Download deel 2 - Textualscholarship.nl

213
plaats gemotiveerd lijken door het streven een negatieve kwaliteit, een
`fout', ongedaan te maken. De duidelijkste gevallen hiervan zijn:
- het wegwerken van onduidelijkheden: in B-I, r. 2-r. 3 bijvoorbeeld
wordt in de 0-lezing een onduidelijkheid van de a-lezing verwijderd -
het gaat om de eliminatie van de ruiker als verwarrende metafoor voor
(de schat van uwe) borst waaraan al een andere `ruiker' , n.l. de bundel
rozen, aanligt.133
- het opheffen van ongewenste herhalingen: in C r. 23 wordt bloedend
(bepaling bij hart) niet overgenomen omdat in de volgende regel bloed
voorkomt - een lezing met beide elementen zo dicht op elkaar levert een
onwenselijke herhaling op. 134
- het wegwerken van ritmisch-metrische of syllabische feilen: in r. 11 van
A-IV zijn onder meer noodigend en aanhankelijk bepalingen bij gebaar;
zij worden in B niet overgenomen omdat lezingen met genoemde woorden
te veel lettergrepen zouden bevatten.135
Het merendeel van de hierna te bespreken verschijnselen is te beschouwen
als een manifestatie van positieve tendenties; zij komen in de eerste
plaats voort uit het streven naar een positieve kwaliteit.
De tendentie tot fonische versterking is herhaalde malen aan te treffen.
Vele veranderingen zijn erop gericht de fonische laag (i.e. de ritmischmetrische
en de klank-aspecten) semantisch functioneel te laten zijn: de
formele verschijnselen onderstrepen betekenis-verbanden (equivalentie) of
worden gesemantiseerd. Voor voorbeelden verwijs ik naar p. 181-182,
waar de fonische verschijnselen van r. 1 en hun semantisch effect zijn
besptoken.136
133 Vgl. g l p.1 2enp.185.
De tendentie blijkt ^ voorts uit de d eliminatie van een aantall
l-
gen in r. (vooral B-I) edie de aanwezigheid g van een handelende `u' vooronderstellen
ooronderstellen (vgl. g
p.185. P. (B-I r. 6: vurig g leven: vurig g is in de context dan wel niet 'onduidelijk',
maar wel te heftig g en daardoor minder geschikt g pd deze e plaats, p^vandaar
de doorhaling.)
134
Vgl. g p.207-208. Voorts in r. 1 7van B-I: de eliminatie van be beden e oom 'herhaling' e halen g ten
opzichte p van biddenslie te vermijden (vgl.p.205). g
135 Vgl. g P .1 9S .Vorts:rvan Voorts: r. 5 va II I(en
B-I) waar een aantal lezingen g staan die alleen al
om ritmisch-syllabische Y redenen niet zijn zijn overgenomen g (vgl. v g p.1 90-1 9 1 , • A- II , r. 24:
bloedklomp wordt niet overgenomen g(vgl.p.207); B-I r. de tweede hoofdlezing, g
'' gevloten
etc. bloed van ... dooden", '' ^bij
veel alternatieve adjectieven bi dooden
die ritmischezzen g niet ppassen (vgl. g p.208 het `inwerken' en daarvan zou dus verstrekkende
wijzigingen in de reeds bestaande ontwerpen ^ vergen; g B-I, r. 11. stil was s ` Ylla-
bisch' nieteschikt. g (p.133). P .
136 Men zie.183 p A-III r. 2: zo el doorstroomde: de oo-ver in d in g met et r. 1); , p.
184
A-III r. 4: ineengezonken g en r. 1: donker-: via onk mogelijk oglk overdracht van `verminde
rin g ' p .186 (B-I, r.4 zonken en slonken - r. 1 donker: donke . equivalentie
q tie v ren e i deren n g ' ,
.188 (C, eerste gstrofe: de oo-herhaling oo in oxen e, rozen, s donkerroode, ooman stroomingen, en, gten
doode schept/versterkt p t equivalentie-relaties''`
emotie ^vermindereng, o ve rdaad
, ook
i.v.m.aradoxp.189-190 p r. en n r. 8 van A-III zoete -doorzoelde: o oefde. e equivalentie
qu
valende t`
e -
genbewe
g in g' ^ `positief
• ^ tweede strofe h0o ger -zoog ^ toog: - g oo is drager ^ van de `tegen-
` een g
beweging'; B-I r, 5 nieuwe en luwte: ie en uu zijn ln als nieuwe ` ' klanken ' gesemantiseerd;
g s d ,
fonische verwantschap p ie en u en zelfde elfde fonische context o text (liquida q - w): equivalentie) q
,
p . l 9O A-III r. 6 weeke via w relatie at met et r. 4 welkende of wankel; , idem smalle via v a a rela
-