Download deel 2 - Textualscholarship.nl

210
vindt in de laatste regels, ingeleid door zoo, laat zoo en o, mogen zoo.
In A-II zijn alleen de twee "O, als de rozen"-strofen aanwezig - met in
de eerste regels twee keer als - en als slot weer een complex van poeticale
elementen (ingeleid door zoo om aan te geven dat het dit gedeelte is
waar de vergelijking in de eerdere strofen op is gericht). Ook in B-I is de
relatie aanwezig tussen het gedicht, dat nu veel uitgebreider is dan wat
er in A-II van was neergeschreven (er zijn nu zes strofen), en strofe `VII',
die als uitleg voor het beeld moet fungeren. Op de eliminatie van `VII'
in C ben ik hierboven ingegaan: de expliciete poeticale uitleg verdwijnt,
maar deze blijft wel impliciet aanwezig. Er is sprake van suggerering, vervaging
enz. en eventueel ook poeticalisering.
3.5.8.2. A-I
Hier is niet veel over te zeggen, behalve dan dat de woorden veel overdacht
zijn, dus van een `bijzondere' aard zijn: het zijn niet zomaar lukraak
gebruikte woorden.
3.5.8.3. (A-I) IA-Il/B-I
A-II is in vergelijking met A-I veel uitgebreider. Van de twee complexen
waaruit A-II bestaat bezit de tweede een strofe-vorm, en is de eerste
schets gebleven. In het schets-complex zijn de poeticale noties heel
duidelijk aanwezig in de drie woorden die dominerende `communicatie'kenmerken
bevatten: naast woorden, het algemene taal, en het specifiekere
gedichten. oogopslag bevat eveneens een `communicatie'-notie (vgl.
p. 109-110).
In het tweede complex is het communicatieve minder expliciet aanwezig
-alleen woorden (en oogopslag) is uit het eerste overgenomen.
Verder bevat het tweede complex een uitbreiding ten opzichte van het
eerste - en ten opzichte van A-I - doordat het bijzondere van het
poëtisch proces wordt aangegeven: het in het `verminderen' iets mededelen.
Van de varianten afgang/ingang lijkt me de laatste enkel een probeersel
en geen serieus alternatief: beide woorden hebben een notie van
`bewegen' gemeen, van het wijzen op een bepaald onderdeel van een
proces: de afgang is dan de afloop van het proces (of het `proces van loslaten
van de mededeling'), de ingang is het begin van het `vermindering'-proces.
Het paradigma opstanding etc. omspeelt de aan de in den dood en
besterven tegengestelde notie van de 'tegenbeweging', het `nieuw leven'.
In de bespreking hiervóór van A-II (p. 110-111) ben ik op de verschillen
ingegaan (bestaan : neutraal: `leven' ; opstanding en voortbestaan : `religieus'-`metafysisch'
(bij de eerste een allusie op Christus' opstanding en
als zodanig in relatie staand met de tweede hoofdlezing van B-I, `VI' ,
r. 24), nieuw bestaan: leven van een bijzondere aard')).
B-I bestaat volledig uit van A-II overgenomen lezingen, met daarbij
enkele toevoegingen. De keuze van voortbestaan uit A-II boven de andere
leden van dit paradigma is mede in de hand gewerkt door de ritmi-