Download deel 2 - Textualscholarship.nl

24
tekst is daarvoor geschikt. Hiervoor gebruik ik de vijfde druk van Van
Dale uit 1914.67
1.5 . Vooruitblik
In hoofdstuk 2 en 3 zal ik de tekstontwikkeling beschrijven van twee corpora
die verschillend van aard zijn.
Het eerste geval betreft de tekstontwikkeling van een aantal kwatrijnen
uit `Soefisch'. Dit zijn bewerkingen van Franse prozateksten uit La roreraie
du savoir, een verzameling uit het Oud-Perzisch vertaalde mystieke
kwatrijnen van diverse auteurs. De vertalingen van Leopold zijn overgeleverd
in drie definitieve versies, terwijl van een aantal kwatrijnen ook nog
een ontwerp of kladversie bestaat. Het semantisch-thematisch uitgangspunt
- de Franse teksten - en de versvorm - het kwatrijn - staan
(min of meer) vast. Twee belangrijke `variabelen' zijn hier dus constant
gehouden. Hierdoor zijn we gemakkelijker in staat de transformerende
tendenties te achterhalen of, met andere woorden, de poëtiserende operaties
en poëtische effecten.
In het tweede geval, de tekstontwikkeling van `O, als de rozen, als de
donkerroode' , is er geen sprake van afhankelijkheid van een directe bron.
Voorzover is na te gaan, is al het materiaal bewaard. Dit bestaat uit een
ontwerp dat in een zeer vroeg stadium verkeert, en uit diverse uitwerkingen
en versies, waaronder een voltooide versie in een netafschrift. In
tegenstelling tot de overlevering van `Soefisch' is bij `O, als de rozen' het
semantisch-thematisch uitgangspunt niet van tevoren (in de vorm van een
literaire bron) gegeven, terwijl men tevens kan aannemen dat vooraf niet
een welomschreven versvorm van een duidelijke omvang is beoogd.
De tekstontwikkeling van beide casus wordt geanalyseerd, de verschillende
stadia worden met elkaar vergeleken en er wordt een poging ondernomen
om constanten in het veranderingsproces op te sporen. Aan het
eind van hoofdstuk 2 (de behandeling van `Soefisch') en hoofdstuk 3 (de
bespreking van `O, als de rozen') worden de zich aandienende tendenties
in intuïtieve bewoordingen geformuleerd en in globale categorieën
geordend.
In hoofdstuk 4 confronteer ik de uitkomsten van beide eerdere capita
met elkaar en tracht ik vast te stellen in hoeverre de gevonden tendenties
inzicht geven in Leopolds literaire idiolect.
67 Van Dale: 1 Groot G o t woo woordenboek der e Nederlandsche N taal. 5e S dr. , 1 914.