Nieuwsbrief 2007-2 - RAAP Archeologisch Adviesbureau

More documents

Recommendations

Info

archeologische monumentenzorg, beleid en uitvoering Wat weet u van de WAMZ en de BAMZ? Wamz is de afkorting van de Wet op de archeologische monumentenzorg. Sinds kort is deze langverwachte wet in werking. Wat zijn de consequenties ervan? EINDELIJK is het dan zover, met ingang van 1 september 2007 is de Wet op de archeologische monumentenzorg van kracht. Deze wet regelt de zorg voor ons archeologisch erfgoed en is te zien als de vertaling van het Verdrag van Malta, dat Nederland vijftien jaar geleden ondertekende. Met de definitieve vaststelling van de Wamz is formeel het moment aangebroken dat we in ons land niet meer vrijblijvend kunnen omgaan met het archeologisch erfgoed. Een belangrijk moment om bij stil te staan. DE NIEUWE WET bestaat uit een herziening en aanvulling van de Monumentenwet 1988. Ook is in de wet een aantal wijzigingen aangegeven in de Ontgrondingenwet, de Woningwet en de Wet Milieubeheer. De Wamz is een wijzigingswet en de Monumentenwet uit 1988 is, voorzover het de ongewijzigde delen betreft, nog steeds van kracht. De Bamz is het Besluit archeologische monumentenzorg en geeft uitvoering aan de Wet op de archeologische monumentenzorg. Het Besluit gaat onder meer in op excessieve kosten bij de uitvoering van opgravingen. DE ESSENTIE van de Wamz is dat waardevolle archeologische resten in de bodem behouden blijven. In een zo vroeg mogelijk stadium van ruimtelijke planvorming dient rekening gehouden te worden met archeologie. De zorg voor het archeologisch erfgoed wordt namelijk gekoppeld aan MER-plichtige activiteiten, nieuwe bestemmingsplannen en ontgrondingen. Voor werkzaamheden die gepaard gaan met verstoring van de bodem is een archeologisch vooronderzoek verplicht. Dat moet uitwijzen of er mogelijk behoudenswaardige archeologische sporen in het geding zijn. Initiatiefnemers van bodemverstoringen moeten zelf de kosten voor het behoud ervan voor hun rekening nemen. De gratis brochure voorbeeldnota AMZ Malta aan de Rijn kan besteld worden door een e-mail te sturen naar receptie@raap.nl RIJK, PROVINCIE EN GEMEENTEN & SEMI-OVERHEDEN hebben vanuit de Wamz ieder hun rol en bevoegdheden voor het behoud en beheer van het archeologisch erfgoed. Rijk-provincie-gemeente kunnen bovendien elk soms drie verschillende rollen hebben: als bevoegd gezag, uitvoerder of opdrachtgever. Maar ook de semi-overheden en beleidsuitvoerende partijen, zoals de waterschappen en terreinbeherende organisaties op het gebied van natuur, landschap en cultuurhistorie, hebben te maken met de consequenties van Malta. BIJ GEMEENTEN ligt een belangrijke taak voor de uitvoering van de wet. Femke de Roode, senior beleidsadviseur bij RAAP, heeft inmiddels veel gemeenten hierover geadviseerd. “Een feit is dat gemeenten nu bij nieuw vast te stellen bestemmingsplannen verplicht zijn rekening te houden met bekende en te verwachten archeologische waarden. Zij kunnen beschermende voorschriften opstellen over het gebruik van de grond en moeten toezien op de naleving ervan.” Bij vergunningaanvragen en ontheffingen, zoals een aanleg-, bouw- of sloopvergunning en een vrijstellingsbesluit, dient de gemeente er op toe te zien dat de benodigde archeologische informatie in een rapport is bijgeleverd en voldoet aan de onderzoekseisen. De gemeente beoordeelt het rapport en komt dan tot een selectiebesluit en dat vormt de basis voor de vergunning. EEN EIGEN BELEIDSVISIE EN AFWEGINGSKADER is essentieel om besluiten over archeologie als gemeente te kunnen nemen. Femke de Roode: “Anders blijft het bij ad-hoc beleid en dat werkt niet in de praktijk, zo is mijn ervaring. Met een eigen visie en afwegingskader houd je de gewenste sturing en regie over de uitvoering en kwaliteit van het beleid. RAAP adviseert gemeenten bij de ontwikkeling daarvan, en kijkt breder dan alleen het wettelijke ‘moeten‘ verhaal. We willen gemeenten namelijk graag op het spoor zetten dat archeologie ook allerlei kansen biedt, in economisch en cultureel opzicht bijvoorbeeld.” Het benutten en beleefbaar maken van het erfgoed is daarom een belangrijke pijler in de ontwikkeling van archeologiebeleid. Voor het formuleren van concrete uitvoeringsprojecten rondom archeologie is het zeker verstandig om archeologie ook mee te nemen in het Landschapsontwikkelingsplan. Zo wordt erfgoedzorg ook gekoppeld aan uitvoeringsgericht beleid op het gebied van water, bodem, natuur en landschap. SEMI-OVERHEDEN EN BELEIDSUITVOERDERS als waterschappen en terreinbeheerders hebben ook zeker te maken met de Wamz. Femke de Roode: “Recentelijk hebben we voor een aantal terreinbeheerders de archeologie en cultuurhistorie in kaart gebracht en adviezen voor beheer opgesteld. Niet alleen om er passief rekening mee te houden, maar vooral om er actief en geïnspireerd mee om te gaan. Bij deze beleidsuitvoerende partijen bespeur ik ten behoeve van hun uitvoeringspraktijk ook de behoefte om hiervoor binnen hun organisatie beleid te gaan opstellen. Vooral het evenwichtig meewegen van de archeologische en cultuurhistorische belangen binnen de gestelde
kerntaken van deze organisaties is een uitdaging. Ook zij moeten hierover besluiten nemen. Een archeologische of cultuurhistorische database, gedetailleerde gebiedskaarten of een intern handboek kan voor deze organisaties al praktisch ondersteunend werken.” GOED ONDERZOEK is de basis voor advisering over beleidsontwikkeling. Archeologiebeleid begint met een goede analyse van de probleemstelling. Voor RAAP staat onderzoek midden in de organisatie. Een integrale benadering is bovendien kenmerkend voor het werk van RAAP. Neem nu het opstellen en uitwerken van een complexe gebiedsopgave waar verschillende onderzoeksdisciplines toegepast moeten worden, of een beleidsopgave met meerdere op te lossen vraagstukken: uiteindelijk grijpt alles in elkaar. Femke de Roode: “Bij de start moet je dus al de juiste vragen stellen en het probleem helder in kaart brengen. Zo vermijd je reacties als ‘leuk onderzoek, maar wat kan ik er mee?’ Onderzoek doen we overigens niet om de kennis alleen. Het doel is vooral om de juiste informatie te verkrijgen waarmee de opdrachtgever, de beleidsmakers, beslissers en uitvoerders verder kunnen.” TIMING is in beleid- en besluitvormingsprocessen van cruciaal belang en daarmee is tijdige levering van de voor besluitvorming noodzakelijke informatie essentieel. Femke de Roode: “Je moet dus zowel oog hebben voor strategische zaken, als aandacht voor de praktische uitvoerbare kant van het beleid en vooral de implementeerbaarheid daarvan.” Elke beleidsvraag vereist zijn eigen benadering en is dus maatwerk. Dat geldt zowel voor de voorbereiding en vaststelling, als de uitvoering of evaluatie van beleid. DE VOORBEELDNOTA ‘MALTA AAN DE RIJN‘, die RAAP voor gemeenten maakte, laat zien hoe een nota archeologiebeleid er in grote lijnen uit kan zien. In deze brochure worden ook veelgestelde vragen beantwoord. Femke de Roode kon het effect van de brochure duidelijk merken. “Niet alleen de vraag om beleid met bijbehorende archeologische advieskaarten te ontwikkelen is merkbaar toegenomen, ook de complexiteit en diversiteit van de vragen en daarmee ook een toename van verschillende opdrachtgevers. Die vragen houden je scherp. Ze zorgen ervoor dat we onze producten en diensten op het gebied van beleidsontwikkeling en -uitvoering voortdurend blijven aanscherpen en verbeteren.” VOOR MEER INFORMATIE: FEMKE DE ROODE, zij is senior archeoloog en senior beleidsadviseur archeologie & cultuurhistorie bij RAAP. Zij kan u adviseren over archeologische monumentenzorg en de uitvoeringspraktijk, het (verder) ontwikkelen en vaststellen van archeologiebeleid, en zij kan ondersteuning bieden bij de evaluatie en herijking van beleid. Voor nadere informatie: f.de.roode@raap.nl of telefoon 0575-567876. Beleidsplan gemeente Noordwijkerhout valt in de prijzen De Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer reikt jaarlijks enkele prijzen uit om iedereen in de bodemsector te motiveren voor een eenvoudiger en beter bodembeheer. Ook in de categorie archeologie is een prijs te winnen, en die was dit jaar bestemd voor de opsteller van het beste gemeentelijk archeologisch beleidsplan. Een goed beleidsplan, aldus de jury, legt niet alleen de basis voor goede archeologische beleidsvoering, maar genereert ook aandacht voor het eigen verleden van de gemeente en haar inwoners in brede zin. Mede door Malta is de beleidsmatige kant sterk in ontwikkeling en gaan gemeenten hierin een cruciale rol spelen. Ivar Schute, senior projectleider bij RAAP en opsteller van het beleidsplan voor de gemeente Noordwijkerhout, was een van de genomineerden. Het plan Noordwijkerhout is een initiatief van de Bollengemeenten Noordwijkerhout, Lisse en Hillegom. De opzet was een eigen startnota voor elke gemeente, maar een gezamenlijke kaart. In het proces is gestreefd naar een gezamenlijk gedragen initiatief en aanpak. De drie Bollengemeenten hebben hiermee belangrijke eerste stappen gezet op weg naar hun nieuwe wettelijke verantwoordelijkheden. Tijdens het SIKB-congres op 26 september 2007 in Den Bosch werd bekend dat Ivar Schute de gedeelde tweede prijs heeft behaald. Uit het juryrapport: “De jury heeft het plan Noordwijkerhout genomineerd vanwege de zeer goede leesbaarheid en de heldere opzet van dit beleidsplan. Ook inhoudelijk gezien is het plan onderbouwd met een adequate en goed uitgevoerde voorstudie naar het archeologisch erfgoed in de gemeente Noordwijkerhout. Het plan bevat voor de gemeente veel praktische handreikingen die volgens de jury een goed uitgangspunt zijn om het gemeentelijk beleid op te zetten en concreet te maken.”
Page 1 and 2: INHOUD: Wat weet u van de Wamz en B
Page 3 and 4: hetzelfde. Natuurontwikkeling is nu
Page 5: de kringgreppels zijn goed als gron
Page 9 and 10: ouwfasen van de hoofdburcht, 12e -
Page 11 and 12: Column De beleving van gras We hebb

Nieuwsbrief 2007-2 - RAAP Archeologisch Adviesbureau

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?