juli 2010 - Rijksgebouwendienst

interview
architectuur
44
Hoofdarchitect
askon eden was de spil
bij menige opgave:
‘ik houd meer van het bedenken van
oplossingen dan van managen’
het
onzichtbare
TeksT: jaaP huiSMan
FoTograFie: Levien wiLLeMSe
p 44: Voor het Pesthuis in Leiden zocht
Eden een nieuwe bestemming.
p.45: Askon Eden in het gebouw van
Sociale Zaken aan de wieg waarvan hij
heeft gestaan.
Op 7 juni nam Askon Eden afscheid van de Rijksgebouwendienst. Hij
gaat tot aan zijn pensionering als zelfstandig adviseur op het gebied
van stedenbouw en architectuur werken. Ruim 35 jaar lang was Eden
de spin in het web als het gaat om rijkshuisvesting. Een blik achter –
belangrijke – schermen.
De plaats van het huidige ministerie
van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
of die van het ministerie van
VROM, het zijn belangrijke locatiekeuzen
uit de jaren zeventig en
tachtig waar Askon Eden de hand in
heeft gehad. Eden kwam als steden-
bouwkundige binnen bij de toenmalige
rijksbouwmeester Quist in 1976,
hij vertrekt dit voorjaar om voor
zichzelf te beginnen: een spannende
laatste stap in zijn carriere. Hij noemt
zichzelf de man op de achtergrond,
de man die mede voorwaarden
geschapen heeft voor zeer uiteenlopende
gebouwen die onder Quist
en zijn opvolgers verrezen.
Het was de tijd dat de Rijksgebouwendienst
nog politiebureaus,
douanekantoren en zelfs scholengemeenschappen
bouwde. Het was
ook de tijd, herinnert Eden zich, dat
de binnenstad opnieuw ontdekt
werd na een periode van snelle
cityvorming en kaalslag, waarin de
oplossing niet gevonden werd in het
stadscentrum maar in de periferie.
‘In lijn met de Verstedelijkingsnota
vond de Rijksgebouwendienst dat de
kwaliteit van de binnensteden
omhoog moest. Een praktische
aanleiding was de prijsvraag voor de
nieuwbouw van de Tweede Kamer,
waarvoor adjunct-rijksbouwmeester
Frank Sevenhuijsen het programma
van eisen opstelde.’ Voor het andere
stedenbouwkundige werk was extra
mankracht nodig. Het was 1978. De
openbare prijsvraag onder Nederlandse
architecten kende geen
winnaar: elf inzenders onder wie
Rem Koolhaas, kregen een premie
toegekend. Quist adviseerde een
herkansing in de vorm van een
meervoudige opdracht aan drie
bureaus. Daaruit kwam uiteindelijk
Pi de Bruijn als winnaar te voorschijn.
Nog steeds is Eden tevreden
over het parlementsgebouw, ook al
heeft de nieuwe vergaderzaal minder
intimiteit dan de oude.
Bureau Rijksbouwmeester zetelde
tegenover het Gemeentemuseum,
en groeide uit tot een groep van zo’n
vijftien medewerkers. Grootste
probleem was lange tijd voldoende