juli 2010 - Rijksgebouwendienst

acht. Daarmee is het elan en de
rijkdom van het monument weer
helemaal terug.’
chaMPignOnS
Tegelijk met het bouwtechnische
herstel van het complex, werkt de
Rijksgebouwendienst aan een puzzel
van een heel andere orde. De musea
hebben één harde eis – de enige eis
die er voor hen toe doet. Ook al
respecteren ze de randvoorwaarden
die het monument stelt aan de
opslagcondities; de collecties
moeten klimatologisch zo goed
mogelijk opgeslagen worden. ‘En het
moeilijke is, dat die condities voor
elk van de collecties net even anders
zijn’, verzucht Van der Vecht. ‘De
conserveringsmiddelen die Naturalis
gebruikt, zijn schadelijk voor de
objecten van Boerhaave. En is bij de
ene collectie vocht een risicofactor,
bij de andere is juist uitdroging een
gevaar.’
Er worden drie compartimenten
gecreëerd in de magazijnen. Drie
afzonderlijke ruimten met hun eigen
luchtbehandeling. De installaties
staan op het dak van het droge
magazijn in twee bolvormige
gebouwtjes met zinken huid. De
champignons, vanaf de straat
onzichtbaar, zijn het hart van het
depot. Dikke buizen lopen via het
dak naar de drie compartimenten, in
een hoekje zit een zeemeeuw te
broeden op haar eieren. In het droge
magazijn wordt de lucht via de
spouwmuren – ooit bedoeld als
buffer tussen de kasten en de
buitenmuur – ingeblazen. De buizen
die de lucht afvoeren, hangen als
losse elementen in de vides.
In het natte magazijn, dat het best te
klimatiseren bleek, staan objecten
van Boerhaave. Rijen en rijen antieke
laboratoriumwerktuigen, kamers vol
lege klokkasten en, enigszins
verdwaald op de gang, een menselijk
skelet met militaire bontmuts op. De
teenbotjes van de linkervoet
ontbreken.
Het droge magazijn is met Naturalis
en RMO verdeeld naar rato van
afgesproken oppervlak. Ook
Boerhaave gebruikt een klein deel
van dit magazijn. Hier zijn de
condities ook na de renovatie nog
suboptimaal. Van Klingeren:
‘Klimaattechnisch blijft dit geen
topgebouw; onvergelijkbaar met
onze toren. Wij hebben echter ook
oog voor het monument en snappen
de problemen die ontstaan als het
gebouw leeg zou staan. Dus houden
wij rekening met het gebouwklimaat
bij de beslissing welke spullen we
hier opslaan.’
Dat de drie compartimenten elk hun
eigen luchtbehandeling hebben,
merkt de bezoeker nog het beste aan
de geur. Zeker in het droge magazijn
is de overgang wonderlijk sterk.
Links van de centrale gang liggen de
ruimten voor Naturalis; hier hangt
nog altijd de penetrante zoetige geur
van formaldehyde, dat verlangens
naar boterhammen met honing
opwekt. Aan de andere zijde van de
gang bevinden zich de ruimten voor
het RMO. Duizenden in elkaar
gelijmde vondsten van stokoude
potten staan zes rijendik in de
kasten. Het ruikt naar hout; de geur
die je krijgt als de plantsoenendienst
takken aan het versnijden is.
Als sluitstuk van een uiteindelijk
gigantische renovatie worden in
enkele vides open roosters aangebracht
ter hoogte van de verdiepingen.
Naturalis heeft de grootste
objecten hier altijd los uitgestald
gehad omdat de kasten voor deze
stukken nooit groot genoeg waren
en er ook in de toren nooit ruimte
voor geweest is. Maar in plaats van
de dichte houten platen die er ooit
door het museum zelf neergelegd
zijn, doen de roosters wel recht aan
het open karakter van het depot.
De skeletten van herten en bizons
staan hier weer fier als een morbide
optocht, de orka’s en andere
zeezoogdieren hangen monter in de
vides en ook de Ganges gaviaal ligt
weer rustig op zijn rooster. ‘Het
effect is als een tentoonstelling’,
lacht Van der Vecht. ‘maar wel
jammer dat het publiek alleen vanuit
het park een glimp ervan kan
opvangen.’
51