Download deel 2 - Textualscholarship.nl

160
3.2.10. C
C is de laatste versie van `O, als de rozen' . De teksteenheid bevat duidelijk
een versie die als definitief bedoeld is: het is een netafschrift zonder
open plekken en zonder varianten -uitgezonderd de twee open varianten
in r. 3, die het voltooide karakter van de tekst niet aantasten. Afgezien
van een aantal wijzigingen neemt C lezingen van B over.
In C wordt het kapitaal-gebruik gesystematiseerd (elke strofe begint
met een hoofdletter, ook al begint er geen nieuwe zin) - een signaal dat
C inderdaad een vrij definitief netafschrift is: er wordt immers aandacht
besteed aan de uiterlijke presentatie. Eveneens in het licht van de uiterlijke
verzorging moet een aantal - niet alle - interpunctie-veranderingen
geplaatst worden. De toevoeging van een punt na geboden (r. 24) is duidelijk
geschied met het oog op de presentatie. Andere interpunctietoevoegingen:
de punt na doorzoelde (r. 8) en de puntjes na gevonden
(r. 20) expliciteren de geleding van het gedicht. Door deze punt en puntjes
ontstaat er een scheiding tussen strofe II en III en tussen de op een
na laatste en de laatste strofe. Op grond van de syntaktische eenheden
(de zinnen) - die extra worden onderscheiden door de toegevoegde punten
- kan men de volgende geleding aannemen in het gedicht:
I, II punt
III, IV, V puntjes
VI punt
De verschillende leden van deze indeling zou men als volgt onder inhoudelijke
noemers kunnen brengen:
I, II rozen-vermindering-tegenbeweging (nieuw leven)
III, IV, V uitwerking van tegenbeweging-spreken-inhoud/effect
van spreken: essentie, opstijging + terugval
VI rozen-vermindering
Begin en einde worden op elkaar betrokken doordat de eerste en de
laatste strofe een regel gemeen hebben, de `vermindering' er centraal
staat en zij ook klankovereenkomst vertonen (o.a. dezelfde rijmklanken
0o en a). De laatste strofe geeft een eindsituatie, die veel lijkt op de
beginsituatie, maar die in zoverre verschilt dat in de laatste strofe de vermindering
definitief lijkt.
Het proces dat in het gedicht beschreven wordt, vermindering-opstijging-vermindering,
vormt ook de inhoud van het spreken, dat als climax
van de `opstijging' valt te beschouwen. Naast een gedeeltelijke spiegeling
van begin en einde, wordt het geheel (het gedicht) gespiegeld in een
ander deel, de vierde en vijfde strofe. Daarbij vormen deze `binnenstrofen'
ook de essentiële elementen van het proces dat in het gedicht
plaatsgrijpt. We zien in het hele gedicht dus overeenkomsten die echter
geen volledige overeenkomsten zijn, spiegelingen die geen volledige spiegelingen
zijn.
In de C-versie van het gedicht domineren behalve de al genoemde
noties van `vermindering' en `opstijging' ('tegenbeweging'), ook de ken-