Download deel 2 - Textualscholarship.nl

73
fruits]; ook wordt hierdoor de tegenstelling `grote kwaliteit' - `geringe
kwantiteit' iets duidelijker. De alternatieven edele en edelste liggen in
hetzelfde betekenisveld als fijnste - in beide gevallen speelt de notie `uitgelezen',
`voortreffelijk' mee. Misschien dat edele of edelste iets meer
een `geestelijke' bijsmaak heeft en niet voornamelijk gericht is op de
stoffelijke aard, maar ook geestelijke of morele betekeniselementen meedraagt.
De laatste regel, met al zijn mogelijke volledige lezingen is dus:
fijnste
schaarsche
weinig
De edelste boonren dragen .1 schaarsche vruchten
edel dele
Na de a-fase van de vierde regel schrijft Leopold mogelijke rijmwoorden
op voor r. 1 en r. 2 en ook een stuk van r. 3 (respectievelijk roemruchte,
verzuchten en tot de cypres). roemruchte bevat noties die niet in
de context passen. Er wordt gezegd dat le plus instruit in de wereld niet
op de voorgrond treedt; wat inhoudt dat deze ook niet roemrucht kan
zijn. roemrucht is een woord dat ongeschikt is in een regel die de uitspraak
met een antithetische strekking moet weergeven die in het Frans
besloten ligt (`de meest ontwikkelde wordt in de wereld het minst gehoord')
-tenzij in combinatie met een ontkenning. Wel is iets van een
tegenstelling bespeurbaar in roemruchte - verzuchten (r. 2), maar die
heeft Leopold kennelijk niet in verband kunnen brengen met de antithese
die de eerste helft van het kwatrijn in A beheerst (ook met .rilencieux
laat zich roemruchte en verzuchten moeilijk rijmen).
Waarschijnlijk is het kwatrijn onvoltooid gebleven omdat de opgeschreven
rijmwoorden niet in de context pasten en omdat andere geschikte
rijmwoorden niet gevonden konden worden.
2.4.2. A: 164
De laatste regel van A kon gemakkelijk in een bondige sententie worden
omgezet:
schreien F
is lachen n aa aangeleerd, g maar aangeboren
tranen
g
De regel is wel twee lettergrepen te lang. Vandaar waarschijnlijk de
variant vreemd:
schreien
is lachen vreemd, maar aangeboren
tranen
Zo ontstaat echter een minder goedlopende regel; de antithese die zo
mooi lexicaal was uitgedrukt in aangeleerd - aangeboren - met een
mogelijke toespeling op `aangeleerde en aangeboren eigenschappen' -
wordt in vreemd - aangeboren veel minder markant gegeven.
Waarschijnlijk kon Leopold zijn aanvankelijke vondst niet op maat van
een kwatrijnregel krijgen zonder poëtisch verlies, zodat het kwatrijn onvoltooid
bleef.