Download deel 2 - Textualscholarship.nl

207
emotioneel-erotische (hart), maar ook de `vermindering' (via purper, dat
gezien moet worden als een donkerder tint dan donkerroode: purper
neigt in deze context naar de `rouw'-kleur paars).
De laatste regel van de strofe in A-II, waarin gezegd wordt dat de
rozen met weeke hand worden aangeboden, zou gebaseerd kunnen zijn
op noties uit week in mijn vingers uit A-I, r.(4). In r. 24 van A-II treffen
we een tweetal paradigmata aan: der hand wordt met weeke hand of in
holle hand. met beklemtoont vooral de instrumentele functie van de
hand; in is meer plaatsbepalend, hetgeen waarschijnlijk samenhangt met
de variant holle, die primair een ruimtelijk aspect overdraagt. weeke benadrukt
voornamelijk de `vermindering'. Het ruimtelijke holle staat in
verband met het iets vloeibaars (i.c. bloed) en iets kleins (met de implicatie
`zwak') aanbieden (`communicatie'). De latere keuze voor holle
hangt wel samen met het feit dat het woord semantisch sterker is: er
kunnen, gevoed door de context, meer toepasselijke noties een rol spelen.
Het is niet zeker of bloedklomp geronnen (gestold) met geronnen
bloed tot een strict paradigma behoort, maar het is vanzelfsprekend dat
ze semantisch in eenzelfde sfeer liggen. bloedklomp geronnen /gestold
hoort uiteraard wel bij deze plaats, zij het dan ook misschien niet geïntegreerd
in een lezing. De overeenkomst tussen geronnen en gestold is dat
ze op bloed betrekking hebben dat door een verwonding naar buiten getreden
is en dat nu niet meer stroomt, maar dik geworden is, het karakter
van vloeistof heeft verloren. Een betekenisverschil tussen beide is er
nauwelijks, hoewel misschien gezegd kan worden dat de combinatie geronnen
+ `bloed' iets specifieker is dan het meer globale gestold +
`bloed'. bloedklomp is in vergelijking met bloed bijzonderder, plastischer,
misschien zelfs (te) pathetisch. In ieder geval was een lezing waarin
dat woord een plaats kon krijgen om ritmisch-syllabische redenen moeilijk
te realiseren.
3.5.7.2. A-II/B-//C
Uitgezonderd r. 22 neemt B-I (en C) alles over van A-II. In A-II was r. 22
niet af; deze wordt in B-I volgemaakt, waarbij slonken wordt opgegeven
ten faveure van gezonken, aanvankelijk, en geloken, later; de drie woorden
hebben alle de `vermindering'-notie centraal staan; het laatste houdt
via het antonieme ontluiken, dat in de eerste plaats op bloemen slaat,
concreet verband met het bloemen-beeld en geeft daarbij meer dan de
andere woorden een eindstadium, een sterven aan, een definitief sluiten
(van de ogen). De notie van de ineentrekkende beweging die slonken en
gezonken bevatten, wordt naderhand als het ware overgenomen door verschrompelend
(ook tesaamgekropen releveerde deze notie). ter rust gegaan
bevat eveneens de `vermindering'-notie - in de context zou het ongeveer
`gestorven' kunnen aangeven -, maar het is minder concreet dan
bijvoorbeeld verschrompelend.
In r. 23 wordt op purper gevarieerd met bloedend, dat nadrukkelijker
is dan purper, maar tevens een ongewenste herhaling oplevert ten opzich-