juli 2010 - Rijksgebouwendienst

De koude
oorlog is nu
echt voorbij
Inleiding
het
onzichtbare
TeksT: jaaP huiSMan
FoTograFie: aaRt jan MOSSeL
Einde van een tijdperk dat pakweg
50 jaar heeft geduurd. Deze maanden
begint de Rijksgebouwendienst met
de ontmanteling van wat officieel
noodzetels heet. Vroeger zou daar
voor het woord schuilkelder
gebezigd worden. Noodzetels
bevinden zich onder vele prominente
gebouwen in Nederland, ministeries,
provinciehuizen, hoofdkantoren,
maar ook zoals op deze pagina’s te
zien is onder de rechtbank, in dit
geval die van Zwolle.
Toen de rechtbank in 1969 werd
gebouwd, werd het souterrain
meteen ingericht als vluchtplaats,
voor het geval er een atoombom of
ander kernwapen op Nederland zou
worden afgeworpen. Merkwaardig
eigenlijk, dat jaartal 1969, want de
kou tussen de toenmalige Sovjet-
Unie en de Verenigde Staten was al
uit de lucht. Gefunctioneerd heeft de
noodzetel in Zwolle dus niet.
De schuilkelder staat los van de
rechtbank, wat wil zeggen dat niet
Justitie maar de Rijksgebouwendienst
verantwoordelijk was voor onderhoud
en inrichting. Er was met alles
rekening gehouden. Honderdvijftig
mensen konden er in geval van nood
hun toevlucht nemen; voor hen
stonden er stapelbedden, was er
sanitair, inclusief ontsmettingsdouches
– want ook op aanvallen
met chemische wapens moest het
land voorbereid zijn. Een kantine en
een medische voorziening mochten
21