Download deel 2 - Textualscholarship.nl

193
en allengs werden ze? bladen
g
bezielde
gekneusde
Men kan veel inbrengen tegen de bovenstaande analyse. Toch is in ieder
geval het conditioneel verband tussen gekneusde en bezielde waarschijnlijk.
Andere noties: - `zwakheid', dat al geïmpliceerd werd door de
woorden waarin de `vermindering' centraal staat maar dat ook aanwezig
is in week en lauw, tengeren en (via `delicaatheid') in teederheid; - `geleidelijk',
in allengs (het proces van bezield raken geschiedt geleidelijk);
- `erotisch' (in lippen en teederheid). Verder bevat bezielde de notie
'communicatie'.
In A-I zijn weinig sporen van wat later `III' wordt te vinden; wel staan
er in A-I al enkele noties die ook in `III' zullen komen, maar die zijn in
het gehele gedicht aan te treffen. Overigens is ook in A-I aanwezig het
thema dat ?n of mèt de `vermindering' er iets `anders' iets `positiefs' zal
gebeuren, dat een ander wezen?, [een andere] substantie zich zal laten
gelden, dat een `nieuw leven' zich zal voordoen op een bepaald moment
(in de drift van het oogenblik en/of op de gezegenden dag zodat er iets
wordt meegedeeld, er iets te voorschijn komt als een eerste teeken). Het
motief dat zich in de `vermindering' iets `nieuws' voordoet, treffen we
ook aan, zij het impliciet, in A-II, bijvoorbeeld in de hemelbode - en
natuurlijk indirect via de poeticale uitleg in r.(12) vlgg. Maar een afzonderlijke
groep elementen die duidelijk te beschouwen is als het startpunt
van `III' is noch in A-I, noch in A-II aanwezig.
3.5.4.3. A-////A.-IV
In de bespreking van deze strofe in A-IV, hiervóór, p. 123-127, is het
transformatie-proces aan de orde geweest. Om niet al te zeer in herhalingen
te vervallen, zal ik hier de veranderingen heel summier bespreken.
A-IV kent twee lezingen, a en 0. De a-lezing luidt:
en hun vergankelijke bladen werden
bezielde lippen, trillende en vol
van weeke kussen van een vloed die zwol
in [ o ] van een spreken tegen derden
Vergelijken we deze lezing met A-III dan zien we dat de gekneusde bladen
worden tot vergankelijke bladen : de `vermindering' wordt abstracter
en directer naar voren gebracht. 124 Verder is de combinatie bezielde lippen
gehandhaafd, die een mooi voorbeeld is van een woordgroep die in
124 vergankelijke is niet alleen abstracter maar ook directer dan het concrete gekneusde: g de
notie 'vermindering' g wordt er expliciet p in aangegeven en niet indirect via een concrete
eigenschap g p - i.c. het gekneusd g zijn - die de 'vermindering' g impliceert. p Het is niet onmo -
g eli'k l dat de aanwezigheid g van bundel kneuzingen g in strofe VI, al ggevonden
in A-II een e
rol speelde p bij l het elimineren van ^gekneusde.