Download deel 2 - Textualscholarship.nl

More documents

Recommendations

Info

34 Vergelekene g l `wij ons oriëntatie-orgaan, g ons hoofd) zoeken de metaf Ysi scheeheimen' g METAFOOR A Punt van overeenkomst Beeld òriënteren' 'alles navorsen zonder resultaat' 'kompas p keerde naar alleraden g om 's hemels cirkelende loop P te raden' Vergelekene `KOMPAS METAFOOR B Punt van overeenkomst òriëntatiemiddel' Beeld `hoofd' Er bestaat een (gedeeltelijke) identiteit van beeld en vergelekene van metafoor A met respectievelijk van metafoor B het vergelekene en het beeld. De aldus op ingewikkelde wijze in elkaar gedraaide beelden ondersteunen (iconisch) de betekenis van beide regels. r. 3/4 De twee zinnen van A, die twee elkaar gedeeltelijk dekkende gedachten bevatten, worden tot één zin of gedachte samengevoegd. Beknoptheid ontstaat door het weglaten van héiar! nous ne sommes pas parvenus à, dat in de vertaling geïmpliceerd wordt door `het gebroken zijn van het lichaam' . Voorts wordt beknoptheid bereikt door à la ache weg te laten, dat een wat overbodige toevoeging zou zijn, daar Leopold de `fiche' in r. 4 noemt. Door van r. 3 en r. 4 één zin te maken wordt de eenheid van het hele kwatrijn vergroot: het gedicht bestaat uit twee zinnen, elke zin verdeeld over twee regels en wel zo dat subject en predicaat (waarin een bepaling) één regel beslaat en een bijwoordelijke bepaling met zinsstructuur (zo men wil een beknopte bijzin) de andere regel. De rangschikking hoofdzin -beknopte bijzin is chiastisch. r. 1 bepaling p g met zinsstructuur r.2 hoofdzin r.hoofdzin 3 r. 4 bepaling p g met zinsstructuur zin I zin II De parallelle syntaktische bouw van het gedicht (elke helft bestaat uit één zin) draagt er toe bij dat de helften ook semàntisch op elkaar worden
35 betrokken. De twee losse' mededelingen worden met elkaar in verband gebracht. De puntkomma tussen de helften van het gedicht, in plaats van een punt, suggereert eveneens dat er een verband is tussen beide gedeelten. De chiastische opbouw zorgt ervoor dat binnen de interrelatie r. 1 I 2 - r. 3 / 4 een verbinding wordt gelegd tussen r. 2 en r. 3, en r. 1 en r. 4: "het ontraaflen van dit streng van draden" is equivalent aan `het raden van 's hemels cirkelenden loop'. Terloops wil ik nog wijzen op het chiasme in de woordvolgorde van r. 1 ten opzichte van r. 4: Om 's hemels cirkelenden loop te raden p a b in het ontraaflen van dit streng van draden g b a Ook hier wordt de semantische overeenkomst van de chiastisch geschakelde leden door de structurering versterkt. Het object van het àfzoeken' opent en sluit het gedicht, hetgeen bijdraagt tot het effect van 'afgerondheid' dat het kwatrijn heeft. De afgeronde, gesloten vorm wijst naar of is deel van de betekenis (`het geheim van de hemelse loop is gesloten', of `de cirkelende loop der hogere dingen is voor ons mensen ontoegankelijk vanwege het in zichzelf besloten zijn'). De tweede helft van het gedicht bevat, net als de eerste helft, twee metaforen: de vergelijking in r. 3 ("ons lichaam is gebroken als een naald") en de samengestelde metafoor in r. 4 ("het ontraaflen van dit streng van draden"). als een naald is letterlijk naar het Frans. semblable a une aiguille is een attributieve bepaling bij lichaam (Ce corps), terwijl het bij Leopold een andere grammaticale functie heeft: het is een bijwoordelijke bepaling. Daarmee wordt de notie van naald, n.l. `dun', die in het Frans overheerst, iets minder sterk naar voren gebracht (in de Roseraie wordt in een noot op de `dunheid' van `naald' gewezen via de "extrême maigreut" van het lichaam). Voorts zal naald in verband moeten worden gebracht met het ontraaflen van dit streng van draden. Bij Leopold is dit verband sterker dan in A. Er wordt immers gezegd dat `het als een naald gebroken zijn van het lichaam' geschied is bij `het ontraaflen van de dradenstreng', terwijl in A staat dat `het lichaam dat zo dun is als een naald' `gebroken is bij het volvoeren van zijn taak en dat wij mensen niettemin gefaald hebben in het ontwarren van de streng' . 12 De beeldeenheid bij Leopold lijkt sterker. Deze wordt nog vergroot omdat naald tevens functioneert als "magneetnaald" in verband met kompas in r. 2. Door het dubbel functioneren van naald, naar achte- 12 Het ver band in A tussen une aiguille g en cet écheveau is vrij indirect, temeer daar écheveau heelgoed g alleen in de overdrachtelijk betekenis, `wirwar' kan worden opgevat. pg Bij Leopoldis het verbandp ver and tussen naald en draden haast onontkoombaar. Dan werpt zich direct ect ee een netelige g vraag g op, pn.l. wat voor een naald is dit? Geen naai- of brei-naald uiteraard. Een tom-naald? Het door Leopold p gesuggereerde g gg verband lijkt een weeffoutje weeffoutje behelzen.
Page 1: MONUMENTA LITERARIA NEERLANDICA II,
Page 4 and 5: MONUMENTA LITERARIA NEERLANDICA II,
Page 7 and 8: V Inhoud GENETISCH-INTERPRETATIEF C
Page 9: 3.2.9 Overzicht B-I, B-II, B-III 15
Page 12 and 13: 2 aan de orde die bij de praktische
Page 14 and 15: 4 tekst is de ` `Kenntnis der histo
Page 16 and 17: 6 soorten `systemen' is beïnvloed
Page 18 and 19: 8 literaire persoonlijkheid, de "se
Page 20 and 21: 10 nemen, een constante, een invari
Page 22 and 23: 12 Dit zal moeten geschieden in vri
Page 24 and 25: produceert, doet zich zelden in zui
Page 26 and 27: seerd -formele verschijnselen worde
Page 28 and 29: 18 1.4. Kader en basiselementen van
Page 30 and 31: 20 pold poëzie schrijft die geplaa
Page 32 and 33: 22 tekst in aanbouw vereist een spe
Page 34 and 35: 24 tekst is daarvoor geschikt. Hier
Page 36 and 37: 26 met het rijmschema aaba). Door d
Page 38 and 39: 28 nomen in 0 (en in het uitroeptek
Page 40 and 41: 30 vertegenwoordigen de wisselvalli
Page 42 and 43: 32 laatste lezingen zijn echter let
Page 46 and 47: 36 ren (r. 2 kompas) en naar voren
Page 48 and 49: 38 ze(n)loos' > òeverloos'). oever
Page 50 and 51: 40 De c-lezing van B, volgende golv
Page 52 and 53: 42 De opbouw van de twee helften va
Page 54 and 55: 44 Het goddelijk licht wordt intens
Page 56 and 57: 46 veroorzaakt de verandering van d
Page 58 and 59: 48 In r. 1 leidt de positie van min
Page 60 and 61: 50 de latere versie vervangen door
Page 62 and 63: 52 Een andere mogelijkheid is dat d
Page 64 and 65: 54 Het antwoord in r. 4 is daarom v
Page 66 and 67: 56 volgende: 'droef' is wat meer li
Page 68 and 69: 58 - U t.a u ()U = u= U (u) u= r.3
Page 70 and 71: 60 de(n) grooten toom [zijn] [en vo
Page 72 and 73: 62 het zonnestof (in plaats van les
Page 74 and 75: 64 zoals boven gezegd, een consecut
Page 76 and 77: 66 pover in, n.l. dat trilt als loo
Page 78 and 79: 68 staan geen equivalenten van in h
Page 80 and 81: hiervan zou men ook een effect kunn
Page 82 and 83: 72 band met fl1, `draad', wel passe
Page 84 and 85: 74 2.4:3. A: 184 Het laatste gedeel
Page 86 and 87: 76 I `De la connaissance de dieu; l
Page 88 and 89: 78 hij alleen de essentialia overne
Page 90 and 91: 80 et nulle chose pure n'en peut au
Page 92 and 93: 82 Bonté divine! dans ma stu P éf
Page 94 and 95:
84 de op p. 68 aangehaalde regels u
Page 96 and 97:
86 0 tijd, l ^waarin mijn mijnsmach
Page 98 and 99:
88 het feit dat de vorm een neologi
Page 100 and 101:
90 Hoe Leopold vertaalde kan men zi
Page 102 and 103:
92 GENERERING - beknoptheid TRANSFO
Page 105 and 106:
3 Ò, als de rozen, als de donkerro
Page 107 and 108:
97 mepten? Of: in welke volgorde zi
Page 109 and 110:
99 del bloemen (die als een eerste
Page 111 and 112:
101 en geknikt bevat een notie `ten
Page 113 and 114:
103 Het bovenstaande is te verbinde
Page 115 and 116:
105 Nieuw in groep 1 van A-II is ee
Page 117 and 118:
107 zien van de twee strofen: de en
Page 119 and 120:
109 Vergelijken we r.(17) met r.(13
Page 121 and 122:
111 een oorzaak van het voortbestaa
Page 123 and 124:
113 3.2.3. A-III InA-III zijn drie
Page 125 and 126:
115 In de laatste twee lezingen sta
Page 127 and 128:
117 Verder zijn er nogal wat varian
Page 129 and 130:
119 van satijnen - kunnen in verban
Page 131 and 132:
121 lijk, met allengs - om het gele
Page 133 and 134:
123 vindt allengs plaats, dus gelei
Page 135 and 136:
125 echter ook een andere analyse-m
Page 137 and 138:
127 (twee bepalingen afhangend van
Page 139 and 140:
129 In r. 2 lijkt de volgende, noga
Page 141 and 142:
131 den) is gebruikt als gesubstant
Page 143 and 144:
133 A-IV (zie hiervóór, p. 126) a
Page 145 and 146:
135 Wel lijkt een aantal woordgroep
Page 147 and 148:
137 In deze fase komt weer de inhou
Page 149 and 150:
139 van toedrang , beden of vanlots
Page 151 and 152:
141 de verborgen blijft, dat die ni
Page 153 and 154:
143 mindering'-notie aan in gezonke
Page 155 and 156:
145 was. Indien dood in r. 26 inder
Page 157 and 158:
147 constructie. (De zevende laat i
Page 159 and 160:
149 geschreven woorden zoeken troos
Page 161 and 162:
151 òverdadig'; de weelde, de òve
Page 163 and 164:
153 bestaat tussen r. 15 en r. 16 w
Page 165 and 166:
155 wil is weergekeerd naar het `pu
Page 167 and 168:
3.2.9. Overzicht B-I, B-II, B-III.
Page 169 and 170:
159 Strofe VI heeft een tweevoudige
Page 171 and 172:
161 merken èrotisch', èmotioneel'
Page 173 and 174:
. innerlijk l emotie essentie gekwe
Page 175 and 176:
165 8° De oorspronkelijke levende
Page 177 and 178:
167 welke aard die zijn. Op het eer
Page 179 and 180:
169 zullen) elkaar beïnvloeden en
Page 181 and 182:
171 een zich groeiend voordoen (als
Page 183 and 184:
173 Met de verschijnselen suggestie
Page 185 and 186:
175 `gauw vergankelijke', voor het
Page 187 and 188:
177 Hierin ziet men de `zwaar'-held
Page 189 and 190:
179 een voorname rol in het tot sta
Page 191 and 192:
181 3.5.2. Ì': A-I, A-H, A-HI, B-I
Page 193 and 194:
183 catie: òngevoelig voor enige a
Page 195 and 196:
185 3.5.2.3. A-III/B-1 De eerste re
Page 197 and 198:
187 in r. 1). Het verschil tussen d
Page 199 and 200:
189 en het daarin een teken zijn vo
Page 201 and 202:
191 = u, terwijl allengs in dit opz
Page 203 and 204:
193 en allengs werden ze? bladen g
Page 205 and 206:
195 handhaafd (zij het minder sterk
Page 207 and 208:
197 tieel aspect van gebaar) en and
Page 209 and 210:
199 dat een keuze die de betekenis
Page 211 and 212:
201 volbrachte `stijging' staat als
Page 213 and 214:
203 aanwezig die een belangrijke ro
Page 215 and 216:
205 doorgehaald; beden waarschijnli
Page 217 and 218:
207 emotioneel-erotische (hart), ma
Page 219 and 220:
209 lijker doen uitkomen, de rozen
Page 221 and 222:
211 sche en syllabische inpasbaarhe
Page 223 and 224:
213 plaats gemotiveerd lijken door
Page 225 and 226:
215 legd of versterkt. Ik wijs hier
Page 227 and 228:
vindt men in r. 15 van B-III: al ve
Page 229 and 230:
de type zou men kunnen zeggen dat h
Page 231 and 232:
221 suggestiviteit is ook het gebru
Page 233 and 234:
223 Betekenisvermelting is verwant
Page 235 and 236:
225 mets kennen, bijvoorbeeld `bren
Page 237 and 238:
227 G E N E R E R I N G - `voortbre
Page 239 and 240:
4 Slot. De tendenties in de tekston
Page 241 and 242:
231 - semantische versterking, ggeb
Page 243 and 244:
233 Duizend-en-één-nacht, van de
Page 245 and 246:
235 De bijzondere (syntaktische) co
Page 247 and 248:
237 nr. 1 r. 2 hoofdkompas nr. 3 r.
Page 249 and 250:
239 `Leopoldiaanse' woordvormen spe
Page 251 and 252:
241 Leopolds poëzie en tekstontwik
Page 253 and 254:
243 Het tweede voorbeeld is een not
Page 255 and 256:
nemen: de wijze waarop de steenen g
Page 257 and 258:
247 Hun houteeft g bij verbranden l
Page 259 and 260:
249 Een onbenoembaar en oorspronkli
Page 261:
251 de symbolistische literatuuropv
Page 264 and 265:
Dik, S.C. en J.G. Kooi'1 Dresden, S
Page 266 and 267:
256 Oversteegen g , . `De grenzen v
Page 268:
258 COLOFON Dit boek werd fotografi
show all

Download deel 2 - Textualscholarship.nl

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?