Download deel 2 - Textualscholarship.nl

66
pover in, n.l. dat trilt als loover. Deze lezing is concreter en bevat zowel
de `angst' (in trilt) als de `nietigheid' (in loover).
r. 2 verdrijf is een vroeger alternatief voor vaag weg. In combinatie met
bepaalde abstracte objecten is `verdrijven' vrij conventioneel. vaag weg is
wellicht iets beeldender en ook iets definitiever en intensiever (`uitwissen
zo dat er geen spoor van overblijft'); imperatief-vorm en het antimetrisch
accent op vaag vergroot de nadrukkelijkheid.
r. 3 In de eerste fase van deze regel is het indirect object bij weersta.
Niet duidelijk is waar het naar verwijst; naar het gehele in r. 1 en r. 2 beschreven
angstcomplex? (in de uiteindelijke versie, als het is weggevallen,
is het dan verzwegen object natuurlijk God). De andere veranderingen
spreken voor zich. In D is U pas naderhand met een hoofdletter geschreven.
De kleine letter zal waarschijnlijk een verschrijving zijn geweest.
2.3. Onopgeloste vertaal- en vormgevingsproblemen
De kwatrijnen die ik in 2.2 heb geanalyseerd kunnen naar mijn mening
als geslaagde resultaten van het vertaal- en versmakingsproces worden besehouwd.
Niet alle kwatrijnen uit `Soefisch' zijn in hun geheel volmaakt.
Vertalen is "de moeilijkste aller kunsten" ; 39 poëzie maken op basis van
een voorbeeld - dat zo nauwkeurig mogelijk gevolgd wordt - gaat zelfs
voor een dichter van het formaat van Leopold gepaard met "bezwaren".
40 Het is niet verwonderlijk dat er in sommige kwatrijnen zwakke
39 Zo luidt 1 1 de t titel.
te van het essay Y van J.C. .C. Bloem: e 'De moeilijkste l aller kunsten: verzen
vertalen' . Bloem behandelt hier weliswaar alleen het vertalenned gedichten g chten in poëzie p —
en niet van 'proza' p in poëzie p — maar toch lijken lijkenenkele van zijn zijnbeweringen ge opmerkelijk p lk
ggenoeg g om aangehaald g te worden. Vertalen is volgens g Bloem ``het naleggen gge va vaneen
legkaart g met stukjes, l^ waarvan er bijna niet een heelemaalpast".H et herdichten, , het
"gebonden ebonden scheppen" is "veel moeilijker ... dan het dichten, et vrije het scheppen l pp zelf.
Het warearadoxaal p te zeggen, gg ^ dat een vertaling ggedicht
boven een oorspronkelijk edicht staat:
is nu eenmaal nog g iets meer dan kunnen, maar het staat vast, , dat in zekeren zin
een volkomeneslaa g de g vertaling geen grooter g praestatie pgeslaagd
is dan eenvolkomen eslaa d
gedicht g zelf". (Het ggenoemd essay Y inJ.C.Bloem: Verzamelde beschouwingen, g ,
Pp. 13 9 —146 , de citaten op p p. p 140.) 140
40 >
De bezwaren die overigens g dikwijls aanleiding gg geven tot t verrassende ve tassen vondsten. Vgl. V g .
de schetsmatige g tekst (uit ^ II, 3de g groep P 2) die wordt weergegeven A in ppendai bij
deel 1. Het is ongeveer g duidelijk wat de eerste regel g en wat de twee laatste regels g vvan
a
deze schets zijn. lpg
Hoe het tussengelegen deel o eva t mmoet
worden, is volkomen onzeker.
De meeste elementen tussen de beginregel en de laatste regels g s werken we ke de paradox p wat
verder uit van de 'bezwaren'schuil ele g en ^niets op pte vinden, den troosteloos) die tott
nieuwe mogelijkheden J kunnen leiden anders nooit betreden en st streken, eken ongeweten g en paden, ,
uitzicht). Deotlood-aantekenin p gen in r. (4) en r (5) van de Transcriptie p zouden d bouwsteentjes
l kunnen bevatten voor een op p r.1 rijmende l regel,bijvoorbeeld: g^gedachte[n]
de ` edachten
zij waren' . Hierin zou men kunnen lezen het 'oorspronkelijk p l concept' ce pt dat uitgedrukt g
moest worden, hetgeen g door de `bezwaren' verhinderd werd d en in tweede instantie ljuist
door hen werd mogelijk g l gemaakt; g , op pverrassende wijze blijken blijkende oorspronkelijke p le
gedachten, ^ zoals zij waren in het gedicht g terecht te kunnen komen (langs a s gde omwegg
van
de bezwaren).