit: 42.085

Boa Viagem
Carnaval in Olinda
Carneiros Beach
Olinda
Recife
wk 2014 host city
Naast het heerlijke tropische klimaat en de spectaculaire
stranden heeft Recife ook op cultureel vlak veel te bieden.
Onder meer het Nederlandse erfgoed en het nabijgelegen
Olinda zorgen voor veel enthousiaste bezoekers.
De Hollanders hebben een belangrijke rol gespeeld bij het ontstaan van
Recife. In 1637 vestigde Johan Maurits van Nassau-Siegen zich hier en
bouwde er bruggen, kanalen en dijken. Het nieuwe Mauritsstad was de
hoofdstad van de Nederlandse kolonies in de ‘Amerika’s’. Vanwege de vele
waterwegen luidt de bijnaam van Recife: ‘het Venetië van Brazilië’.
Recife is een drukke stad en wordt als de hoofdstad van het noordoosten
gezien. Met bijna 1,5 miljoen inwoners, metrolijnen, hoge kantoorgebouwen
en veel mooie koloniale gebouwen is het dan ook geen
doorsnee badplaats te noemen. Het zuidelijk gelegen Boa Viagem is de
mooiste wijk van de stad en beschikt over een prachtig strand.
Omgeving
Olinda
Olinda staat op de Unesco werelderfgoedlijst en is één groot openluchtmuseum.
De Nederlanders hebben de stad in 1631 volledig afgebrand,
maar de Portugezen bouwden het weer prachtig op. Wandel rond in
deze levendige stad (begin bij Praça do Carmo), vol gezellige wijken,
galeries, musea, muziek en er is altijd wel ergens een feestje. Uiteraard
wordt ook het carnaval hier groots gevierd. Bezoek vanuit Olinda ook
Fort Oranje op het eiland Itamaracá.
Porto de Galinhas
Porto de Galinhas - gelegen op zo’n 70 kilometer van Recife - is één
van de topbestemmingen van heel Brazilië. De hagelwitte stranden zijn
niet voor niets razend populair onder internationale toeristen. Het
nabijgelegen strand Praia de Maracaípe is iets rustiger.
Fernando de Noronha
Fernando de Noronha is een archipel bestaande uit 21 ongerepte eilanden.
Fernando zelf is een bekende duikbestemming. De hele archipel is een
beschermd natuurgebied. In Recife worden meestal tours naar Fernando
de Noronha aangeboden inclusief vliegticket, appartement en eilandtour.
Speelstad Recife
5
Stadion: Arena Pernambuco
Capaciteit: 44.250
brazilië 9

wk 2014 host city
Salvador
In Salvador, de derde stad van Brazilië, proef je meteen de unieke
vibe. Salvador werd in 1549 door de Portugezen uitgeroepen
tot hoofdstad van Brazilië en het behield deze status ruim 200
jaar. De stad staat garant voor muziek, dans en zwoele feesten.
Als eerste hoofdstad van Brazilië werd Salvador tevens één van de grootste
slavensteden van Zuid-Amerika. Dit is nog altijd terug te zien in het huidige
straatbeeld, waar je een mix van blanken, indianen, maar vooral afro-
Brazilianen treft. De Afrikaanse culturele erfenis in Salvador is duidelijk
aanwezig, denk hierbij aan capoeira (combinatie van vechtsport en dans),
candomblé (religieuze beweging) en Afrikaanse muziek. Salvador bestaat
uit een Cidade Baixa en Cidade Alta (lage en hoge stad), met elkaar
verbonden via de Elevador Lacerda (enorme lift). Het bekende stadsgezicht
van Salvador is de Pelourinho, het historische centrum. Deze bovenstad
vol kerken en kleurrijke koloniale gebouwen staat op de werelderfgoedlijst
van Unesco. Probeer er zeker de acarajé, een gefrituurde bal gemaakt
van bonen en soms gevuld met garnalen of salade.
Omgeving
Morro de São Paulo
Morro de São Paulo ligt ten zuiden van Salvador en kent enkele adembenemend
mooie stranden. De palmwouden, het heldere water, de afgelegen
baaitjes, alles is even prachtig. In dit vredige oord wil je nooit meer weg.
Bezoek er ook de kerk Capela Nossa Senhora da Luz.
Costa dos Coqueiros en Descobrimento
De toeristische zone ten noorden van Salvador wordt de Costa dos
Coqueiros genoemd, oftewel de Coconut Coast. De stranden aan deze kuststrook
staan bekend om het rustige, warme water. Ook zijn er veel lagunes
die prachtige landschappen vormen. Aan de Costa do Descobrimento,
oftewel de Discovery Coast, begon de Braziliaanse historie en cultuur.
Stranden, avontuur en ecotoerisme zijn hier de belangrijkste pijlers.
Chapada Diamantina
National Park Chapada Diamantina bevindt zich in een hoger gelegen
regio, waar vroeger goud en diamanten werden gedolven. Nu is het een
prachtig natuurpark met een savannelandschap met grotten, watervallen
en veel bloemen. Uitvalsbasis is Lençóis.
Speelstad Salvador
Stadion: Arena Fonte Nova
Capaciteit: 48.750
10
brazilië
6
Capoeira
Praia do Forte

wk 2014 host city
Belo Horizonte
Belo Horizonte (mooie horizon) is een gezellige studentenstad.
De stad is groen, kent een overzichtelijk stratenplan
en barst van de culturele activiteiten. En ook hier heeft de
Braziliaanse architect Oscar Niemeyer diverse parels achtergelaten.
Het mooiste plein van Belo Horizonte, ook wel Beagá (BH) genoemd,
is het Praça da Liberdade. Aan dit serene, groene plein bevinden zich
prachtige bouwwerken, waaronder de moderne Edifício Niemeyer, op
de hoek met Avenida Brasil. Belo is een heuvelachtige stad, dus het
duurt soms langer om afstanden te overbruggen. Pampulha is de wijk
waar het meeste is te zien en doen. De brede lanen, vele pleinen en parken
maken het tot een aangename buurt. Ga in het park naar het Museu de
Arte en de Igreja São Francisco de Assis (aan de oever van het meer),
beide ontwerpen van Niemeyer.
Omgeving
Ouro Preto
Ouro Preto (zwart goud), op een kleine 100 kilometer van Belo
Horizonte, werd rijk door de mijnbouw. De prachtige barokke architectuur
- met uiteraard veel goud - in het stadje was reden voor Unesco om het
op de werelderfgoedlijst op te nemen. De heerlijke koloniale sfeer trekt
talloze toeristen. Begin je stadswandeling op het Praça Tiradentes en
mis ook de Nossa Senhora do Pilar niet.
Diamantina
Diamantina dankt haar naam uiteraard aan de diamantmijnbouw uit de
18e eeuw. Het prachtige historische centrum van de stad staat op de
werelderfgoedlijst en je ziet er snel waarom. De tijd lijkt er te hebben
stilgestaan. Bezoek de barokke Igreja do Carmo en natuurlijk het
Museu do Diamante.
Sabará
Sabará, zo’n 25 kilometer ten oosten van BH, ligt aan de Rio das
Velhas en dit was het eerste grote goudmijncentrum van de staat Minas
Gerais. Op haar hoogtepunt was dit één van de rijkste steden ter wereld
en dit zie je duidelijk terug in de huizen, kerken (Igreja Nossa Senhora
do Ó), standbeelden en fonteinen. Nu is er weinig rijkdom meer in
Sabará, maar zeker nog interessant om te bezoeken.
Speelstad Belo Horizonte
Stadion: Estadio Mineirao
Capaciteit: 62.550
7
Igreja São Francisco de Assis
Edifício Niemeyer
brazilië 11
Estadio Mineirao

wk 2014 host city
Rio de Janeiro
Een subtropisch klimaat, de goudkleurige Copacabana, Ipanema
beach, het reusachtige Christusbeeld, de favelas en het
wereldberoemde carnaval. Wereldstad Rio heeft haar bezoekers
veel te bieden.
Tot 1960 was Rio de hoofdstad van Brazilië. Echter, het is altijd de
populairste toeristische bestemming in het land gebleven. Na São Paulo
is Rio met meer dan zes miljoen inwoners, de grootste stad van Brazilië.
Gelegen tussen tropisch regenwoud en prachtige stranden, biedt Rio een
interessante mix van koloniale architectuur en indrukwekkende moderne
gebouwen, maar bovenal gepassioneerde inwoners, de Caiocas.
Toeristische hoogtepunten
Cristo Redentor
Op de top van de Corcovado berg (in het Tijuca park) staat het bekende
38 meter hoge standbeeld Christus de Verlosser, die uitkijkt over de stad.
Sinds 1931 is dit een grote toeristische trekpleister. Het beeld werd
gemaakt in Frankrijk en is in delen naar Brazilië verscheept. Met een
tandradbaan (vanaf station Cosme Velho) kun je tot vlak onder het standbeeld
komen, daarna wachten nog 222 traptreden. Je kunt ook de lift of
de roltrap nemen.
12
brazilië
Pão de Açúcar
Het Christusbeeld is natuurlijk hét icoon van Rio, maar vanaf de bijna
400 meter hoge Pão de Açúcar (Suikerbroodberg) heb je eigenlijk het
mooiste uitzicht over de stad (én op het Christusbeeld). De kegelvormige
berg ligt aan de Baía de Guanabara en kun je bereiken met een kabelbaan.
Ook kun je op de berg rotsklimmen. Ga vroeg in de ochtend of laat
in de middag (zonsondergang), want overdag kan het nevelig zijn.
Copacabana
Iedereen kent de Copacabana – naast het bekende Barry Manilow liedje - van
de paradijselijke stranden. Het populaire strand van deze wijk heeft ook een
boulevard met de bekende zwart met witte bestrating. Vanwege de criminaliteit
is het beter ‘s avonds het strand te mijden. Andere populaire stranden
zijn het bekende Ipanema, dat grenst aan de Copacabana en geliefd is onder
de locals, en Barra da Tijuca. Dit laatste strand ligt verder naar het zuiden.
Parque Nacional da Tijuca
Het Tijuca regenwoud grenst direct aan de stad en is het enige overgebleven
stukje jungle rondom Rio. In dit regenwoud tref je naast bijzondere flora
en fauna ook indrukwekkende watervallen aan (zoals bij Alto da Boa Vista).
Na het strand is een wandeling door het National Park een verademing.

Niterói
Vanaf Praça 15 de Novembro (in het centrum) kun je de ferry nemen naar
Niterói, aan de overkant van de Baai van Guanabara. Deze wijk is rustiger
dan Rio zelf, maar de stranden zijn net zo mooi. Bezoek ook het Museu
de Arte Contemporânea, gevestigd in een bijzonder, ruimteschipachtig
gebouw van Oscar Niemeyer. Het uitzicht vanaf Niterói op Rio is prachtig.
Carnaval
Wie aan Rio denkt, denkt aan feest. En dan vooral aan het wereldberoemde
carnaval. Het volksfeest wordt grotendeels georganiseerd door
de inwoners van de favelas en duurt vier dagen. Hoogtepunt zijn uiteraard
de parades van de sambascholen, die worden gehouden in de
Sambadrome, een 700 meter lang gedeelte van de Rua Marquês de
Sapucaí, waar tribunes worden opgesteld. Bij de grote hotels kun je kaarten
kopen, maar wees er op tijd bij!
Favelas
Eigenlijk is het opmerkelijk dat sloppenwijken een toeristische attractie
zijn geworden, maar het hoort zó bij Rio, dat een bezoek eigenlijk niet
mag ontbreken. Doe dit echter wel altijd met een georganiseerde tour,
zoals de Rio Top Tour, een overheidsinitiatief waarbij bewoners wordt
geleerd als gids hun wijk en cultuur aan toeristen te laten zien. Vooral in
het noorden van de stad bevinden zich de favelas, Rocinha is met ruim
150.000 inwoners de grootste. Ga er zeker niet op eigen houtje heen.
Omgeving
Búzios
Búzios, op zo’n 165 kilometer van Rio, ligt aan de Costa do Sol en heeft
prachtige stranden. Vooral onder de rijken uit Rio is Búzios populair,
waardoor het plaatsje een Saint Tropez-achtige sfeer ademt. ’s Avonds ga je
naar de Avenida José Bento Ribeiro Dantas of de Rua das Pedras (Armação).
Paraty
Paraty is een mooi koloniaal dorp aan de Costa Verde, waar jaarlijks vele
muziek- en culturele events plaatsvinden. De Avenida Roberto Silveira is de
hoofdstraat, veel andere historische straatjes zijn alleen te voet toegankelijk.
Bezoek het Praça do Porto, met een gezellige markt en restaurantjes.
Speelstad Rio de Janeiro
Stadion: Estadio do Maracana
(WK-finale 13 juli 2014)
Capaciteit: 76.800
8
Estadio do Maracana
brazilië 13

wk 2014 host city
São Paulo
São Paulo is het financiële- en zakenhart van Brazilië. De
grootste stad van het land (ruim 19 miljoen inwoners) kent
een zeer gemêleerde bevolking van ondernemers en harde
werkers. Maar ook voor cultuur en ontspanning wordt in São Paulo
tijd vrij gemaakt.
São Paulo is een zeer drukke stad dat met de torenhoge kantoorgebouwen
enigszins aan Manhattan doet denken. Echter, net als in Rio wonen hier
ook talloze mensen in de favelas. Dit staat weer in schril contrast met
de vele luxe penthouses en high-profile shopping malls. Je verplaatst je
in São Paulo het makkelijkst met de metro of de taxi.
Toeristische hoogtepunten
Praça da Sé
Het Praça da Sé is het drukste plein van de stad en vormt het hart van
het historische centrum. Op dit plein kun je uren mensen kijken. Hier
bevindt zich ook de grote, neogotische kathedraal uit 1954. De kerk
heeft een indrukwekkende koepel en glas-in-lood ramen.
Museu de Arte
Het Museu de Arte de São Paulo (MASP - Avenida Paulista) is één van
de grootste musea van Latijns-Amerika met een indrukwekkende collectie.
Er hangen werken van Monet en Botticelli, tot Gauguin en Picasso.
Ook hangen er vele werken van Hollandse meesters.
14
brazilië
Liberdade
Liberdade is de Japanse wijk van São Paulo. Hier woont de grootste
Japanse gemeenschap buiten Japan. Het centrum van de wijk is de Rua
Galvâo Bueno en de Rua São Joaquim. Winkels, restaurants, judo- en
karatescholen, zenboeddhisten, alles hier ademt Japan. Uiteraard vind
je hier ook de beste sushi. De ingang van Liberdade is de negen meter
hoge rode torii (boog) aan de Rua Galvão Bueno.
Mercado Municipal
De Mercado Municipal (Rua da Cantareira) is dé markt van de stad en
absoluut een bezoek waard. In het enorme gebouw vind je een keur aan
verse en gedroogde producten. Proef de typische lokale producten
zoals pasteis, een gefrituurd deegpakketje gevuld met vlees, kaas of
vis. Dagelijks geopend van 6 tot 18 uur (zondag tot 16 uur).
Sala
In het Estação Júlio Prestes complex bevindt zich het Sala São Paulo, een
concertzaal voor klassieke muziek, gevestigd in een voormalig stationsgebouw.
Liefhebbers moeten hier absoluut een concert van het
Orquestra Sinfônica do Estado de São Paulo (OSESP) meemaken. De zaal
biedt plaats aan 1500 personen en de akoestiek is er geweldig. Het doet
enigszins aan het Amsterdamse Concertgebouw denken. Je kunt de Sala
ook bezoeken zonder concert bij te wonen. Dagelijks om 13 uur is er
een rondleiding met gids.
Gunung Mulu NP

Parque do Ibirapuera
Het Ibirapuera park is ontworpen door Oscar Niemeyer en werd in
1954 geopend. In het weekend komen de Paulistanos (de inwoners van
São Paulo) hier samen om te ontspannen en te sporten. Ook vinden er
regelmatig concerten plaats en bevinden zich er enkele musea.
São Paulo van boven
De Mirante do Vale is met 170 meter het hoogste gebouw van Brazilië.
Helaas is deze wolkenkrabber niet toegankelijk voor publiek. Een toren
die je wel op kunt, is de Edifício Itália (168 meter). Op de 44e verdieping
bevindt zich het Terraço Italia restaurant en op het dak is een observation
deck. Andere tip is het Unique hotel, in de Skye Bar geniet je hier met
een cocktail in de hand van het beste uitzicht.
Omgeving
Kustroute
Wil je met de auto vanuit Rio naar São Paulo, kies dan voor de kustroute
(ruim 600 km), een fantastische tocht. De kustroute is werkelijk prachtig
en je komt langs mooie plaatsjes als Ubatuba. Om de paar kilometer zie
je weer een verlaten baai of mooi strand waar mensen aan het surfen zijn.
São Sebastião
São Sebastião staat bekend om de 36 stranden langs de kust van de staat
São Paulo. Maar ook de stad zelf is het bezoeken waard. Ga naar de Igreja
Matriz (met in de omgeving koloniale huizen) en het Museu de Arte Sacra.
Ilhabela
Vanuit São Sebastião kun je de ferry (15 min.) nemen naar het gelijknamige
eiland. Hoewel het eiland meestal Ilhabela wordt genoemd.
Het is een populair zeileiland, waar ook veel wedstrijden plaatsvinden.
Daarnaast is het een geliefde duikspot. Ilhabela is een groen eiland en
daardoor ook favoriet bij wandelaars en bergbeklimmers.
Brotas
Circa 250 kilometer vanaf São Paulo landinwaarts, ligt Brotas, bekend om
de koffieproductie. Tegenwoordig is het avontuurlijk toerisme in Brotas
zeer belangrijk. Ga bijvoorbeeld raften of kanoën op de Jacaré Pepira rivier.
Speelstad São Paulo
Stadion: Arena de Sao Paulo
(openingswedstrijd 12 juni 2014)
Capaciteit: 65.800
9
brazilië 15
Kathedraal da Sé

16
brazilië
Bosque Alemão
Watervallen van Iguaçu
Largo da Ordem
Curitiba
wk 2014 host city
Curitiba is misschien wel de meest toegankelijke grote stad
van Brazilië. Het openbaar vervoer werkt vlekkeloos, het is
groen en er heerst een laid-back sfeertje. Een heerlijke stad
om rond te wandelen en je voor te bereiden op een trip naar de
Iguaçu watervallen.
Curitiba is de grootste stad van Zuid-Brazilië. Onder de bijna twee miljoen
inwoners bevinden zich vele - voornamelijk Europese - immigranten,
zoals Duitsers, Polen en Italianen. Curitiba is tevens een gezellige
universiteitsstad met veel groen en ruimte voor cultuur. In het hart van
de stad vind je de ‘cidade velha’, de oude stad, met tal van bezienswaardigheden.
Struin hier op zondag eens over de markt, waar veel kunstwerken
en handgemaakte snuisterijen aan de man worden gebracht.
In de stad bevinden zich een aantal fraaie bezienswaardigheden zoals de
Santa Felicidade (de oude Italiaanse wijk), het Duitse park Bosque
Alemão, de Oekraïense kerk in het Tingui park en het oogvormige Oscar
Niemeyer Museum, ontworpen door de architect zelf. Ook een bezoek
aan de kathedraal Nossa Senhora da Luz Minor mag niet ontbreken. Voor
het beste uitzicht ga je naar de wijk Mercês, hier bevindt zich de bijna
110 meter hoge Telecom Panoramic Tower.
Omgeving
Watervallen van Iguaçu
De watervallen van Iguaçu vormen de grootste watervallen van Zuid-
Amerika en bevinden zich op de grens van Brazilië en Argentinië. Het
zijn er zo’n 300 in totaal, maar de bekendste is de Garganta do Diabo.
De watervallen bevinden zich in het Nationaal Park Iguaçu en zijn tot
werelderfgoed uitgeroepen. Uitvalsbasis om de watervallen te bekijken
is Foz do Iguaçu, maar je kunt ook naar de Argentijnse kant gaan. Kom
zo vroeg mogelijk voor de mooiste aanblik. Curitiba ligt op 635 km van
Iguaçu. De goedkoopste reis mogelijkheid is de nachtbus vanuit
Curitiba (ca. 9 uur) om vervolgens één of twee overnachtingen te blijven.
Ilha do Mel
De Ilha do Mel (Honingeiland) ligt in de Golf van Paranaguá en vooral
de stranden op het eiland trekken vele toeristen. Wegens natuurbescherming
is een deel van Ilha do Mel niet toegankelijk voor toeristen.
10
Speelstad Curitiba
Stadion: Arena da Baixada
Capaciteit: 41.450

Palacio Piratini
Mercado Püblico
In Porto Alegre, op een kleine 400 kilometer van Uruguay, voel
je de typische ‘cowboy’ sfeer. Ook de ligging aan de enorme
lagune is bijzonder. Geniet aan het meer of tijdens een riviercruise
van een chimarrão en je begrijpt waarom ook veel
Europeanen dit een fijne plek vinden.
Porto Alegre werd van oorsprong bewoond door immigranten van de
Azoren, maar nu worden de inwoners gaúchos genoemd. Je ziet dan
ook veel culturele overeenkomsten met de buren in Argentinië en
Uruguay; van de folklore muziek tot het drinken van chimarrão, een
soort thee gemaakt van de matéplant. Porto Alegre is gelegen aan de
oever van de Guaíba rivier, die samen met nog vier andere rivieren de
enorme Lagoa dos Patos (eendenlagune) vormt. Hier bevinden zich
ook enkele groene eilanden. In Porto Alegre is het wat koeler dan in de
andere steden, waarbij er ‘s winters zelfs sneeuw kan vallen.
Toeristische hoogtepunten
Palacio Piratini
wk 2014 host city
Porto Alegre
Het Piratini paleis is het gebouw van de overheid van Rio Grande do Sul.
Het is een mix van barok en neoclassicisme en geïnspireerd op het Klein
Trianon in het Franse Versailles. Ook van binnen is het rijk gedecoreerd
en achter het gebouw bevindt zich een grote tuin.
Mercado Público
De Mercado Público is een prachtig gebouw uit 1869 waar je talloze
winkels, kraampjes en restaurants vindt. Leuke souvenirs zijn de cuia
(kalebas) en een bomba (zilveren rietje) voor de chimarrão.
Omgeving
Serra Gaúcha
De Serra Gaúcha is de bergketen ten noorden van Porto Alegre. Hier
bevinden zich talloze dorpjes met Brazilianen van vooral Duitse en
Italiaanse afkomst en dat zie je er duidelijk terug. Ga zeker naar
Gramado - een Alpen-achtig, vrij luxe bergdorpje compleet met
‘Zwitserse’ chalets - en Canela, het ideale vertrekpunt voor wandelingen
of fietstochten. Bezoek in Canela ook het Castelinho Caracol, één van
de eerste huizen in het plaatsje, gebouwd door Duitse immigranten en
nu ingericht als museum. Je kunt er zelfs apfelstrudel eten in de theekamer!
Speelstad Porto Alegre
Stadion: Estadio Beira-Rio
Capaciteit: 48.850
11
brazilië 17

wk 2014 host city
Cuiabá
Cuiabá ligt exact in het midden van Zuid-Amerika, zowel
2000 kilometer van de Atlantische als de Pacifische Oceaan.
Deze stad is voor velen de gateway naar de Pantanal, het
enorme wetland van Brazilië, maar is zelf ook een bezoek waard.
Cuiabá ontstond in 1719 tijdens de Braziliaanse goudkoorts. Je ziet er nog
enkele historische gebouwen, maar tegenwoordig is het vooral een moderne
stad met veel hoogbouw. Naast dat Cuiabá op een geografisch middelpunt
ligt, is het ook gunstig gelegen ten opzichte van drie verschillende
ecosystemen; de savanne van de Cerrado, het wetland van de noordelijke
Pantanal en de zuidelijke Amazone. Met zoveel natuur in de omgeving
is het niet verwonderlijk dat Cuiabá zelf ook een groene stad is.
Toeristische hoogtepunten
São Benedito kerk
De indrukwekkende Igreja de Nossa Senhora do Rosário e São Benedito uit
1722, in het oude centrum, is absoluut een bezoek waard. Bij deze kerk vindt
ook het jaarlijkse Festa de São Benedito plaats, het grootste religieuze
festival van deelstaat Mato Grosso. Het feest in de eerste week van juli heeft
meer een Umbanda (Afro-Braziliaans geloof) dan een katholiek karakter.
Er worden traditionele dansen opgevoerd en heerlijke gerechten verkocht.
Omgeving
Pantanal
De Pantanal is het grootste draslandgebied ter wereld. In het regenseizoen
(oktober - maart) staat zo’n 80 procent van het gebied onder water, waardoor
je er een bijzondere flora en fauna treft. Vooral de aanwezige vogelsoorten
zijn uniek in de wereld. Rij vanuit Cuiabá naar Poconé, om daar de Transpantaneira
weg te nemen, één van de weinige wegen in de Pantanal. Ook worden
er vanuit Cuiabá diverse safari’s aangeboden. Buiten het regenseizoen
biedt deze regio de meeste mogelijkheden (bv. vissen en wildspotten).
Chapada dos Guimaraes
Ten noorden van Cuiabá bevindt zich het berglandschap van Chapada dos
Guimaraes, met een uitgestrekt National Park en diverse archeologische
sites. Tevens is dit een prachtig wandelgebied vol watervallen en grotten.
Ga beslist naar de Véu de Noiva waterval en het Mirante uitkijkpunt
18
12
Speelstad Cuiabá
Stadion: Arena Pantanal
Capaciteit: 42.970
brazilië

Praktische informatie
Drinkwater
Het wordt afgeraden het kraanwater in Brazilië te drinken. Koop flessen
mineraalwater.
Elektriciteit
De elektriciteit voltages en stopcontacten variëren per staat. Neem een
wereldstekker mee.
Klimaat
Er zijn diverse klimaattypen te onderscheiden in Brazilië. Het noorden
heeft grotendeels een tropisch regenwoudklimaat en aan de kust heerst
een tropisch zeeklimaat. De gemiddelde temperatuur in het noorden
(Amazone) is 28º C en in het zuiden 22º C. Hoofdstad Brasília kent
van november t/m maart een duidelijk regenseizoen.
Paspoort
Je hebt geen visum nodig om naar Brazilië te reizen, alleen een paspoort
dat na vertrek nog zes maanden geldig is. Bij aankomst op de luchthaven
moet je wel een toeristenvisum invullen (en bij vertrek weer inleveren).
Taal
De nationale taal is Portugees, maar het accent en de intonatie is wel
anders dan in Portugal.
Tijdsverschil
Door de enorme omvang heeft Brazilië vier tijdzones. De officiële tijd
is ‘Brasília time’ waarbij het ’s zomers 5 uur en ‘s winters 4 uur vroeger
is dan in Nederland.
Vaccinaties
Inentingen tegen DTP en Hepatitis A worden aanbevolen, andere
vaccinaties zijn regio-gebonden. Inentingen tegen gele koorts en
malariatabletten worden geadviseerd wanneer je het binnenland en het
Amazonegebied in trekt. Aan de kustgebieden is dit niet nodig. Neem
voor vertrek altijd contact op met de GGD of huisarts.
Valuta
De Braziliaanse valuta is de real ($R). 1 real is ongeveer 0,40 euro.
Dollars en euro’s kunnen eenvoudig worden gewisseld in hotels of
banken. De meeste horeca en winkels accepteren credit cards.
Hoe er te komen
Er zijn vele opties om vanuit Nederland naar Brazilië te vliegen. KLM
gaat dagelijks vanuit Amsterdam rechtstreeks naar São Paulo en drie
keer per week naar Rio de Janeiro (di, do, za). ArkeFly vliegt rechtstreeks
naar Fortaleza en Natal (het hele jaar door op dinsdag). Met tal
van andere luchtvaartmaatschappijen - zoals TAP Portugal, Iberia,
British Airways, TAM Airlines, Air France en Lufthansa - bereik je via
een overstap diverse grote Braziliaanse steden. De vluchttijd bij een
directe vlucht naar São Paulo bedraagt zo’n 12 uur.
Hoe er te reizen
Gezien het drukke, soms chaotische verkeer wordt een auto huren over
het algemeen afgeraden. Binnenlandse vluchten (met bijvoorbeeld
Trip Linhas Aereas en TAM Airlines) en interregionale bussen zijn
betere alternatieven om grote afstanden te overbruggen. In de steden
kun je overal gebruik maken van taxi’s (spreek wel altijd van tevoren
een prijs af). Rio de Janeiro en São Paulo hebben ook een uitgebreid
metronetwerk.
C O L O F O N
Brazilië, Exclusive by Travelution
Uitgever: XIST! www.xist.nl
Redactieadres: Rokkeveenseweg 24, 2712 XZ Zoetermeer. Tel 31-(0)79 5939 313
Vormgeving: Winni Boetje-Verdoold, Xist!
Druk: Boom & van Ketel, Haarlem
Fotografie: Embratur
Zomer 2012, Xist!
brazilië 19