Download deel 2 - Textualscholarship.nl

188
de vele lezingen van B-1; door zonken te kiezen worden de bovenvermelde
verschijnselen, fonische aansluiting, concrete beeldvorming alsmede intensivering
en nuancering door tautologische formulering doorgezet. In
r. 3 zijn wat kleine veranderingen aangebracht. De `vermindering'-notie
en het `.rtroomingen'-beeld blijft gehandhaafd, terwijl door twee op
elkaar volgende participia, gedrukt, gebed (of: gebed, gebeurd) weer
meer dan in B-I het geval was, een handelende persoon is geïmpliceerd,
die de rozen gedrukt en gebed heeft in de stromingen. gebed (`ter roste
gelegd' , `geborgen') en gebeurd (`opheffen') zouden er mogelijk op kunnen
wijzen dat de persoon deze handeling uit een positieve gerichtheid
heeft ondernomen, terwijl gedrukt (`neerdrukken', 'tegenaandrukken',
`pletten') eventueel - omdat het woord een `vermindering'-aspect lijkt te
bevatten - een negatieve houding van het semantisch subject zou kunnen
aangeven.
In C wordt aandacht besteed aan de uiterlijke verzorging, de `presentatie'
(zie hiervóór, p. 160-162).
De eerste strofe is in C nogal `klankdicht' geworden. Vooral de ooklank
valt op:
0, als de rozen, als de donkerroode
aanlagen aan uw borst , de zoele schat,
g gedrukt, ,ggebed
.
in stroomenen g zoodat
gebed, g ,ggebeurd
zij zi allen zonken, welkende ten doode
00 00 00
00 00
De oo is de eerste en de laatste klank van de eerste regel en de laatste
van de hele strofe. Er wordt een equivalentie-relatie geschapen tussen
rozen, donkerroode, stroomingen, ten doode: de rozen zijn donkerrood,
het donkerrood zijn is het essentiële aspect van de rozen, de donkerrode
rozen worden in verband gebracht met `stromingen', ze gaan ten onder
in hun eigen overdadigheid, keren zich ten doode. Dat de emotionele
uitroep hierover, 0, eenzelfde klank heeft, zorgt ervoor dat de hele strofe
doortrokken wordt van de emotie en van de paradox, de "dubbele
wezenheid": het overdadig leven en het vergaan tegelijk.
3.5.3. `II': A-I, A-III, B-I, C
(Synopsis r. 5-8, A-I r.(5), A-III r.(1)-(16), B-I r. 5-8, C r. 5-8)
3.5.3.1. (A-I) IA-Il/A-Ill
Pas in A-III blijkt dat een notie die in A-I en A-II nauwelijks een rol
speelde, de basis gaat vormen voor een grotere passus, n.l. die waarin de
`tegenbeweging' (het `nieuw leven') wordt ontwikkeld. In A-II, dat voor
een groot deel te beschouwen is als een eerste poging om losse elementen
van A-I poëtisch te vormen, zijn enkel de twee `o, als de rozen'-strofen
aanwezig alsmede de poeticale strofe. A-II (en A-I) is (zijn) erop gericht
een beeld te geven met daarbij een poeticale uitleg: er is een cyclisch
beeld (vgl. slot vooraf en recapitulatie) voor `verminderen' van emoties
00