Download deel 2 - Textualscholarship.nl

154
worden en derhalve een alternatief is voor de vijfde strofe van B-I. 57 De
nieuwe strofe bestaat uit drie fasen die wat hun chronologie aangaat
interfereren met de fasen in de vierde strofe van B-II. De eerste fase (d)
van B-III luidt:
en dan teruggekomen o
gg
[ 0 ] en in zich een sfeer
van gerijpte voldoening had gevonden
Als alternatief voor gerijpte verschijnt rijpende. Het zij duidelijk dat hiermee
woorden en noties uit de vorige strofe worden hernomen en uitgewerkt:
vgl. voldoening en gerijpt in r. 16. Het is waarschijnlijk dat een
lezing van beide strofen waarin tweemaal voldoening zou voorkomen uitgesloten
is. In een volgende fase wordt de nog ontbrekende tweede regel
gedeeltelijk gevonden: "verwonderd (of ?dauwende) in den ommekeer".
Tenslotte wordt in de g-fase de rest aangevuld (met enkele veranderingen)
zodat de volgende lezing ontstaat:
en dan terug was in de hartegronden
verdwaasd verwonderd in den ommekeer
en nog nahangend en in zich een sfeer
van rijpende voldoening had gevonden
In deze strofe gebeurt iets zeer essentieels: er vindt (weer) een wending
plaats; na de `vermindering' en de `tegenbeweging' van het `nieuwe
leven' - een beweging naar boven - komt er een ommekeer in die beweging,
vindt er als het ware een terugval plaats, een terugkeer ook naar de
uitgangssituatie: het `verminderen' - een beweging naar beneden. Dit
alles heeft nogal wat consequenties voor de interpretatie van het gehele
gedicht (die ik aan de orde zal stellen, nadat ik de strofe zelf besproken
zal hebben). De interne syntaktische structuur van de strofe is als volgt:
er zijn twee door en verbonden zinnen, die in de bijzinsvolgorde staan
en die een subject gemeen hebben dat niet in de strofe zelf staat. De
twee bijzinnen hangen af van dat (r. 15) in de vorige strofe. Daarmee
wordt ook het subject gegeven van was en van had gevonden, n.l. al haar
wil (r. 15). Het feit dat haar wil moeilijk te interpreteren viel vanwege de
grote onzekerheid omtrent het element waaraan haar refereert, heeft
uiteraard zijn weerslag op de interpretatie van de onderhavige strofe.
en dan in r. 17 geeft aan dat wat volgt in aansluiting gelezen moet
worden op "dat al haar wil in deze schenkenspracht tot jubelend geluk
was uitgestegen" uit de vorige strofe, en dat wat in r. 17-20 beschreven
staat, ná het gebeuren van r. 13-16 is geschied (mogelijk voegt dan ook
een zweem van tegenstellende kracht toe). terug was geeft aan dat haar
57 Het
ets is niet etmogelijk g ^ om de `nieuwe' strofe van B-III te lezen na de vijfde vijfd strofe van
(dus als een zesde strofe). De strofe van B-III moet immers evenals de vierde strofe,
aansluiteni' b het l 'spreken' p in de derde. Het is onmogelijk gJdeze aansluiting gte
realiseren
`over de vierde en vijfde strofe heen'.
l
l