juli 2010 - Rijksgebouwendienst

Omdat Den Haag graag Culturele Hoofdstad van Europa
in 2018 wil worden, heeft het grootse plannen met
betrekking tot het bestaande Lucent Danstheater en de
Anton Philipszaal aan het Spui. Die moeten worden
vervangen door het Cultuurforum: gerenommeerde
architecten hebben zich over de opgave gebogen.
Creme de la crème bemoeit
zich met Cutuurforum
andere
smaken
TeksT: anka van vOORthuySen
FoTograFie: MaRSeL LOeRManS
De gemeente Den Haag gaat niet
over één nacht ijs bij de architectenkeuze
voor het nieuwe dans- en
Muziekcentrum (DMC), onderdeel
van het toekomstige Cultuurforum
aan het Spuiplein. Meer dan vijftig
bureaus toonden interesse voor de
‘remake’ van het gebied, twintig
mochten er na een eerste selectie
een maquette en ontwerpvisie
maken en drie daarvan werken hun
plannen binnenkort uit. In elke fase
wordt de Haagse bevolking uitgebreid
geconsulteerd en geïnformeerd,
er is een breed samengestelde
en inhoudelijk ‘zware’
selectiecommissie en de inzendingen
moeten aan een uitgebreide lijst
criteria voldoen. Doel? Een ver-
nieuwd, levendig cultureel hart voor
de stad, die daarmee ook de kans
hoopt te vergroten om in 2018
Culturele Hoofdstad van Europa te
worden.
De Europese aanbestedingsprocedure
waar Den Haag voor koos is
opmerkelijk uitgebreid – en kostbaar.
Voor de 16 ontwerpvisies die
maandenlang werden tentoongesteld
in het atrium van het stadhuis
(en te zien zijn op www.cultuur
forum-spui) gaf de gemeente elk
bureau een vergoeding van 10.000
euro. Een schijntje als je ziet hoeveel
werk en tijd de bureaus in de
uitgebreide presentaties hebben
gestoken. De drie bureaus die
binnenkort verder mogen, krijgen
daarvoor elk een budget van 50.000
euro. Ook het opstellen van
uitgebreide vragenlijsten voor de
digitale consultatie van de Haagse
bevolking mocht wat kosten. Er staat
dan ook nogal wat op het spel. Met
de bouw van een nieuw muziek- en
danscentrum is in totaal rond de 250
miljoen euro gemoeid.
De huidige Anton Philipszaal.
hOudbaaRheidSdatuM
Dat er wat moet gebeuren op deze
plek staat voor de gemeente en veel
Hagenezen buiten kijf. De cultuurgebouwen
die aan het plein grenzen
(de dr. Anton Philipszaal en het
Lucent Danstheater) zijn weliswaar
nauwelijks 30 jaar oud, maar de
houdbaarheidsdatum van het door
architect Rem Koolhaas ontworpen
ensemble, blijkt een probleem. De
gebouwen zijn destijds goedkoop
neergezet en dat wreekt zich. Dat
was tot voor kort goed te zien aan
–bijvoorbeeld– het exterieur van de
Anton Philipszaal: de glasplaten
waren deels gescheurd, de uitstekende
kubus was van een fletsig
zalmroze. Op basis van door de raad
verstrekte kredieten is dat achterstallig
onderhoud inmiddels
verholpen. De spiegelende glazen
panelen kregen vitrines, de kubus is
nu feestelijk theaterrood, er kwamen
fraaie laad- en losplaatsen, het dak
werd vernieuwd. Ook het interieur
van beiden gebouwen werd
opgeknapt, maar die oplossingen
bieden slecht tijdelijk soelaas en
Den Haag vraagt
topontwerpers
voor complex
aan het spui
structurele tekortkomingen konden
niet worden weggenomen: als er
bijvoorbeeld gelijktijdig uitvoeringen
zijn in het Nederlands Danstheater
en de Anton Philipszaal, zijn de
gezamenlijke foyers veel te krap. En
het Residentieorkest, hoofdbespeler
van de Anton Philipszaal, noemt de
uitstraling van de eigen behuizing ‘kil
en koel’.
En dan is er nog de stedenbouwkundige
component. Het gebouwencomplex
aan het plein staat
losgezongen van de cultuurgebouwen
aan de overkant van het Spui:
het theater en de Nieuwe Kerk. De
bedoeling is om die beide zijden
stedenbouwkundig meer aaneen te
smeden zodat er een fraai plein
ontstaat met meerdere ‘cultuurdragers’,
waar ook de bibliotheek
onder valt. Het Spuiplein zelf is
weliswaar een paradijs voor skaters,
de inwoners van de stad die zich niet
op wieltjes voortbewegen, omschrijven
het plein als een onaantrekkelijke,
kale, ongezellige plek, bleek uit
één van de enquetes die de gemeen-
61