Download deel 2 - Textualscholarship.nl

71
2.3.7. Nr. 20
Uit de tekstontwikkeling van B, r. 3 valt meen ik na te gaan hoe Leopold
in een poging om A letterlijk te vertalen het concrete beeld van un
oiseau envolé tracht te behouden. Deze poging slaagde niet. Via o.a.
ontvlogen vogeltje, ontsnapte vogeltje en troeteling ontvlood komt
Leopold tot de uiteindelijke versie: een kind, dat jammert om zijn liefst
verlies. Hoewel liefst verlies een bijzondere combinatie is - het is een
omkering van `liefst bezit' ; dat wat verloren is, is het kind het `liefst'
van alle dingen die het in de loop van de tijd verloren heeft, het adjectief
is dus geen rechtstreekse kwalificatie van verlies - wordt de fraaie parallel
met de vervlogen dagen, die met het oorspronkelijke beeld aanwezig
was, opgegeven (vgl. A: envolé - écoulée).45
2.3.8. Nr. 25
vromen lijkt me een duidelijk voorbeeld van rijmdwang. Dat juist de
`vromen' tot stof worden lijkt me in het kwatrijn verder niet gethematiseerd.
(Mogelijk is vromen mede opgeroepen door "jusqu'au jour du
jugement" in A.) Pulver en doffe asch sluit niet duidelijk aan bij het gewone
terne et poussière. De woordgroep is op te vatten als een hendiadisachtige
constructie. Zij lijkt een verwijzing in te houden naar het `stof
tot stof en as tot as' . Maar waarom Pulver 46 in plaats van `stof ? En
waarom doffe?
2.3.9. Nr. 28
De vertaling van de eerste twee regels is nogal vrij. A heeft: `De draad
van de vrije wil is niet in uw hand, maar dat wordt aan uw zwakke aard
niet duidelijk'. Leopold omschrijft het `niet in uw hand' zijn (dat in ver-
Boutens maakte ook van dit i kwatrijn wat l ee eenbewe bewerking g (zie: e. P.C. .0 Boutens: 'Oud-Perzische
kwatrijnen' J nr. 10 in: Verzamelde lyriek, y Dl. 2, p. p 1026.):
Alleen en voor eenelk verstoken schrei ik.
De oo gen
verstaand het hart verreten, schrei ik.
Een kind dat schreit naar vogel die g, ontvloog,
Zoo naar de schaduw mijner l dagen g schrei ik.
Boutens n blijft b l t dichter d bij lde bron èn hij hij vermijdt vermijdtde, mijns ^ mijnsinziens nietszeggende, gg , alge- ge
meenhe i d van va Leopolds p beeld in r. hoewel 3 hij hij het effect van zijn zij metafoor weer
enigszins zin te tniet doet door in r. 4 de parallel p envolé – écoulée `ontvlo gen vogel' g —
'vervlogen da g en' o op te even. g De tweede regel g is pathetischer p dan de bron. Boutens
had het zichgemakkelijk gemaakt g door af te zien van eind rijm l naast de herhaling gvan
schrei ik (hetgeen n pLeopold L old in zijn zijn kwatrijnen kwatrijne zelden doet, men zie voor de reeks
Soefisch bijvoorbeeldhet fonisch grandioz randioze nr. 2 3.
— H.T.M. van Vliet bleek deze
p anders te waarderen. aa Hij l achtte het oorspronkelijke p l beeld nietszeggend gg en in zijn ln
co concreetheid t te individueel en hij hijlas in Leopolds p transformatie een geslaagde g g veral geme
-
nin g.Dit geval g 1 va van d dissensus ss moge g de (onbedoelde) stelligheid g waarmee ik de zwakke
plekken lekken en sterke plaatsen p aanwijs enigszins g relativeren.
46 D 1598: (o.a.)