Download deel 2 - Textualscholarship.nl

de type zou men kunnen zeggen dat het altijd in zekere mate in een gedicht
aanwezig is: door de context waarin elementen zijn opgenomen,
door de (equivalentie-)relaties die zij met elkaar onderhouden, wordt een
(partiële) gelijkmaking - en dat niet alleen op semantisch niveau - tot
stand gebracht: de elementen richten zich naar elkaar "à la fawn des
particules qui s'orientent dans un champ magnétique", 143
Verwant met de besproken tautologisering is het verschijnsel expansie,
dat zich duidelijk manifesteert in het `opblazen' van de noties `nieuw
leven' en `tegenbeweging' tot een gehele strofe (in A-III). Zoals we gezien
hebben is `uitbreiding' (vgl. p. 192) inherent aan het primaire produktieproces.
`Uitbreiding' behoeft daarom niet veel te zeggen over
intern-textuele operaties. Anderzijds echter is in de uitbreiding die Leopold
toepast in A-III wel degelijk een `interne' tendentie te zien, n.l. de
tautologisering. In plaats van in een paar woorden wordt een aantal
noties in één of twee strofen uitgewerkt (de tweede strofe is een explicatie
van een in de derde strofe geïmpliceerde betekenis). 144
Een andere categorie die zich aandient, bevat verschijnselen die men
kan verklaren uit een streven naar middellijke zegging, naar indirectheid,
vaagheid, suggestiviteit. Indirecte formulering is een middel om vaagheid
aan elkaar wordenemaakt g p. .1 9 8-1 99(de expansie p - zie e ook oo noot 141 is si ' nfeite tauto-
3
lo giserend zowel in A-III in de tweede strofe `nieu leven', eve 'tegenbeweging')
te genbewe g ing als in de
vierde strofe`inhoudsreken' spreken')), p. 200 (In B-III en C r. 14, 1 S 16 herhaling gvan `posi- tieve' `overdaad' -noties p.203 p B-III / C: in r.16a wisselende combinaties van steeds dezelfde
noties resulterend in 1ub ele nd
geluk ^ dat extern (ten opzichte pchte
van de context) en
intern tautologisch g is), ,p. 204-20 (B-I b vat strofe ten vijf opzichte bevat van p B-I strofe vier
tautolo tautologische ing
momenten; strofe vijf in B-I (en B-II is intern ntern tautologisch: notie-herhal
in ontrief , schade, gemis, ^ dering, g , derving, ontberen, , armoe, e ggrief), , P.
20 S B-III strofe
vijf, notieherhalingen g in verdwaasd aasd -verwonderd -nog
g nahan nahangend; end idem d in terug, g , om-
mekeer nahanen g P.2 07 -2 08 voo (vooral a de tweede hoofdlezingg van B-I r. 224
is intern tautolo
isch . Leech (A linguistic ^ ^guide e to o En English g poetry, oer p.1
136-138) 6 1 38 aatst pplaatstPleonasm
` ` "
en "Tautolo gY" onder het hoofd "Redundanc Y P in et o rY .Ten " onrechte, m.i. > omdat
dergelijke g l verschijnselen doorgaans, althans althan bij b lLeopold, p niet (vaak komisch werkende) t e-
dundantie opleveren, p maar in dienst d st staa staan van de precisering p s g en nuancering,n en tevens
dikwijls functioneren tegen g de achtergrond g van `het niet et precies p kunnen aanduiden , 'het
niet in één woord kunnen zeggen, gg `het pogen P het gbeweging via een omtrekkende bewe in te be-
naderen'. M.i. behoren dergelijke g l verschijnselen lnselen niet tot de devices " " of limited d u s of u1
ness in literature".137); pzijn het zijn essentiële principes p pes van in ieder geval g veel l sm Y bolisti-
scheoëzie. p
143
Aldus Octave Nadal in zijn l studie over Valéry's rY La 1jeune Parque, q ^ p .186 (in een iets
ander maar wel vergelijkbaar g l verband).
144,
P . 116-117 (in A-III wordt naderhand aan de noties'tegenbeweging' en nieuw leven'
eenehele g strofe gewijd g 1 -v vgl. gook p. .1188-189 88 8 9e en P 1192),
9, p. .18I (het rozen `rozen' -com -complex Plex
uit
A-I valt uiteen (in A-II in twee strofen - de latere strofe VI en strofe I), P91 2 (A-IV
werkt de nogal g losse elementen van A-III ,groe p 3 uit ^ tot een strofe, de , latere derde
strofe P.1 9 8-1 99 (de derde o strofe e ee g geeft t in B-I, -II , en -III aa aanleiding e den gtot expansie P in de
'inhoud'-van-het-spreken-strofen), inhoud p P p. 205 S (B-I r. 71
biddenslie wordt uiteengelegd in
B-II r.(7) en biddend zijn en lief), ,p. 210 de oer poeticale p cale eleme elementen ten va van A-I r.(16)-r.(18)
worden uitgewerkt g in A-II eerstt nen r.(13)-r.(15) later wederom uitgebreider, i g
, in
r.(17)-r.(22)).
219