Download deel 2 - Textualscholarship.nl

151
`overdadig'; de weelde, de `overvloed', neemt nog eens toe in de
`zwelling' . 5 3
zucht draagt o.m. de notie `emotie'. Er wordt een zucht geslaakt van
weelde of liefde.
Hoe r. 13 en r. 14 precies geïnterpreteerd moeten worden, durf ik niet
te zeggen. Wel is duidelijk dat er in de boodschap bepaalde essentiële
zaken worden aangeroerd, en dat gebeurt op een zodanige wijze dat er
bepaalde gevolgen optreden die in de regels 15 en 16 worden beschreven.
Ik bespreek per fase r. 15 en r. 16 te zamen:
fase a:
r. 15 dat het geluk [ o ] pracht
r. 16 tot jubelend [ o ] was uitgestegen
Wat hierboven staat vat ik op als één syntaktische eenheid, een consecutieve
bijzin afhankelijk van zoo in r. 13 en r. 14. Het gevolg van wat in
r. 13-r. 14 beschreven wordt is een uitermate positieve gebeurtenis, blijkens
geluk, pracht, jubelend en eventueel ook uitgestegen. De tweede
strofe-helft heeft veel noties gemeen met de eerste: er is sprake van een
hoge mate aan positieve `gesteldheden' (weelde, zwelling, zucht, zoo,
gaarne, driftig, pracht, jubelend, uitgestegen).
De b-fase voegt voornamelijk losse elementen toe. Bij r. 15 komt
dracht te staan en bij r. 16 voldoening, beteekenis, volkomenheid, alternatieven
die de plaats opvullen van het in fase a ontbrekende substantief
dat als kern fungeert voor jubelend. Naderhand wordt jubelend verbogen
tot jubelende en worden gerijpt en gekregen aangebracht. dracht, deverbatief
van `dragen', zou kunnen slaan op de `grote hoeveelheid' van het
positieve dat in deze twee regels wordt beschreven; er is iets dat of
iemand die `zwanger gaat' van geluk etc.54
Van de drie toevoegingen bij r. 16 heeft voldoening een aan geluk verwante
betekenis, `bevrediging', `vervulling'. De lezing "dat het geluk
[.. .] tot jubelend[e] voldoening was uitgestegen" is onwaarschijnlijk: geluk
kan niet tot voldoening uitstijgen, maar alleen het `niet hebben', het
`verlangen naar geluk' kan dat. beteekenis bezit de `communicatie'noties,
maar kan eveneens opgevat worden in de zin van `gewicht' ,
`belang'. Combinatie van beteekenis met geluk in één lezing is wel
mogelijk: het geluk heeft (in de boodschap) zijn vol vreugde geuite zin,
strekking gekregen of heeft zijn belang, gewicht laten zien. Ook volkomenheid
zou in principe in een lezing met geluk kunnen worden samengenomen:
`het geluk' is tot in vreugde geuite volmaaktheid gekomen (in
de boodschap). Omdat naderhand gekregen is toegevoegd kan tot niet
meer meegelezen worden. We moeten wel veronderstellen dat er iets
53 'Zwelling ' kan men 'erotisch' opvatten pv
n - v vgl. 1. D 24 2473 s.v.aa "zwellen": boezem "h r ezem
begint g te zwellen` `: "zi' l be gint sterk naar iets te verla p gen"
. `zwellen' bevat niet alleen
de noties `in ruime hoeveelheid' (net als weelde en `erotisch' maar ook, in combinatie
met boezem, het kenmerk `niet hebben' b (evenals wenschen).
^^
54
„
V g1. D 472 7 s.v. "dracht", t bet. 11.