Download deel 2 - Textualscholarship.nl

More documents

Recommendations

Info

seerd -formele verschijnselen worden gesemantiseerd. 43 . Bij concentratie treedt geen semantisch effect op. Er is enkel een grotere densiteit aanwezig - die uiteraard wel het effect kan hebben de aandacht van de lezer te trekken. De operaties kunnen voorts ingedeeld worden naar het talige niveau waarop ze werken. 44 Ik onderscheid het fonisch, lexicaal-morfolog isch, syntaktisch en/of positioneel, semantisch en grafemisch niveau. 4S Niet talig is het thematisch niveau. De tendenties die tot de thematische categorie behoren zijn niet te beschrijven als operaties maar maken wel degelijk deel uit van de groep eigenschappen die een werk karakteriseren. De thematische tendenties manifesteren zich zowel in het genereren van de `materia' als in het transformeren ervan. Het is niet de bedoeling van de door mij voorgestelde indeling dat zij functioneert als een algemeen geldend systeem ter categorisering van tekstoperaties en hun effecten. 46 Ik wil haar slechts gebruiken om een enigszins geordende opsomming te kunnen geven van de regelmatigheden die zich voordoen in de tekstontwikkeling van enkele gedichten van Leopold. Daarbij ben ik me ervan bewust dat toetsing van mijn voorlopige indeling aan een verfijnder en meeromvattend model tot een scherpere formulering en wezenlijker ordening zal kunnen leiden. 47 In on- 43 De term se m a n t i s erin gis van Lotman n (ziediens ede sDie Struktur literarische r Texte, , pp. 40), die echter geen ggeeft. definitie eeft. Ik gebruik ebru ik dde term om die gevallen g aan te duiden waarin formele verschijnselen l een semantisch effect hebben. 44- Leech: A linguistic g gguide rd to o English ^ oer 73 73-75) 5 verbindt fore roundin als regel- poetry foregrounding g versterkin gen foregrounding g in a gals s regeloverschrijding eg ^ gaan bepaalde p linguïstische gis niveaus: g ` ` fore g rounded regularity Y =equivalentie, re regelversterking] elversterkin predominates P in linguistic g expression, p ^ and n f re o rounded g arre ^ lar Yi t = ongrammaticaliteit, g regeloverschrijding] g l gin linguistic gis content " (p. p 774). Het t eerste type YP behoort tot de "Schemes" , het tweede tot de Tro pes " . Plett dagrente daarentegen g e aar laat b beide d typen YP op p alle niveaus voorkomen (zie Textwissenschaft h und Textanalyse, y ,pgp p. 147-150 en de uitwerking p. 150-301 . 45 0 P het gra em a sc h niveau bewegen grP zich de operaties d die dde interpunctie, ,et het hoofd- letter lettergebruik, g de wit-markeringen g e.d. `here gelen'. 46 D egrenzen tussen een aantal categorieën g rieën in de door mij l voorgestelde g indeling g zijn in de praktijk r i lk niet altijd lscherp ^te trekken. Voorts wordt men bij lde categorisering g g dikwijls geconfronteerd met het gegeven gg dat diverse verschijnselen l zich op p verschillende linguïsti- sc h niveaus tegelijk ey be bewegen we en. een s ntakttsc h e verandering ve an g kan semantische cone Quen tres hebben. Vgl. g ook Plett: Textwissenschaft t and Textanalyse: y "Die oben an gefiihrte E i nte il n uin glinguistische 1^ Deviationseinheiten ist nicht ganz g unproblematisch. p ... [Es erweist] sich als schwierig, g, zwischen den einzelnen E nhe i i ten pr a•'zise Grenzen zu ziehen" (p. 149). 47 Zo'n Zo n model bestaat naar mijn mening niet. Er zijn zij vele modellen van `retorische' operaties ontworpen, en onder mmeerdoor o Leech, P ett Dubois , b e.a. Deze verschillen wat doelstelling, uitgebreidheid, g^g held volledigheid eenpresentatie aan aat. Ze komen overeen in het volgende: g hoe 'hoger' ho ger men gaat g in de linguïstische g hiërarchie, des te minder exact, volledig g ene bru bruikbaar b zij zindeze modellen. Vooral het h semantisch terrein is relatief zuinig 16
17 derstaand overzicht som ik samenvattend de verschillende termen op die van belang zijn bij het indelen van de tendenties. genererende en transformerende positieve en negatieve operaties en effecten talig, poëtiserend en thematisch niveau verbijzondering, equivalentie en concentratie De relaties die de verschillende onderscheidingen met elkaar onderhouden kunnen worden uitgedrukt in onderstaand schema. Genererende tendenties Transformerende tendenties Operaties p Negatief Positief g Foregrounding g g Semantisering [Poëtiserend Equivalentie Verbijzon- Concentratie q J niveau dering [Talig niveau] g 1. Fonisch 2. Lexicaal/ morfolo gisch 3. S Yntaktisch / positioneel 4. Semantisch 5. Grafemisch Effecten Thematisch niveau De verschijnselen in de tekstontwikkeling kunnen op de diverse plaatsen van dit schema worden ondergebracht. In hoofdstuk 2 en 3 zal hiervan gebruik worden gemaakt. Voor degenen die de indeling van dit schema nog duister is, zal daar naar ik hoop meer duidelijkheid worden verschaft.
Page 1: MONUMENTA LITERARIA NEERLANDICA II,
Page 4 and 5: MONUMENTA LITERARIA NEERLANDICA II,
Page 7 and 8: V Inhoud GENETISCH-INTERPRETATIEF C
Page 9: 3.2.9 Overzicht B-I, B-II, B-III 15
Page 12 and 13: 2 aan de orde die bij de praktische
Page 14 and 15: 4 tekst is de ` `Kenntnis der histo
Page 16 and 17: 6 soorten `systemen' is beïnvloed
Page 18 and 19: 8 literaire persoonlijkheid, de "se
Page 20 and 21: 10 nemen, een constante, een invari
Page 22 and 23: 12 Dit zal moeten geschieden in vri
Page 24 and 25: produceert, doet zich zelden in zui
Page 28 and 29: 18 1.4. Kader en basiselementen van
Page 30 and 31: 20 pold poëzie schrijft die geplaa
Page 32 and 33: 22 tekst in aanbouw vereist een spe
Page 34 and 35: 24 tekst is daarvoor geschikt. Hier
Page 36 and 37: 26 met het rijmschema aaba). Door d
Page 38 and 39: 28 nomen in 0 (en in het uitroeptek
Page 40 and 41: 30 vertegenwoordigen de wisselvalli
Page 42 and 43: 32 laatste lezingen zijn echter let
Page 44 and 45: 34 Vergelekene g l `wij ons oriënt
Page 46 and 47: 36 ren (r. 2 kompas) en naar voren
Page 48 and 49: 38 ze(n)loos' > òeverloos'). oever
Page 50 and 51: 40 De c-lezing van B, volgende golv
Page 52 and 53: 42 De opbouw van de twee helften va
Page 54 and 55: 44 Het goddelijk licht wordt intens
Page 56 and 57: 46 veroorzaakt de verandering van d
Page 58 and 59: 48 In r. 1 leidt de positie van min
Page 60 and 61: 50 de latere versie vervangen door
Page 62 and 63: 52 Een andere mogelijkheid is dat d
Page 64 and 65: 54 Het antwoord in r. 4 is daarom v
Page 66 and 67: 56 volgende: 'droef' is wat meer li
Page 68 and 69: 58 - U t.a u ()U = u= U (u) u= r.3
Page 70 and 71: 60 de(n) grooten toom [zijn] [en vo
Page 72 and 73: 62 het zonnestof (in plaats van les
Page 74 and 75: 64 zoals boven gezegd, een consecut
Page 76 and 77:
66 pover in, n.l. dat trilt als loo
Page 78 and 79:
68 staan geen equivalenten van in h
Page 80 and 81:
hiervan zou men ook een effect kunn
Page 82 and 83:
72 band met fl1, `draad', wel passe
Page 84 and 85:
74 2.4:3. A: 184 Het laatste gedeel
Page 86 and 87:
76 I `De la connaissance de dieu; l
Page 88 and 89:
78 hij alleen de essentialia overne
Page 90 and 91:
80 et nulle chose pure n'en peut au
Page 92 and 93:
82 Bonté divine! dans ma stu P éf
Page 94 and 95:
84 de op p. 68 aangehaalde regels u
Page 96 and 97:
86 0 tijd, l ^waarin mijn mijnsmach
Page 98 and 99:
88 het feit dat de vorm een neologi
Page 100 and 101:
90 Hoe Leopold vertaalde kan men zi
Page 102 and 103:
92 GENERERING - beknoptheid TRANSFO
Page 105 and 106:
3 Ò, als de rozen, als de donkerro
Page 107 and 108:
97 mepten? Of: in welke volgorde zi
Page 109 and 110:
99 del bloemen (die als een eerste
Page 111 and 112:
101 en geknikt bevat een notie `ten
Page 113 and 114:
103 Het bovenstaande is te verbinde
Page 115 and 116:
105 Nieuw in groep 1 van A-II is ee
Page 117 and 118:
107 zien van de twee strofen: de en
Page 119 and 120:
109 Vergelijken we r.(17) met r.(13
Page 121 and 122:
111 een oorzaak van het voortbestaa
Page 123 and 124:
113 3.2.3. A-III InA-III zijn drie
Page 125 and 126:
115 In de laatste twee lezingen sta
Page 127 and 128:
117 Verder zijn er nogal wat varian
Page 129 and 130:
119 van satijnen - kunnen in verban
Page 131 and 132:
121 lijk, met allengs - om het gele
Page 133 and 134:
123 vindt allengs plaats, dus gelei
Page 135 and 136:
125 echter ook een andere analyse-m
Page 137 and 138:
127 (twee bepalingen afhangend van
Page 139 and 140:
129 In r. 2 lijkt de volgende, noga
Page 141 and 142:
131 den) is gebruikt als gesubstant
Page 143 and 144:
133 A-IV (zie hiervóór, p. 126) a
Page 145 and 146:
135 Wel lijkt een aantal woordgroep
Page 147 and 148:
137 In deze fase komt weer de inhou
Page 149 and 150:
139 van toedrang , beden of vanlots
Page 151 and 152:
141 de verborgen blijft, dat die ni
Page 153 and 154:
143 mindering'-notie aan in gezonke
Page 155 and 156:
145 was. Indien dood in r. 26 inder
Page 157 and 158:
147 constructie. (De zevende laat i
Page 159 and 160:
149 geschreven woorden zoeken troos
Page 161 and 162:
151 òverdadig'; de weelde, de òve
Page 163 and 164:
153 bestaat tussen r. 15 en r. 16 w
Page 165 and 166:
155 wil is weergekeerd naar het `pu
Page 167 and 168:
3.2.9. Overzicht B-I, B-II, B-III.
Page 169 and 170:
159 Strofe VI heeft een tweevoudige
Page 171 and 172:
161 merken èrotisch', èmotioneel'
Page 173 and 174:
. innerlijk l emotie essentie gekwe
Page 175 and 176:
165 8° De oorspronkelijke levende
Page 177 and 178:
167 welke aard die zijn. Op het eer
Page 179 and 180:
169 zullen) elkaar beïnvloeden en
Page 181 and 182:
171 een zich groeiend voordoen (als
Page 183 and 184:
173 Met de verschijnselen suggestie
Page 185 and 186:
175 `gauw vergankelijke', voor het
Page 187 and 188:
177 Hierin ziet men de `zwaar'-held
Page 189 and 190:
179 een voorname rol in het tot sta
Page 191 and 192:
181 3.5.2. Ì': A-I, A-H, A-HI, B-I
Page 193 and 194:
183 catie: òngevoelig voor enige a
Page 195 and 196:
185 3.5.2.3. A-III/B-1 De eerste re
Page 197 and 198:
187 in r. 1). Het verschil tussen d
Page 199 and 200:
189 en het daarin een teken zijn vo
Page 201 and 202:
191 = u, terwijl allengs in dit opz
Page 203 and 204:
193 en allengs werden ze? bladen g
Page 205 and 206:
195 handhaafd (zij het minder sterk
Page 207 and 208:
197 tieel aspect van gebaar) en and
Page 209 and 210:
199 dat een keuze die de betekenis
Page 211 and 212:
201 volbrachte `stijging' staat als
Page 213 and 214:
203 aanwezig die een belangrijke ro
Page 215 and 216:
205 doorgehaald; beden waarschijnli
Page 217 and 218:
207 emotioneel-erotische (hart), ma
Page 219 and 220:
209 lijker doen uitkomen, de rozen
Page 221 and 222:
211 sche en syllabische inpasbaarhe
Page 223 and 224:
213 plaats gemotiveerd lijken door
Page 225 and 226:
215 legd of versterkt. Ik wijs hier
Page 227 and 228:
vindt men in r. 15 van B-III: al ve
Page 229 and 230:
de type zou men kunnen zeggen dat h
Page 231 and 232:
221 suggestiviteit is ook het gebru
Page 233 and 234:
223 Betekenisvermelting is verwant
Page 235 and 236:
225 mets kennen, bijvoorbeeld `bren
Page 237 and 238:
227 G E N E R E R I N G - `voortbre
Page 239 and 240:
4 Slot. De tendenties in de tekston
Page 241 and 242:
231 - semantische versterking, ggeb
Page 243 and 244:
233 Duizend-en-één-nacht, van de
Page 245 and 246:
235 De bijzondere (syntaktische) co
Page 247 and 248:
237 nr. 1 r. 2 hoofdkompas nr. 3 r.
Page 249 and 250:
239 `Leopoldiaanse' woordvormen spe
Page 251 and 252:
241 Leopolds poëzie en tekstontwik
Page 253 and 254:
243 Het tweede voorbeeld is een not
Page 255 and 256:
nemen: de wijze waarop de steenen g
Page 257 and 258:
247 Hun houteeft g bij verbranden l
Page 259 and 260:
249 Een onbenoembaar en oorspronkli
Page 261:
251 de symbolistische literatuuropv
Page 264 and 265:
Dik, S.C. en J.G. Kooi'1 Dresden, S
Page 266 and 267:
256 Oversteegen g , . `De grenzen v
Page 268:
258 COLOFON Dit boek werd fotografi
show all

Download deel 2 - Textualscholarship.nl

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?