Download deel 2 - Textualscholarship.nl

156
verdwaasd is waarschijnlijk evenals verwonderd ... en nog nahangend,
predikatieve toevoeging bij het subject. Het subject kan de climax en de
terugval niet met het verstand volgen. Het is `terugkerend' , nog zonder
besef van wat er nu precies gaande is geweest. verwonderd is minder
sterk dan verdwaasd. Nadat het subject de bezinning kwijtgeraakt was,
blijft, reflecterend, de verwondering over. in den ommekeer (terwijl de
`ommekeer' plaatsvindt en ook wei enigszins doordat deze plaatsvindt), is
het subject `verbaasd', `bevreemd', begrijpt het niet direct wat er aan de
hand is. ommekeer slaat op de plotselinge wending van `stijging' naar
`terugval', op de `staatverandering'.
nahangend is een nieuwvorming die wel betekent: `voortgaan met hangen'
, waarbij 'hangen', hier 'zweven', `aanwezig zijn' betekent: het
woord heeft een duidelijk `erotische' betekenis (vgl. ook hierna, noot 61).
en nog nahangend geeft dan aan dat het subject nog, `bij voortduring,
voortgaat met aanwezig te zijn in datgene wat al opgehouden is' (n.l. de
vervulling). De onzekere incorporatie dauwende (r. 18) bevat de notie
`naar beneden' -hetgeen past bij de wending - en ligt in eenzelfde
erotiserende sfeer als ndhangend.6oa
en in zich een sfeer van rijpende voldoening had gevonden kan uitwijzen
naar de staat van de climax - de vervulling - (vandaar het plusquamperfectum),
die nog enigszins aanwezig is (vgl. een sfeer). De voldoening
wordt haast pleonastisch rijpende genoemd: de tot volledige wasdom
komende bevrediging, i.e. de bevrediging die totaal is - of beter, om
recht te doen aan het tegenwoordige deelwoord dat een inchoatief
moment bevat, de bevrediging die bezig is `volledig' te worden - de voldoening,
of liever een sfeer bestaande uit die voldoening, een stemming
van voldoening, een stemming van bevrediging.
De sfeer waarin zich deze en de vorige strofe bevinden, is `erotisch' te
noemen, of sterker: orgastisch. Over de boodschap, over de inhoud van
de boodschap - ik heb er al eerder terloops op gewezen - wordt gesproken
in bewoordingen die aan een orgasme doen denken; de behoeften,
de erotische overdaad, het hartstochtelijk willen geven, de gelukzalige
staat van vervulling, en daarna het post coïtum, de terugkeer uit de staat
van verrukking, en de daarbij horende bevreemding, met daarna nog het
erbij verwijlen en het nog nasmaken van de bevrediging, - het zou alles
een, zij het verhulde, beschrijving kunnen zijn van een erotische climax
en het `naspel'. Niet dat daarmee gezegd is dat de boodschap `gaat over'
een orgasme, maar wel dat datgene waar de boodschap over gaat qua belevingswaarde
en intensiteit ermee vergeleken kan worden,61
60a Vgl.
` g 1 voor nahangend ^ ook Voor donkere do e e o9
oogen o en` (uit `Verzen 18 7: ' "de vele uren in
on ongestil estild I nahangen ahn a g van het verrukkelijk l pspel van va zijn geluksgedachten" g g ed. Van
Eyck, . 55)
61 Vele ggedichten van Leopold p zijn doortrokkenvvan een `erotische' lading. g Zoals bijvoor- l
beeld De ` lippen pP van het water leggen e g^ zich' ed. Van Y Eyck , P .122 - dat q ua ` g an g'
ver-
wantscha pvertoont
met '0, 0 als de rozen' - en natuur natuurlijk l `0 nachten van gedragene g gene
exta-
se' ed. Van Eyck, Y , P.125-126); voorts `De lucht was als een perzik' p (ed. Van Eyck,, Y