Download deel 2 - Textualscholarship.nl

191
= u, terwijl allengs in dit opzicht dubieert tussen ' u en u = . Beide
woorden hebben fonische relaties met de context via hun a- en /-klanken.
In combinatie met wankelenden levert langzaam een klankdicht resultaat
op, daar nu de an-klank tweemaal wordt gerealiseerd en wel op twee
plaatsen in de regel die een hoofdaccent krijgen.
3. Het derde paradigma bevat de leden hooger en ijler. Deze hebben
de notie `bijzonder' gemeen, met daarbij mogelijk `religieus-metafysische'
implicaties (vgl. de bespreking hiervóór op p. 131) ijler kan echter eveneens
aangeven dat de tinteling van geringe dichtheid is en daarmee de
notie `zwakheid' oproepen, hetgeen niet zo geslaagd is daar de tinteling
juist tot de aan de `vermindering' en `zwakheid' tegengestelde `klasse'
behoort. hooger onderhoudt in fonisch opzicht relaties met de ooklanken
die in deze strofe de tegenbeweging dragen:
zoog, door, toog, doorzoelde.
Vooral in de tweede sttofehelft wijkt B-I af van A-III. In r. 7 komt in de
plaats van "hun weeke/smalle kelken" te staan "de winkelenden"; dit
woord is te beschouwen als een semantische en fonische fusie van de adjectieven
en het zelfstandig naamwoord uit A-III; het realiseert op concrete
wijze een abstracte eigenschap; de `zwakheid' van de kelken wordt
op opvallende wijze geactualiseerd, de klanken w, a, k en 1 blijven
gehandhaafd:
week e/smalle kelken wank elenden
(door wankelenden ontstaat een grotere eenheid van klank ten opzichte
van langzaam - beide woorden hebben de klankopeenvolging an). Het
onstabiele ritme van wankelenden (= uuu) wordt gesemantiseerd.
De laatste regel is, op het rijmwoord na, nieuw. Op p. 131 heb ik
deze besproken. Ook hier zien we een soort van tautologisering; luwte,
leven en tinteling behoren tot een zelfde klasse (wat ook blijkt uit het
feit dat de adjectieven die deze zelfstandige naamwoorden bepalen verwant
en soms ide ntiek zijn: nieuwe, zoete, hooger, ander, vurig, hooger,
ijler).
Het `doorttèkken' is zeer direct aanwezig in r. 7: door ... toog en in
r. 8: doorzoelde, maar ook, zij het minder direct, in dat hun stengel
zoog. Voorts vinden we de notie `geleidelijk' in allengs en langzaam
(r. 7), maar ook in het proces van `doortrèkken'.
In de wording van deze strofe zien we dat op verschillende manieren
equivalentie-relaties zijn geschapen tussen elementen die syntaktisch verbonden
zijn.
Zoals gezegd is de fonische laag van deze strofe vrij dicht en is deze
vaak functioneel ten opzichte van de betekenis. De oo-klank `doortrekt'
ook hier de strofe, die nu drager is van de `tegenbeweging'-/ `nieuw
leven'-noties:
een ander leven, dat hun stengel g, zoog,
dat langzaam door gde
wankelenden toog
en met een hooger g tinteling gdoorzoelde.