Download deel 2 - Textualscholarship.nl

177
Hierin ziet men de `zwaar'-held, de `emotie', de paradoxale staat, de
`zwakheid', de onstabiliteit ("de wankelen"), alle kenmerken die men
ook in `O, als de rozen' aantreft.'o'
`Albumblad' geeft nog meer inzicht in de "wezenheid" van de rozen,
of beter in die van alle bloemen, waaronder de rozen een eerste plaats
innemen. Ik doel op de passage tegen het eind, van "En dan, dan is er
nog een gang," tot en met "van alle voorval... " 108 (Afgeplukte) bloemen
worden als geschenk voor de zieken gebracht in hun kwaliteiten van
"toevertrouwen en genezen, / de welverzekerdheid en fleur / van purper
en oranjekleur / en van mijn eigen donker wezen" (bloemen zijn dus
o.m. levenbrengend); anderzijds worden de bloemen aangeduid als "de
pracht van kronen en van kelken, / de teere ontplooiing van de plant"
die niets anders is als een "begin van slinken en verwelken" (waarin dus
de `vermindering' centraal staat). De bloesems met hun "reuken", die
"hernieuwd en stralend als weleer" zijn en die "eender zoet gebleven"
zijn "als in de jonkheid van het leven', brengen een momentane zielsgesteldheid
teweeg bij de beschouwer "alsof het leven stil mag staan /
en ware alle tijd vervloten / tot een zelfd' oogenblik", een `moment'ervaring,
een stilstand van de tijd, een speciaal ogenblik met bijzondere,
eeuwige waarde.
Uit het bovenstaande kan men de conclusie trekken dat de `roos'
binnen het oeuvre van Leopold een bloem met diverse ladingen is. Zij is
bloem, en staat dus, als alle bloemen, voor de ontplooiing en pracht van
het levende, en tegelijk voor het vergankelijke, voor het verwelken (vgl.
ook `De bloemen spreken' uit 'Scherzo': "Leven lag ademend / in onzen
schoot / neigend naast ons / stond de dood" log)
Het gebruik van `roos' in de gedichten van Leopold sluit aan bij de
traditionele waarde die deze bloem heeft. H.-W. Ludwig geeft een analyse
van "ein traditionelles Bildfeld" aan de hand van voorbeelden uit de
Engelse literatuur uit de zestiende en zeventiende eeuw. Deze voorbeelden
"illustrieren s ^mtlich das Zusammentreten der Wortfelder Rose [...1
and Liebe [.. .1 bzw. Vergdnglichkeit [...] zu Bildfeldern" , 110 Ludwig
merkt op dat het traditionele rozenbeeld in de laat-romantische en symbolistische
literatuur blijft bestaan. Maar `roos' krijgt in de tweede helft
van de negentiende eeuw andere waarden toegevoegd. In de literatuur
worden de mystieke, religieus-metafysische, mysterieus-spirituele aspecten
107 Ed. Van Eyck, Y p.1 73 en p.1
84.
1°8 Ed. d.Va Van Ec Eyck, Y p 1 7S -16en 7 p.18
S-
186 .
109 Ed. Van Eyck Y ,P.20-21.
11° Lud w gi AArbeitsbuch Lynkanal.re y p 1 82 -1
^et het citaat tast op pp.182.0 pp .183 over
` `Ver g án g lichkeit" : "die Blume in ihrer Entwicklun g von der Knospe P u be rdas
volle Erbluhen
bis zum Verbliihen als Bild des Verstreichens der Zeit, z u gle
i c hdes
Altwerdens
des Menschen" . Vgl. g pop dezelfde blz.: "Die Rose [fungiert] g als s Lie besbote " (ook hier de
rozen als 'boodschappers' pp in een erotische context) Pen .1 87 over v de "Bildbeziehung
Ro -
sen: Busen: Liebe".