juli 2010 - Rijksgebouwendienst
juli 2010 - Rijksgebouwendienst
juli 2010 - Rijksgebouwendienst
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
66 boeken rubriek<br />
boeken<br />
andere<br />
smaken<br />
TeksT: jaaP huiSMan &<br />
MaRceL van heck<br />
aRchitectuuR in nedeRLand<br />
jaaRbOek 2009/10<br />
Samir bantal, jaapjan berg,<br />
kees van der hoeven, anne Luijten,<br />
architectuur in nederland.<br />
jaarboek 2009/10, nai uitgevers, <strong>2010</strong><br />
Als er een boek is waar jaarlijks<br />
nagenoeg de gehele vakwereld naar<br />
uitkijkt, dan is het wel het Jaarboek<br />
Architectuur in Nederland. Niet voor<br />
niets, want in de loop der tijd is dit<br />
overzichtswerk uitgegroeid tot een<br />
graadmeter voor dat wat er binnen<br />
de wereld van de architectuur als<br />
maatgevend wordt beschouwd. Zeg<br />
maar: het boek voor de architectuur<br />
met de grote A.<br />
Natuurlijk is er allerhande kritiek te<br />
leveren op het Jaarboek. Want hoe<br />
compleet is het nu echt? Wat zegt<br />
een relatief willekeurige collectie<br />
projecten – heel verschillend in<br />
omvang, programma en verschijningsvorm<br />
– nou van de staat van de<br />
Nederlandse architectuur; helemaal<br />
wanneer een rondrit door een<br />
willekeurige stad of provincie maar<br />
tot een conclusie kan leiden:<br />
architectuur, laat staan goede<br />
architectuur is nog lang geen<br />
vanzelfsprekendheid. En is het in de<br />
hedendaagse veelkleurige architectuur-<br />
en bouwpraktijk überhaupt<br />
nog wel mogelijk om – zoals het<br />
jaarboek zich middels de inleidende<br />
essays ten doel stelt – trends te<br />
signaleren en op te tekenen?<br />
Hoe terecht of onterecht deze kritiek<br />
ook is, zet verstomt eigenlijk ieder<br />
jaar wanneer de bladzijden worden<br />
omgeslagen en het ene na het<br />
andere tegen strak blauwe luchten<br />
gefotografeerde gebouw verschijnt.<br />
Zo ook bij deze alweer 24ste editie.<br />
Het leest, of beter, het kijkt alsof er<br />
in architectenland niets aan de hand<br />
is. Neem bijvoorbeeld het prachtig<br />
verbouwde (tijdelijke) onderkomen<br />
van de TU Delft, het bijzondere<br />
woonhuis van Doepel Strijkers/<br />
Lex-Architecten in Rotterdam en het<br />
inmiddels veelvuldig geroemde<br />
Revalidatiecentrum Groot Klimmendaal<br />
van Koen van Velsen. Daarnaast<br />
valt een aantal prachtige in hout<br />
uitgevoerde projecten op: de brug<br />
van Onix en Achterbosch Architectuur<br />
bij Joure, het Woonhuis Bierings<br />
van Rocha Tombal en het Paviljoen<br />
Roosendaal van René van Zuuk. En<br />
dat de Rijksoverheid na een aantal<br />
succesvolle jaren even niet vertegenwoordigd<br />
is? Ach, dat mag de pret<br />
niet drukken. In het Jaarboek is het<br />
geen crisis, hier schijnt nog steeds de<br />
zon.<br />
Niet voor niets keert deze constatering<br />
ook terug in het ‘geschreven’<br />
deel van het jaarboek. In een aantal<br />
scherpe essays schetst de redactie<br />
hier de context van de bouwproductie<br />
met dit jaar veel aandacht voor<br />
thema’s als ontwerpend onderzoek,<br />
de veranderende positie van het ontwerp<br />
en – ondanks de zonnige<br />
projecten – de crisis die de architectenbranche<br />
de laatste periode zo<br />
hard getroffen heeft. Het mede door<br />
de Rijksbouwmeester geïnitieerde<br />
Onderzoekslab komt aan de orde en<br />
de veelgehoorde roep om het verder<br />
stimuleren van ontwerpend<br />
onderzoek. Daarnaast kijkt de<br />
redactie in de bijdrage In Jaarboekland<br />
schijnt nog steeds de zon terug<br />
op voorgaande edities en doet het<br />
aan adequate zelfkritiek.<br />
Kortom, in het Jaarboek valt naast<br />
veel te zien ook steeds meer te lezen.<br />
Dat maakt het bovendien een ideaal<br />
cadeauboek, zowel voor insiders en<br />
outsiders. Toch raad ik u aan daar<br />
niet op te wachten. Doe deze<br />
aanrader uzelf cadeau voor in uw<br />
vakantiekoffer.<br />
bc ad<br />
uitgeverij 010<br />
En dan is er nu een derde monografie<br />
over Benthem Crouwel: BCAD. In<br />
mijn geheugen waren het er twee<br />
keer zoveel, maar de uitgever heeft<br />
altijd gelijk, Hans Oldewarris van 010<br />
in dit geval. Drie dus. Het derde boek<br />
is al net zo vuistdik als de vorige uit<br />
1999, dit keer vormgegeven door<br />
Dirk Laucke, die werd geadviseerd<br />
door KesselsKramer. Dat levert een<br />
ander boek op, waar tekeningen,<br />
brieven, foto’s, artist’s impressions<br />
maar ook de nummerborden van de<br />
Porsches elkaar afwisselen. Het<br />
resultaat is een uiterst gevarieerde<br />
monografie die neigt naar een<br />
collage of ouderwets fotoalbum.<br />
Is er wat veranderd in die tien jaar,<br />
als je het werk bekijkt? Inderdaad.<br />
Dat heeft mijns inziens te maken<br />
met het voortdurende werk aan<br />
Schiphol en de RAI. Het lijkt erop dat<br />
de aerodynamica van de luchtvaart<br />
het bureau heeft geïnspireerd bij hun<br />
de recente projecten. Alsof de<br />
nieuwe gebouwen zo uit de<br />
windtunnel komen – dat geldt voor<br />
de ellipsvormige controlepost achter<br />
het Centraal Station in Amsterdam,
Change language