juli 2010 - Rijksgebouwendienst

Nederlandse voetbalcoaches die
overal ter wereld in den vreemde
konden worden ingezet. Tromp werd
een Deense graaf en een Engelse
baronet. Het was naar zijn graafschap
in Denemarken dat Tromp zijn
huis in ‘s-Graveland Syllisburg
noemde, een naam die in de
achttiende eeuw door nieuwe
bewoners werd omgezet in Trompenburg.
Zoals in het paleis Huis ten Bosch
het roemrijke veldheersleven van
Frederik Hendrik in wand- en
plafondschilderingen verheerlijkt
wordt, zo toont Trompenburg de
maritieme hoogtepunten van vader
en zoon Tromp. Het is vooral in de
achtkantige koepel, met al dat water
achter en tussen de ramen, dat de
twee zeehelden als het ware thuis
komen. De admiraal en zijn zoon,
zeehelden uit het gewone volk,
concurreren hier met de adellijke
infanteristen die de Oranjes waren.
Zo is er dus ook de Trompenburg van
de restaurateurs, met hun prijzens-
waardige precisie, hun zo klein
mogelijke reparaties en ingrepen,
die tegenwoordig principieel niet
onomkeerbaar mogen zijn. Mooi:
de jampotjes met de vele tientallen
afgesleten scalpels die dienst
hebben gedaan om vogels op het
plafond van een zijkamertje weer
bloot te leggen. Mooi ook: de
zogenoemde verftrapjes, waarin
de verfijnde archeologie van de
lagen en de gebruikte kleuren
zichtbaar is gebleven.
Er is zelfs een Trompenburg die de
aandacht heeft der tuinhistorici. Zij
dromen van restauratie. Over een
lengte van maar liefst twaalfhonderd
meter heeft zich hier richting
Hilversum een Franse tuin uitgestrekt,
met zichtassen en al. Een
tuin van het type dat sindsdien
zoals overal is opgevolgd door dat
van de romantische tuin die vanuit
Engeland de wereld heeft veroverd.
De gerestaureerde Trompenburg is
van het voorjaar tot en met de
zomer op de eerste zondag van de
maand toegankelijk voor het
publiek. Dat krijgt een kunsthistorische
rondleiding van een voortreffelijke
gids. De bezoekers worden
daarbij op de voet gevolgd door
geuniformeerde suppoosten van
het Rijksmuseum die de deuren die
zojuist voor hen zijn geopend weer
geruisloos sluiten. Het Rijksmuseum
beheert Trompenburg als een soort
van buitenpost met maritiem-historische
inslag.
Maar monumenten moeten
tegenwoordig als het even kan wat
opbrengen. Dus is er ook een
Trompenburg voor de kapitaalkrachtige
medemens, respectievelijk het
bedrijfsleven dat het grote gebaar
niet schuwt. Deze Trompenburg is
per dagdeel of per dag te huur voor
party’s en evenementen. Maar
opgepast, er wordt nauwlettend
toegezien op de relatieve vochtigheidsgraad
en op de constant vrij
laag gehouden temperatuur. Met
het oog daarop heeft restauratiearchitect
Hans Vlaardingerbroek
fraaie sobere gietijzeren kachels
ontworpen. Het vele hout mag niet
gaan uitzetten of krimpen. De
omvang van het feestvierende
gezelschap is gesteld op zegge en
schrijve twintig personen. Ook de
catering is gehouden aan strikte
beperkingen. Maar toch, voor wie er
nu eens smaakvol en historisch
verantwoord een paar duizend
tegenaan wil gooien: Trompenburg.
En al heel lang is daar, ten slotte, de
Trompenburg van de voorbijganger.
Die Trompenburg behoort naar mijn
gevoel bovenal toe aan de fietser.
Wie vanuit Amsterdam, liefst in het
voorjaar, maar de zomer is ook goed,
door het Gooi fietst en door
‘s-Graveland komt, weet hoe
betoverend het huis Trompenburg
erbij ligt aan die ‘s-Gravelandse
Vaart. Aan de ene kant wonen de
gewone mensen, op het veen, aan
de andere kant, op het zand, liggen
de buitenhuizen van het zeventiende-eeuwse
Amsterdamse patriciaat
in hun voorname beslotenheid van
oprijlanen en gazons en hoog
geboomte.
Maar er is geen enkel buiten dat zo
wonderbaarlijk is als Trompenburg:
geheel gelegen in het water, met die
achtkantige koepel. En met die iets
meer dan levensgrote witte klassieke
beelden in hun nissen. En daar weer
achter: dat geheimzinnige vierkante
platte dak met zijn witgeschilderde
balustrade. De fietser kijkt opzij. Het
gebouw ligt daar en spiegelt zich in
het water. Dat is alles wat het te
doen heeft. Zo is het goed. En de
fietser fietst verder.
13