Download deel 2 - Textualscholarship.nl

206
waarin de elementen gegeven worden (parallel lopend met de `afneming
van het buiten zinnen zijn'). Het enjambement dat we in r. 18-r. 19 aantreffen,
onderstreept hier, met de wat gespannen syntaktische structuur
van verdwaasd-nahangend, 131 het `verwonderd nahangen' , het nog half
verwijlen bij de staat vóór de `ommekeer'; ook hier is de volgorde waarin
de woorden in dit stukje staan, n.l. nog nahangend na ommekeer illustratief
voor wat erin wordt uitgedrukt.
3.5.7. `VI': A-1, A-II, B-1, C
(Synopsis r. 21-24, A-I r.(1)-(14), A-II r. 21-24, r.(1)-(5), B-I r. 21-24,
C r. 21-24)
3.5.7.1. A-I/A-II
In A-II verschijnt `VI' in strofe-vorm. Hier is A-II sterker gebaseerd op
noties en bewoordingen uit A-I, sterker dan dat bij strofe `I' het geval
was. Op het vormingsproces bij de "O, als de rozen"-regel ben ik ingegaan
op p. 181-182. In r. 21 is als heel ondubbelzinnig een voegwoord
van vergelijking en niet zoals in r. 1 een voegwoord van tijd of voorwaarde.
De eerste regel kan geparafraseerd worden als:
o, wanneer de rozen [aanlagen]
De betekenis van r. 21 echter moet als volgt opgevat worden:
o, [het is] zoals de rozen ...
In de laatste strofe staat heel pertinent de betekenis van de rozen als
beeld centraal. zwart (A-I, r.(2)) kondigt als het ware de donkere component
van rood (donkerroode) aan; in r. 23 wordt van purper gesproken:
`purper' is een naar het paars overgaand rood, is dus een graadje donkerder
dan `donkerrood'. R. 23 van A-II heeft bundel uit A-I overgenomen,
terwijl ook noties van kneuzingen uit A-I afkomstig lijken; voorts zijn
aanwezig de kenmerken `vermindering', `schade' -' o.a. in neergedrukte
(r.(7)) en geknikt (r.(12)), en `ten dele', `niet zichtbaar' (in geknikt).
een bundel kneuzingen is een bijzondere combinatie. kneuzingen staat
metonymisch voor de rozen - die met nadruk onder hun `vermindering'aspect
bezien worden. `kneuzing' is, zou men kunnen zeggen, een concretisering
van de `vermindering' (`kneuzingen' zijn ongeveer gelijk aan
`gekneusdheden'). een bundel kneuzingen, metafoor voor `boeket rozen',
houdt eveneens een soort concretisering in. In een 'bundel' kunnen enkel
concrete zelfstandigheden bijeengebracht worden. Aan deze eis beantwoordt
kneuzingen niet (een `kneuzing' is een éigenschap van een zelfstandigheid).
De regelovertreding heeft mijns inziens tot effect dat de
abstracte `vermindering' nogmaals concretiserend naar voren wordt gehaald.
In een purper hart zijn verschillende noties aanwezig: de
131 Veel minderware 'gespannen' g geweest:n 'verdwaasd, vetwo deden r nog gnahangend g d in
den ommekeer'.