nr. 1 (maart) - BPF bouw

Magazine voor deelneMers en gePensioneerden van bPfboUW. verschijnt vier keer Per jaar.
2013 én 2014:
geen verlaging
pensioenen
p. 15
Halina R eijn
Versobering
pensioenopbouw
P. 2-3
Betonmortelindustrie
naar bpfBOUW
P. 5
Negende jaargang nummer 1, 30 maart 2013
p. 11
Liefde gaat niet
voor werk
Joop geniet van
pensioen in Australië
P. 8-9
Collectief pensioen
heeft veel voordelen
P. 12-13

Foto: Wilbert van Woensel
De voorwaardelijke rechten op basis van de aanvullingsregelingen
gaan met 10% omlaag. Deze maatregel geldt voor:
brief voor deelnemers uit betonmortelindustrie
niet alleen slecht nieuws
A­ Bouwplaatswerknemers in de sector Bouw die zijn geboren
na 1953;
Deelnemers, die zijn overgekomen van Bpf­Mortel, nemen
sinds 1 januari deel aan de pensioenregeling van bpfBOUW.
De versoberingsmaatregelen op pagina 3 komen boven op het
B­ Werknemers in de sector Afbouw die zijn geboren na 1953;
Precies vanaf de dag waarop de verlaging van de pensioen­
bestuursbesluit van eind vorig jaar. Toen maakte het bestuur
C­ Werknemers in de sector Natuursteenbedrijf die zijn geboren na
opbouw is ingegaan. In januari hebben ze een brief ontvangen
bekend dat bpfBOUW helaas geen toeslag kon verlenen.
1953. In dit geval geldt de korting alleen voor de aanvullings­
met uitleg over de regeling waarin ze voortaan pensioen
Bovendien kondigde het aan dat de premie voor de middelloonregeling
in 2013 met 0,7 procentpunt omhoog ging. Je hebt
rechten die ze nog gaan opbouwen in de toekomst;
opbouwen.
daarover kunnen lezen in de vorige Bouwpensioen. Daar stond
De deelnemers uit de betonmortelindustrie, die zijn geboren
overigens ook goed nieuws in: BpfBOUW hoeft in tegenstelling
In de premie van werkende deelnemers zat een kleine opslag.
na 1951, hebben ook te maken gekregen met een verlaging
tot andere fondsen de pensioenen niet te verlagen in 2013.
Hierdoor hadden ze in één specifieke situatie kans op een aanvullende
van de aanvullingsrechten. Dat gebeurde nog in de tijd dat ze
We hebben nu opnieuw goed nieuws: we hoeven de pensioenen
toeslag. Namelijk als bpfBOUW geen volledige, maar slechts een
onder Bpf­Mortel vielen. Meer weten? Kijk op mortelpensioen.nl.
2
in 2014 ook niet te verlagen. Meer weten? Ga naar pagina 15.
gedeeltelijk toeslag kon verlenen. Deze opslag is vervallen.
Of bel het Klantteam Mortel, 020 ­ 583 27 77.
3
2013-1
Je bouwt minder
pensioen op in 2013
bpfboUW heeft de pensioenopbouw in 2013 teruggebracht van 2,25% naar 1,8%. daarnaast heeft het fonds de
voorwaardelijke aanvullingsrechten met 10% verlaagd voor een aantal groepen.
Waarom zijn deze maatregelen nodig?
Omdat het steeds moeilijker is de pensioenregeling betaalbaar te
houden. Vooral de lage rente, de toegenomen levensverwachting
en het dalende aantal werknemers in de bouwnijverheid spelen ons
parten. Bovendien eist de Nederlandsche Bank dat pensioenfondsen
de premies kostendekkend maken. Dit betekent dat bpfBOUW de
premies fors zou moeten verhogen. De premie voor de middelloonregeling
zou bijvoorbeeld met bijna zeven procentpunt moeten stijgen.
cao-partijen
De cao­partijen in de sectoren bouwbedrijf, timmerindustrie, afbouw
en natuursteenbedrijf vinden zo’n kostenstijging onverantwoord.
Werkgevers en werknemers kunnen dit er niet bij hebben. Die hebben
het toch al moeilijk. De cao­partijen waren het snel eens dat er een
andere oplossing moest komen. Na veel wikken en wegen zijn ze drie
maatregelen overeengekomen. Deze moeten de pensioenen betaalbaar
en de kosten beheersbaar houden.
1
2
De pensioenopbouw in 2013 is lager. Het opbouwpercentage is van
2,25% naar 1,8% gegaan. Je bouwt daardoor minder ouderdoms­ en
nabestaandenpensioen op.
D­ Overige deelnemers die zijn geboren na 1951.
3
toets
Het bestuur van bpfBOUW heeft de maatregelen getoetst voordat het
deze opnam in het reglement. Dat doet het bestuur altijd. Het onderzoekt
of de voorgenomen maatregelen haalbaar en uitlegbaar zijn.
De maatregelen zijn ingegaan op 1 januari 2013.
Wat betekent dit voor jou?
Dat ligt aan je situatie. BpfBOUW heeft alle deelnemers een brief
gestuurd om uit te leggen wat de maatregelen voor hen betekenen.
Ben je de brief kwijt? Dan kun je hem nalezen op bouwpensioen.nl.
Ga naar Nieuws en klik op het bericht van 22 december 2012:
BpfBOUW versobert pensioenopbouw over 2013.
Maatregelen
houden pensioen
betaalbaar
Wil je weten wat de gevolgen voor jouw pensioen zijn? Dat kun je laten
uitrekenen door de Pensioensimulator. Je vindt dit handige hulpmiddel
ook op onze website. Log in op Mijn Bouwpensioen.
2013-1

2013-1
Adressenboekje
bpfboUW
betaaldata
Foto: Saskia Kerkhoff
Win
25 euro!
In de
keuken bij…
Jan!
Postbus 637, 1000 EE Amsterdam
Basisweg 10, 1043 AP Amsterdam
020 – 583 40 40
www.bouwpensioen.nl
‘Vroeger kon ik bij wijze van spreken nog geen ei
bakken’, bekent Jan van Gils (67). De gepensio­
De volgende organisaties zijn
neerde projectmanager, die zijn loopbaan begon
vertegenwoordigd in het bestuur
bij Verwater Teteringen, was niet de enige.
van bpfBOUW:
Zijn buurman bakte er net zo weinig van in de
fnv bouw
keuken. ‘We vonden dat allebei te gek voor
Postbus 520, 3440 AM Woerden
woorden en hebben ons daarom ingeschreven
Houttuinlaan 3, 3447 GM Woerden
voor ‘kooklessen voor mannen’. Wat hebben we
0900 FNV BOUW
gelachen! Maar we hebben ook veel geleerd!
0900 – 368 26 89
Ik kwam erachter dat het kookproces overeen­
info@fnvbouw.nl
www.fnvbouw.nl
cnv vakmensen
komsten heeft met het werk in de bouw. Je moet
plannen, inkopen, voorbereiden en uitvoeren.
Alles moet kloppen, anders gaat het fout. Mijn
vrouw en ik zijn nu lid van een kookclub die is
December 2012: John Pustjens van Bpf-Mortel informeert werkgevers
over de aanstaande overstap naar bpfBOUW.
Postbus 2525, 3500 GM Utrecht
gespecialiseerd in stamppotten en keuken­
Tiberdreef 4, 3561 GG Utrecht
030 – 751 15 00 (algemeen)
030 – 751 10 07 (CNV Info)
info@cnvvakmensen.nl
www.cnvvakmensen.nl
bouwend nederland
geheimen van vroeger. Ik mag gerust zeggen dat
we kookgekken zijn. Dat kun je meestal ook wel
ruiken als je bij ons op bezoek komt. In de lente
maken we graag aardappelsalade met asperges
en ei. Dat is snel te bereiden en smaakt heerlijk!’
Postbus 340, 2700 AH Zoetermeer
Zilverstraat 69, 2718 RP Zoetermeer
Tel. 079 – 325 22 52
info@bouwendnederland.nl
www.bouwendnederland.nl
aardappelsalade met asperges en ei
(vier personen)
• 1 kilo pommes primeur • 25 gram gesnipperde
of schoongeboende bieslook
bereiden (30 minuten)
Snijd de aardappelen in blokjes van 1 x 1 cm.
Kook ze in 10 minuten gaar in water met zout.
Giet ze af en laat ze afkoelen tot ze lauw zijn.
nederlandse branchevereniging
voor de timmerindustrie
Postbus 24, 1400 AA Bussum
Nieuwe ’s­Gravelandseweg 16,
1405 HM Bussum
035 – 694 70 14
info@nbvt.nl
www.nbvt.nl
fosag-noa
onderhoud en afbouw
Postbus 310, 3900 AH Veenendaal
kleine krieltjes
• 3 eieren
• 750 gram verse
asperges
• 200 gram reepjes
achterham
• 3 eetlepels mayonaise
met yoghurt
• 1 mooie krop botersla
(zachte slasoort)
Kook intussen de eieren 8 minuten en pel deze.
Kook de asperges gaar. Snijd ze in stukjes en
meng deze met de aardappelblokjes, hamreepjes
en gesnipperde bieslook. Meng de mayonaise
voorzichtig door de salade. Breng het geheel op
smaak met peper en zout. Scheur de slabladeren
in stukken en meng deze door de salade. Snijd de
eieren in 4 parten en garneer de salade hiermee.
Aangezien het voorjaar is, mag er mooie droge
witte wijn bij.
Eet smakelijk!
de betonmortelindustrie neemt sinds 1 januari van dit jaar
deel aan de pensioenregeling van bpfboUW. dit is het gevolg
van de opheffing van bpf-Mortel aan het eind van 2012.
Door deze ontwikkeling heeft bpfBOUW extra deelnemers gekregen.
Het gaat ten eerste om 1.700 werknemers die hun pensioenopbouw
bij ons fonds voortzetten. Verder hebben we 1.400 gepensioneerden
en 3.500 ‘slapers’ mogen verwelkomen. De laatste groep bestaat uit
werknemers die in het verleden pensioen hebben opgebouwd bij
Bpf­Mortel. Ook zij gaan in de toekomst aanspraak maken op een
pensioen. BpfBouw zal dat aan hen uitkeren.
Drie belangrijke voordelen van bpfBOUW zijn:
• BpfBOUW heeft een groter vermogen. Het kan de financiële risico’s
daardoor beter spreiden.
• BpfBOUW kan de kosten over meer deelnemers uitsmeren. Dit drukt
de kosten per deelnemer.
• De Nederlandsche Bank stelt steeds meer eisen aan bestuurders
van pensioenfondsen. Bpf­Mortel was te klein om hieraan te kunnen
blijven voldoen. Dat zou te veel kosten.
vragen
Alle deelnemers van Bpf­Mortel hebben een brief gekregen die
antwoord geeft op veelvoorkomende vragen. Kom jij van Bpf­Mortel
0182 – 57 21 66
info@fosag­noa.nl
www.noa.nl
stuur jouw lekkerste recept en een foto van jezelf voor 15 april naar keuken@bouwpensioen.nl.
komt jouw recept in bouwpensioen? dan belonen we je met een geschenkbon van 25 euro!
Groter fonds biedt voordelen
en heb je nog een vraag? Kijk dan op mortelpensioen.nl. Staat de
gewenste informatie er niet bij? Bel dan het Klantteam Mortel:
020 ­ 583 27 77. De website en het telefoonnummer blijven nog een
Natuurlijk heeft de komst van deze deelnemers gevolgen voor het
aantal maanden bereikbaar.
Pensioenen: Arbeidsongeschiktheidspensioen:Invaliditeitspensioen:
BpfBOUW maakt het geld over naar je bank.
Hoe snel je erover kunt beschikken, hangt van je
vermogen van bpfBOUW. Onze ‘pensioenpot’ is daardoor gegroeid
met circa 170 miljoen euro.
4
24 april 2013 24 april 2013
27 mei 2013* 23 mei 2013*
24 juni 2013 24 juni 2013
*In de maand mei ontvang je ook 8% vakantiegeld.
10 april 2013
8 mei 2013*
10 juni 2013
bank af. Dat duurt gemiddeld één tot drie dagen.
De betaaldata zijn onder voorbehoud. BpfBOUW
kan hier in bijzondere situaties van afwijken.
Betalingen naar buitenlandse rekeningen vinden
plaats op de vrijdag na de vermelde data.
brede steun
De overstap van de deelnemers naar bpfBOUW is het gevolg van
een initiatief van de cao­partijen in de sector Betonmortelindustrie.
Een overgang naar het grotere BpfBOUW was nodig en bood boven dien
voordelen. De deelnemersraad en het verantwoordingsorgaan van
Bpf­Mortel waren het hiermee eens.
bpfboUW groeit
Met de komst van de Betonmortelindustrie nemen voortaan
vijf sectoren deel aan de pensioenregeling van bpfBOUW.
De andere sectoren zijn: Bouwbedrijf, Timmerindustrie,
Afbouw en Natuursteenbedrijf.
5
Betonmortelindustrie
naar bpfBOUW
2013-1
Foto: Saskia Kerkhoff

2013-1
6
Als je voor extra pensioen spaart
Vanaf 2014 minder
belastingvoordeel
de overheid gaat met ingang van 2014 minder meebetalen
aan de jaarlijkse pensioenopbouw. ze beperkt het belastingvoordeel
van mensen die zelf een (extra) inkomen tijdens
hun pensioen willen regelen. bijvoorbeeld door een
lijfrenteverzekering af te sluiten of te gaan banksparen.
2013 is dus het laatste jaar waarin je nog ‘volop’ kunt
profiteren van de fiscale aftrekmogelijkheden. houd daar
rekening mee!
hoe is de regeling in 2013?
Spaar jij voor extra pensioen naast je pensioen van bpfBOUW?
Dan mag je de premie in mindering brengen op je inkomstenbelasting.
Voorwaarde is wel dat je een pensioentekort hebt. Dat wil zeggen dat
je pensioen lager moet zijn dan 70% van je laatstverdiende loon.
Als je de premie aftrekt, moet je later wél inkomstenbelasting betalen.
Namelijk als je zelfgespaarde pensioen of lijfrente tot uitkering komt.
Het is gunstig als je dan de AOW­leeftijd hebt bereikt. AOW’ers betalen
namelijk minder inkomstenbelasting.
Inkomen
€ 25.000,-
± € 134,-
Hoeveel
minder mag je
aftrekken?
€ 30.000,-
TNT Post
Port betaald
± € 56,-
± € 76,-
€ 35.000,-
± € 182,- ± € 230,-
Wil je weten hoeveel jij in 2013 maximaal mag aftrekken? Ga naar
belastingdienst.nl, klik op Privé en vul de volgende zoekterm in:
rekenhulp lijfrentepremie.
Wat verandert er met ingang van 2014?
De overheid beperkt dan het premiebedrag dat je maximaal mag
aftrekken van je inkomstenbelasting. Je belastingvoordeel wordt dus
kleiner. Hoeveel kleiner? Dat hangt onder meer van je inkomen af.
Hoe meer je verdient, hoe groter het verschil.
± € 96,-
Meer weten?
Ga naar belastingdienst.nl en klik achtereenvolgens op
Privé, Inkomstenbelasting, Aftrekposten en Lijfrenten.
Je kunt ook de Belastingtelefoon bellen, tel. 0800 – 0543.
± € 117,-
€ 40.000,-
± € 278,-
Hoeveel
betaal je
extra?
Als je spaart voor extra pensioen
in 2014 mag je minder premie aftrekken
van je inkomstenbelasting.
± € 137,-
€ 45.000,-
± € 326,-
Extra pensioen
Infographic: BarcC
Hoe heette dit
gereedschap?
In het Weg & Bouwmuseum vind je
historische gereedschappen, machines
en materialen uit de bouwnijverheid.
Bijvoorbeeld deze vlakheidsmeter uit
de jaren vijftig.
Meten is weten, dat gold ook voor de jaren
vijftig. Daarom controleerden wegenbouwers
met behulp van een vlakheidsmeter of er
oneffenheden in een nieuw wegdek zaten.
Als het asfalt vlak was, stonden de drie
wielen even hoog. Zaten er hobbels of holtes
in, dan registreerde de vlakheidsmeter dit
genadeloos. De wegenbouwer kon de
afwijking aflezen op een klokje boven het
middelste wiel. Hij wist daardoor precies
waar hij het wegdek moest egaliseren.
De vlakheidsmeter had een bijnaam.
Weet jij hoe dit instrument in de volksmond
werd genoemd? Stuur je antwoord vóór
15 april naar puzzel@bouwpensioen.nl.
Het postadres is: Redactie Bouwpensioen,
Postbus 637, 1000 EE Amsterdam.
Wij verloten twee geschenkbonnen van
50 euro onder de inzenders van het juiste
antwoord. In de volgende Bouwpensioen
maken we de oplossing en de winnaars
bekend.
Weg & Bouw Museum. Open: woensdag
9­16 uur. En op afspraak. Ceintuurbaan 2,
Harderwijk. Tel. 0341 ­ 499 000.
www.weg­en­bouwmuseum.nl.
Oplossing vorige nummer
Het juiste antwoord was: dubbel kruishout.
We hebben twee prijswinnaars getrokken:
De heer J. Hamer uit Hellendoorn en de
heer J.M. van Duijkeren uit Assendelft.
2013-1
7
Foto: René Blansjaar

2013-1
Emigreert naar het land
van zijn vriendin
Joop vindt zijn
geluk in
Australië
de vonk slaat meteen over als joop en Mieke elkaar in
1993 ontmoeten. het voelt alsof ze voor elkaar zijn
bestemd. joop (52) is gescheiden, heeft twee dochters
en werkt als calculator bij van Mierlo bouwmaatschappij
in Maasland. Mieke (52) is ook gescheiden, heeft twee
zonen en een baan als bejaardenverzorgster in australië.
ze is op vakantie in nederland, het land waar ze is
geboren. het botert zo goed tussen de twee dat Mieke
bij joop intrekt. hij is dolgelukkig en neemt een besluit:
hij wil samen met Mieke een nieuw leven beginnen in
australië.
Van Joops emigratieplannen komt voorlopig niets terecht. ‘Nee, want
volgens Mieke zou ik heel moeilijk een baan kunnen vinden in Australië.
Bovendien sprak ik toen nog erg slecht Engels. We besloten daarom
in Nederland te blijven tot ik zou stoppen met werken.‘
vroegpensioen
In 2001 is het zover: Joop gaat met vroegpensioen. Het duurt niet lang
voordat hij met Mieke op het vliegtuig naar Australië stapt. De eerste
weken logeren ze bij een zoon van Mieke.
Daarna betrekken ze een flatje in Tweed Heads,
een stadje aan de Australische goudkust. Joop:
‘Dat was een tijdelijke oplossing, maar we
hebben er langer gewoond dan we wilden. Dat
kwam omdat ik mijn huis in Nederland niet kon
verkopen. Dat had te maken met de euro die toen
net was ingevoerd. Mensen namen een afwachtende houding aan op
de woningmarkt. Het duurde uiteindelijk meer dan een jaar voordat ik
mijn huis had verkocht. Ik kreeg er minder voor dan ik wilde, maar ik
had ook geluk. De wisselkoers van de euro ten opzichte van de
Australische dollar was op dat moment heel gunstig!’
buiten
Met de opbrengst van het huis kopen Joop en Mieke een prachtige
woning in Tweed Heads. Daar hebben ze nu een heerlijk leven. Joop:
Vraag
belastingvrijstelling
aan in Nederland
Joop en Mieke zijn bijna
altijd buiten.
onbezorgd zwemmen. Geweldig toch? En als we zin hebben in een
bergwandeling, rijden we een paar kilometer landinwaarts. Dan komen
we in een gebied dat precies op Oostenrijk lijkt.’
belasting
De uitbetaling van zijn pensioen levert aanvankelijk problemen op.
Joop: ‘BpfBOUW hield belasting in, maar de Australische belastingdienst
hief vervolgens ook belasting. Ik heb om opheldering gevraagd
en wat bleek? Ik had belastingvrijstelling moeten
aanvragen bij de Nederlandse belastingdienst
en een kopie naar bpfBOUW moeten sturen. Dat
heb ik toen alsnog gedaan. Sindsdien gaat het
goed. BpfBOUW houdt nu nog een klein bedrag
in. Dat zijn de kosten om mijn pensioen naar
Australië over te boeken. Daar heb ik geen
moeite mee. En de te veel betaalde belasting? Die heb ik na
anderhalf jaar teruggekregen van de Nederlandse belastingdienst.’
levensbewijs
Elke maand ontvangt Joop AOW van de Sociale Verzekeringsbank
(SVB). Daarnaast krijgt hij pensioen van bpfBOUW en enkele andere
Nederlandse fondsen. Hij is verplicht om deze organisaties ieder jaar
een levensbewijs te sturen. Dat is een officiële verklaring, waarin staat
dat hij nog leeft. Dat is nodig om fraude door nabestaanden te
te verstrekken. Het levert gelukkig nooit problemen op.’
verzorgingshuizen
Joop heeft het geweldig naar zijn zin in Australië. Hij zou nooit meer
terug willen. Wat vindt hij de belangrijkste pluspunten vergeleken met
Nederland? ‘Het klimaat is fijner, het is niet zo dichtbevolkt en de
voorzieningen zijn vaak beter. De toiletten in winkelcentra zijn bijvoor ­
beeld altijd schoon en je hoeft er zelden voor te betalen. En wat ik
heel belangrijk vind: Australië zorgt beter voor zijn ouderen. Neem de
verzorgingshuizen, die hebben een hogere kwaliteit dan in Nederland.
En dan bedoel ik niet alleen de verzorging, maar ook de kamers van
de bewoners. Die zijn mooier en groter.’
voetbal
Mist hij Nederland dan helemaal niet? Joop: ‘Toch wel een beetje.
Australiërs zijn vriendelijke mensen, maar de oer­Hollandse gezelligheid
kennen ze niet. Dat hebben ze niet in zich. Gelukkig hebben we
hier Nederlandse vrienden die het gemis goedmaken. Verder mis ik
het Nederlandse voetbal. Ik keek vroeger graag naar een EK of WK.
Dat was spannend, want Oranje maakte altijd kans. Dat heb je niet
met het Australische elftal. Die zijn bij voorbaat kansloos!’
dochters
Verder mist Joop nóg twee dingen: kaas en kinderen. ‘Ik ben gek op
mis, zijn mijn kinderen en kleinkinderen. Ik bel ze geregeld om te horen
hoe het gaat. Gelukkig hoef ik dan niet aan de kosten te denken,
want een halfuur bellen kost maar 1,95 Australische dollar. Dat valt
reuze mee. Mijn dochters willen overigens ook naar Australië emigreren.
Dat vind ik echt fantastisch!’
Wat zijn de gevolgen voor je pensioen als je emigreert?
Dat lees je in de folder Emigreren. De folder maakt onderscheid
tussen twee situaties:
1 Je emigreert als je al met pensioen bent.
2 Je emigreert terwijl je nog pensioen opbouwt.
Je vindt de folder op bouwpensioen.nl. Klik op Brochures,
formulieren, reglementen en daarna op Brochures. Je kunt
de folder ook aanvragen bij de Pensioen Informatielijn,
tel. 020 - 583 40 40.
Waar moet je aan denken als je emigreert?
Op rijksoverheid.nl vind je uitgebreide informatie. Ga naar
het zoekvenster en voer het woord emigreren in. Je ziet het
‘We zijn bijna altijd buiten, we eten in de tuin en het strand ligt op voorkomen. Joop: ‘Ik ga hiervoor één keer per jaar naar Justice of
Hollandse kaas, maar die mag ik helaas niet invoeren in Australië.
dan vanzelf.
8 9
loopafstand. Er zijn haaiennetten gespannen in zee, dus we kunnen the Peace. Dat is een organisatie die bevoegd is om zo’n verklaring
De douane neemt het direct in beslag. Maar wat ik het allermeeste
2013-1
Foto: Brad Delaney

Foto: René Blansjaar
2013-1
Harold van Ekert
Deelnemersraad
Nieuwe
voorzitter
Na de verkiezingen van eind 2012 zijn de leden van de deelnemersraad
van bpfBOUW geïnstalleerd en ben ik, Harold van Ekert,
gekozen tot nieuwe voorzitter. Ik ben 51 jaar en werk bij een groot
internationaal bouwconcern in Bunnik, waar ik mij voor namelijk
beleidsmatig bezighoud met (internationale) Arbo­ en veiligheids­
processen. In het verantwoordingsorgaan van bpfBOUW was ik al
plaatsvervangend voorzitter.
‘Mooi werk toch?’, zegt Luuk Boeve (rechts) van Trappenfabriek Vos
in Zwolle. Hij showt een gebogen kuipstuk, een onderdeel van een trap
die hij samen met zijn broer Gerrit (links) vervaardigt. De uitgefreesde
nesten voor de traptreden zijn al zichtbaar. Het kuipstuk bestaat uit
twaalf laagjes eikenhout van vier millimeter. Het sluit naadloos aan op
de andere trapdelen. Gerrit: ‘Klopt, we hebben de lagen om een
zelfgemaakte mal getrokken en zo precies de juiste ronding gekregen.’
Ben je ook trots op je werk?
Stuur een foto met beschrijving naar: trots@bouwpensioen.nl
of Redactie Bouwpensioen, Postbus 637, 1000 EE Amsterdam.
Misschien sta jij straks in Bouwpensioen!
vraag
antwoord
Trots!
Heeft scheiding gevolgen
voor mijn pensioen?
De medewerkers van de Pensioen Informatielijn beantwoorden in
Bouwpensioen telkens een veelgestelde vraag. Deze keer van een
gescheiden betonvlechter. Hij wil weten of zijn scheiding gevolgen heeft
voor het ouderdomspensioen dat hij opbouwt bij bpfBOUW.
Foto: Bert Strootman
Tekst: Nicole Beaujean
Hoofdrol in ziekenhuisserie Charlie
Halina Reijn gaat niet minder
werken om een man te vinden
halina reijn speelt in het theater, in films en in tv-series.
ze kruipt voor de avro in de huid van zuster charlie.
deze nieuwe ziekenhuisserie is sinds 11 maart op tv.
Ik discussieer de hele dag
over de liefde
Over pensioen is veel te doen. U ontving van bpfBOUW in december
een brief over aanpassingen van de pensioenregeling, nodig om
nog ingrijpendere maatregelen te voorkomen. Ook in de komende
periode verwachten we nog lastige vraagstukken, mede omdat
de wet­ en regelgeving voortdurend verandert.
De deelnemersraad bewaakt in zijn overwegingen en adviezen de
belangen van en het evenwicht tussen deelnemers, gepensioneerden
en slapers van alle bij bpfBOUW aangesloten cao­gebieden,
waarbij laatstelijk ook de Mortel is aangesloten. We adviseren het
bestuur zo helder mogelijk over de vraagstukken die het bestuur
bij ons neerlegt, indien we dat nodig achten geven wij ook
ongevraagd advies.
In deze rubriek zal de deelnemersraad u op de hoogte houden
van zijn activiteiten en zijn adviezen aan het bestuur. Hierbij zullen
we de wettelijke zaken in ogenschouw moeten nemen, maar vooral
zoeken naar kansen en mogelijkheden. Dit onder het motto: als
het waait kan je windschermen zetten, maar windmolens plaatsen
levert meer op.
Het antwoord is: ja. Stel dat hij 23 jaar getrouwd is geweest of een
geregistreerd partnerschap heeft gehad. Dan heeft zijn ex volgens de
wet recht op de helft van het ouderdomspensioen dat hij in die periode
heeft opgebouwd. Een andere verdeling mag ook, maar alleen als ze
daar beiden mee instemmen. Meer informatie staat in de brochure
Scheiden op bouwpensioen.nl. Voor samenwoners, die uit elkaar gaan,
gelden andere regels. Die staan in de brochure Uit elkaar.
De betonvlechter moet zijn scheiding overigens binnen twee jaar schriftelijk
doorgeven aan bpfBOUW. Daarvoor gebruikt hij het formulier Mededeling
van scheiding in verband met verdeling van ouderdomspensioen. Hij kan
dit downloaden op rijksoverheid.nl. Met behulp van het zoekvenster vindt
hij het meteen. Op deze website staan ook algemene brochures van de
overheid over scheiden.
Stel dat de betonvlechter nog een vraag over scheiden heeft. Als deze
over de gevolgen voor zijn pensioen gaat, neemt hij contact op met de
Pensioen Informatielijn. In andere gevallen belt hij het Contactcentrum
van de Rijksoverheid, tel. 1400.
Ze heeft precies een halfuur vrij in haar drukke schema, maar neemt
rustig de tijd voor alle vragen. Vanavond staat Halina Reijn (37) weer
in het theater; volgende week heeft ze de laatste opnamen voor Charlie.
Charlie leidt een dubbelleven: ze is verpleegster, getrouwd en moeder
van twee kinderen. Halina: ‘Het is een lieve vrouw met heel rare kanten.
Zo gaat ze vreemd met een collega en is ze zwaar verslaafd aan de
medicijnen. Ze doet dingen die niet door de beugel kunnen, maar als
kijker ga je toch van haar houden. We zijn geen van allen heilige
boontjes; dat maakt haar gedrag herkenbaar. Charlie is een mens
van vlees en bloed.’
gezin
Het grootste deel van de tv­serie Charlie is gedraaid in een leegstaand
ziekenhuis in Den Bosch. ‘Daar heb ik zes weken lang in een hotel
gewoond. Maar de laatste opnamen vonden plaats in Amsterdam,
vlak bij mijn huis. Thuis kan ik enorm genieten van mijn vriendengroep
Minder werken
Nu ze daar toch zelf over begint: hoe zit het eigenlijk met de liefde?
Is er ruimte voor een bijzonder iemand in haar leven? Halina lacht
hartelijk: ‘Daarover discussieer ik natuurlijk de hele dag met mijn
vriendinnen. Ben ik zo druk omdat ik geen gezin heb? Of heb ik geen
gezin omdat ik zo druk ben? Kijk naar één van mijn beste vriendinnen,
Hadewych Minis. Zij laat zien dat het allemaal tegelijk kan: veel werk,
een fantastische man en een lief kindje. Door de maatschappelijke
druk verlang ik soms naar een gezin, maar in mijn hart ben ik nu juist
gelukkiger dan ooit. Ik heb die fijne vriendengroep en mijn werk, waar
ik mijn ziel en zaligheid in kwijt kan. Mocht daar een man bijkomen,
dan vind ik dat zeker fijn. Maar ik ga er nu niet minder om werken.’
kneuterig
Halina groeide op in een klein Gronings dorp, maar verhuisde al op
haar zeventiende naar Amsterdam. ‘Ik heb zo veel van de wereld gezien,
dat ik echt zeker weet dat Nederland het leukste land op aarde is.
Amsterdam bijvoorbeeld is én een dorp én een stad. Het is eigenlijk
heel klein, maar ik heb er alles wat ik wil: theater, kunst, winkels.
Dat vind ik fijn. Als ik in Tokio ben, raak ik mezelf kwijt. Die stad is
veel te groot, eng en anoniem. Ons land is lekker kneuterig en gezellig;
10
Meer weten over de deelnemersraad: kijk op www.bouwpensioen.nl
onder Organisatie bpfBOUW.
Heb je ook een vraag?
Bel de Pensioen Informatielijn, 020 - 583 40 40.
Onze medewerkers helpen je graag!
die heel hecht is. We koken samen en hangen met een stuk of acht
wat rond. Het is voor mij een soort gezin, zeker nu ik nog geen man
en kinderen heb.’
juist leuk! Maar mocht ik ooit kinderen krijgen, dan zou ik wel graag
iets dorpser wonen. Ik gun hen de ruimte om lekker buiten te spelen.’
Charlie is op dinsdagavond om 21.25 uur te zien op Nederland 3.
11
2013-1
Foto: Janey van Ierland

2013-1
Verplichte pensioenopbouw in eigen bedrijfstak
Collectieve regeling
biedt voordelen!
veel bedrijven in nederland zijn verplicht om de pensioenregeling van hun personeel onder te brengen bij het pensioenfonds
van hun bedrijfstak. Werknemers in de bouwnijverheid bouwen daarom pensioen op bij bpfboUW. ze hebben daar
veel profijt van, zegt regina schoutsen. zij is adviserend actuaris bij het fonds.
voor welke bedrijfstakken geldt zo’n verplichtstelling?
Voor de traditionele bedrijfstakken zoals landbouw, vervoer, zorg en
welzijn, overheid en onderwijs. De werknemers bouwen daar allemaal
pensioen op bij een bedrijfstakpensioenfonds (bpf). Er zijn ook bedrijfs­
takken waarvoor geen verplichtingstelling geldt. De IT­bedrijven hebben
bijvoorbeeld geen bpf.
hoe lang bestaat de verplichtstelling voor de bouwnijverheid al?
Ruim zestig jaar. En ze is nog steeds heel belangrijk!
Wat is het belangrijkste voordeel?
Dat werknemers deelnemen aan een collectieve pensioenregeling.
Dat is gunstig. Een bpf kan de kosten van uitvoering van de regeling
namelijk spreiden over een groot aantal deelnemers. Het heeft daardoor
lage kosten per deelnemer. En het kan daardoor ook de prijs van het
pensioen laag houden. Het aandeel van de kosten in de premie is
slechts 0,5% van de pensioengrondslag.
hebt u nog een voorbeeld?
Bpf’en hebben een groot belegd vermogen. Ze beleggen dit vermogen
om de koopkracht van het pensioen te behouden. Ze lopen daarmee
beleggingsrisico’s. Dankzij de omvang van hun vermogen kunnen ze
deze risico’s echter beter spreiden. Dat maakt bpf’en minder kwetsbaar.
Meer voordelen van de verplichtstelling
• Dankzij het grote aantal deelnemers kan een bpf tegenvallers
beter opvangen.
• Het grote aantal deelnemers stelt een bpf ook in staat om
betaalbare voorzieningen te treffen voor deelnemers die te
maken krijgen met arbeidsongeschiktheid, werkloosheid en
overlijden. Denk aan het arbeidsongeschiktheidspensioen,
het partnerpensioen, het wezenpensioen en de premievrije
pensioenopbouw.
• Een bpf kan als groot aandeelhouder een dialoog met
bedrijven aangaan en wijzen op het belang van een duurzame
bedrijfsvoering.
• Een bpf hoeft geen winst te maken. Daardoor kan het een
hoger beleggingsrendement halen.
ondanks de voordelen is er ook lichte kritiek op de verplichtstelling.
Klopt, zeker de laatste tijd. Maar dat heeft te maken met de crisis.
De bpf’en ondervinden daar ook de gevolgen van. De rente staat zo
Werkgevers in de bouwnijverheid zijn dus verplicht om de
pensioenregeling van hun personeel onder te brengen bij een
bpf. Wat vinden de werkgevers daar eigenlijk van?
Die vraag kan ik het best beantwoorden door cijfers te geven. Vijf jaar
geleden had de bouwnijverheid ongeveer twaalfhonderd gedispenseerde
werkgevers. Dat zijn werkgevers die toestemming hebben om hun
werknemers pensioen te laten opbouwen bij een andere uitvoerder
dan bpfBOUW. Zij brengen de regeling van hun werknemers veelal
onder bij een verzekeraar. Op dit moment zijn er nog ‘slechts’
tweehonderd gedispenseerde werkgevers. De overige duizend zijn
teruggekeerd naar bpfBOUW, omdat hun pensioenregeling te duur
werd. Daar zitten ook veel grotere werkgevers onder. Dat zegt voldoende!
De vrijheid van het zelf regelen weegt kennelijk niet op tegen het
samen, collectief onderbrengen bij bpfBOUW.
Waar komt de meeste kritiek op de verplichtstelling vandaan?
Van de verzekeraars. Dat is begrijpelijk, want zij hebben er baat bij als
er een einde komt aan de verplichtstelling. Dan gaat de hele pensioenmarkt
voor hen open. Ze wijzen erop dat de verplichtstelling mensen
beperkt in hun vrijheid. Dat is slim, want daarmee spelen ze in op de
emotie ‘dat kan ik zelf veel beter’!
verwacht u dat de politiek de verplichtstelling laat bestaan?
Lastig! De politiek wil bezuinigen om de overheidsbegroting op orde te
brengen. Ingrepen in de pensioenregeling helpen daarbij. Maar de politiek
weet ook dat de verplichtstelling de motor van een goede pensioenvoorziening
is geweest. Ik ga er daarom van uit dat ze de verplichtstelling
laat bestaan.
U bent er dus niet zeker van.
Nee, daarom moeten we de voordelen van de verplichtstelling blijven
uitleggen. En we moeten deze vooral onderbouwen met de cijfers
van de relatief lage kosten.
kunt u zich voorstellen dat er een einde komt aan de verplichtstelling?
Nee, maar ik kan me wel voorstellen dat er een tijdperk aanbreekt
waarin werkgevers zelf mogen bepalen bij welk collectief fonds ze de
pensioenregeling van hun werknemers onderbrengen. Dat tijdperk
kan er met name onder druk van de politiek komen. Voor de ‘luxe’
van deze vrijheid moeten werkgevers wel beschikken over voldoende
financiële kennis om een verantwoorde beslissing te kunnen nemen.
Ze moeten dan in staat zijn om de rendementen en uitvoeringskosten
van niet­verplichtgestelde fondsen te vergelijken.
Samen bouwen werknemers in de bouwnijverheid
tegen lage kosten pensioen op.
12
laag; dat drukt de dekkingsgraad flink naar beneden. Mensen worden
dan kritisch, dat begrijp ik. Maar de voordelen van de verplichtstelling
wegen daar ruimschoots tegen op.
die beslissing is dus belangrijk.
Enorm belangrijk! Die bepaalt namelijk met welk fonds hun werknemers
en zij zelf een langetermijnrelatie aangaan.
13
2013-1
Foto: Wilbert van Woensel

Wil je reageren
op bouwpensioen?
Stuur dan een e­mail naar
redactie@bouwpensioen.nl.
Je kunt ook een brief
sturen. Ons adres is:
redactie bouwpensioen,
Postbus 637,
1000 ee amsterdam.
Je krijgt zo spoedig
mogelijk antwoord.
colofon
Bouwpensioen is een uitgave
van bpfBOUW. Bouwpensioen
verschijnt vier keer per jaar en
wordt toegestuurd aan alle
deelnemers en gepensioneerden
van bpfBOUW.
redactieraad bpfboUW
Frank­Anne Burggraaf
(FNV Bouw), Saskia Kok
(Pensioen Informatielijn),
Jan Willem Kommer (Afbouwsector),
Job Ligteringen
(BarcC), Hans Prins (Cordares),
Lydia Reinewald (Stifa),
Gerard van Santen (CNV
Vakmensen), Kees Scheepens
(Bouwend Nederland) en
Rob Schrage (Bestuursbureau
bpfBOUW).
Column
BpfBOUW heeft twee bestuursvoorzitters.
Een namens de werkgeversorganisaties en
een namens de werknemersorganisaties.
Zij geven bij toerbeurt hun visie op zaken
die van belang zijn voor de deelnemers van
het fonds. In dit nummer is het woord aan
Henk de Pagter, bestuursvoorzitter namens
de werkgevers organisaties.
Henk de Pagter
BpfBOUW hoeft pensioenen
in 2014 niet te verlagen
In het eerste nummer van 2013 wil ik terug ­ goed nieuws
kijken op het vorige jaar. Halverwege 2012 Dankzij de dekkingsgraad van eind 2012 kan
Daniella (30) is de drijvende kracht achter de vijf jaar geleden
zag bpfBOUW zich geconfronteerd met een bpfBOUW goed nieuws brengen. Je wist al
opgerichte stichting Meidendag. De stichting heeft een heldere
wegzakkende dekkingsgraad. Deze graad ­ dat het fonds de pensioenen in 2013 niet
missie: meer meiden interesseren voor bouwgerelateerde opleidingen.
meter geeft aan in hoeverre het fonds kan hoeft te verlagen. Ik kan nu melden dat het
Daniella: ‘Er werken simpelweg te weinig meiden in de bouw. Dat is
voldoen aan zijn huidige en toekomstige fonds de pensioenen in 2014 ook niet zal
jammer, want er zijn best veel meisjes geïnteresseerd. Ze weten er
verplichtingen.
korten. Dat is positief, zeker als we bedenken
alleen onvoldoende van.’
hoe moeilijk de pensioenfondsen het hebben.
speels
aan dit nummer
werkten mee
Nicole Beaujean, René
De Nederlandsche Bank (DNB) heeft bepaald
dat de dekkingsgraad minimaal 105% moet Ondanks de gunstige ontwikkelingen heeft
Daniella organiseert daarom Meidendagen waar meisjes op een
Blansjaar, Brad Delaney,
zijn. In juni was hij echter gedaald tot 96,4%. bpfBOUW maatregelen moeten nemen om
speelse manier kunnen kennismaken met beroepen in de bouw.
Janey van Ierland, Saskia
Kerkhoff, Ellen Leijser,
Dat was veel te laag. Als dat zo zou blijven, de pensioenregeling betaalbaar te houden.
‘Er doen meiden mee vanaf de derde klas van het vmbo, havo of
Etienne van Sloun, Bert
zou DNB ons verplichten om de pensioenen Het fonds heeft de pensioenopbouw in 2013
vwo, maar ook eindejaarstudenten uit het mbo en hbo. Het gaat
dus om meiden uit het voortgezet onderwijs en beroepsonderwijs.’ Daniella heeft stage gelopen als assistent­uitvoerder op een bouw­
Strootman, Duco de Vries
en Wilbert van Woensel.
Sluitingsdatum redactie:
te verlagen. Het bestuur gruwde van dit
vooruitzicht. Logisch, want het wil een zo
teruggebracht van 2,25% naar 1,8%.
Bovendien heeft het de voorwaardelijke
plaats. Vervolgens heeft ze een aantal maanden als uitvoerder gewerkt.
15 februari 2013.
goed mogelijk pensioen voor de deelnemers aanvullingsrechten voor groepen deelnemers
Het programma van een Meidendag is lekker gevarieerd. ‘We beginnen Daarbij viel het haar op dat mannen en vrouwen zo verschillend
adres redactie
regelen.
verlaagd. Deze versoberingsmaatregelen
met een gastspreker, een dame uit het werkveld. Vervolgens bezoeken communiceren. Generaliserend gesproken: een man schreeuwt wat
Bouwpensioen
waren helaas onontkoombaar. Op pagina 2
we een project waar we ’s middags zelf aan de slag gaan. Dat kan
van alles inhouden: metselen, timmeren, lassen, op een shovel rijden,
hij wil, een vrouw vraagt het vriendelijk. Daniella: ‘Op mijn manier krijg
ik veel voor elkaar.’
Postbus 637
1000 EE AMSTERDAM
redactie@bouwpensioen.nl
Maar het tij keerde. In de tweede helft van
2012 veerde onze dekkingsgraad op. Eind
en 3 vind je een uitgebreide toelichting.
met een hoge kraan werken, maar ook de veiligheid op een bouwplaats
inspecteren.’
vrijwilligers
De Meidendag draait geheel op vrijwilligers. Daniella heeft nog nooit
concept en realisatie
BarcC, Obdam
www.barcc.nl
december stond hij op 105,7%. We hadden
dit onder meer te danken aan de aanpassing
van de rekenrente door De Nederlandsche
Bestuur is
positief gestemd
Meiden interesseren
voor een bouwopleiding
subsidie aangevraagd. ‘Ik vind het beter als je je kunt bedruipen zonder
subsidie. Anders ben je zo afhankelijk. En wij willen als vrouw juist
onafhankelijk te zijn.’ Glimlachend: ‘We moeten zelf het goede voor­
ISSN: 1871­9465
Bouwpensioen is bedoeld
om u een beknopte en
Bank. BpfBOUW gebruikt deze rente om uit
te rekenen hoeveel vermogen het moet hebben
om pensioenen te kunnen uitkeren. Nu en in
afhankelijk
Vanwege het herstel van de dekkingsgraad is
De eerstvolgende Meidendagen vinden plaats op 18 en 25 april.
beeld geven.’ Sponsoren zijn echter wel welkom. ‘BAM heeft ons een
aantal jaren gesponsord; ik hoop dat ze dat nu ook weer doen.’
vereenvoudigde indruk te
geven van zaken die zich
voordoen op pensioen­
de toekomst. De stijging van de dekkingsgraad
was echter ook te danken aan het
het bestuur positief gestemd. Of dit herstel
doorzet? Dat hangt af van de ontwikkeling
Ze worden gehouden in Zwolle en Den Bosch. ‘Voor geïnteresseerden
zetten we informatie over deze evenementen op meidendag.nl.’ Naast de bouw is Daniella helemaal idolaat van dansen. Ze runt –
gebied. U kunt geen rechten
ontlenen aan de artikelen in
dit magazine. Voor een
behaalde rendement in 2012. Dat kwam uit
op 15%. Een goed resultaat!
van de rentestand, de levensverwachting en
de economie. Helaas heeft bpfBOUW daar
ook als vrijwilliger – het Dans en Creatief Centrum in Zwolle, waar ze
uitputtende beschrijving van
geen invloed op.
communicatie
Daniella, die bouwkunde heeft gestudeerd aan de Hogeschool
dans­ en theaterlessen geeft. Haar dagen zitten boordevol; toch zou
ze het liefst een parttime baan bij een bouwbedrijf willen. ‘Daar ben
de rechten en verplichtingen
verwijzen wij u naar de
reglementen van de
Windesheim in Zwolle, vindt het belangrijk dat bouwbedrijven écht
openstaan voor vrouwen. ‘Vrouwen zitten nu eenmaal anders in
ik inderdaad naar op zoek. Ik vind de bouw een relaxte sector.
Er gebeurt veel en het werk is enorm afwisselend. Elke dag is anders.
pensioenregelingen. U kunt
deze aanvragen bij de
Pensioen Informatielijn.
Wie betaalt je pensioenpremie?
elkaar. Ze zijn wat socialer, kunnen meer dingen tegelijk doen en Bovendien vind ik de sfeer erg leuk.’ Dus beste werkgevers: bent u
U vindt ze echter ook op
Je werkgever neemt een aanzienlijk deel voor zijn rekening. De rest van de premie
ook sneller dingen regelen. Mannen zijn vaak recht voor zijn raap; op zoek naar een vrouw die haar mannetje staat, dan is Daniella de
www.bouwpensioen.nl.
houdt hij in op jouw brutoloon. Je kunt dat zien op je loonstrookje. Je werkgever draagt
14
daar kunnen vrouwen weer iets van leren. Een vrouw communiceert
anders dan een man. Erken die verschillen en luister naar die dames!’
uitgelezen persoon. Wie durft?
www.meidendag.nl
de totale premie af aan bpfBOUW. Het fonds stopt het geld in jouw pensioenpot.
15
2013-1
Kennismaken met beroepen
in de bouw
Meidendagen:
alle vrouwen
verzamelen!
‘een betere mix tussen mannen en vrouwen verhoogt de
kwaliteit van de bouw’, vindt daniella ten berge uit hasselt.
‘de sector heeft dus meer vrouwen nodig.’
Foto: Bert Strootman
Tekst: Ellen Leijser
Weetje
2013-1

2013-1
16
Blikvanger
Sudoku
‘De mooiste boekhandel ter wereld!’ Dat schrijft de Engelse krant
The Guardian over Selexyz dominicanen in Maastricht. De winkel
huist in de zevenhonderd jaar oude Dominicanenkerk, vlakbij het
Vrijthof. Het bouwwerk is in 2006 omgetoverd tot boekhandel.
Opdrachtgever Selexyz heeft het voorkomen.
vloeroppervlak daarbij bijna laten
verdubbelen. Het bureau Merkx+Girod bedacht daarvoor een
oplossing die de ruimtelijke architectuur van de kerk onaangetast
Vul het diagram zo in dat in elke rij, elke kolom en elk vierkant van
3 bij 3 vakjes alle cijfers van 1 tot en met 9 precies één keer
Sudoku
Vul het diagram zo in dat in elke rij, elke kolom en elk vierkant van
3 bij 3 vakjes alle cijfers van 1 tot en met 9 precies één keer
9 voorkomen. 1 5
8 3
8
9
7
1
6
5
2
8 3
7 1 8
8 7 6
4
2
9 2 8
4 9 9 6 2 8
7 1 8 4
4 9 6
8 3
6
6
2
5 5 7 7 3 39 9
8 3 2
© DENKSPORT PUZZELBLADEN
© DENKSPORT PUZZELBLADEN
Boekwinkel in kerk
zou laten. Een kolossale inloopboekenkast met twee verdiepingen!
Je zou bijna zeggen: een boekenflat. Toch is het karakteristieke
beeld van de hoge kloosterkerk intact gebleven. Klanten kunnen over
een trap naar de eerste of tweede etage. De boekenkast oogt licht
dankzij het gebruik van geperforeerd staal. De peilloze afmetingen en
de prachtige plafondschilderingen van het kerkgebouw blijven zo het
beeld bepalen. Een boek kopen is een belevenis geworden!
Sudoku
Hoe doe je mee?
Los de puzzel op en laat ons weten welke cijfers
in de balk staan. Stuur je oplossing vòòr 15 april
naar puzzel@bouwpensioen.nl. Het postadres is:
Redactie Bouwpensioen, Postbus 637, 1000 EE
Amsterdam. Wij verloten twee geschenkbonnen
van 25 euro onder de inzenders van de juiste
oplossing.
Oplossing vorige keer
De oplossing van de Zweedse puzzel in het
vorige nummer was: rendier. We hebben twee
prijswinnaars getrokken: De heer W.J. van Eeuwijk
uit Nieuwpoort en mevrouw S. Dijkstra uit Bitgum.
Foto: Etienne van Sloun