Download deel 2 - Textualscholarship.nl

81
geschuwd is veel sterker dan écarté of dan een nauwkeurige equivalent
van écarté geweest zou zijn (en ook sterker dan de eerdere variant
gemist).
Een voorbeeld van lexicale toevoeging 61 treft men aan in nr. 11, r. 1:
Aux yeux de celui qui a dit adieu aux défirr,
Wie van zich deed elk wenschen, alle hopen,
Versterking ontstaat hier niet allèen door de toevoeging van alle hopen,
maar ook doordat elk wordt ingebracht. Nog een voorbeeld, uit nr. 6,
r. 1 en r. 3:
u ' est ceque le coeur? une ardeur qui q bride dans notre
pour in e. Et le e corps? rp la cible des peines, eines des douleurs et
des calamités.
En un mot, ot nous vo Yons liguées g contre notre existence, , d'un
có tea ' 1 mort et , de 1'autre cóté la vie!
Het hart - een gierig vuur, dat ons verbrandt,
het lijf -doelwit van kwalen allerhand;
ziet gij, hoe tegen ons berooid bestaan
de dood hier, ginds het leven samenspant?
une ardeur wordt niet vertaald met `een vuur' maar met een gierig vuur
en notre existence niet met `ons bestaan' maar met ons berooid bestaan,
gierig en berooid zijn toegevoegd. Zij versterken de betekenis van de
substantieven die ze bepalen. Maar er is meer aan de hand. Er ontstaat
een versterking, niet alleen door de toevoeging van twee woorden, maar
ook door de relatie tussen de toegevoegde elementen. gierig en berooid
bezitten ten opzichte van elkaar antithetische momenten. Deze tegenstelling
versterkt de in het kwatrijn aanwezige oppositie tussen bestaan en
vuur (en dus: hart).
2.6.1.1.4. Concretisering
Uit een aantal verschijnselen op semantisch niveau kan men de tendentie
tot concretirering62 aflezen. Vergelijkt men bewerking met bron dan blijken
de elementen die abstracta aanduiden door woorden te worden weergegeven
die op concreta betrekking hebben. Een voorbeeld hiervan geven
r. 3-r. 4 van nr. 10:
61 Lexicale toevoeging g ^ in: motto m r, 3 (stil); al nr. , 1 .. r2
(alle); ^ nr. S r. 2 (angstig), r. 4
(verlaten– ve verloren); o en nr. 7 ^ r. 1 (hoogsten, , te boven),r. (diepste); 2 di te • , nr. 22 r. 2 (alle); ,
nr. r. 3 30 r. 2 (eer ee en e lo lof); , nr. 3 31 r. 1 (dat trilt als loove r , r. 2 (angst). ^st
62 Concretisering ^ in: . motto r. 4 (voetenwond); , nr. r. . 2 (hoofdkompas), oo dkom as , ibidem i ide (graden); ,
nr. nr 5, r. 2b (schrijven)i idem schri t r. 3 oeverloozen^ , nr. 7 r. r 1 (zon), ^ 2 (in .. .
duisternis); nr. 10 r. 33/4 (licht als concrete `oorzaak' van het verblindr ake n^ , nr.
18 1 r. 3
(split s = chri t • ,als nr. 24 r. 4 (bezwijmen concreet al `drank'); , nr. 30 r. 4 (zonnestof); ,
nr.1 3 r. 1 (dat trilt als loover).