Download deel 2 - Textualscholarship.nl

58
- U
t.a u ()U = u= U (u) u=
r.3 - U U - _ U U = U -
r.4 - U U - U U U - U -
Hierbij valt het patroon 1- u - of uu op, dat ik in bovenstaand
schema onderlijnd heb. Het valt samen met woordgrenzen, is daardoor
geïsoleerd en lijkt aldus een meer uitgesproken karakter te krijgen. Deze
herhaling op versvoetniveau, samenvallend met of veroorzaakt door de
herhaling op lexicaal vlak (n.l. door de gemarkeerde, Leopoldiaanse
samenstellingen) binnen het klein bestek van de vier regels werkt
uiteraard sterk structurerend. Bovendien is de plaats wáár de herhaling
optreedt belangrijk: 1° (in r. 1) de antithetische parallellie wordt onderstreept
- die ook al klankmatig, lexicaal, syntaktisch en semantisch aanwezig
is; 2° (over het hele gedicht) in r. 1, r. 3 en r. 4 treedt de herhaling
op in eindpositie en versterkt daardoor het eindrijm van r. 1 en r. 4
(geslotenheid begin - slot) en vormt als geheel een als het ware geïnverteerd
metrisch kwatrijn-schema a b a a, dat naast of op het klank(eindrijm)-schema
staat (a a b a):
r. l klank a i - metrum al
r. 2 a b J
r. 3 b1 _ a ^ _
t. 4 a J a
In hoeverre het metrisch element ^ u - (of: ^ uu), dat duidelijk aanwezig
is en versterkt wordt door het lexicale isolement, ook verder nog
`werkt' in andere plaatsen in het gedicht (de door mij in het metrisch
schema dubbel-onderlijnde gedeelten) zou ik niet durven zeggen. Wel is
te zien dat het element in het versbegin van r. 3 en r. 4 optreedt en daardoor
voor een parallellie zorgt tussen deze regels:
r.3 - uur -1 r.4 - U Ur - ul
al wat er Lleefti drinkt zijn be Lzwijmeni
2.2.9.4. De varianten
doods bokaal was waarschijnlijk het eerst (in B) gevonden. Het is een letterlijke
vertaling van la coupe de la mort. doods bokaal is in twee woorden
geschreven, zoals ook blijkt uit de b-fase van r. 4 waar aanvankelijk
des doods als vooropgeplaatste genitief wordt gebruikt. Later wordt doods
bokaal tot één woord gemaakt; het is dan een samenstelling die gevormd
is naar analogie, mogen we wel aannemen, van de andere samenstellingen
van het Leopoldiaanse type die onderwijl gevonden waren in r. 1 (kemeltent(en),
koningszaal). Op het effect van deze op het eerste gezicht
kleine verandering (waardoor lexicale en metrische parallellie ontstaat) is
boven, naar ik hoop, voldoende ingegaan.
Al vrij vroeg, in de b-fase van B, heeft Leopold de oppositie kemeltent