juli 2010 - Rijksgebouwendienst

ondersteunend personeel te vinden.
Personeelsbeleid was voor Eden die
later plaatsvervangend rijksbouwmeester
zou worden, een voorname
opgave. ‘Dat was een van de taaiere
kanten van het werk. Een geweldig
aspect daarentegen was de vrijheid
van opereren. Waar ik van hield en
houd is oplossingen bedenken, en
als klankbord fungeren.’ Die
oplossingen waren nodig voor
moeilijke opgaven zoals de plaats
van arbeidsbureaus en politieposten
in binnensteden, de herbestemming
van het Pesthuis en het museum
Boerhaave in Leiden en natuurlijk de
huisvesting van Sociale Zaken dat op
verschillende locaties in Den Haag
verspreid zat, waaronder een fraai
gebouw aan de Zeestraat. ‘Omdat de
Schiphollijn weldra in gebruik zou
worden genomen, leek het een goed
idee het ministerie bij de Laan van
NOI te plaatsen. Dat zou dan kunnen
uitgroeien tot een OV-knooppunt.
Een andere overweging om daar te
bouwen was dat de gemeente Den
Haag omstreeks 1980 niet langer
grootschalige kantoren in het
centrum wilde.’ Een soortgelijke
massastudie deed Eden naar een
potentiele locatie voor het ministerie
van VRO, waar later de M aan werd
toegevoegd. Dat was gevestigd op
drie locaties in Den Haag, en een in
Zoetermeer. Door de ontwikkeling
van de groeikernen was er een
forensenverkeer op gang gekomen
die in plaatsen als Zoetermeer en
Lelystad de ‘groene weduwen’ had
opgeleverd. De toenmalige minister
oordeelde dat de woonwerkbalans
moest worden hersteld. Door VRO
net als het ministerie van Onderwijs
naar Zoetermeer te verplaatsen, zou
dat probleem voor een deel worden
opgelost. Eden denkt terug aan een
rit met de toenmalige SG Van
Wolferen door Zoetermeer. ‘Er was
twijfel gerezen bij de top van het
ministerie en ook op politiek niveau
was het tij aan het keren in 1982. Ik
weet nog dat we in de dienstauto
zaten, op een mistige ochtend en
uitkeken over een weiland aan de
rand van Zoetermeer. En dat Van
Wolferen resoluut zei ‘dit doen we
niet’.’ VROM ging in 1992 open in
Den Haag aan de Rijnstraat, destijds
het grootste kantoor van Nederland,
pal naast het Centraal Station van
Den Haag. Een miniatuurstad met
3000 ambtenaren.
Eden reisde tot 1997 namens het
bureau Rijksbouwmeester het hele
land door, beoordeelde het aanbod
van gemeenten, bekeek locaties en
verstrekte adviezen die vrijwel altijd
serieus werden behandeld. Hij legde
mede de basis voor de bouw van vier
grote gevangenissen in het land die
gebouwd werden in Hoogeveen,
Sittard, Rotterdam en Hoorn. Ze
waren een reactie op de Bijlmerbajes
(de PI Overamstel) in Amsterdam.
Eden: ‘Uit een onderzoek naar het
gebruik, de routing en de capaciteit
was gebleken dat de knelpunten
lagen bij de liften. Het was het einde
van de hoogbouw in de gevangenisarchitectuur.
Sindsdien zijn er alleen
platte dozen neergezet.’
Toen rijksbouwmeester Van Gool in
mei 1988 moest terugtredenomdat
45