Download deel 2 - Textualscholarship.nl

57
genomen. De uiting wordt directer: het omschrijvende karakter verdwijnt,
een speciaal effect ontstaat door het gebruik van de Leopoldiaanse woordvorm
(luchtgewelf).
r. 4 A heeft: `(alles) zal dronken worden van de drinkbeker van de
dood'. Leopold blijft in hetzelfde beeld doch met enkele veranderingen.
In (iedereen) drinkt zijn bezwijmen uit de doodcbokaal is coupe de la
mort vrij letterlijk, maar beknopter omgezet in de wederom tot het
Leopoldiaanse type behorende samenstelling doodsbokaal. bokaal duidt
een beker aan van een bijzondere, imposante allure. 29 Het `bedwelmd
worden' uit A wordt, poëtischer, `het drinken van het bezwijmen'. Het
bezwijmen is door het beeld zeer concreet gemaakt; het bezwijmen is immers
de `drank' die uit de beker gedronken wordt. bezwijmen (`in onmacht
vallen') slaat natuurlijk metaforisch of zo men wil metonymisch op
de onmacht veroorzaakt door de dood.
De bouw van het gehele kwatrijn is symmetrisch:
r. 1 de levenden (arm en rijk)
r. 2 sterven
r. 3 de levenden
r. 4 sterven
2.2.9.2. Klank
In het oog springen de acconsonanties en alliteraties:
r. 1 kemel - koningszaal k I k 1
r. 3 leeft -luchtgewelf 1 f t 1 t 1 f
r. 4 drinkt - de -doodsbokaal d d d d
r. 4 bezwijmen -doodsbokaal b b
De genoemde klankherhalingen in r. 1 versterken de antithese `arm'-
`rijk'. In r. 4 worden de onderlinge relaties van het `drinken', het `bezwijmen'
en de doodsbokaal onderstreept. koningszaal en doodsbokaal
zijn dubbelrijmen.
2.2.9.3. Metrum /ritme
In het jambisch patroon van het kwatrijn treedt een aantal antimetrieën
op: al, onder (r. 3), drinkt (r. 4) en daarmee samenhangend een paar onbeklemtoonde
syllaben waar men beklemtoonde zou verwachten: onder,
zijn (r. 3). Het metrisch patroon is dikwijls niet ondubbelzinnig vast te
stellen. Ook bij dit kwatrijn blijkt dat. Er is, naar mijn mening, een
niet-geprononceerd jambische lezing mogelijk die ongeveer het volgend
schema zou moeten krijgen:
^9 V g 1. D 298: 8. 9"grote,
grote vaak kunstig g versierde drinkbeker p
op een voet ... of
kom of fles met wijde mond om vloeistoffen in te bewaren of teer b e i d en" .Ook coupe
heeft deze ` grootse'
betekenis.