Download deel 2 - Textualscholarship.nl

52
Een andere mogelijkheid is dat de eerste volledige rijmende versie,
"voor u het een, voor de armen is het tweede", niet voldeed - mogelijke
bezwaren zouden kunnen zijn dat er een asymmetrie optreedt omdat
r. 3a wèl en r. 3b géén persoonsvorm bevat en dat de metrische structuur
slap is (drie onbeklemtoonde syllaben na elkaar). Daarom, zou men
kunnen opperen, probeert Leopold een letterlijke vertaling: "de helft
voor u, de andere voor de armen" , die in ieder geval een parallelle opbouw
bezit en waarin bovendien het loze het een + het tweede wat concreter
is gemaakt in de helft + de andere (helft). Vervolgens verschijnt
dan, met rijmwoord, met een symmetrische bouw, en met het concrete
helft: "een helft voor u, voor anderen de tweede". armen is veralgemeend
tot anderen, misschien ook om een herhaling ten opzichte van
r. 1 te vermijden. Men zou in de veralgemening (armen wordt anderen)
ook een soort verwestersing kunnen zien of een soort ont-Islamisering. In
de Islam is het immers wet dat rijken een deel van hun inkomsten aan
de armen geven.
Indien de bovenstaande voorstelling van de chronologie onjuist is,
moet de regel "de helft voor u, de andere voor de armen" - een uiterst
letterlijke vertaling zonder rijmwoord - wel het vroegste stadium van r. 4
vormen. Vervolgens - moet men in dat geval aannemen - werd met
gesneden naar een geschikt rijmwoord gezocht. Hoe men de chronologie
van r. 4 en r. 3 in C ook voorstelt, de tekstontwikkeling van r. 2 in C
heeft -afgezien van het vroege gebeden - later plaatsgevonden dan die
van de genoemde regels.
In B was als rijmwoord voor r. 1 gemeden opgeschreven. In C wordt
kennelijk als rijmwoord hierop gebeden (r. 2) gevonden. Later wordt in C
de regel aangevuld tot "dat gij niet wordt gemist in hun gebeden". Het
neutrale gemist wordt vervangen door het iets nadrukkelijker geschuwd,
welk woord, zoals boven beschreven, ook de parallellie van de handelingen
in r. 1 en r. 2 beter ondersteunt daar het als een intensiverend
synoniem (met extra noties) van het al eerder gevonden gemeden kan
worden beschouwd:
In B was voor ligne al heel vroeg split gevonden (r. 3). De regel wordt
in C: het split der tarwekorrel zegt. Het laatste woord wordt dan direct
doorgehaald en vervangen door is een schrift, de vondst die, zoals gezegd,
mede op grond van de noot in A tot stand is gekomen.
2.2.8. Nr. 22
2.2.8.1. Vertaling en bron
r. 1 /2 Leopold wijkt hier af van A. lage (_ `leeftijd', `ouderdom')
maakt hij algemener tot De tijd, die hier het thema wordt. De anafore
parallellie tussen beide regels (l'âge courbe ...I l'áge brise ...) vervangt
hij door één zin waarin hij een climax opbouwt. Er is een progressie waar
te nemen in de volgorde: vaal (dit moet wel betrekking hebben op het