Download deel 2 - Textualscholarship.nl

240
de `bijzondere combinatie', zonder wellicht in staat te zijn deze op ondubbelzinnige
wijze in de een of andere `subcategorie' (bijvoorbeeld:
indirectheid) te kunnen plaatsen. Enkele `bijzondere' gevallen uit `Naast
ons, naast ons' som ik hieronder op; achter elk citaat vermeld ik tot
welk(e) speciale geval of gevallen men het aangehaalde zou kunnen
rekenen.32
p. 155 klanken, zangen, zoet gerucht (tautologisering)
korstig
p. 155 het broze takkendroog (tautologisering)
korrelend
p. 160 een meegaan en een neigen (indirect, tautol.)
p. 155 het avondweeke (indirect)
p. 155 smachten van het heet/middaglichten (indirect)
p. 155 een stijgen/uit het omgelegen zwijgen (indirect)
p. 159 onontvangen (indirect)
p. 160 met verloren oogen (indirect)
p. 160 zijn verborgenst lot (indirect)
p. 159 schoon mismoedig wezen (paradox, indirect)
p. 160 droevige verblijding (paradox)
p. 160 de uren zonder tijd (paradox)
De speciale gevallen van de `bijzondere combinatie' zijn veelal met
elkaar in verband te brengen. Immers, zowel de tautologisering als de
paradoxale zegging gaan dikwijls gepaard met een indirecte wijze van uitdrukken.
4.3.2. Een rustelooze stroom
Van Halsema's artikel `Een rustelooze stroom; aantekeningen bij nagelaten
werk van J.H. Leopold' handelt over een complex teksten die in de
uitgave van Van Eyck ver uiteengeworpen liggen, maar die alle niettemin
ontstaansverwantschap lijken te vertonen: talrijke elementen eruit vinden
hun oorsprong in Leopolds lectuur van een reisverslag van Louisa Jebb,
By desert ways to Bagdad, en van de in dit werk als motto's opgenomen
poëzie-fragmenten van anderen (onder meer van Walt Whitman). 33 Van
Halsema doet voornamelijk onderzoek naar de thematische bronnen en
niet naar de totale tekstontwikkeling van Leopolds gedichten. Zijn
buitengewoon interessante verslaggeving is daarom niet volledig geschikt
om te dienen als materiaal dat nader licht zou kunnen werpen op de
Leopoldiaanse tendenties. 34 Toch kan men diverse `kern-procédés' van
32 Ik citeer uit het Ove , 0 het voetspoor, , p .155-160.
33 Van a Halsema: `Een rustelooze stroom' ,p .3-15.
34 Welbsp bespreekt e Van Halsema allerlei iverschijnselen diet typisch isch zijn voor de werkwijze
van va Leopold, p zoals het volgende: "Whitmans Whumans
the ggladness o the
river and the bright ght
ow levert r in blij in de gladheid en de glans g een mooi moo voo voorbeeld be op p van een leopoldiaans p
tweede gebruik g van een aantrekkelijk woord: r naar naa de d inhoud èn naar de klank" `Een
rustelooze stroom', ' , p. .11 - waarbij l naar mijn l idee opgemerkt pg m e rk tmoet
worden dat in dit
geval g niet alleen de klank n maar vooral de ` grafe
mi sche'
vorm, het woordbeeld, een rol
heeftes gespeeld eeld (glad).