Kerk in de buurt - Maart 2008 - Torenpleinkerk
Kerk in de buurt - Maart 2008 - Torenpleinkerk
Kerk in de buurt - Maart 2008 - Torenpleinkerk
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Jaargang 2 Nummer 1<br />
<strong>Maart</strong> <strong>2008</strong> Jaargang 1 nummer 3<br />
<strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>de</strong> Buurt<br />
<strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>de</strong> Buurt is een uitgave<br />
van <strong>de</strong> Protestantse gemeente<br />
Vleuten – De Meern – Leidsche<br />
Rijn-Oost. De krant wordt<br />
verspreid on<strong>de</strong>r alle le<strong>de</strong>n en<br />
verschijnt drie keer per jaar.<br />
De krant besteedt aandacht<br />
aan wat mensen ervaren die<br />
leven <strong>in</strong> onze wijken, b<strong>in</strong>nen<br />
en buiten <strong>de</strong> kerk.<br />
Wilt u reageren, gebruik dan een<br />
van <strong>de</strong> adressen <strong>in</strong> het colofon<br />
op <strong>de</strong> achterpag<strong>in</strong>a.<br />
Diana van Kempen-<br />
Schuurman, een energieke<br />
jonge vrouw en moe<strong>de</strong>r van<br />
drie k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren, kreeg ruim<br />
een jaar gele<strong>de</strong>n <strong>de</strong> diagnose<br />
‘borstkanker’. Na diverse<br />
operaties en behan<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gen<br />
is ze er weer groten<strong>de</strong>els<br />
bovenop. Ze kijkt terug op<br />
een veelbewogen jaar. “Je<br />
krijgt te dragen wat je aankunt.”<br />
Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> behan<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g van haar ziekte<br />
sprak één van <strong>de</strong> artsen <strong>de</strong> woor<strong>de</strong>n<br />
‘we gaan voor leven’. Deze woor<strong>de</strong>n<br />
zijn Diana tot op <strong>de</strong> dag van vandaag<br />
bijgebleven. “Het woord ‘leven’ heeft<br />
voor mij veel meer betekenis gekregen,<br />
het is krachtiger gewor<strong>de</strong>n. Ik<br />
merk dat ik meer, of nog beter ‘an<strong>de</strong>rs’<br />
geniet van het mooie om me heen, alsof<br />
het normale bijzon<strong>de</strong>r is gewor<strong>de</strong>n.”<br />
Wanneer ze vertelt hoe ze zich kan<br />
verwon<strong>de</strong>ren om een bloeien<strong>de</strong> bloem<br />
of een prachtige groene boom, zie je<br />
haar bijna verontschuldigend stralen en<br />
merk je hoeveel waar<strong>de</strong> dit voor haar<br />
heeft. “Ik zou wensen dat mensen wat<br />
meer nadruk op het positieve kon<strong>de</strong>n<br />
leggen. Sta niet zo lang stil bij m<strong>in</strong><strong>de</strong>r<br />
leuke d<strong>in</strong>gen en ga voor <strong>de</strong> leuke…<br />
verdriet komt vanzelf, dat hoort er nu<br />
eenmaal bij.”<br />
Haar verlangen om het positieve<br />
te zien, heeft <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> van ziekte<br />
gekarakteriseerd: het hield haar op <strong>de</strong><br />
been. Door goe<strong>de</strong> berichten kwam er<br />
weer hoop, door <strong>de</strong>ze hoop kon zij uit<br />
een diep dal komen. Ze wil weer een<br />
z<strong>in</strong>vol bestaan en zoveel mogelijk uit<br />
het leven halen.<br />
Kostbare tijd<br />
Veel mensen vroegen aan Diana of<br />
ze niet boos was op God. Een vraag<br />
die haar ontzettend heeft verbaasd, ze<br />
begreep dat niet. “Dat is te gemakkelijk,<br />
waarom zou Hij schuld moeten<br />
dragen voor wat mij overkomt?” God<br />
was juist een steun voor Diana, Hij<br />
hielp haar te relativeren en te vechten<br />
<strong>in</strong> <strong>de</strong>ze situatie. Ze beseft ten volle dat<br />
het leven niet alleen maar rooskleurig<br />
kan zijn en dat we daar <strong>in</strong> grote mate<br />
zelf verantwoor<strong>de</strong>lijk voor zijn. Ziekte<br />
Paaskrant: Goed nieuws met<br />
een schaduwrandje<br />
kun je ook zien als signaal om er iets<br />
mee te gaan doen. Hiermee wil Diana<br />
niet suggereren dat ze het afgelopen<br />
jaar fluitend is doorgekomen. De<br />
behan<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gen, <strong>de</strong> bijwerk<strong>in</strong>gen waren<br />
soms heel vervelend en <strong>de</strong> perio<strong>de</strong>s van<br />
(af)wachten op uitslagen waren voor<br />
haar zwaar.<br />
Sterven<br />
Perio<strong>de</strong>s waar<strong>in</strong> ze zich realiseer<strong>de</strong> hoe<br />
kostbaar <strong>de</strong> tijd is, tijd die ze zo graag<br />
nog wil<strong>de</strong> gebruiken, bijvoorbeeld om<br />
voor haar k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren te zorgen. “Toen <strong>de</strong><br />
diagnose van mijn ziekte was gesteld,<br />
De maankalen<strong>de</strong>r brengt ons dit jaar<br />
een vroeg Pasen. Op 23 maart is het<br />
al zover. Voor <strong>de</strong> redactie van <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong><br />
<strong>de</strong> Buurt een re<strong>de</strong>n om voor u weer<br />
een krant te maken. Want Pasen is het<br />
belangrijkste feest voor ie<strong>de</strong>reen die<br />
zich aangetrokken voelt tot het christelijk<br />
geloof. En daar willen we graag<br />
wat over vertellen. Pasen is eigenlijk<br />
een <strong>in</strong>gewikkeld feest. We vieren feest<br />
omdat Jezus opstond uit <strong>de</strong> dood. En<br />
dat is meteen <strong>de</strong> schaduwkant ervan:<br />
bij leven hoort sterven. In <strong>de</strong>ze krant<br />
ligt daarom het accent op die twee:<br />
leven en nieuw leven dat tot een e<strong>in</strong><strong>de</strong><br />
was mijn eerste gedachte: moet ik<br />
afscheid nemen van het leven op aar<strong>de</strong>?<br />
Wat gebeurt er met <strong>de</strong> mensen die ik<br />
liefheb, red<strong>de</strong>n ze het zon<strong>de</strong>r mij?” Bij<br />
<strong>de</strong> gedachte te moeten sterven, voel<strong>de</strong><br />
Diana ook pijn, een hevige pijn <strong>in</strong> haar<br />
hart. Ze besefte dat ze ontzettend graag<br />
wil<strong>de</strong> leven én het leven doorgeven.<br />
Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> behan<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gen en het wachten<br />
op uitslagen sloot Diana zich wat<br />
af: <strong>in</strong>teresse <strong>in</strong> <strong>de</strong> omgev<strong>in</strong>g verm<strong>in</strong><strong>de</strong>r<strong>de</strong>,<br />
ze was niet bezig met <strong>de</strong> toekomst<br />
en ze wil<strong>de</strong> verhalen van an<strong>de</strong>ren over<br />
‘volgen<strong>de</strong> maand’ of ‘volgend jaar’<br />
komt. U hoeft niet bang te zijn voor al<br />
te veel zwaarmoedigheid; het zijn verhalen<br />
van mensen van vlees en bloed,<br />
die hun eigen ervar<strong>in</strong>gen met u willen<br />
<strong>de</strong>len. Met het oog op het Paasfeest.<br />
Ver<strong>de</strong>r bevat <strong>de</strong>ze krant ook praktische<br />
<strong>in</strong>formatie: over Pasen, over onze drie<br />
wijkgemeenten, over paasvier<strong>in</strong>gen <strong>in</strong><br />
<strong>de</strong> komen<strong>de</strong> week. En als u vragen of<br />
opmerk<strong>in</strong>gen heeft, over <strong>de</strong>ze krant of<br />
over onze gemeente, reageert u gerust.<br />
Op <strong>de</strong> achterpag<strong>in</strong>a leest u wat daarvoor<br />
<strong>de</strong> mogelijkhe<strong>de</strong>n zijn.<br />
De redactie<br />
Diagnose: borstkanker<br />
“We gaan voor leven”<br />
eigenlijk helemaal niet horen. Deze<br />
fase was voor haar een beetje afscheid<br />
nemen …, “een beetje sterven”.<br />
Gelukkig kwam Diana er weer<br />
bovenop. Ze ervaart dat als opstaan,<br />
opnieuw leven. Om dat dui<strong>de</strong>lijk te<br />
maken, maakt ze een vergelijk met <strong>de</strong><br />
doop. “Door het water, door het lij<strong>de</strong>n<br />
heen ópstaan <strong>in</strong> plaats van zomaar<br />
ver<strong>de</strong>r gaan, alsof er niets gebeurd<br />
is. Op paaszaterdag wor<strong>de</strong>n k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren<br />
gedoopt en ook wordt <strong>de</strong> paaskaars<br />
aangestoken. Het teken dat <strong>de</strong> donkere<br />
tijd is afgelopen en dat het licht komt.<br />
In mijn geval… ja een beg<strong>in</strong> van een<br />
nieuw leven.”<br />
Levenswijsheid<br />
Diana merkt na dit moeilijke jaar bij<br />
zichzelf veran<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen, die lastig on<strong>de</strong>r<br />
woor<strong>de</strong>n te brengen zijn: vrolijk en<br />
tegelijk ook weer gehard. Het woord<br />
‘levenswijsheid’, dát past wel bij haar.<br />
Ze heeft ontzag gekregen voor al het<br />
positieve dat er <strong>in</strong> <strong>de</strong> wereld gaan<strong>de</strong> is<br />
én ze sluit zich bijna vanzelf af voor<br />
mopperaars. Daar kan zij slecht tegen,<br />
je krijgt immers datgene te dragen wat<br />
je aankunt. “Maar”, voegt ze eraan toe,<br />
“het is voor ie<strong>de</strong>reen an<strong>de</strong>rs, ie<strong>de</strong>reen<br />
ervaart een ziekte op een an<strong>de</strong>re<br />
manier. Raak niet verbitterd, want daar<br />
is je leven te kostbaar voor. Een mooi<br />
leven maak je zelf en laat dit niet afhangen<br />
van an<strong>de</strong>ren.”<br />
Kirsten van Os<br />
Oy<strong>in</strong>damola<br />
Baby uit Nigeria v<strong>in</strong>dt<br />
een thuis <strong>in</strong> De Meern<br />
Diana van Kempen - uit een diep dal geklommen Cold Turkey:<br />
expositie over <strong>de</strong> Passietijd<br />
Het Utrechtse museum Catharijneconvent heeft enkele beel<strong>de</strong>nd kunstenaars<br />
gevraagd om een aantal objecten te maken voor <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong><br />
fases van <strong>de</strong> Passietijd – dat is <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> van Carnaval tot Pasen.<br />
Dat heeft tot een spraakmaken<strong>de</strong> tentoonstell<strong>in</strong>g geleid, met <strong>de</strong> naam<br />
“Cold Turkey”. De tentoonstell<strong>in</strong>g is een totaalkunstwerk: het publiek<br />
wordt niet alleen door <strong>de</strong> bijzon<strong>de</strong>re kunstwerken van ruimte naar ruimte<br />
getrokken. Geur, kleur en geluid voeren u langs <strong>de</strong> bijzon<strong>de</strong>re werken, <strong>de</strong><br />
zeven ‘haltes’ op weg naar Pasen.<br />
Meer <strong>in</strong>formatie: www.catharijneconvent.nl.<br />
Jasper Korll<br />
“Ik voel me een<br />
k<strong>in</strong>d van God”<br />
Piet Griffioen<br />
“Bij een begrafenis mag niets<br />
misgaan”<br />
Pasen:<br />
Meer dan een lentefeest,<br />
het feest van <strong>de</strong> opstand<strong>in</strong>g<br />
2<br />
4<br />
5<br />
8
2 <strong>Maart</strong> <strong>2008</strong><br />
Even stil staan …<br />
Een leven<strong>de</strong> Heer...<br />
Om maar meteen met <strong>de</strong> <strong>de</strong>ur <strong>in</strong> huis te vallen:<br />
als er iets dui<strong>de</strong>lijk wordt bij het lezen <strong>in</strong> dat won<strong>de</strong>rlijke<br />
boek dat we Bijbel noemen, dan is het dat<br />
het daar<strong>in</strong> gaat en blijft gaan over een leven<strong>de</strong><br />
God. Heel speciaal <strong>in</strong> wat we noemen het Nieuwe<br />
Testament gaat het dan over <strong>de</strong> leven<strong>de</strong> Jezus, een<br />
Opgestane Jezus. De evangelist Johannes e<strong>in</strong>digt<br />
zijn ‘vertell<strong>in</strong>g’ met <strong>de</strong> opmerk<strong>in</strong>g dat zijn verhalen<br />
geschreven zijn “opdat u gelooft dat Jezus <strong>de</strong><br />
Messias is, <strong>de</strong> Zoon van God, en opdat u door te<br />
geloven leeft door zijn naam”.<br />
Daar gaat het dus blijkbaar om, <strong>in</strong> die bibliotheek<br />
van verhalen die samen <strong>de</strong> Bijbel vormen. Om<br />
Leven gaat het, niet om dood! Dat mensen een<br />
leven leven dat hen blij en gelukkig maakt. De<br />
Leven<strong>de</strong> is geen product van mensen, maar een<br />
gift van God. Vandaar ook bijvoorbeeld het verhaal<br />
van <strong>de</strong> won<strong>de</strong>rbare veran<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g door Jezus<br />
van water <strong>in</strong> wijn op <strong>de</strong> bruiloft te Kana: zo is <strong>de</strong><br />
Leven<strong>de</strong>! Waar mensen mensen v<strong>in</strong><strong>de</strong>n (op een<br />
bruiloft, een huwelijk of <strong>in</strong> an<strong>de</strong>re relaties) en Hij<br />
als eregast aanwezig is, wordt het gewone extra<br />
uim twee jaar waren<br />
enny en Tjarda al bezig<br />
et een adoptieprocedure,<br />
n het zag er naar uit dat het<br />
og wel enkele jaren zou<br />
uren. Maar het liep an<strong>de</strong>rs:<br />
e woon<strong>de</strong>n nog geen twee<br />
eken <strong>in</strong> hun nieuwe huis<br />
n De Meern, toen <strong>de</strong> dag<br />
oor Kerst het adoptiebueau<br />
contact opnam: “Jullie<br />
rijgen een dochter van<br />
rie maan<strong>de</strong>n, ze komt uit<br />
igeria.” Een dag na terugomst<br />
uit Afrika staan Jenny<br />
n Tjarda <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>de</strong> Buurt te<br />
oord over hun ervar<strong>in</strong>gen.<br />
e voortu<strong>in</strong> hangt vol met sl<strong>in</strong>gers en<br />
allonnen. In het mid<strong>de</strong>n is een groot<br />
ord geplaatst: N<strong>in</strong>a (van Nijntje) <strong>in</strong><br />
en vliegtuig, met daaron<strong>de</strong>r <strong>de</strong> naam<br />
an hun dochter: Oy<strong>in</strong>damola. Jenny<br />
38) en Tjarda (34) Peelen zijn amper<br />
en dag terug uit Afrika en ik kan al bij<br />
en terecht voor dit <strong>in</strong>terview. Een hele<br />
er, v<strong>in</strong>d ik, want het is niet niks om<br />
en onbeken<strong>de</strong> toe te laten <strong>in</strong> dit blij<strong>de</strong>,<br />
aar prille beg<strong>in</strong> van een hele nieuwe<br />
evenssituatie. Maar ze v<strong>in</strong><strong>de</strong>n het geen<br />
robleem: “Wij v<strong>in</strong><strong>de</strong>n het juist heel<br />
euk, we kunnen het wel van <strong>de</strong> daken<br />
óepen: we hebben een dochter!”, luidt<br />
et antwoord van moe<strong>de</strong>r Jenny. De<br />
aam Oy<strong>in</strong>damola betekent <strong>in</strong> <strong>de</strong> taal<br />
an Nigeria “sweetness and bless<strong>in</strong>gs”,<br />
on<strong>in</strong>g en zegen<strong>in</strong>gen. “Maar Oy<strong>in</strong>da<br />
ag ook, hoor! We hebben haar zelf<br />
eze naam gegeven. Vóórdat ze offiieel<br />
onze dochter werd, heette ze nog<br />
r<strong>in</strong>cess; daarna wer<strong>de</strong>n haar volledige<br />
fficiële namen: Oy<strong>in</strong>damola Tessa<br />
r<strong>in</strong>cess, mooi hè!”<br />
errass<strong>in</strong>g<br />
uim twee jaar waren Jenny en Tjarda<br />
l met <strong>de</strong> adoptieprocedure bezig. Dat<br />
et allemaal plots heel snel g<strong>in</strong>g, was<br />
en hele verrass<strong>in</strong>g. Ze reken<strong>de</strong>n ook<br />
p een k<strong>in</strong>d <strong>in</strong> <strong>de</strong> kleuterleeftijd, niet<br />
p een baby. Tot op 24 <strong>de</strong>cember dat<br />
orte telefoontje van het adoptiebureau<br />
<strong>in</strong>nenkwam: “Jullie krijgen een docher,<br />
ze is drie maan<strong>de</strong>n oud en ze heeft<br />
en zogenaam<strong>de</strong> ‘schisis’ (een hazelip,<br />
ed.). “Dat was alles”, vertelt Tjarda.<br />
11 januari (1 dag voor vertrek) kregen<br />
e wat meer <strong>in</strong>formatie over haar en<br />
en foto. Onze wereld stond <strong>in</strong>eens<br />
p z’n kop, wij als ou<strong>de</strong>rs, een heel<br />
feestelijk! Vandaar ook <strong>de</strong> opwekk<strong>in</strong>g van een<br />
do<strong>de</strong>, die al vier dagen <strong>in</strong> het graf had gelegen, zo<br />
is <strong>de</strong> Leven<strong>de</strong>. Hij is sterker zelfs dan <strong>de</strong> dood. Hij<br />
is <strong>de</strong> door God opgewekte mens, <strong>de</strong> mens zoals <strong>de</strong><br />
mens wezen moet, <strong>de</strong> mens-ten-behoeve-van-an<strong>de</strong>ren!<br />
Op verborgen wijze neemt Hij <strong>de</strong> mensen,<br />
helpend, bevrij<strong>de</strong>nd bij <strong>de</strong> hand <strong>in</strong> hun nood. Dat<br />
Jezus’ aanwezigheid een verborgen aanwezigheid<br />
is, betekent niet dat ze onwerkelijk is. De verbor-<br />
Oy<strong>in</strong>damola - een baby uit Nigeria<br />
Jenny en Tjarda Peelen: “Opeens stond onze wereld op zijn kop”<br />
nieuw leven erbij, hoe gaat dat eruit<br />
zien? Razendnieuwsgierig waren we<br />
naar ons kle<strong>in</strong>e meisje. Ze verbleef op<br />
dat moment nog <strong>in</strong> een ziekenhuis <strong>in</strong><br />
Lagos, want door <strong>de</strong> schisis moest zij<br />
voor het voe<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>r toezicht van een<br />
k<strong>in</strong><strong>de</strong>rarts staan. Enkele verzorgsters,<br />
‘nanny’s’, verzorg<strong>de</strong>n haar daar.”<br />
Goed voorbereid<br />
“Op 12 januari zaten we al <strong>in</strong> het vliegtuig,<br />
’s nachts kwamen we aan op ons<br />
logeeradres <strong>in</strong> Lagos, <strong>de</strong> hoofdstad van<br />
Nigeria. Daar was ook onze dochter<br />
al, maar mevrouwtje sliep en we lieten<br />
haar een poosje slapen. Onafgebroken<br />
hebben wij toen naar <strong>de</strong>ze prachtige<br />
baby zitten kijken, totdat zij wakker<br />
werd voor een voed<strong>in</strong>g en wij <strong>de</strong><br />
‘nanny’ mochten wekken die haar al<br />
die tijd verzorgd had. Toen kon<strong>de</strong>n we<br />
e<strong>in</strong><strong>de</strong>lijk onze lieve, dappere dochter<br />
<strong>in</strong> <strong>de</strong> armen sluiten. De verzorgster gaf<br />
ons mid<strong>de</strong>n <strong>in</strong> <strong>de</strong> nacht <strong>in</strong>structies voor<br />
het voe<strong>de</strong>n van Oy<strong>in</strong>da, wat met een<br />
lepeltje gebeur<strong>de</strong> vanwege <strong>de</strong> hazelip.<br />
Oy<strong>in</strong>da kon hierdoor niet goed zuigen.<br />
Gelukkig had<strong>de</strong>n wij - goed voorbereid<br />
- al een paar flesjes met speciale<br />
spenen bij ons. Die probeer<strong>de</strong>n wij<br />
meteen uit en het g<strong>in</strong>g geweldig! Nu<br />
werd haar geduld niet meer zo op <strong>de</strong><br />
proef gesteld. Wat een heerlijk, open<br />
en vrolijk meisje! Dat weekend heb-<br />
genheid van <strong>de</strong> Leven<strong>de</strong> is juist het geheim van <strong>de</strong><br />
werkelijkheid van zijn opstand<strong>in</strong>g.<br />
Ook vandaag leeft Hij voort<br />
Die ‘allereerste dag van <strong>de</strong> week’, die diep <strong>in</strong>grijpen<strong>de</strong><br />
Paasdag van toen, is <strong>de</strong> dag geweest die<br />
alle zondagen tot zondag heeft gemaakt. En juist<br />
op die dag komen nog steeds miljoenen mensen<br />
‘all over the world’ bij elkaar om <strong>de</strong> leven<strong>de</strong><br />
De protestantse wijkgemeente Leidscherijn-oost organiseert<br />
op zondag 13 april voor <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> keer een<br />
k<strong>in</strong><strong>de</strong>rdienst – een vier<strong>in</strong>g helemaal gericht op k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren<br />
van <strong>de</strong> basisschool. Thema is ‘Boer zoekt schaap’. We<br />
lezen uit <strong>de</strong> bijbel het verhaal van Jezus als goe<strong>de</strong> her<strong>de</strong>r.<br />
En we <strong>de</strong>nken na over wat een goe<strong>de</strong> lei<strong>de</strong>r is, ook<br />
<strong>in</strong> onze tijd. Wat zijn <strong>de</strong> eigenschappen van een goe<strong>de</strong><br />
lei<strong>de</strong>r? Kun je vertrouwen hebben <strong>in</strong> je lei<strong>de</strong>r? Wie zijn<br />
goe<strong>de</strong> en wie slechte lei<strong>de</strong>rs? Er is van alles te beleven<br />
ben we alleen maar geknuffeld, haar<br />
verzorgd, gespeeld, gekeken naar haar,<br />
gelachen met haar, kortom: genoten.<br />
Daarna volg<strong>de</strong>n <strong>in</strong>tensieve weken<br />
met het regelen van het ou<strong>de</strong>rschap,<br />
het visum, <strong>de</strong> geboorte-acte en het<br />
paspoort. De hele papierw<strong>in</strong>kel vroeg<br />
nogal wat tijd, want het moet wel<br />
zorgvuldig gebeuren. Op 13 februari<br />
kregen we uitsluitsel dat we <strong>de</strong> 14 e<br />
kon<strong>de</strong>n vertrekken richt<strong>in</strong>g Ne<strong>de</strong>rland.<br />
We vermaakten ons prima <strong>in</strong> Nigeria,<br />
maar toch kon<strong>de</strong>n we toen haast niet<br />
meer wachten.”<br />
Meeleven<br />
Familie en vrien<strong>de</strong>n van Jenny en<br />
Tjarda hebben al die weken fl<strong>in</strong>k<br />
meegeleefd. “Op vrijdagochtend <strong>de</strong><br />
15 e februari land<strong>de</strong>n we rond 6 uur op<br />
Heer te vieren. De gemeente van Jezus is als een<br />
wereldwij<strong>de</strong> beweg<strong>in</strong>g. Een beweg<strong>in</strong>g, beter nog,<br />
een gemeenschap die zich bev<strong>in</strong>dt ergens tussen<br />
zeggen en doen, tussen horen en verstaan, tussen<br />
gisteren en morgen.<br />
Het is ook wel eens zo gezegd: dat je met hart en<br />
ziel, met <strong>de</strong> kern van je bestaan, met tijd en lijf,<br />
verstand en geld, <strong>de</strong>el uit maakt van een gemeenschap<br />
van mensen, een leef-, vier- en werkgemeenschap<br />
waarb<strong>in</strong>nen bij stukjes en beetjes Gods<br />
woord gesproken en Gods brood gebroken wordt,<br />
waar met horten en stoten gebe<strong>de</strong>n wordt en met<br />
vallen en opstaan gewerkt wordt aan gerechtigheid<br />
en je aldoen<strong>de</strong> (weer) gaat ont<strong>de</strong>kken: Hij<br />
leeft, <strong>de</strong> Heer is waarlijk opgestaan!<br />
Zo leeft Hij voort, dag <strong>in</strong> dag uit, nacht <strong>in</strong>, nacht<br />
uit. Ook door al die slapeloze en pijnlijke nachten<br />
thuis of <strong>in</strong> het ziekenhuis .... Zo leeft Hij voort,<br />
me<strong>de</strong> door mensen heen, ook door die zorgzame<br />
en verplegen<strong>de</strong> han<strong>de</strong>n heen. Zo leeft Hij voort,<br />
ook vandaag gebruikmakend van mensen die,<br />
verzoenend, vergevend, bevrij<strong>de</strong>nd, zich geroepen<br />
weten om alvast iets te laten zien van die nieuwe<br />
wereld die <strong>in</strong> Christus Jezus bevochten en begonnen<br />
is.<br />
Pasen <strong>2008</strong>, wil dat niet zeggen: teruggezet met<br />
Hem <strong>in</strong> het leven ?<br />
Ds. Gert Mul<strong>de</strong>r<br />
Schiphol. Daar stond een welkomstcomité<br />
van wel tw<strong>in</strong>tig man op ons te<br />
wachten, met spandoeken en al, een<br />
emotionele gebeurtenis! Ie<strong>de</strong>reen had<br />
zo meegeleefd via onze weblog en nu<br />
kon<strong>de</strong>n we haar e<strong>in</strong><strong>de</strong>lijk laten zien en<br />
op laten nemen <strong>in</strong> <strong>de</strong> hele familie- en<br />
vrien<strong>de</strong>nkr<strong>in</strong>g, geweldig!”<br />
Om <strong>de</strong> hecht<strong>in</strong>g, <strong>de</strong> band tussen <strong>de</strong><br />
ou<strong>de</strong>rs en Oy<strong>in</strong>da, zo goed en vlot<br />
mogelijk te laten verlopen, hebben<br />
Jenny en Tjarda wel met ie<strong>de</strong>reen<br />
afgesproken dat alleen zij Oy<strong>in</strong>da <strong>de</strong><br />
eerste maan<strong>de</strong>n verzorgen, bad<strong>de</strong>ren<br />
en voe<strong>de</strong>n. “Ze mag al wel door<br />
an<strong>de</strong>ren geknuffeld wor<strong>de</strong>n, maar<br />
heel beschei<strong>de</strong>n, want Oy<strong>in</strong>da moet<br />
goed <strong>in</strong> <strong>de</strong> gaten krijgen wie haar<br />
ou<strong>de</strong>rs zijn. Want het is toch een k<strong>in</strong>d<br />
dat al twee keer getraumatiseerd is;<br />
eerst vanwege <strong>de</strong> scheid<strong>in</strong>g van haar<br />
biologische moe<strong>de</strong>r en daarna van haar<br />
verzorgsters <strong>in</strong> het ziekenhuis. Maar<br />
dit is (nog) niet aan haar te merken, zo<br />
sociaal en goedlachs als ze is! Ik <strong>de</strong>nk<br />
dat het allemaal heel goed gaat lukken<br />
tussen ons”, zegt Jenny. “Eigenlijk<br />
heb ik het i<strong>de</strong>e dat dit k<strong>in</strong>d en wij voor<br />
elkaar bestemd zijn. Alléén mensen<br />
kunnen dit won<strong>de</strong>r van het nieuwe<br />
leven <strong>in</strong> ons gez<strong>in</strong> niet tot stand laten<br />
komen, voor mijn gevoel zit hier nog<br />
meer achter.”<br />
Zorg en aandacht<br />
Dat Oy<strong>in</strong>da een schisis heeft, is voor<br />
Jenny en Tjarda geen probleem.<br />
Integen<strong>de</strong>el, zij wil<strong>de</strong>n juist graag een<br />
k<strong>in</strong>dje dat bij hen die zorg en aandacht<br />
kan krijgen die <strong>in</strong> Nigeria niet mogelijk<br />
zou zijn. Oy<strong>in</strong>da zal een aantal<br />
keren geopereerd moeten wor<strong>de</strong>n<br />
voordat haar lip, haar bovenkaak en<br />
haar gehemelte dicht zijn en uitgegroeid,<br />
maar: ze gáán ervoor! Op 20<br />
maart is <strong>de</strong> eerste afspraak met een arts<br />
van het schisisteam <strong>in</strong> het Utrechtse<br />
k<strong>in</strong><strong>de</strong>rziekenhuis.<br />
en te doen. Er zijn activiteiten voor zowel <strong>de</strong> on<strong>de</strong>r-,<br />
mid<strong>de</strong>n- en bovenbouw. Ook is er oppas voor <strong>de</strong> allerkle<strong>in</strong>sten<br />
aanwezig. Neem gerust je ou<strong>de</strong>rs, je opa en<br />
oma, an<strong>de</strong>re familiele<strong>de</strong>n en vriendjes en vriend<strong>in</strong>netjes<br />
mee. Trouwens: er zijn ook dieren <strong>in</strong> <strong>de</strong> dienst aanwezig,<br />
dus mis het niet!<br />
Waar: Herberg <strong>de</strong> Hoef, Hogewei<strong>de</strong> 6<br />
Tijd: 13 april, van 10.00 tot ongeveer 11.00 uur<br />
Nanny Koetsier<br />
K<strong>in</strong><strong>de</strong>rdienst ‘Boer zoekt schaap’
Jaargang 2 1 Nummer nummer 31<br />
In gesprek met Willibrord<br />
Speciaal voor dit<br />
Paasnummer van <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong><br />
<strong>de</strong> Buurt is <strong>de</strong> redactie op<br />
zoek gegaan naar een beken<strong>de</strong><br />
Ne<strong>de</strong>rlan<strong>de</strong>r, met <strong>de</strong><br />
vraag om zijn licht eens te<br />
laten schijnen over geloof<br />
en kerk. Een <strong>in</strong>terview met<br />
Willibrord, <strong>de</strong> eerste bisschop<br />
van Utrecht.<br />
Bij wijze van hoge uitzon<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g bleek<br />
hij bereid tegemoet te komen aan <strong>de</strong><br />
vraag hem nog een keer te mogen<br />
ontmoeten. Hij stem<strong>de</strong> toe, maar wel<br />
op voorwaar<strong>de</strong> dat zijn overweg<strong>in</strong>gen<br />
onverkort en ongecensureerd zou<strong>de</strong>n<br />
wor<strong>de</strong>n opgenomen <strong>in</strong> <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
Buurt. Aan elke feitelijke waarnem<strong>in</strong>g<br />
onttrokken, v<strong>in</strong>dt het treffen plaats op<br />
een geheime plek, ergens <strong>in</strong> Utrecht,<br />
<strong>de</strong> stad die hem ooit vereeuwig<strong>de</strong>. Het<br />
wordt een ge<strong>de</strong>nkwaardige ontmoet<strong>in</strong>g.<br />
“Zeer eerwaar<strong>de</strong> heer Willibrord,<br />
graag zou<strong>de</strong>n onze lezers van u vernemen<br />
wat u ooit heeft bewogen vanuit<br />
uw geboorteland Brittannië over te<br />
steken naar <strong>de</strong> Lage Lan<strong>de</strong>n”<br />
“Laat me op uw vraag het volgen<strong>de</strong><br />
mogen antwoor<strong>de</strong>n. Na mijn geboorte<br />
<strong>in</strong> 658 ben ik al heel jong <strong>in</strong>getre<strong>de</strong>n<br />
<strong>in</strong> het klooster Ripon, vlakbij York.<br />
Mijn leermeester Wilfrid, aartsbisschop<br />
van York, had het plan opgevat<br />
naar Rome te gaan. Door toedoen<br />
van een ongunstige w<strong>in</strong>d strand<strong>de</strong><br />
hij echter <strong>in</strong> Friesland. Hij heeft daar,<br />
noodgedwongen, <strong>de</strong> w<strong>in</strong>ter doorgebracht<br />
en van <strong>de</strong> gelegenheid gebruik<br />
gemaakt het evangelie aan <strong>de</strong> Friezen<br />
te verkondigen. Bij terugkomst<br />
hoor<strong>de</strong> ook ik van zijn belevenissen.<br />
Toen ik 20 jaar was g<strong>in</strong>g ik naar een<br />
Iers klooster, Rathmelsigi. Hier was<br />
het kloosterhoofd, abt Egbert, bezig<br />
Even voorstellen: uw kerk <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>buurt</strong><br />
Marekerk De Meern<br />
In <strong>de</strong>ze rubriek stellen wij u <strong>de</strong> kerken voor die <strong>de</strong>el<br />
uitmaken van <strong>de</strong> protestantse gemeente Vleuten - De<br />
Meern - Leidsche Rijn-oost. Deze keer <strong>de</strong> Marekerk <strong>in</strong> De<br />
Meern. De gemeente van <strong>de</strong> Marekerk omvat het dorp<br />
De Meern, <strong>in</strong>clusief <strong>de</strong> nieuwbouwwijken De Woerd en<br />
Veldhuizen en <strong>de</strong> gebie<strong>de</strong>n Strijkviertel en Rijnenburg.<br />
Ook al ken je haar naam niet, <strong>de</strong><br />
Marekerk aan <strong>de</strong> Zandweg is een<br />
markant punt <strong>in</strong> het mid<strong>de</strong>n van <strong>de</strong><br />
dorpskern van <strong>de</strong> Meern. Toch draagt<br />
ze haar naam niet voor niets: Mare<br />
verwijst zowel naar het water waar<br />
ze aan ligt – <strong>de</strong> Ou<strong>de</strong> Rijn – als naar<br />
<strong>de</strong> boodschap, <strong>de</strong> mare, die ze wil<br />
versprei<strong>de</strong>n: het Evangelie van Jezus<br />
Christus. Als christelijke gemeente is<br />
<strong>de</strong> protestantse wijkgemeente <strong>in</strong> De<br />
Meern <strong>de</strong> <strong>in</strong>vull<strong>in</strong>g van een ‘beweg<strong>in</strong>g’<br />
die al <strong>in</strong> <strong>de</strong> Rome<strong>in</strong>se tijd is<br />
gestart. Nog altijd is die Rome<strong>in</strong>se<br />
tijd nabij, want vlak bij <strong>de</strong> kerk, aan<br />
<strong>de</strong> Castellumlaan, zijn nog <strong>de</strong> resten<br />
te v<strong>in</strong><strong>de</strong>n van <strong>de</strong> Rome<strong>in</strong>se ne<strong>de</strong>rzett<strong>in</strong>g<br />
uit het beg<strong>in</strong> van onze jaartell<strong>in</strong>g.<br />
De tijd ook waar<strong>in</strong> Jezus leef<strong>de</strong>.<br />
Inmid<strong>de</strong>ls hebben <strong>de</strong> Rome<strong>in</strong>se<br />
l<strong>in</strong>ies (bijna) plaats gemaakt voor een<br />
HOV-baan. Trage rome<strong>in</strong>se schepen<br />
zijn <strong>in</strong>gewisseld voor hoogwaardig<br />
transport. Van <strong>de</strong> Rome<strong>in</strong>en resten<br />
slechts her<strong>in</strong>ner<strong>in</strong>gen. Maar het<br />
christelijk geloof is nog spr<strong>in</strong>glevend.<br />
En dat is voor <strong>de</strong> gemeente van <strong>de</strong><br />
Willibrord van Utrecht: ‘<strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> religies <strong>in</strong> Ne<strong>de</strong>rland hebben elkaar<br />
nodig’<br />
Marekerk ook het uitgangspunt waar<br />
het om draait.<br />
Geloofsbelev<strong>in</strong>g<br />
In Utrecht en omgev<strong>in</strong>g, <strong>in</strong> het hele<br />
gebied van Leidscherijn, is een breed<br />
aanbod voor diegenen die zich met het<br />
christelijk geloof verbon<strong>de</strong>n weten. De<br />
Marekerk laat zich kenmerken als een<br />
protestantse ‘mid<strong>de</strong>nkerk’, Een pluriforme<br />
gemeente waarb<strong>in</strong>nen ruimte<br />
is voor verschillen<strong>de</strong> vormen van<br />
geloofsbelev<strong>in</strong>g, waar aan <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rl<strong>in</strong>ge<br />
betrokkenheid tussen mensen een<br />
grote betekenis wordt gegeven. Het is<br />
een gemeente met een traditie, waar<br />
<strong>de</strong> betekenis van het verle<strong>de</strong>n wordt<br />
(h)erkend, maar waar een open houd<strong>in</strong>g<br />
bestaat naar eigentijdse vormen<br />
van geloof. Er wordt on<strong>de</strong>rdak gebo<strong>de</strong>n<br />
aan alle generaties – jong en oud,<br />
grijs en groen. Veel belang hechten we<br />
ook aan het doorgeven van levenswijsheid<br />
en het blijven(d) doorgeven van<br />
het geloofsgeheim van God op vele<br />
verschillen<strong>de</strong> manieren. Een geheim<br />
dat het waard is om centraal te staan.<br />
Activiteiten<br />
De zondagse kerkdiensten vormen<br />
<strong>de</strong> vaste kern van het gemeenteleven<br />
van <strong>de</strong> Marekerk. Maar het meeste<br />
gebeurt vooral tussen <strong>de</strong>ze diensten.<br />
Meer dan hon<strong>de</strong>rd vrijwilligers zijn<br />
op verschillen<strong>de</strong> momenten actief.<br />
Van belang v<strong>in</strong><strong>de</strong>n we ook dat <strong>de</strong><br />
gemeentele<strong>de</strong>n elkaar ontmoeten.<br />
voorbereid<strong>in</strong>gen te treffen voor <strong>de</strong><br />
kersten<strong>in</strong>g van het vasteland van<br />
Europa. Ook ik voel<strong>de</strong> me tot dit werk<br />
geroepen. Samen met elf me<strong>de</strong>broe<strong>de</strong>rs<br />
zijn wij, als waren wij twaalf<br />
apostelen, ‘op zend<strong>in</strong>gsreis’ gegaan<br />
naar <strong>de</strong> Lage Lan<strong>de</strong>n.”<br />
“Wat trof u er aan?”<br />
“Wat ik me nog heel goed her<strong>in</strong>ner is<br />
<strong>de</strong> voortduren<strong>de</strong> strijd. Uw land bleek<br />
het terre<strong>in</strong> waar <strong>in</strong> die dagen Friezen<br />
en Franken steeds met elkaar <strong>in</strong><br />
gevecht waren. Zo dacht ik <strong>in</strong> het land<br />
van <strong>de</strong> Friezen aan te komen maar<br />
dat bleek dat nu Francië te heten. De<br />
politiek lei<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> Franken, ene<br />
Pippijn, zag wel iets <strong>in</strong> mij en drong<br />
er bij mij op aan <strong>de</strong> Friezen <strong>in</strong> zijn rijk<br />
te bekeren. Dat <strong>de</strong> politiek <strong>de</strong> kerk <strong>in</strong><br />
dienst wil nemen is blijkbaar iets van<br />
alle eeuwen. Ik wil<strong>de</strong> echter volmacht<br />
van <strong>de</strong> paus en ben verschillen<strong>de</strong><br />
keren naar Rome gegaan. Hier ben ik,<br />
na een eer<strong>de</strong>re bisschopswijd<strong>in</strong>g <strong>in</strong><br />
693 <strong>in</strong> Engeland, op 22 november 695<br />
gewijd tot aartsbisschop en heb ik,<br />
als teken van <strong>de</strong> aartsbisschoppelijke<br />
waardigheid, <strong>de</strong> witte schou<strong>de</strong>rband<br />
mogen ontvangen, als ook een nieuwe<br />
naam: Clemens.”<br />
“Hoe <strong>de</strong>nkt u terug aan uw jaren als<br />
bisschop?”<br />
“Als plaats van <strong>de</strong> bisschopszetel<br />
werd Utrecht aangewezen. Het was<br />
een roerige tijd. Maar ook een tijd<br />
waar<strong>in</strong> het christelijk geloof bij<br />
steeds meer mensen gehoor vond. Er<br />
ontston<strong>de</strong>n kle<strong>in</strong>e christelijke geloofsgemeenschappen.<br />
Er wer<strong>de</strong>n kerken<br />
gebouwd. In Utrecht verscheen op<br />
<strong>de</strong> pu<strong>in</strong>hopen van een Frankisch<br />
kerkje een kerk gewijd aan Mart<strong>in</strong>us<br />
van Tours, patroon van <strong>de</strong> Franken.<br />
En even later werd <strong>de</strong> S<strong>in</strong>t Salvator<br />
gebouwd. De kerk breid<strong>de</strong> uit, kreeg<br />
aanzien. Al was het geloof van velen<br />
broos en kwetsbaar.”<br />
Ver<strong>de</strong>r zijn van belang: <strong>de</strong> zorg voor<br />
elkaar vanuit <strong>de</strong> diaconie, het luisteren<strong>de</strong><br />
oor van <strong>de</strong> pastorale vrijwilligers,<br />
<strong>de</strong> uit<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> vele muzikale<br />
vormen, <strong>de</strong> jongeren met hun vragen,<br />
<strong>de</strong> gesprekken <strong>in</strong> kr<strong>in</strong>gen, <strong>de</strong> ontmoet<strong>in</strong>gen<br />
met ou<strong>de</strong>ren, het spel met<br />
<strong>de</strong> verstan<strong>de</strong>lijk gehandicapten, <strong>de</strong><br />
succesvolle acties om geld te werven<br />
“Wat doet het u dat, zo’n 13 eeuwen<br />
na uw optre<strong>de</strong>n, kerken hun <strong>de</strong>uren<br />
sluiten?”<br />
“Men zou wellicht verwachten dat<br />
mij dit ernstig verontrust. Wanneer ik<br />
<strong>de</strong> eeuwen na mijn hemelgang tracht<br />
te overzien, ben ik geneigd tot enig<br />
relativeren. <strong>Kerk</strong>en zijn niet altijd ‘vol’<br />
geweest en geloof is nooit vanzelfsprekend.<br />
Als kerk moet je niet proberen<br />
krampachtig te overleven. En zeker<br />
niet, koste wat het kost, gebouwen<br />
<strong>in</strong> stand hou<strong>de</strong>n. De kerk is een levend<br />
lichaam dat gevormd wordt door<br />
mensen. Als kerk heb je alleen maar te<br />
doen wat je als opdracht hebt meegekregen:<br />
je, net als ik, gezon<strong>de</strong>n weten<br />
<strong>in</strong> <strong>de</strong>ze wereld, je richten op het heil<br />
van <strong>de</strong> mensen, naar hen luisteren, hun<br />
no<strong>de</strong>n op het spoor komen, kortom: er<br />
zijn tot troost!”<br />
“Wanneer u nog één keer het woord<br />
zou kunnen richten tot ‘het volk van <strong>de</strong><br />
Lage Lan<strong>de</strong>n’, wat zou vandaag uw<br />
boodschap zijn?”<br />
“Mag ik het kort zeggen? Zoek elkaar!<br />
Zoek <strong>de</strong> eenheid! Dat geldt voor alle<br />
bevolk<strong>in</strong>gsgroepen. Zaai geen ver<strong>de</strong>eldheid!<br />
Scherp <strong>de</strong> tegenstell<strong>in</strong>gen<br />
niet aan! Wees je er van bewust dat je<br />
elkaar nodig hebt. Ook <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong><br />
religies hebben elkaar nodig.<br />
Spreek met elkaar, ontmoet elkaar! Je<br />
bent immers allemaal k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren van<br />
Abraham, gelovig, on<strong>de</strong>rweg naar het<br />
beloof<strong>de</strong> land! Zoek daarom ook als<br />
kerken eenheid. Terecht draagt <strong>de</strong> verenig<strong>in</strong>g<br />
die <strong>de</strong> oecumene <strong>in</strong> uw land<br />
een warm hart toedraagt mijn naam.<br />
Wees je wel bewust van je eigenheid<br />
en van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rl<strong>in</strong>ge verschillen, maar<br />
laat je er niet door lei<strong>de</strong>n! Er is één<br />
Heer!<br />
Verb<strong>in</strong>d je met elkaar waar dat maar<br />
mogelijk is door je te richten op <strong>de</strong><br />
opdracht die met het bestaan van <strong>de</strong><br />
kerk is gegeven: wees er, <strong>in</strong> <strong>de</strong> naam<br />
van God, tot heil van ie<strong>de</strong>r mens.”<br />
“Graag wil ik u bedanken voor uw<br />
goe<strong>de</strong> woor<strong>de</strong>n!”<br />
“Mogen alle lezers zich gezegend weten<br />
en vreug<strong>de</strong>vol Paasfeest vieren!”<br />
voor mensen ver weg.<br />
Wilt u ons ver<strong>de</strong>r leren kennen?<br />
Kom dan eens langs op een zondag.<br />
Kijk eens op onze website www.<br />
marekerk<strong>de</strong>meern.nl. Neem contact<br />
met ons op (zie achterpag<strong>in</strong>a) om het<br />
activiteitenoverzicht te ontvangen.<br />
De Marekerk heet u welkom!
“Ik voel me een k<strong>in</strong>d van God”<br />
Dopen gebeurt <strong>in</strong> <strong>de</strong> kerk<br />
meestal als je een baby<br />
bent of juist volwassen.<br />
Maar ook als je op <strong>de</strong> basisschool<br />
zit, mag je om<br />
<strong>de</strong> doop vragen. Neem<br />
bijvoorbeeld Jasper Korll.<br />
Toen hij acht was, vertel<strong>de</strong><br />
hij aan zijn moe<strong>de</strong>r dat hij<br />
ook gedoopt wil<strong>de</strong> wor<strong>de</strong>n.<br />
Twaalf jaar is Jasper nu. Hij zit <strong>in</strong><br />
groep 8 van <strong>de</strong> basisschool. Het is<br />
februari. Hij maakt z’n borst vast nat<br />
voor <strong>de</strong> week die voor hem ligt. Want<br />
net als alle Ne<strong>de</strong>rlandse k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren <strong>in</strong><br />
het laatste jaar van <strong>de</strong> basisschool<br />
zal hij getest wor<strong>de</strong>n op zijn kennen<br />
en kunnen: <strong>de</strong> Citotoets. De resultaten<br />
zijn belangrijk voor je ver<strong>de</strong>re<br />
toekomst, want ze bepalen voor een<br />
<strong>de</strong>el naar welk vervolgon<strong>de</strong>rwijs je<br />
kunt gaan. Jasper heeft al bedacht<br />
naar welke school hij graag wil, na<br />
<strong>de</strong> zomervakantie: het Niftarlaken<br />
<strong>in</strong> Maarssenbroek, net als zijn grote<br />
vriend San<strong>de</strong>r. Of hij tegen <strong>de</strong> toetsen<br />
opziet? Nee hoor, hij laat het lekker op<br />
zich afkomen.<br />
Na<strong>de</strong>nken<br />
Het is zaterdagochtend wanneer wij<br />
met elkaar spreken, dus Jasper kan<br />
nog even ‘relaxen’, dit weekend. Hij<br />
is het enige k<strong>in</strong>d van moe<strong>de</strong>r Aagje en<br />
va<strong>de</strong>r Gerard Korll. Het was <strong>in</strong> groep<br />
4, zo’n vier jaar gele<strong>de</strong>n. Jasper was<br />
toen 8 jaar oud. Er werd zomaar eens<br />
<strong>in</strong> <strong>de</strong> klas gevraagd wie er gedoopt<br />
was. “Iets m<strong>in</strong><strong>de</strong>r dan <strong>de</strong> helft van <strong>de</strong><br />
k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren stak zijn v<strong>in</strong>ger op. Ik was<br />
daar niet bij, want ik was niet gedoopt.<br />
Ik was niet <strong>de</strong> enige, maar ik g<strong>in</strong>g er<br />
wel over na<strong>de</strong>nken.<br />
Toen ik thuiskwam uit school vroeg ik<br />
“Je bent op het land en je<br />
ziet het voor je ogen gebeuren:<br />
een jong haasje dat gepakt<br />
wordt door een kraai.”<br />
De gebroe<strong>de</strong>rs Evert en<br />
Hendrik van Dijk blijven er<br />
nuchter on<strong>de</strong>r: “De dood<br />
hoort bij het leven. Daar<br />
groei je mee op. En wat<br />
voor dieren geldt, geldt<br />
ook voor mensen: je wordt<br />
geboren en je gaat weer<br />
dood, daar kun je we<strong>in</strong>ig<br />
tegen doen.”<br />
Ze had<strong>de</strong>n nooit iets an<strong>de</strong>rs gewild.<br />
Geboren op <strong>de</strong> boer<strong>de</strong>rij, opgegroeid<br />
<strong>in</strong> een gez<strong>in</strong> met vijf k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren, was al<br />
vroeg dui<strong>de</strong>lijk dat Evert en Hendrik<br />
van Dijk boer zou<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n. “Je rolt<br />
er <strong>in</strong>. Je buren zijn boer, je vrien<strong>de</strong>n,<br />
het gaat als vanzelf.” Het ou<strong>de</strong>rlijk<br />
huis, een prachtige boer<strong>de</strong>rij gebouwd<br />
op <strong>de</strong> fundamenten van <strong>de</strong> vorige uit<br />
1878, werd nooit meer verlaten. Ze<br />
kennen Jutphaas nog als een dorp van<br />
twee, drie straten. Ze zagen Nieuwege<strong>in</strong><br />
verrijzen en zien Leidsche<br />
Rijn steeds dichterbij komen. En<br />
Evert heeft, dankzij zijn reislust, al<br />
heel wat van <strong>de</strong> wereld gezien. Maar<br />
“het mooiste plekje om te wonen is<br />
hier, aan <strong>de</strong> R<strong>in</strong>gka<strong>de</strong>”, zo staat voor<br />
Hendrik vast.<br />
Koeien; rood en zwart<br />
Het was een groot bedrijf. Naast <strong>de</strong><br />
50 ‘eigen’ hectares landbouwgrond<br />
werd ook nog land gehuurd <strong>in</strong><br />
Nieuwege<strong>in</strong>. Tot e<strong>in</strong>d vijftiger jaren<br />
ken<strong>de</strong> <strong>de</strong> boer<strong>de</strong>rij een veestapel van<br />
gemid<strong>de</strong>ld 120 koeien. Ook wer<strong>de</strong>n<br />
Jasper Korll: ik vroeg me af waarom ik niet gedoopt was.<br />
varkens gehou<strong>de</strong>n. Va<strong>de</strong>r Van Dijk<br />
beschikte daarnaast ook nog over 4<br />
tot 6 tuigpaar<strong>de</strong>n waarmee hij her en<br />
<strong>de</strong>r mee<strong>de</strong>ed aan concoursen. Ook <strong>de</strong><br />
koeien bleven niet altijd op honk. De<br />
trots van het bedrijf, het Holste<strong>in</strong>er<br />
veeras, zowel rood- als zwartbont,<br />
liet zich bewon<strong>de</strong>ren op markten en<br />
tentoonstell<strong>in</strong>gen.<br />
’s Morgens om 3 uur opstaan voor<br />
vertrek naar <strong>de</strong> veemarkt van Lei<strong>de</strong>n<br />
was heel gewoon. Maar <strong>de</strong> dieren<br />
kwamen altijd weer terug. Contacten,<br />
daar g<strong>in</strong>g het om.<br />
Bijzon<strong>de</strong>re ‘visite’<br />
E<strong>in</strong>d 2004 zijn <strong>de</strong> broers gestopt met<br />
melken. “Vanwege <strong>de</strong> vernieuw<strong>in</strong>gen<br />
die nodig waren, zowel wat betreft <strong>de</strong><br />
gebouwen als ook <strong>in</strong> mechanisch opzicht”,<br />
vertelt Evert. De bedrijfsvoer<strong>in</strong>g<br />
ziet er nu an<strong>de</strong>rs uit. “Jonge kalveren<br />
wor<strong>de</strong>n op <strong>de</strong> leeftijd van twee<br />
weken opgekocht, om later als bijna<br />
tweejarig dier, hoogdrachtig, verkocht<br />
te wor<strong>de</strong>n. Veel van <strong>de</strong>ze dieren komen<br />
terecht <strong>in</strong> het buitenland, o.a. <strong>in</strong><br />
het Mid<strong>de</strong>n Oosten.” Soms krijgen <strong>de</strong><br />
broers dan ook niet-alledaags bezoek:<br />
aan mijn moe<strong>de</strong>r: ’Mam, waarom ben<br />
ik niet gedoopt?’ Mijn moe<strong>de</strong>r nam<br />
er even <strong>de</strong> tijd voor, ik vertel<strong>de</strong> van<br />
<strong>de</strong> vraag <strong>in</strong> <strong>de</strong> klas en zo. Zij zei toen:<br />
’Daar hebben papa en ik nooit zo<br />
over gepraat. Dat komt doordat papa<br />
niet gelovig is opgevoed en mama<br />
wel. Maar papa houdt niets tegen<br />
hoor.’ M’n moe<strong>de</strong>r vroeg toen aan<br />
me of ik ook gedoopt wil<strong>de</strong> wor<strong>de</strong>n.<br />
Mijn antwoord was toen: ’Ja, dat<br />
wil ik wel!’ Mijn moe<strong>de</strong>r heeft toen<br />
met mijn va<strong>de</strong>r gepraat, die het een<br />
prima i<strong>de</strong>e vond en daarna heeft zij <strong>de</strong><br />
dom<strong>in</strong>ee gebeld, die toen op bezoek<br />
is gekomen. Eerst praatten we samen<br />
een poosje over vissen, dat doe ik<br />
graag. Maar toen ik dat genoeg vond,<br />
vroeg ik: ‘Gaan we het nu over dopen<br />
hebben?’ De dom<strong>in</strong>ee heeft toen alles<br />
over het dopen uitgelegd. Toen was ik<br />
nóg meer gemotiveerd.”<br />
Een k<strong>in</strong>d van God<br />
“Toen het bijna zover was, kreeg ik<br />
nieuwe kleren. Op 7 <strong>de</strong>cember 2003<br />
werd ik gedoopt. Op <strong>de</strong> dag dat ook<br />
pr<strong>in</strong>ses Amalia werd geboren. Er waren<br />
twee tantes en twee nichtjes en een<br />
neefje voor mij <strong>in</strong> <strong>de</strong> kerk. Toen mijn<br />
ou<strong>de</strong>rs en ik voor <strong>in</strong> <strong>de</strong> kerk ston<strong>de</strong>n,<br />
stel<strong>de</strong> <strong>de</strong> dom<strong>in</strong>ee een paar vragen<br />
aan ons, waarop wij ‘Ja’ zei<strong>de</strong>n. Toen<br />
moest ik voorover buigen en goot <strong>de</strong><br />
dom<strong>in</strong>ee wat water over mijn hoofd.”<br />
“Na het dopen kreeg ik van <strong>de</strong> k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren<br />
van <strong>de</strong> k<strong>in</strong><strong>de</strong>rnevendienst een<br />
heel goed boek. De ‘supporter’ heet<br />
het, een goed verhaal over voetballen.”<br />
Jasper rent naar boven en <strong>in</strong><br />
een mum van tijd is hij terug, met het<br />
boek. “Kijk, dit is het, ik heb er later<br />
een boekbesprek<strong>in</strong>g over gehou<strong>de</strong>n <strong>in</strong><br />
<strong>de</strong> klas. Toen <strong>de</strong> kerkdienst was afgelopen,<br />
kwamen een heleboel mensen<br />
mijn ou<strong>de</strong>rs en mij feliciteren voor<strong>in</strong><br />
<strong>de</strong> kerk, dat vond ik wel bijzon<strong>de</strong>r, dat<br />
een sjeik uit Dubai met zijn gevolg of<br />
een <strong>de</strong>legatie uit Rusland. Meegetroond<br />
door een veehan<strong>de</strong>laar. Om <strong>de</strong><br />
dieren te keuren.<br />
Vooruit kijken<br />
Met een zekere genoegdoen<strong>in</strong>g<br />
kijken <strong>de</strong> broers terug op wat het<br />
boerenleven hun heeft gebracht. “De<br />
hele ontwikkel<strong>in</strong>g die <strong>de</strong> agrarische<br />
wereld heeft doorgemaakt had ik<br />
niet willen missen”, zegt Hendrik.<br />
“Nog altijd doet het goed om er over<br />
te praten met an<strong>de</strong>ren en je bewust<br />
<strong>Maart</strong> <strong>2008</strong><br />
had ik niet verwacht. Daarna moest ik<br />
wel even huilen. Ik vond het een fijne<br />
dag”.<br />
Op <strong>de</strong> vraag wat <strong>de</strong> doop voor hem<br />
betekent, hoeft Jasper niet lang na te<br />
<strong>de</strong>nken: “Ik heb het gevoel dat ik nog<br />
meer bij <strong>de</strong> kerk hoor. En ik voel me<br />
een k<strong>in</strong>d van God. En mama is ook<br />
heel blij dat ik nu gedoopt ben”.<br />
Nanny Koetsier<br />
Voorrecht om boer te zijn<br />
Gebroe<strong>de</strong>rs Van Dijk: eens boer, altijd boer<br />
Dopen met Pasen<br />
Dopen is <strong>in</strong> <strong>de</strong> protestantse kerken<br />
dé manier om dui<strong>de</strong>lijk te maken<br />
dat een mens bij God hoort. Vaak<br />
wordt daar <strong>de</strong> k<strong>in</strong><strong>de</strong>rdoop voor gebruikt;<br />
daarmee is <strong>de</strong> doop vooral<br />
een keuze van <strong>de</strong> ou<strong>de</strong>rs. Als je als<br />
k<strong>in</strong>d niet gedoopt bent, kan dat natuurlijk<br />
later ook nog. Als je acht<br />
bent, achttien of achtenveertig, het<br />
maakt eigenlijk niet uit. Belangrijk<br />
is dan dat je er zelf voor kiest.<br />
Vroeger was <strong>de</strong> Paasnacht <strong>de</strong><br />
uitgelezen tijd om te dopen en<br />
gedoopt te wor<strong>de</strong>n. Voor kle<strong>in</strong>e<br />
k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren en baby’s is dat geen<br />
handig moment. Toch zit er wel<br />
een verhaal achter: Dopen is een<br />
teken dat je leven <strong>in</strong> Gods han<strong>de</strong>n<br />
ligt, dat je er mag zijn, ook als er<br />
d<strong>in</strong>gen tegen zitten, je verkeer<strong>de</strong><br />
keuzes maakt misschien. Het water<br />
van <strong>de</strong> doop staat er symbool<br />
voor dat alles wat er fout kan gaan<br />
<strong>in</strong> je leven wordt afgewassen, dat<br />
er altijd een nieuw beg<strong>in</strong> is. En<br />
dat is ook <strong>de</strong> betekenis van Pasen:<br />
doordat Jezus is gestorven én opgestaan,<br />
mogen wij mensen steeds<br />
weer opnieuw beg<strong>in</strong>nen. God<br />
geeft ons altijd een twee<strong>de</strong> kans.<br />
te zijn van wat je hebt opgebouwd.”<br />
Ook doet het hen goed dat ze <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
samenlev<strong>in</strong>g een toenemend respect<br />
waarnemen voor het boer zijn, vooral<br />
bij <strong>de</strong> jongere generatie. Wat <strong>de</strong> broers<br />
wel jammer v<strong>in</strong><strong>de</strong>n is dat het boer zijn<br />
veel technischer is gewor<strong>de</strong>n. Ook<br />
<strong>de</strong> toegenomen regelgev<strong>in</strong>g maakt<br />
het m<strong>in</strong><strong>de</strong>r leuk. “Maar als boer moet<br />
je niet te veel achterom kijken, juist<br />
vooruit.” Toch wordt <strong>de</strong> toekomst met<br />
enige reserve tegemoet gezien. Dat<br />
er bijvoorbeeld stemmen opgaan om<br />
kostbaar (boeren)land terug te geven<br />
aan het water kan op we<strong>in</strong>ig waar<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g<br />
rekenen. “Dat is toch absurd<br />
als je weet dat bijvoorbeeld <strong>in</strong> Spanje<br />
en Hongarije <strong>de</strong> woestijn oprukt en<br />
steeds meer mensen moeten leven van<br />
m<strong>in</strong><strong>de</strong>r landbouwgrond?!”<br />
Verbon<strong>de</strong>n en bevoorrecht<br />
Al doen <strong>de</strong> broers het vandaag wat<br />
rustiger aan, zij genieten nog altijd<br />
volop van het boer zijn. “Het is <strong>de</strong><br />
vrijheid, het buiten zijn, dicht bij<br />
<strong>de</strong> natuur.” Wat dat met je doet: <strong>de</strong><br />
dagelijkse ervar<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> cyclus van<br />
het leven? En of dat ook van <strong>in</strong>vloed<br />
is op ‘geloof’? Even valt er een stilte.<br />
“Ben je op een boer<strong>de</strong>rij geboren, en<br />
is leven en dood aan <strong>de</strong> or<strong>de</strong> van <strong>de</strong><br />
dag, dan <strong>de</strong>nk je hier amper over na.<br />
Leven en dood? Je leeft er mid<strong>de</strong>n <strong>in</strong>.<br />
Het is onlosmakelijk verbon<strong>de</strong>n met<br />
dit bestaan. En je bent een bevoorrecht<br />
mens als je mag leven en werken <strong>in</strong><br />
zo’n omgev<strong>in</strong>g.”<br />
Gerrit Ruitenburg
Jaargang 2 1 Nummer nummer 31<br />
“Bij een begrafenis mag<br />
niets mis gaan”<br />
Decennia lang lag <strong>de</strong><br />
begraafplaats aan <strong>de</strong><br />
Europaweg eenzaam tussen<br />
<strong>de</strong> weilan<strong>de</strong>n. Een weggestopt<br />
plekje, net buiten het<br />
dorp Vleuten. Momenteel<br />
wordt <strong>de</strong> begraafplaats<br />
<strong>in</strong> hoog tempo omsloten<br />
door <strong>de</strong> nieuwbouw van<br />
Vleuterwei<strong>de</strong>. Beheer<strong>de</strong>r<br />
Piet Griffioen vertel over<br />
‘zijn’ begraafplaats en zijn<br />
verstandhoud<strong>in</strong>g met <strong>de</strong><br />
dood. “Ik heb er altijd goed<br />
tegen gekund.”<br />
Hij was ‘ou<strong>de</strong>rl<strong>in</strong>g-kerkvoogd’.<br />
Zo heette zijn functie <strong>in</strong> <strong>de</strong> kerkenraad<br />
van <strong>de</strong> toenmalige hervorm<strong>de</strong><br />
gemeente Vleuten en De Haar. Tot<br />
zijn takenpakket behoor<strong>de</strong> het beheer<br />
van <strong>de</strong> begraafplaats. Hij maakte drie<br />
maal een ambtsperio<strong>de</strong> van vier jaar<br />
vol. Toen kwam <strong>de</strong> vraag: “Wil jij<br />
<strong>de</strong> begraafplaats blijven doen?” Het<br />
antwoord luid<strong>de</strong> ‘ja’. Intussen draagt<br />
Piet Griffioen al s<strong>in</strong>ds 1975 zorg voor<br />
<strong>de</strong> do<strong>de</strong>nakker aan <strong>de</strong> Europaweg.<br />
Laatste zorg<br />
De gedachten gaan terug <strong>in</strong> <strong>de</strong> tijd.<br />
Ooit maakte Piet als timmerman zelf<br />
lijkkisten. “Wanneer het een massief<br />
eiken kist betrof, had je daar met z’n<br />
drieën een dag werk aan. Nadat <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>len aan elkaar waren gezet werd <strong>de</strong><br />
b<strong>in</strong>nenkant met gloeiend hete mastiek<br />
bestreken en wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong> na<strong>de</strong>n volgegoten.<br />
Zo werd <strong>de</strong> kist waterdicht gemaakt<br />
en vervolgens <strong>in</strong> <strong>de</strong> huiskamer<br />
voor <strong>de</strong> kachel gezet om te drogen. De<br />
k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren von<strong>de</strong>n dat heel normaal.”<br />
Zijn vrouw Bep be<strong>de</strong>kte daarna <strong>de</strong><br />
b<strong>in</strong>nenkant met vetvrij papier.<br />
Het ambacht van <strong>de</strong> kistenmakerij is al<br />
lang verle<strong>de</strong>n tijd. Maar <strong>de</strong> betrokkenheid<br />
bij ‘<strong>de</strong> laatste zorg’ is er niet<br />
Beheer<strong>de</strong>r Piet Griffioen: met hart en ziel verbon<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> begraafplaats aan <strong>de</strong><br />
Europaweg.<br />
m<strong>in</strong><strong>de</strong>r om. Die van Bep al evenm<strong>in</strong>.<br />
Terwijl zij ‘<strong>de</strong> kerk regelt’ behartigt<br />
Piet <strong>de</strong> zaken die te maken hebben<br />
met <strong>de</strong> begraafplaats. Hij houdt het<br />
grafregister bij, zet samen met Jaap<br />
van Eck - ‘<strong>de</strong> twee<strong>de</strong> man’ - scheefgezakte<br />
grafstenen recht of haalt <strong>de</strong>ze<br />
omhoog, doet het snoeiwerk aan<br />
bomen en struiken en ook het ‘grove<br />
on<strong>de</strong>rhoud’ op <strong>de</strong> begraafplaats. Ook<br />
bij <strong>de</strong> begrafenis zelf is hij aanwezig:<br />
hij bedient het liftje om <strong>de</strong> kist te laten<br />
afdalen.<br />
“Ik heb er altijd goed tegen gekund”,<br />
zegt hij. “Behalve wanneer het een<br />
jong iemand betreft.” Hij vertelt hoe<br />
<strong>de</strong> dood van een 20-jarige jongen hem<br />
heeft aangegrepen. Piet was bij <strong>de</strong><br />
brandweer en ken<strong>de</strong> het hulpje van <strong>de</strong><br />
pompbedien<strong>de</strong> goed. “Hij was alleen<br />
thuis. Zijn ou<strong>de</strong>rs waren enkele dagen<br />
weg. Er ontstond brand. Hij kon niet<br />
meer ontkomen. Het was nota bene op<br />
Paasmorgen… Ook wanneer het om<br />
een begrafenis van een familielid of<br />
een goe<strong>de</strong> kennis gaat, raakt het hem<br />
wel <strong>de</strong>gelijk. Toen zijn eigen va<strong>de</strong>r<br />
en moe<strong>de</strong>r wer<strong>de</strong>n begraven, hebben<br />
an<strong>de</strong>ren zijn taak waargenomen. “En<br />
nu je wat ou<strong>de</strong>r wordt, kom je ook<br />
zelf <strong>in</strong> het bos terecht waar<strong>in</strong> gehakt<br />
wordt. Dat ben je je bewust.” En al<br />
respecteert hij <strong>de</strong> keus van mensen<br />
om hun lichaam te laten cremeren,<br />
zelf wil hij begraven wor<strong>de</strong>n.<br />
Sowieso blijkt het werk op <strong>de</strong> begraafplaats<br />
tot <strong>de</strong>nken aan te zetten.<br />
“Ben je jong dan lacht het leven je<br />
toe, maar dat wordt later an<strong>de</strong>rs. Loop<br />
je op een keer alleen langs <strong>de</strong> graven<br />
dan laat je soms zomaar <strong>de</strong> mensen<br />
die daar liggen <strong>de</strong> revue passeren.<br />
Dan vraag je je wel eens af wat zij nu<br />
hebben meegemaakt. En ook: hoe zal<br />
het jou zelf later vergaan?” Nee, het is<br />
niet zo dat hij elke dag aan zijn eigen<br />
dood <strong>de</strong>nkt. Maar wel heeft hij tegen<br />
zijn k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren gezegd dat hij er van uit<br />
gaat dat ze nu on<strong>de</strong>rhand wel op eigen<br />
benen kunnen staan.<br />
Toewijd<strong>in</strong>g<br />
Nog altijd is Piet Griffioen met hart en<br />
ziel verbon<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> begraafplaats.<br />
“Je vergroeit er mee. Bijna wordt het<br />
je eigen zaak. Ik doe dit werk graag.<br />
Met toewijd<strong>in</strong>g.” Zo gaat hij er ook<br />
mee om. “Bij een begrafenis mag<br />
niets mis gaan. De laatste zorg kun je<br />
immers nooit overdoen.” Hij vertelt<br />
hoe het op een keer toch bijna mis<br />
g<strong>in</strong>g. Het liftje bleef vastzitten. Bevroren.<br />
De k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren van <strong>de</strong> overle<strong>de</strong>ne<br />
bleken zeilers. Zij had<strong>de</strong>n touwen <strong>in</strong><br />
<strong>de</strong> koffer van hun auto. “Daarmee<br />
hebben we toen <strong>de</strong> kist laten zakken.<br />
De familie was daar achteraf nog<br />
gelukkig mee ook.”<br />
Het Paasverhaal komt ter sprake. Niet<br />
dat hij daar, bezig op <strong>de</strong> begraafplaats,<br />
dagelijks aan <strong>de</strong>nkt. Maar toch speelt<br />
<strong>de</strong> gedachte wel: hoe zal dat nu later<br />
gaan? “Je probeert je daar wel eens<br />
een voorstell<strong>in</strong>g van te maken, van<br />
<strong>de</strong> opstand<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> do<strong>de</strong>n. En dan<br />
<strong>de</strong>nk ik: hoe komen bij elkaar horen<strong>de</strong><br />
been<strong>de</strong>ren nu tenslotte tezamen? Er<br />
is zo veel dat zich niet zomaar laat<br />
verklaren en je bevatt<strong>in</strong>gsvermogen<br />
te boven gaat. Zo veel vragen waar<br />
je geen antwoord op krijgt. Ik zou<br />
wel eens willen dat er iets gebeur<strong>de</strong><br />
waaruit je God zou kunnen aflezen,<br />
maar toch <strong>de</strong>nk ik dan: ’t zal wel goed<br />
komen.”<br />
Gerrit Ruitenburg<br />
Opgestaan<br />
...Niets had voor haar meer z<strong>in</strong><br />
grijs waren <strong>de</strong> bloemen en het<br />
gras<br />
zij draai<strong>de</strong> om haar eigen as<br />
er zat geen richt<strong>in</strong>g meer <strong>in</strong><br />
Zichzelf kwijt, leeg, verscheurd<br />
een lange, bange val<br />
tot on<strong>de</strong>r<strong>in</strong> dat diepe dal:<br />
het was met haar gebeurd<br />
Wat moest een arts hiermee<br />
beg<strong>in</strong>nen<br />
wat pillen en wat spuiten<br />
maar ’t verdriet dat moest naar<br />
buiten<br />
zo kon het Licht naar b<strong>in</strong>nen<br />
Zij had het echt niet meer<br />
verwacht<br />
Hij was bij haar gebleven<br />
Híj zag wat <strong>in</strong> haar leven<br />
juíst <strong>in</strong> die donk’re, kou<strong>de</strong><br />
nacht<br />
Plots tril<strong>de</strong>, schoof een steen<br />
weg uit <strong>de</strong> muur van ’t bange<br />
hart<br />
dat was gevangen en verward<br />
en er viel Licht doorheen<br />
Een stem raakte ’t hart vanuit<br />
haar ziel<br />
“Ik hou van jou, ik ben <strong>de</strong> bron<br />
van jouw verlangen<br />
ik heb je opgevangen<br />
toen jij, zo ongelukkig, viel”<br />
Zij zei: “Mijn Heer!” en is toen<br />
opgestaan<br />
uit <strong>de</strong> dood naar een waarachtig<br />
leven<br />
ontwaakt voor <strong>de</strong> lief<strong>de</strong> en van<br />
wanhoop ontheven<br />
zoekend, vertrouwend háár weg<br />
<strong>in</strong>gegaan<br />
Godsk<strong>in</strong>d, mensenmens, o,<br />
groen was weer het gras<br />
ze kon <strong>de</strong> lammetjes weer zien<br />
spr<strong>in</strong>gen<br />
hoor<strong>de</strong> <strong>de</strong> k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren liedjes<br />
z<strong>in</strong>gen<br />
verbon<strong>de</strong>n met Hem wist zij<br />
weer wie zij was!<br />
Of je het nu leuk v<strong>in</strong>dt of niet, bij het Paasfeest horen eieren, veel eieren. In plaats van ze te verven kun je eieren ook gebruiken om er iets<br />
lekkers van te maken. Advocaat bijvoorbeeld. Hieron<strong>de</strong>r een recept om zelf ‘tokkelroom’ te maken, zoals advocaat ook wel genoemd wordt.<br />
Al door velen beproefd én geproefd!<br />
Ingrediënten<br />
◆ 9 of 10 eieren (afhankelijk van <strong>de</strong> grootte)<br />
◆ 350 ml bran<strong>de</strong>wijn<br />
◆ 400 gram basterdsuiker<br />
◆ 1 zakje vanillesuiker<br />
◆ 150 ml water<br />
Bereid<strong>in</strong>gstijd<br />
Voorbereid<strong>in</strong>g 5 m<strong>in</strong>uten,<br />
bereid<strong>in</strong>g 15 m<strong>in</strong>uten<br />
Bereid<strong>in</strong>gswijze<br />
◆ Doe <strong>de</strong> eieren, basterdsuiker en vanillesuiker<br />
<strong>in</strong> een pan of schaal en verwarm <strong>de</strong>ze<br />
‘au ba<strong>in</strong> marie’. (au ba<strong>in</strong> marie: een twee<strong>de</strong>,<br />
grotere pan voor 1/3 met water vullen en<br />
daar <strong>de</strong> pan met <strong>in</strong>houd boven plaatsen;<br />
door het warme water van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rste<br />
pan wordt <strong>de</strong> <strong>in</strong>houd van <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> pan<br />
verwarmd).<br />
◆ Ruim één m<strong>in</strong>uut kloppen totdat het<br />
geheel schuimig is. Vervolgens <strong>de</strong> bran<strong>de</strong><br />
wijn en het water toevoegen. Het geheel<br />
al roerend ver<strong>de</strong>r verwarmen (nog steeds<br />
au ba<strong>in</strong> marie), tót <strong>de</strong> massa dik wordt.<br />
De pan uit <strong>de</strong> stoompan halen en controle<br />
ren of <strong>de</strong> tokkelroom dik genoeg is.
Joëlle van Rooijen uit De Meern<br />
voel<strong>de</strong> zich al jong geroepen tot het<br />
werk van verloskundige. Inmid<strong>de</strong>ls<br />
heeft ze haar eigen praktijk. In haar<br />
begeleid<strong>in</strong>g van vrouwen en mannen<br />
die een k<strong>in</strong>d verwachten kiest ze<br />
een eigen bena<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g: “Een zwangerschap<br />
staat niet op zichzelf, maar<br />
is <strong>in</strong>gebed <strong>in</strong> het hele leven van<br />
mensen”.<br />
De praktijkruimte van verloskundige Joëlle van<br />
Rooijen (28) ziet er uitnodigend en huiselijk uit.<br />
Alleen een knalroze on<strong>de</strong>rzoekstafel verklapt dat<br />
hier een paramedisch beroep wordt beoefend.<br />
Joëlle heeft haar praktijk aan huis, aan <strong>de</strong> Zandweg<br />
<strong>in</strong> De Meern. Samen met haar partner Mark<br />
heeft zij dit vrijstaan<strong>de</strong> huis beg<strong>in</strong> 2007 gekocht<br />
en opgeknapt. Aan <strong>de</strong> voorzij<strong>de</strong> van <strong>de</strong> won<strong>in</strong>g<br />
loopt <strong>de</strong> Leidsche Rijn, met uitzicht op <strong>de</strong> wijk<br />
Veldhuizen. Aan <strong>de</strong> achtertu<strong>in</strong> grenst <strong>de</strong> wijk<br />
Vleuterwei<strong>de</strong>. Toch doet dit stukje De Meern<br />
pittoresk en lan<strong>de</strong>lijk aan. “Ik zit hier heerlijk”,<br />
vertelt Joëlle, “een eigen praktijk, eigen baas”.<br />
Toen Joëlle voor <strong>de</strong> keus stond welk beroep ze<br />
zou kunnen uitoefenen, hoef<strong>de</strong> ze daar niet lang<br />
over na te <strong>de</strong>nken. “Als k<strong>in</strong>d schijn ik al aangegeven<br />
te hebben dat ik <strong>de</strong>ze richt<strong>in</strong>g op wil<strong>de</strong>, maar<br />
daar weet ik zelf niets meer van. Totdat ik op een<br />
nacht, ik was toen ongeveer 17 jaar oud, zó uit<br />
mijn slaap rechtop <strong>in</strong> bed g<strong>in</strong>g zitten en spontaan<br />
en hardop zei: verloskundige!! Voor mij was het<br />
toen dui<strong>de</strong>lijk. Vanaf dat moment ben ik mij gaan<br />
oriënteren op <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g tot verloskundige. Ik<br />
had nog nooit een bevall<strong>in</strong>g gezien… Inmid<strong>de</strong>ls<br />
heb ik tussen <strong>de</strong> 500 en <strong>de</strong> 1000 zwangerschappen<br />
en bevall<strong>in</strong>gen begeleid.”<br />
Wat is dat toch met die<br />
Mattheüs of Johannes<br />
Passie van J.S. Bach die <strong>in</strong><br />
<strong>de</strong> tijd voor Pasen kl<strong>in</strong>kt?<br />
Je moet soms moeite doen<br />
om een kaartje te bemachtigen,<br />
zo’n passie duurt<br />
behoorlijk lang, het wordt<br />
doorgaans uitgevoerd <strong>in</strong><br />
een kerk waar je <strong>de</strong> solisten<br />
niet goed kunt zien, waar<br />
har<strong>de</strong> banken of stoelen zijn<br />
en het soms koud is, en van<br />
<strong>de</strong> muziek word je eigenlijk<br />
ook helemaal niet zo vrolijk!<br />
Toch bezoeken jaarlijks vele<br />
mensen een uitvoer<strong>in</strong>g en<br />
voor <strong>de</strong> beste zou je naar<br />
Naar<strong>de</strong>n moeten gaan. Het<br />
hoogtepunt van het jaar?<br />
En dan heb je nog alle mensen die<br />
meez<strong>in</strong>gen en meespelen. Dat zijn<br />
er behoorlijk veel; úren en ávon<strong>de</strong>n<br />
Verloskundige Joëlle van Rooijen<br />
“Pijn en vreug<strong>de</strong> tot hun<br />
recht laten komen”<br />
Tijd nemen voor begeleid<strong>in</strong>g zwangerschap<br />
Passiemuziek roept tegenstrijdige gevoelens op<br />
Verraad, troost, verdriet, hoop...<br />
wor<strong>de</strong>n aan het repeteren besteed: <strong>in</strong><br />
het koor, orkest, thuis met <strong>de</strong> piano of<br />
via een oefen-cd. Het is zelfs mogelijk<br />
om mee te doen aan een zogenoem<strong>de</strong><br />
‘Meez<strong>in</strong>g-Mattheüs’, dan mag<br />
ie<strong>de</strong>reen ook meez<strong>in</strong>gen met <strong>de</strong> aria’s<br />
die an<strong>de</strong>rs zijn voorbehou<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong><br />
solisten. Wat is toch <strong>de</strong> aantrekk<strong>in</strong>gskracht<br />
van dit muziekstuk? Qua tekst<br />
en verhaal zou het een musical kunnen<br />
zijn met een dramatische afloop.<br />
Producenten als Joop van <strong>de</strong>n En<strong>de</strong><br />
zou<strong>de</strong>n er een geweldige uitdag<strong>in</strong>g <strong>in</strong><br />
kunnen zien. De evangelisten Mattheüs<br />
en Johannes schuwen het lij<strong>de</strong>n<br />
niet; wanneer je het leest zie je zelf<br />
als het ware al een film voor je ogen<br />
draaien. Qua muziek wor<strong>de</strong>n er wel<br />
wat ou<strong>de</strong> <strong>in</strong>strumenten gebruikt, niet<br />
alle koralen zijn even toegankelijk en<br />
ook <strong>de</strong> manier waarop Bach <strong>de</strong> muziek<br />
gebruikt, met getallen en affectenleer,<br />
is helemaal niet zo makkelijk te<br />
doorgron<strong>de</strong>n.<br />
Nu <strong>in</strong> het Ne<strong>de</strong>rlands<br />
Als je je er<strong>in</strong> verdiept en <strong>de</strong> wetenschappers<br />
leest, dan kun je er zelfs<br />
een kruis <strong>in</strong> ont<strong>de</strong>kken: prachtige en<br />
veelzeggen<strong>de</strong> symboliek.<br />
Dan heb je <strong>de</strong> dirigenten nog. Zij<br />
zoeken naar <strong>de</strong> meest passen<strong>de</strong> bezett<strong>in</strong>g,<br />
ze bestu<strong>de</strong>ren teksten en kijken<br />
Eigen bena<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g<br />
Hoewel Joëlle zo haar eigen bena<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g heeft, ziet<br />
ze zich op <strong>de</strong> eerste plaats als een reguliere verloskundige,<br />
die het normale verloskundigenwerk<br />
doet. Ze volg<strong>de</strong> haar opleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> <strong>Kerk</strong>ra<strong>de</strong>, die zij<br />
<strong>in</strong> 2004 afrond<strong>de</strong>. Al tij<strong>de</strong>ns haar studie ontwikkel<strong>de</strong><br />
ze een eigen visie op <strong>de</strong> omgang met (aanstaan<strong>de</strong>)<br />
ou<strong>de</strong>rs. “Toen, maar vooral ook ná mijn<br />
opleid<strong>in</strong>g, vond ik dat je als verloskundige veel te<br />
we<strong>in</strong>ig tijd had voor een cliënt. Even vragen hoe<br />
alles gaat, wat controles en na 10 tot 15 m<strong>in</strong>uten<br />
staat <strong>de</strong> aanstaan<strong>de</strong> moe<strong>de</strong>r weer buiten. En dat<br />
terwijl nieuw leven zich aankondigt. Er gebeurt<br />
van alles met een zwangere vrouw, lichamelijk en<br />
geestelijk. Daar moet je als begelei<strong>de</strong>r meer tijd<br />
voor nemen, is mijn men<strong>in</strong>g. Een zwangerschap is<br />
een belangrijke perio<strong>de</strong> <strong>in</strong> het leven van mensen<br />
en staat niet op zichzelf. De zwangerschap is<br />
<strong>in</strong>gebed <strong>in</strong> het hele leven, ook van <strong>de</strong> man en het<br />
eventuele gez<strong>in</strong>. Vragen, twijfels, zorgen kunnen<br />
naar boven komen. ‘Ben ik straks wel een goe<strong>de</strong><br />
ou<strong>de</strong>r?’ ‘Ik sta op het punt te bevallen en mijn<br />
va<strong>de</strong>r is ernstig ziek, hoe moet ik daarmee omgaan?’<br />
Voor dat soort gevoelens moet ruimte zijn,<br />
mensen moeten ze aan durven kaarten, uit durven<br />
spreken. Ik probeer dan ook zo’n sfeer te creëren<br />
dat <strong>de</strong> vrouwen en mannen die mijn praktijk<br />
bezoeken zich uitgenodigd voelen om d<strong>in</strong>gen be-<br />
Op Palmzondag, 16 maart a.s., wordt <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
Marekerk <strong>in</strong> <strong>de</strong> Meern een passiedienst gehou<strong>de</strong>n<br />
met muziek van John Sta<strong>in</strong>er. Een voor <strong>de</strong><br />
gelegenheid samengesteld koor van <strong>de</strong> Marekerk<br />
voert dan zijn ‘The Crucifixion’ uit. Het is geen<br />
Mattheüs- of Johannes Passion, ook niet <strong>in</strong><br />
lengte, maar net als <strong>de</strong> meesterwerken van Bach<br />
vertelt ‘The Crucifixion’ het verhaal van Jezus’<br />
laatste dagen voor zijn kruisig<strong>in</strong>g en opstand<strong>in</strong>g.<br />
Het verhaal<br />
Het verhaal beg<strong>in</strong>t op het moment waarop Jezus met zijn discipelen<br />
<strong>in</strong> Gethsemané komt en staat dan bij diverse gebeurtenissen stil.<br />
Zoals een koorge<strong>de</strong>elte met veel woordschil<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen ‘Fl<strong>in</strong>g wi<strong>de</strong><br />
the gates’: open <strong>de</strong> poorten! Later volgt een duet voor tenor en<br />
bas waar<strong>in</strong> het won<strong>de</strong>r van Christus’ lief<strong>de</strong> voor <strong>de</strong> mensen, en <strong>de</strong><br />
droefheid en rouw om <strong>de</strong> wreedhe<strong>de</strong>n en pijn, die Hij moest dragen,<br />
Stabat Mater<br />
uitvoer<strong>in</strong>gspraktijken na. En als je<br />
<strong>de</strong>nkt te weten hoe je dit meesterstuk<br />
het beste kunt vertolken, dan komt<br />
er weer een kenner met een an<strong>de</strong>re<br />
versie, uitgedund want dat zou <strong>de</strong><br />
echte manier moeten zijn. Weg met<br />
je koor met zovele liefhebbers die uit<br />
volle borst meez<strong>in</strong>gen. Weg met alle<br />
musici, ze zou<strong>de</strong>n <strong>de</strong> koorzang <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
weg zitten. Weg ook met <strong>de</strong> Duitse taal<br />
waar je zo ijverig op gestu<strong>de</strong>erd hebt,<br />
nu <strong>in</strong> het Ne<strong>de</strong>rlands. Lij<strong>de</strong>n al die<br />
dirigenten mee?<br />
Emoties<br />
Zijn het <strong>de</strong> emoties die <strong>in</strong> <strong>de</strong>ze muziek<br />
uitgedrukt wor<strong>de</strong>n? Ons tot tranen<br />
<strong>Maart</strong> <strong>2008</strong><br />
spreekbaar te maken als dat nodig is en als zij dat<br />
willen. Mensen voelen zich serieus genomen, <strong>de</strong><br />
vrouw voelen zich niet alleen <strong>de</strong> zwangere vrouw,<br />
<strong>de</strong> man niet alleen <strong>de</strong> aanstaan<strong>de</strong> va<strong>de</strong>r.”<br />
Wat meer tijd voor een consult geeft <strong>de</strong> mogelijkheid<br />
<strong>in</strong>tensiever om te gaan met <strong>de</strong> d<strong>in</strong>gen die komen<br />
gaan. “De partners hebben <strong>de</strong> kans om alles<br />
wat er gebeurt bewuster te beleven, wat als heel<br />
waar<strong>de</strong>vol wordt ervaren. Dit hoort erbij, zó wil<br />
ik verloskundige zijn, het is niet voor niets mijn<br />
roep<strong>in</strong>g. Zie <strong>de</strong> zwangerschap als een mogelijkheid<br />
om jezelf beter te leren kennen, sta jezelf toe<br />
om <strong>in</strong> contact te zijn met je diepere ik, neem <strong>de</strong>ze<br />
perio<strong>de</strong> ook <strong>in</strong> die z<strong>in</strong> serieus.”<br />
Verloss<strong>in</strong>g nabij<br />
Als alles goed gaat met een zwangerschap, breekt<br />
na negen maan<strong>de</strong>n het cruciale moment aan, ook<br />
voor <strong>de</strong> verloskundige. Joëlle: “Als een vrouw<br />
eenmaal gaat bevallen, moet ze door een nijpen<strong>de</strong><br />
situatie heen, die <strong>de</strong> vrouw helemaal <strong>in</strong> beslag<br />
neemt. Ook <strong>de</strong> baby ervaart <strong>de</strong> weeën, dat moeten<br />
we niet on<strong>de</strong>rschatten. Het kl<strong>in</strong>kt misschien<br />
vreemd, maar het lijkt bij een bevall<strong>in</strong>g wel of<br />
er eerst iets moet ‘sterven’ vóór er nieuw leven<br />
geopenbaard kan wor<strong>de</strong>n. Als je niet beter wist,<br />
zou je op het moeilijkste moment niet kunnen<br />
bevroe<strong>de</strong>n dat er iets prachtigs aan zit te komen.<br />
De nood is hoog, maar <strong>de</strong> verloss<strong>in</strong>g is nabij.<br />
Mits goed begeleid, komen pijn en vreug<strong>de</strong>, die<br />
zó dicht bij elkaar kunnen liggen, volledig tot hun<br />
recht. Als eenmaal <strong>de</strong> baby er is, moeten k<strong>in</strong>d,<br />
va<strong>de</strong>r en moe<strong>de</strong>r natuurlijk nog op verhaal komen,<br />
maar <strong>de</strong> pijn wordt al gauw vergeten, want het<br />
nieuwe leven staat op <strong>de</strong> voorgrond”.<br />
Nanny Koetsier<br />
Op 18 maart wordt <strong>in</strong> <strong>de</strong> Torenple<strong>in</strong>kerk <strong>in</strong> Vleuten het Stabat Mater van<br />
Pergolesi uitgevoerd. Dit muziekstuk van een uur bez<strong>in</strong>gt <strong>in</strong> twaalf korte<br />
<strong>de</strong>len <strong>de</strong> pijn van Maria, <strong>de</strong> moe<strong>de</strong>r van Jezus, die <strong>de</strong> lij<strong>de</strong>nsweg van haar<br />
zoon ga<strong>de</strong>slaat, uitlopend op zijn dood aan het kruis. Met me<strong>de</strong>werk<strong>in</strong>g<br />
van Ingrid Boerw<strong>in</strong>kel (sopraan) en Janny Wil<strong>de</strong>mast (alt).<br />
Plaats: Schoolstraat 5, Vleuten. Tijd: 19.30 uur. Toegang gratis. De uitvoer<strong>in</strong>g<br />
van het Stabat Mater staat <strong>in</strong> het teken van <strong>de</strong> Stille Week, <strong>de</strong> voorbereid<strong>in</strong>gstijd<br />
op Pasen.<br />
kunnen roeren wanneer het ‘Erbarme<br />
dich’ kl<strong>in</strong>kt, hartverscheurend gespeeld<br />
door <strong>de</strong> violist? Emoties die puur<br />
menselijke thema’s raken als verraad,<br />
troost, jaloezie, angst, pijn, verdriet,<br />
hoop, sterven, bitterheid. Daar<strong>in</strong> ligt <strong>de</strong><br />
herkenn<strong>in</strong>g, <strong>de</strong> emotie van ie<strong>de</strong>r mens,<br />
haar, hem en mij: heel dichtbij. En<br />
<strong>de</strong> muziek? Die draagt <strong>de</strong>ze emotie,<br />
van het eerste akkoord tot <strong>de</strong> laatste<br />
klank. Zodat je na afloop als vanzelf<br />
even <strong>de</strong> a<strong>de</strong>m <strong>in</strong>houdt, stil bent en je<br />
je weg terug naar <strong>de</strong> realiteit zoekt. En<br />
na <strong>de</strong>ze emoties en dit lij<strong>de</strong>nsverhaal<br />
niets an<strong>de</strong>rs wilt dan Pasen beleven:<br />
opstaan.<br />
Kirsten van Os<br />
Passiedienst <strong>in</strong> Marekerk<br />
wor<strong>de</strong>n bezongen.<br />
Het slotkoor geeft op uitnemen<strong>de</strong> wijze <strong>de</strong> <strong>in</strong>tentie weer, van waaruit<br />
Sta<strong>in</strong>er dit werk heeft gecomponeerd en bedoeld. Het is een oproep<br />
aan <strong>de</strong> wereld, niet aan het kruis voorbij te gaan. “Doet het u niets,<br />
dat Jezus zo voor ons heeft gele<strong>de</strong>n? Mensen ga er niet aan voorbij;<br />
Kom tot Hem, want Hij <strong>de</strong>ed het allemaal voor u”.<br />
Het verhaal e<strong>in</strong>digt met een triomfantelijke hymn ‘All for Jezus’:<br />
‘Alles voor Jezus, zo zal ons lied eeuwig zijn’.<br />
Wie, wat waar?<br />
De passiedienst beg<strong>in</strong>t om 18.30 uur. Naast het koor on<strong>de</strong>r leid<strong>in</strong>g<br />
van Kirsten van Os werken mee: Herman van <strong>de</strong>r L<strong>in</strong><strong>de</strong>n (tenor),<br />
Paul Kemme (bas), Bas Groenewoud (orgel), Tenny van Elst (viool),<br />
Iris <strong>de</strong> Vette (blokfluit), Ilse <strong>de</strong> Groot (dwarsfluit).<br />
U bent van harte welkom om samen met ons met woor<strong>de</strong>n en<br />
muziek even stil te staan bij <strong>de</strong> week die voor ons ligt. Een week ‘op<br />
weg naar Pasen’.
Jaargang 2 1 Nummer nummer 31<br />
Wie vanaf De Tol het dorp<br />
Vleuten b<strong>in</strong>nenrijdt, ziet na<br />
een paar hon<strong>de</strong>rd meter<br />
aan <strong>de</strong> rechterkant een<br />
kle<strong>in</strong> bordje ‘Johannes<br />
Hospitium’ staan. Maar<br />
we<strong>in</strong>ig mensen weten dat<br />
<strong>in</strong> dat hospitium ernstig<br />
zieke mensen verzorgd en<br />
verpleegd wor<strong>de</strong>n, die <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
laatste fase van hun leven<br />
zijn. Hospitiumarts Piet van<br />
Leeuwen begeleidt hen<br />
daarbij. “Mensen vertrouwen<br />
geven <strong>in</strong> het laatste<br />
stukje van hun levensweg.”<br />
Het was voor Piet van Leeuwen niet<br />
vanzelfsprekend dat hij als hospitiumarts<br />
aan het werk zou gaan. In <strong>de</strong> tijd<br />
dat hij medicijnen stu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>, was <strong>de</strong><br />
palliatieve zorg (<strong>de</strong> begeleid<strong>in</strong>g van<br />
sterven<strong>de</strong>n) nog onbekend en doorgaans<br />
ook onbem<strong>in</strong>d. Als arts word<br />
je immers opgeleid om te genezen en<br />
doe je er alles aan om te voorkomen<br />
dat mensen - al dan niet door ziekte<br />
getroffen - overlij<strong>de</strong>n. En net als veel<br />
collega’s vond ook <strong>de</strong>ze arts <strong>in</strong> opleid<strong>in</strong>g<br />
<strong>de</strong> confrontatie met het sterven <strong>in</strong><br />
het beg<strong>in</strong> heel erg moeilijk. Nu ervaart<br />
hij het als uitermate z<strong>in</strong>vol dat hij <strong>in</strong><br />
die speciale fase zorg kan bie<strong>de</strong>n:<br />
an<strong>de</strong>re mensen bijstaan bij een heel<br />
belangrijk en onomkeerbaar proces.<br />
Twee l<strong>in</strong>kerhan<strong>de</strong>n<br />
Achteraf bezien heeft Piet het i<strong>de</strong>e dat<br />
<strong>de</strong> weg naar zijn huidige werk me<strong>de</strong><br />
bepaald is door het feit dat hij op<br />
zesjarige leeftijd zijn moe<strong>de</strong>r verloor.<br />
Misschien was het wel om die re<strong>de</strong>n<br />
dat hij tij<strong>de</strong>ns zijn studie geneeskun<strong>de</strong><br />
koos voor <strong>de</strong>elname aan een werkgroep<br />
over stervensbegeleid<strong>in</strong>g. Ook<br />
wist hij al die tijd zeker dat hij <strong>in</strong> zijn<br />
toekomstige werk dicht bij mensen<br />
wil<strong>de</strong> staan met veel aandacht voor<br />
hun levensprocessen. Dat leid<strong>de</strong> er<br />
toe dat hij koos voor <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g tot<br />
huisarts. Na afrond<strong>in</strong>g van zijn studie<br />
vond hij een baan <strong>in</strong> een verpleeghuis.<br />
Dat paste ook helemaal bij zijn wens<br />
om part-time te werken. In het verpleeghuis<br />
had hij regelmatig te maken<br />
met het begelei<strong>de</strong>n van stervensprocessen.<br />
“Ik had <strong>in</strong> het beg<strong>in</strong> het gevoel<br />
dat ik met twee l<strong>in</strong>kerhan<strong>de</strong>n aan het<br />
bed stond, heel ongemakkelijk.” Voor<br />
<strong>de</strong>ze verlegenheid met het sterven is<br />
hij niet weggelopen en na verloop van<br />
tijd merkte hij dat <strong>de</strong> opgebouw<strong>de</strong><br />
ervar<strong>in</strong>g hem hielp om sterven<strong>de</strong>n en<br />
hun familie op een goe<strong>de</strong> manier bij<br />
te staan. “Doordat ik er meer en meer<br />
van overtuigd raakte dat sterven voor<br />
een mens te doen is, kon ik an<strong>de</strong>ren<br />
<strong>in</strong> <strong>de</strong>ze moeilijke momenten bijstaan,<br />
en bemoedigen. Het gaat naar mijn<br />
gevoel vooral om vertrouwen: vertrouwen<br />
<strong>in</strong> <strong>de</strong> begaanbaarheid van het<br />
laatste stukje van hun levensweg.”<br />
Na tw<strong>in</strong>tig jaar verpleeghuis vatte<br />
Piet van Leeuwen het plan op om een<br />
hospitium op te richten, zodat hij zijn<br />
opgebouw<strong>de</strong> ervar<strong>in</strong>g helemaal kon<br />
gaan <strong>in</strong>zetten voor <strong>de</strong> sterven<strong>de</strong> mens.<br />
Voordat hij <strong>de</strong> <strong>de</strong>ur van het verpleeg-<br />
Stervensbegeleid<strong>in</strong>g moeilijk maar z<strong>in</strong>vol werk<br />
De dood - zo fel als <strong>de</strong> zon<br />
huis achter zich dichttrok, bel<strong>de</strong> hij<br />
nog even naar het Johannes Hospitium<br />
<strong>in</strong> Vleuten om te vragen hoe zij daar<br />
<strong>de</strong>stijds te werk waren gegaan bij <strong>de</strong><br />
opricht<strong>in</strong>g. Het antwoord van <strong>de</strong> toenmalige<br />
hospitiumarts, dr. Plomp-van<br />
Harmelen, was verrassend: of hij niet<br />
gewoon <strong>in</strong> Vleuten wil<strong>de</strong> komen werken.<br />
Er was wel een voorwaar<strong>de</strong>… hij<br />
moest kunnen z<strong>in</strong>gen. En dat kon Piet,<br />
dus het contract was snel getekend.<br />
Kwetsbaar<br />
Voor Piet is een bijbeltekst uit Jesaja<br />
een leidraad voor zijn werk: ‘Het<br />
geknakte riet breekt hij niet af, <strong>de</strong><br />
kwijnen<strong>de</strong> vlam zal hij niet doven.<br />
Het recht zal hij zuiver doen kennen’<br />
(Jesaja 42, vers 3). In zijn rol als arts<br />
kan en wil hij dit uitdragen: eerbied,<br />
respect en lief<strong>de</strong> hebben voor <strong>de</strong><br />
kwetsbare me<strong>de</strong>mens. Mensen die <strong>in</strong><br />
<strong>de</strong> laatste fase van hun leven verkeren,<br />
zijn kwetsbaar, ze kunnen pijn,<br />
ongemak en ontluister<strong>in</strong>g ervaren.<br />
Voor hem is het vanzelfsprekend om<br />
hen hier<strong>in</strong> bij te staan. Juist ín dit werk<br />
ervaart Piet dat hij ook veel ontvangt.<br />
“De mensen die ik begeleid, geven<br />
vaak veel van hun levenswijsheid<br />
terug, ze laten zien hoe zij <strong>in</strong> het leven<br />
staan, ook <strong>in</strong> hun laatste dagen of weken.”<br />
Hij licht dit toe met het verhaal<br />
van (S<strong>in</strong>t) <strong>Maart</strong>en, die zijn mantel<br />
(pallium) precies door mid<strong>de</strong>n <strong>de</strong>el<strong>de</strong><br />
en één <strong>de</strong>el ervan weggaf aan iemand<br />
die het nodig had. “Juist door <strong>de</strong>ze<br />
daad van het weggeven, kon <strong>Maart</strong>en<br />
ook ontvangen.”<br />
In het Johannes hospitium staat Piet<br />
van Leeuwen er niet alleen voor. Hij<br />
werkt samen met een breed team van<br />
verpleegkundigen, ziekenverzorgen<strong>de</strong>n<br />
en an<strong>de</strong>re hulpverleners, waaron<strong>de</strong>r<br />
een muziektherapeute.<br />
Verlieservar<strong>in</strong>g<br />
Voor een fl<strong>in</strong>k aantal van hen geldt<br />
ook dat zij <strong>in</strong> hun leven te maken<br />
hebben gehad met een verlieservar<strong>in</strong>g<br />
en dat ze van dichtbij hebben mogen<br />
ervaren dat het leven doorgaat ná <strong>de</strong><br />
dood. Die ervar<strong>in</strong>g, <strong>in</strong> <strong>de</strong> praktijk een<br />
meerwaar<strong>de</strong> bij dit werk, helpt ze nu<br />
<strong>in</strong> het begelei<strong>de</strong>n van mensen <strong>in</strong> hun<br />
laatste fase. Piet is ervan overtuigd dat<br />
“ié<strong>de</strong>rs hart open gaat bij het zien van<br />
een me<strong>de</strong>mens die door ziekte en lij<strong>de</strong>n<br />
wordt teruggeworpen op zichzelf.<br />
Je wilt daardoor als vanzelf ook hem<br />
of haar zorg en lief<strong>de</strong> geven”.<br />
Toch zal ie<strong>de</strong>reen voor zichzelf een<br />
manier moeten v<strong>in</strong><strong>de</strong>n om met het<br />
onontkoombare, <strong>de</strong> dood om te gaan.<br />
“Het je volledig overgeven aan het<br />
stervensproces is lang niet ie<strong>de</strong>reen<br />
gegeven. Ik zeg wel eens dat <strong>de</strong><br />
meeste mensen met <strong>de</strong> rug naar het<br />
graf toe lopen. Dat is niet verwon<strong>de</strong>rlijk<br />
en ook zeker niet verkeerd, ook<br />
al <strong>de</strong>nken veel hulpverleners dat je te<br />
alle tij<strong>de</strong> met je patiënt moet praten<br />
over het na<strong>de</strong>ren<strong>de</strong> e<strong>in</strong><strong>de</strong>. Maar…<br />
zoals <strong>de</strong> theoloog Carlo Leget zegt:<br />
‘<strong>de</strong> dood, die is zo fel als <strong>de</strong> zon’. Je<br />
weet dat je bestaan ermee vervlochten<br />
is, maar er rechtstreeks <strong>in</strong> kijken kun<br />
je niet en dat kun je evenm<strong>in</strong> van een<br />
an<strong>de</strong>r verwachten.”<br />
Kirsten van Os<br />
Avond over stervensbegeleid<strong>in</strong>g<br />
Het Johannes Hospitium <strong>in</strong> Vleuten wil mensen <strong>in</strong> hun laatste levensfase een<br />
gastvrij verblijf bie<strong>de</strong>n met <strong>de</strong>skundige verzorg<strong>in</strong>g en begeleid<strong>in</strong>g. Op 2 april<br />
verzorgt Hospitium-arts dr. Piet van Leeuwen een <strong>in</strong>formatieve avond over het<br />
leven en werken <strong>in</strong> het Hospitium. In het bijzon<strong>de</strong>r zal hij <strong>in</strong>gaan op het on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el<br />
stervensbegeleid<strong>in</strong>g. De avond wordt georganiseerd door <strong>de</strong> protestantse<br />
wijkgemeente van <strong>de</strong> Torenple<strong>in</strong>kerk.<br />
Tijd: 2 april, 20.00 – 22.00 uur. Waar: Torenple<strong>in</strong>kerk, Schoolstraat 5, Vleuten<br />
Informatie: ds. Johan Plante, tel: 677 08 57<br />
Hospitiumarts Piet van Leeuwen: “leven gaat door na <strong>de</strong> dood”<br />
Paaspuzzel<br />
In <strong>de</strong>ze puzzel zijn woor<strong>de</strong>n door elkaar geschud – <strong>de</strong> meeste woor<strong>de</strong>n zijn afkomstig uit artikelen <strong>in</strong> <strong>de</strong>ze krant. Ontcijfer<br />
<strong>de</strong> woor<strong>de</strong>n door <strong>de</strong> letters <strong>in</strong> <strong>de</strong> goe<strong>de</strong> volgor<strong>de</strong> te zetten.. Met <strong>de</strong> letters die omcirkeld zijn, kun je een z<strong>in</strong> vormen. Deze<br />
z<strong>in</strong> is <strong>de</strong> oploss<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> puzzel.<br />
Uitslag Prijspuzzel <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>de</strong> Buurt jg. 1, nr. 2. De oploss<strong>in</strong>g luid<strong>de</strong>: KERSTBELEVING. Uit <strong>de</strong> vele, alleen maar goe<strong>de</strong><br />
oploss<strong>in</strong>gen wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong> briefkaarten van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> prijsw<strong>in</strong>naars getrokken: mw. Bea van Wijk-Kriek De Meern en<br />
Hanne Patist, Vleuten. Namens <strong>de</strong> redactie van harte gefeliciteerd!<br />
Oploss<strong>in</strong>gen voor <strong>de</strong> puzzel <strong>in</strong> <strong>de</strong>ze <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>de</strong> Buurt kunnen per gefrankeer<strong>de</strong> briefkaart wor<strong>de</strong>n toegezon<strong>de</strong>n aan: <strong>Kerk</strong><br />
<strong>in</strong> <strong>de</strong> Buurt, Postbus 124, 3454 ZJ De Meern, of per mail aan: kerk<strong>in</strong><strong>de</strong><strong>buurt</strong>@marekerk<strong>de</strong>meern.nl.<br />
On<strong>de</strong>r <strong>de</strong> goe<strong>de</strong> <strong>in</strong>zen<strong>de</strong>rs wor<strong>de</strong>n twee bloemenbonnen verloot ter waar<strong>de</strong> van € 15. Veel succes!<br />
Vermeld <strong>in</strong> ie<strong>de</strong>r geval je naam en adres bij <strong>de</strong> <strong>in</strong>zend<strong>in</strong>g.<br />
De oploss<strong>in</strong>g moet uiterlijk 15 april <strong>2008</strong> bij <strong>de</strong> redactie b<strong>in</strong>nen zijn.
8 <strong>Maart</strong> <strong>2008</strong><br />
Pasen: meer dan een lentefeest<br />
Voor veel Ne<strong>de</strong>rlan<strong>de</strong>rs is<br />
Pasen <strong>in</strong> <strong>de</strong> eerste plaats<br />
een lentefeest. Bomen botten<br />
uit, jong gras wordt<br />
zichtbaar en <strong>de</strong> eerste veldbloemen<br />
keren zich naar <strong>de</strong><br />
zon. Overal kleurt het landschap<br />
fris groen en vrolijk<br />
geel. En natuurlijk ontbreken<br />
<strong>de</strong> eieren niet die, al<br />
of niet feestelijk gekleurd,<br />
vertellen van <strong>de</strong> kracht<br />
van nieuw leven. Toch is<br />
er meer te vertellen over<br />
Pasen.<br />
Het volk Israël<br />
Oorspronkelijk gaat het christelijke<br />
Paasfeest terug op een ge<strong>de</strong>nkwaardig<br />
gebeuren <strong>in</strong> het volksleven van Israël.<br />
Het twee<strong>de</strong> bijbelboek, Exodus, doet<br />
er op <strong>in</strong>drukwekken<strong>de</strong> wijze verslag<br />
van. Het volk is door omstandighe<strong>de</strong>n<br />
Pasen is voor christenen een feest. We<br />
her<strong>de</strong>nken dan dat Jezus is opgestaan<br />
uit <strong>de</strong> dood – een groot teken dat God<br />
ons meegeeft, omdat ook wij elke dag<br />
mogen opstaan en een nieuw leven kunnen<br />
beg<strong>in</strong>nen. Aan Jezus’ opstand<strong>in</strong>g<br />
g<strong>in</strong>g een weg van lij<strong>de</strong>n en verne<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g<br />
vooraf. In <strong>de</strong> week voor Pasen staan we<br />
daar bij stil. De Stille Week, die beg<strong>in</strong>t<br />
op zondag 16 maart - ‘Palmpasen’ -,<br />
e<strong>in</strong>digt op zaterdagavond 22 maart – <strong>de</strong><br />
Paaswake.<br />
Eigenlijk duurt <strong>de</strong> voorbereid<strong>in</strong>gstijd<br />
voor Pasen nog veel langer – veertig<br />
Jaargang 1 • nummer 3<br />
• maart <strong>2008</strong><br />
<strong>in</strong> Egypte terecht gekomen en wordt<br />
daar na enige tijd gedwongen tot<br />
dwangarbeid. Omdat <strong>de</strong> slavernij het<br />
voortbestaan van het volk <strong>in</strong> gevaar<br />
brengt, wordt Mozes door God geroepen<br />
om het <strong>in</strong> zijn naam uit Egypte te<br />
bevrij<strong>de</strong>n. Op <strong>de</strong> avond van <strong>de</strong> uittocht<br />
wordt <strong>in</strong> ie<strong>de</strong>r gez<strong>in</strong> een lam geslacht.<br />
Jezus<br />
Het bloed van het lam wordt opgevangen<br />
en aan <strong>de</strong> <strong>de</strong>urposten van <strong>de</strong> huizen<br />
van <strong>de</strong> Israëlieten gesmeerd. Het<br />
lam zelf wordt aan het spit gebra<strong>de</strong>n en<br />
gegeten met ongegist brood. ‘Pésach’<br />
of ‘Pascha’ wordt dit bevrijd<strong>in</strong>gsfeest<br />
genoemd.<br />
Aan <strong>de</strong> nadrukkelijke opdracht om dit<br />
feest elk jaar op <strong>de</strong> vastgestel<strong>de</strong> tijd te<br />
vieren, is door het gelovige Israël alle<br />
eeuwen door gehoor gegeven. In het<br />
Nieuwe Testament wordt verteld hoe<br />
<strong>de</strong> Jood Jezus met zijn leerl<strong>in</strong>gen het<br />
Pascha viert aan <strong>de</strong> vooravond van zijn<br />
dood. Wanneer hij daarna <strong>de</strong> feestzaal<br />
wijkgemeente<br />
Vleuten – De Haar:<br />
<strong>in</strong>fo: Lex Dekkers,<br />
tel. 677 60 66<br />
predikant: ds. Johan Plante,<br />
tel. 677 08 57<br />
kerkdiensten: elke zondag om<br />
10 uur<br />
kerkgebouw: Schoolstraat 5,<br />
3451 AA Vleuten<br />
e-mail: <strong>in</strong>fo@torenple<strong>in</strong>kerk.nl<br />
<strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>de</strong> Buurt is een uitgave<br />
van <strong>de</strong> Protestantse<br />
Gemeente Vleuten – De<br />
Meern – Leidsche Rijn-Oost <strong>in</strong><br />
samenwerk<strong>in</strong>g met uitgeverij<br />
Narratio.<br />
<strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>de</strong> Buurt verschijnt<br />
drie keer per jaar, kort voor<br />
startzondag, Kerst en Pasen.<br />
Oplage: 2500 ex.<br />
verlaat, wordt hij gevangen genomen,<br />
voor <strong>de</strong> rechter gebracht, veroor<strong>de</strong>eld<br />
en gevonnist met <strong>de</strong> kruisdood. Christenen<br />
over <strong>de</strong> hele wereld ge<strong>de</strong>nken<br />
<strong>de</strong>ze dood op Goe<strong>de</strong> Vrijdag. Voor<br />
velen van hen betekent <strong>de</strong> dood van<br />
Jezus verzoen<strong>in</strong>g met God. Op <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>r<strong>de</strong> dag na zijn dood en begrafenis,<br />
zo vertellen <strong>de</strong> evangelisten, v<strong>in</strong><strong>de</strong>n<br />
zijn leerl<strong>in</strong>gen een leeg graf. Nog<br />
diezelf<strong>de</strong> dag verschijnt hij aan Maria<br />
van Magdala en aan een aantal van<br />
zijn leerl<strong>in</strong>gen. Voor zijn volgel<strong>in</strong>gen<br />
bestaat er geen twijfel: Jezus Christus<br />
is opgestaan. Hij heeft het land van <strong>de</strong><br />
dood verlaten en leeft.<br />
Voor christenen wordt dit <strong>de</strong> (nieuwe)<br />
betekenis van Pasen. Elk voorjaar weer<br />
wordt het gevierd als het belangrijkste<br />
christelijke feest. Op tal van plaatsen<br />
groet men elkaar op <strong>de</strong>ze dag dan ook<br />
met <strong>de</strong> woor<strong>de</strong>n: “<strong>de</strong> Heer is waarlijk<br />
opgestaan!”<br />
Gerrit Ruitenburg<br />
De Stille Week: wat is dat eigenlijk?<br />
Paasvier<strong>in</strong>gen<br />
<strong>in</strong> uw kerk<br />
In het overzicht hiernaast<br />
kunt u lezen waar en wanneer<br />
we dit jaar met elkaar Pasen<br />
vieren <strong>in</strong> <strong>de</strong> protestantse gemeente<br />
Vleuten - De Meern<br />
- Leidscherijn-oost. Behalve<br />
<strong>de</strong> Paasvier<strong>in</strong>gen ziet u ook <strong>de</strong><br />
vier<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> <strong>de</strong> Stille Week: dat<br />
is <strong>de</strong> voorbereid<strong>in</strong>gsweek op<br />
Pasen.<br />
dagen maar liefst. In <strong>de</strong> rooms-katholieke<br />
traditie noemen ze dat <strong>de</strong> Vastentijd<br />
– een tijd waar<strong>in</strong> bijvoorbeeld niet<br />
gesnoept mag wor<strong>de</strong>n en geen alcohol<br />
gedronken. (En om dat te compenseren<br />
vieren ze daarvoor het Carnaval).<br />
Er zijn nog steeds mensen die vasten<br />
– ook protestanten. Hoe het ook zij,<br />
zo’n lange voorbereid<strong>in</strong>gstijd geeft wel<br />
aan hoe belangrijk het Paasfeest voor<br />
veel christenen is.<br />
Palmzondag<br />
Palmpasen is eigenlijk een nep-paasfeest:<br />
Jezus komt op een ezel Jeruzalem<br />
b<strong>in</strong>nengere<strong>de</strong>n en <strong>de</strong> mensen zijn blij;<br />
ze <strong>de</strong>nken dat hij hen komt bevrij<strong>de</strong>n<br />
van <strong>de</strong> Rome<strong>in</strong>en, <strong>de</strong> bezetten<strong>de</strong> macht<br />
<strong>in</strong> die tijd. Ze willen hem tot kon<strong>in</strong>g<br />
maken en leggen palmtakken op <strong>de</strong><br />
wegen om hem eer te bewijzen. Maar<br />
Jezus wil niet zo’n kon<strong>in</strong>g zijn. God<br />
heeft an<strong>de</strong>re plannen met zijn Zoon.<br />
Witte Don<strong>de</strong>rdag<br />
Op een van <strong>de</strong> laatste dagen voor zijn<br />
dood, komt Jezus met zijn vrien<strong>de</strong>n<br />
bijeen voor een afscheidsmaaltijd: het<br />
laatste Avondmaal. Dan wordt dui<strong>de</strong>lijk<br />
dat één van <strong>de</strong> vrien<strong>de</strong>n – Judas – Jezus<br />
Redactie-adres<br />
Vragen en opmerk<strong>in</strong>gen over<br />
<strong>de</strong> <strong>in</strong>houd van <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>de</strong> Buurt<br />
kunt u adresseren aan:<br />
Redactie <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>buurt</strong>,<br />
Postbus 124, 3454 ZJ<br />
De Meern, of per e-mail:<br />
kerk<strong>in</strong><strong>de</strong><strong>buurt</strong>@marekerk<strong>de</strong>meern.nl<br />
wijkgemeente<br />
De Meern:<br />
<strong>in</strong>fo: Leo van Horssen,<br />
tel. 666 48 41<br />
predikant: ds. Gerrit Ruitenburg,<br />
tel. 666 36 61<br />
kerkdiensten: elke zondag om<br />
10 en 18.30 uur<br />
kerkgebouw: Zandweg 126,<br />
3454 JZ De Meern<br />
e-mail:<br />
<strong>in</strong>fo@marekerk<strong>de</strong>meern.nl<br />
Samenstell<strong>in</strong>g<br />
en e<strong>in</strong>dredactie<br />
<strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>buurt</strong> werd samengesteld<br />
en geredigeerd door<br />
een werkgroep, bestaan<strong>de</strong> uit<br />
vertegenwoordigers van <strong>de</strong><br />
drie wijkgemeentes: Ronald<br />
Bolwijn, Johan Maasw<strong>in</strong>kel,<br />
Nico Klasens, Nanny Koetsier,<br />
Kirsten van Os, Gerrit<br />
Ruitenburg en Jan Verhage.<br />
zal overleveren aan <strong>de</strong> Joodse kerklei<strong>de</strong>rs,<br />
wat uite<strong>in</strong><strong>de</strong>lijk zal lei<strong>de</strong>n tot zijn<br />
kruisig<strong>in</strong>g en dood.<br />
Goe<strong>de</strong> Vrijdag<br />
Dit is <strong>de</strong> dag dat we stilstaan bij Jezus’<br />
sterren. Is dan <strong>de</strong> naam Goe<strong>de</strong> Vrijdag<br />
niet verkeerd gekozen? Hoe kunnen<br />
lij<strong>de</strong>n en sterven ooit goed genoemd<br />
wor<strong>de</strong>n?<br />
Het antwoord ligt <strong>in</strong> het vervolg: we<br />
kijken op Goe<strong>de</strong> Vrijdag al voorzichtig<br />
vooruit naar Pasen: <strong>de</strong> dood van Jezus<br />
is <strong>de</strong> voorbo<strong>de</strong> van zijn opstand<strong>in</strong>g<br />
– een won<strong>de</strong>r.<br />
Vleuten – Torenple<strong>in</strong>kerk De Meern - Marekerk Herberg <strong>de</strong> Hoef<br />
16 maart Palmzondag, 10.00 uur Palmzondag, 10.00 uur<br />
The Crucifixion van J. Sta<strong>in</strong>er, 18.30 uur<br />
17 maart Het passieverhaal <strong>in</strong> woord en beeld, 19.30 uur<br />
18 maart Stabat Mater van G.B. Pergolesi, 19.30 uur<br />
19 maart Vesper, 19.00 uur<br />
Gastschrijvers voor <strong>de</strong>ze uitgave:<br />
Iemke Ids<strong>in</strong>gh en<br />
ds. Gert Mul<strong>de</strong>r.<br />
Fotografie<br />
Johan Maasw<strong>in</strong>kel<br />
Vormgev<strong>in</strong>g<br />
Narratio, Gor<strong>in</strong>chem<br />
Paaswake<br />
Op zaterdagavond kunnen we bijna niet<br />
wachten tot het Pasen is. We vieren dan<br />
<strong>de</strong> overgang van dood naar leven.<br />
Aan het e<strong>in</strong>d van <strong>de</strong> vier<strong>in</strong>g wordt <strong>de</strong><br />
nieuwe Paaskaars b<strong>in</strong>nengebracht – het<br />
licht komt er aan!<br />
Pasen<br />
Op zondagochtend mogen alle remmen<br />
los: het Paasfeest is nu echt<br />
aangebroken. Jezus is opgestaan uit <strong>de</strong><br />
dood. Een nieuw leven beg<strong>in</strong>t. Op ons<br />
paasbest vieren we feest.<br />
Psalmzondag, 10.00 uur<br />
20 maart Witte Don<strong>de</strong>rdag, 19.30 uur Witte Don<strong>de</strong>rdag, 19.30 uur Witte Don<strong>de</strong>rdag, 19.30 uur<br />
21 maart Goe<strong>de</strong> Vrijdag, 19.30 uur Goe<strong>de</strong> Vrijdag, 19.30 uur Goe<strong>de</strong> Vrijdag, 19.30 uur<br />
22 maart Paaswake, 22.00 uur Paaswake, 22.00 uur<br />
23 maart Paasvier<strong>in</strong>g, 10.00 uur Paasvier<strong>in</strong>g, 10.00 uur Paasvier<strong>in</strong>g, 10.00 uur<br />
wijkgemeente<br />
Leidsche Rijn-Oost:<br />
<strong>in</strong>fo: Hetty Kramp-Bakker,<br />
tel. 677 25 98<br />
predikant (ad <strong>in</strong>terim):<br />
ds. Gert Mul<strong>de</strong>r<br />
kerkdiensten: elke zondag om<br />
10 uur<br />
kerkgebouw: Hogewei<strong>de</strong> 6,<br />
3451 BC Utrecht<br />
e-mail:<br />
pr@kerken<strong>in</strong><strong>de</strong>hoef.nl<br />
Digitale uitgave<br />
<strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>buurt</strong> is ook <strong>in</strong><br />
digitale vorm (PDF)<br />
verkrijgbaar.<br />
U kunt <strong>de</strong>ze downloa<strong>de</strong>n via<br />
on<strong>de</strong>rstaan<strong>de</strong> websites:<br />
www.torenple<strong>in</strong>kerk.nl,<br />
www.marekerk<strong>de</strong>meern.nl<br />
en www.kerken<strong>in</strong><strong>de</strong>hoef.nl